Эффузивті магмалық тау жынысы - Обсидиан

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті

$Описание: C:\Users\user\Desktop\Logotip_KazNU.gif$

Эффузивті магмалық тау жынысы - Обсидиан

Орындаған:

Тексерген:

2020ж

Жоспар

1 Кіріспе

2 Этималогиялық аты

3 Практикалық қолдануы

4 Шыққан жері

5 Мифология мен діндегі обсидиан

Обсидиан (витро вулканико, шайтанның тырнағы, бөтелке тасы, сонымен қатар вазер-хризолит немесе псевдохризолит) - магмалық тау жынысы, лаваның (балқытылған жыныстардың) тез салқындауы нәтижесінде пайда болған жанартау шыны түрі. Негізгі минералдары - кварц және дала шпаты

Біртекті жанартау әйнегі құрамында 1% -дан аспайтын балқымаларда түзіледі . Лаваның қатуы кезінде ісінетін суға бай жанартау әйнегі перлиттерге жатады.

Екінші жағынан лаваның баяу салқындауы балқыманың қалыпты кристалдануына әкеледі: бұл жағдайда әйнек емес, негізінен кварц, дала шпаты және слюдадан тұратын жыныстың өзі пайда болады. Әр түрлі минералдардың қоспасы ретінде обсидиан химиялық және морфологиялық жағынан өте өзгермелі. Бұл магмалық, эффузивті материал. Онда әрқашан құрамында кремний қышқылының мөлшері көп болады, оның мөлшері он пайыздан немесе одан да көп (75%> SiO2 ≥ 65%), тағы бір тұрақты компонент - глинозем, оның мөлшері 10-дан 18% -ке дейін. Жалпы обсидианның құрамы гранитке ұқсас. Бояуы қара, сұр, қызыл-қоңыр; жолақтардың орналасуы лаваның ағу бағытын көрсетеді Құрылымы шыны тәрізді (аморфты), тығыз. Текстурасы массивті немесе көбік тәрізді. Тау жынысының тығыздығы 2500-2600 кг / м³. Сынғыш, тозуға төзімділігі төмен. Судың мөлшері 1% -дан аспайды, судың жоғарырақ бөлігінде (5-10%) перлитке айналады, жақсы жылтыратылады, өзіне тән кончек тәрізді сынық, әйнек жылтырлығы бар. Обсидиан ең жаңа жыныстарға жатады. Ол кварцтан (морион және раухтопаза) аморфты құрылымымен ерекшеленеді.

Көбінесе, обсидианды ұсақ доға тәрізді немесе жарты шар тәрізді жарықшақтар торы арқылы бөлшектейді. Бұл минералды құрылым перлит деп аталады. Осы жарықтар бойымен әйнек сынған кезде көбінесе мареканит деп аталатын бұршақ тәрізді немесе сфералық бөлшектер пайда болады (Охотск маңындағы типтік обсидиан кен орнынан кейін) . Сферолиттер кейде қызыл немесе қызыл-қызыл түсті гематитпен боялған және оны агатпен кең көлемде ауыстыруға болады. Құрылымның тағы бір түрі - сферулит, микроскопиялық дала шпаты талшықтарының әр түрлі радиалды-сәулелік агрегаттары. Мұндай құрылым көбінесе ішінара девитрификация процесінде пайда болады. Бұл типтегі обсидиан «жержаңғақ» деп аталады.

Обсидиан әдетте риолит және липаритті порфирмен бірге кездеседі. Кішкентай ағындар қалыптастырады: қышқыл құрамының арқасында лава тұтқыр.

Этималогиялық аты -Обсидиан сөзінің бірнеше шығу тегі бар. Материалдың атауы грек тілінен шыққан болуы мүмкін. οβσις (obis) - бұл көруге болатын көрініс, өйткені ежелгі уақытта бұл материал айналар жасау үшін қолданылған. Алайда, көптеген зерттеушілер атаудың шығу тегін лат. Obsidianus lapis немесе лат. Obsianus lapis - Римге Эфиопиядан тасты алғаш әкелген Римдік Обсидиа (немесе Обсия) атынан Обсидия (немесе Обсия) тасы. Осы этимологияның көмегімен обсидиан 77 ж. Плиний ақсақал энциклопедиясында айтылады.

Практикалық қолдануы . Обсидиан пышақ (ядро, микролит) өндірісіне арналған ежелгі дайындама. Обсидианды кәдімгі әйнекпен біріктіретін жалпы қасиет - оның өткір кесетін немесе тесетін шеттері бар тар фрагменттерге бөліну қабілеті. Бұл қасиетті металл құралдары (немесе қару-жарақ) ойлап тапқанға дейінгі дәуірде қарабайыр адамдар ерекше бағалаған. Дәл осы қасиеттің арқасында обсидиан адамзат тарихында маңызды рөл атқарды: қол жетімді жерлерде одан құрал-саймандар, қару-жарақ пен зергерлік бұйымдар жасалды және ежелгі заманнан бастап ол глиптика мен сәндік мүсіндерде де кеңінен қолданылады. Темірді қалай балқытуды білмейтін майялар мен ацтектер өздерінің тесу және кесу құралдарын обсидианнан жасаған (мысалы, макуахитль) . Сонымен қатар, обсидиан жүйелі түрде тұрмыстық заттар жасау үшін материал болды: айналар, әйнектер, маскалар немесе ғұрыптық мүсіндер. Мексиканың Идальго штатында ежелгі дәуірден басталған обсидианның ірі өндірісі әлі күнге дейін белгілі. Герреро штатындағы ескі обсидиан шахталары да белгілі.

Сөндірілген әкпен араласқан обсидиан ұнтағының су астында қатаю қабілетіне байланысты ол портландцемент үшін гидравликалық қоспа ретінде қолданылады. Ол әкке қоспа ретінде, қара шыны жасау үшін шикізат ретінде және жылу оқшаулағышы ретінде қолданылады. Обсидиан пышақтарының қалыңдығы бірнеше нанометр болатын тегіс жиегі бар, сондықтан оларды скальпель ретінде қолдануға болады.

18 ғасырдан бастап неміс минералогия мектебі обсидианды екінші бағалы асыл тасқа жатқызды, дегенмен көптеген зергерлер мен гемологтар бұл сеніммен ұзақ уақыт бойы обсидияны қарапайым тау жыныстарының бірі деп санаған жоқ. Қазіргі уақытта обсидиан екінші сәндік тас болып саналады. II ретті топтар (Е. Я. Киевленконың классификациясы бойынша) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.