Жедел жүрек жетіпеушілігі ауруын емдеу және күту
Қызылорда жоғары медициналық колледжі
Мамандық 09130100 Мейіргер ісі
Біліктілік:5АВ0910101 Мейіргер ісінің қолданбалы бакалавры
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациентке күтім көрсетудегі
мейіргер рөлі
Орындаған: Тамабаева Ж
.
Тобы:ҚБ-50 топ студенті
Ғылыми жетекшісі: Аманова Д.О
.
Атқаратын қызметі:Арнайы пән оқытушысы
Қызылорда 2022 жыл
МАЗМҰНЫ
ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕР
КІРІСПЕ
І тарау. ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМНЫҢ ТЕОРИЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
1.1 Жедел коранарлық синдромының эпидемиологиясы
1.2 Жедел коранарлық синдром кезіндегі мейіргерлік күтім жүргізу
ерекшеліктері
1.3 Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациенттерді медициналық оңалтудың
заманауи тәсілдері
ІІ тарау. ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ
2.1 Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациентке күтім көрсетудегі мейіргер
рөлі туралы шетелдік зерттеулерге шолу нәтижелерін бағалау.
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР:
ДДСҰ – Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы
ЭКГ - Электрокардиограмма
ЖКС - Жедел коронарлы синдром
ЭЫДҰ - Экономикалық ынтымақтастық пен даму ұйымы
ҚР – Қазақстан Республикасы
АҚШ – Америка Құрама Штатты
ТМД - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы
КІРІСПЕ
Тіркес сөздер: жедел коронарлық синдром, кардиология, эхокардиография,
жеткіліксіздік, жүрек-қан тамырлары аурулары, өлім себептері, инфаркт,
инсульт, өлімге әкелетін асқынулар.
Тақырыптың өзектілігі:
Жедел коронарлы синдром – тұрақсыз стенокардияға немесе жедел миокард
инфарктісіне күдік тудыратын симптомдар немесе клиникалық белгілер
жиынтығы. Пациентті емдеу барысында қайталанып алынған ЭКГ және зертханалық
зерттеулердің нәтижелерін талдау ЖКС-ның – дамып келе жатқан миокард
инфарктінің немесе тұрақсыз стенокардияның негізінде жатқан патологиялық
үрдістерге нақты диагноз қоюға мүмкіндік береді.
Жедел коронарлық синдромны қазіргі заманғы медицинаның маңызды
бағыттарының бірі болып табылады. Қазіргі әлемде, әсіресе біздің елімізде
жүрек-қан тамырлары ауруларынан болатын өлім-жітім бірінші орындардың бірін
алады. Өкінішке орай, қазіргі пациенттердің орташа жасы 40-қа жақындап
келеді, көбінесе аурудың басталуы 30 жаста да көрінеді, бұл пациенттердің
жоғары мүгедектігіне әкеледі.
Көбінесе жүрек-қан тамырлары өлімі жүректің ишемиялық ауруын
байланысты. ДДСҰ мәліметтері бойынша 2019 ж. елімізде коронарлық артерия
ауруы диагнозымен 7 млн 639 мың пациент бақылауда болса, жыл ішінде алғаш
рет бұл диагноз 1 млн 28 мың пациентте анықталды. Дегенмен, коронарлық
артерия ауруымен ауыратындардың нақты саны әлдеқайда көп. [1]
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері бойынша, жыл сайын
инфаркт пен инсульт нәтижесінде 17,1 млн адам қайтыс болады. Еуропа
елдеріндегі жалпы өлім - жітім құрылымында олар 40%-ды құрайды, Еуропадағы
аурухана ішіндегі өлім-жітімі 4-12%, ал жедел коронарлық синдромы бар
пациенттердің жылдық өлімі ангиографиялық регистрлік деректері бойынша 10%-
ды құрап отыр. [2]
2019 жылы Оңтүстік Корея ЭЫДҰ елдері арасында жүректің ишемиялық ауруы
өлімінің ең төменгі көрсеткішіне ие болды, бұл 100 000 тұрғынға шаққанда
шамамен 28 өлім. Бұл статистика 2019 жылғы жағдай бойынша ЭЫДҰ елдеріндегі
инфаркт пен басқа да жүректің ишемиялық ауруынан болатын өлім көрсеткішін
көрсетеді.[3]
Ресейде 2018 жылы барлығы 161 300 жедел миокард инфаркты жағдайы
тіркелді, бұл 2017 жылғы көрсеткіштерден - 158 600 жағдайдан және 2010 жылы
- 100 000 халыққа 155 600 жағдайдан асып түседі. Пайыздық қатынаста жедел
миокард инфарктісімен сырқаттанушылықтың өсуі 1,9%-ды құрады, 2010-2018
жылдар аралығында жедел миокард инфарктісінің көрсеткіштерінің өсуі 3,73%-
ды құрады.[4]
Бүгінгі таңда ҚР-да жүрек-қан тамырлары ауруларынан зардап шегетін екі
миллионға жуық адам тіркелген. Соңғы 10 жылда ҚР-да қан айналымы жүйесі
ауруларының таралу көрсеткіші 1,7 есеге артты. Жас пациенттерде жүректің
ишемиялық ауруының алғашқы көрінісі көбінесе жедел коронарлық синдром (ЖКС)
түрінде келеді, бірақ тексеру кезінде олар өзгермеген немесе аз өзгертілген
коронарлық артерияларды анықтайды.
Соңғы жылдары Қазақстан Республикасында МИ-мен сырқаттанушылықтың өсуі
байқалды, бұл көрсеткіш олардың өлім-жітімі пациенттердің жалпы санының 30-
50% жетеді. ЖКС-ден өлім көрсеткіші статистикалық мәліметтер бойынша Еуропа
және ТМД елдері Қазақстанда 55,7%, Ресейде 44%, Украинада 54,3%, Арменияда
61,6%, АҚШ-та 42,2% тең. Олар 90% жағдайда ЖҚА өлімге әкелетін асқыну
ретінде,сдүние жүзінде өлімнің басты себебі болып табылады.
2021 жылы Қазақстанда қайтыс болғандар саны 183,4 мың адамды құрады.
Бұл 2020 жылмен салыстырғанда 12,8 пайызға артық. Ең көп адам Шығыс
Қазақстан облысында тіркелген.
Қайтыс болғандар санының ең көп өсімі Алматы қаласында, ең азы
Түркістан облысында байқалады. 17 облыстың тек біреуінде, яғни Қызылорда
облысында ғана өлім-жітім саны жыл ішінде (4,2%-ға) азайған.[5]
Мақсаты: Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациентке күтім көрсетудегі
мейіргер рөлін анықтау.
Міндеттері:
• Тақырыпқа байланысты әдебиеттерді шолу;
• Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациентке күтім көрсетудегі
мейіргер рөлін анықтауда шетелдік зерттеулерді анализдеу
• Нәтижесін талдау және қорытынды жасау;
Зерттеудің теориялық және практикалық маңыздылығы:
Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациенттердің мәселелерін шешудегі
мейіргер ісі бойынша қазіргі әдебиеттерге шолу жасалды. Шетелдік
зерттеулерді анализдеу арқылы мейіргерлердің пациенттерге күтім көрсетудегі
ерекшеліктерін бағалау. Бұл сұрақтарға жауап алуға және осы мәселе бойынша
мейіргерлердің пікірін анықтау арқылы зерттеу міндеттеріне қол жеткізуге
мүмкіндік береді.
Курстық жұмыстың көлемі мен құрылымы: Зерттеу жұмысы компьютерлік мәтін
28 беттен тұрады. Курстық жұмыс кіріспе, қорытынды, пайдаланылған
ақпараттар тізімі 30 әдебиеттен, оның ішінде 10 шетелдік әдебиет, 5
отандық әдебиет, 15 интернет көзі және қосымшалардан тұрады.
1-тарау.ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМНЫҢ ТЕОРИЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
1. Жедел коранарлық синдромының эпидемиологиясы
Жедел коронарлы синдром-тұрақсыз стенокардияға немесе жедел миокард
инфарктісіне күдік тудыратын симптомдар немесе клиникалық белгілер
жиынтығы. Жедел коронарлы синдромға жедел миокард инфарктісі, ST
(ST сегменті)–жоғарылауымен миокард инфарктісі, ST-жоғарылауынсыз миокард
инфарктісі, биомаркерлер бойынша, немесе ЭКГ белгілері бойынша, ферменттер
өзгерісі бойынша анықталған миокард инфарктісі және тұрақсыз стенокардия
жатады. Термин осы аталған жағдайлардың соңғы диагнозына дейінгі емдеу
тактикасын таңдау қажеттілігіне байланысты пайда болған.[6]
ST жоғарылауымен жедел коронарлы синдромға кеудесіндегі ауырсыну
немесе дискомфорт және электрокардиограммадағы ST сегментінің тұрақты
жоғарылауы немесе жаңа (алғаш пайда болған немесе пайда болуы мүмкін)
Гисс шоғыры сол аяғының толық блокадасы тән. ST сегментінің тұрақты
жоғарылауы коронарлы артерияның жедел толық бітелуін көрсетеді.Бұл жағдайда
емдеудің негізгі мақсаты тамыр бітелуін тез және тұрақты жою. Осы мақсатта
тромболитиктер қолданылады (егер қарсы көрсеткіштері болмаса).
ST жоғарылауынсыз жедел коронарлы синдромға кеудесіндегі ауырсыну және
элекрокардиограммада жедел ишемия белгілерінің болуы, бірақ ST сегментінің
жоғарыламауы тән. Бұл пациенттерде ST сегментінің тұрақты немесе өтпелі
депрессиясы, Т тісшесінің инверсиясы, тегістелуі болуы мүмкін. Түскен кезде
ЭКГ қалыпты болуы да мүмкін. Бұл пациенттерде ишемияны және симптомдарды
жою, ЭКГ-ны қайталап түсіріп бақылау және миокард некрозының маркерлерін
(жүрек тропониндері, креатинфосфокиназа) анықтау қажет. Мұндай пациенттерді
емдеуде тромболитиктер қолданбайды.[7]
Тұрақсыз стенокардия-ауырлығы және ұзақтығы миокард некрозын тудыруға
жеткіліксіз жедел миокард ишемиясы. ЭКГ-да ST жоғарылауы жоқ, қанда миокард
инфарктісі диагнозын қоюға жеткілікті мөлшердегі миокард некрозының
биомаркерлері жоқ.
Этиологиясы.
• коронарлы артериялардың тромбозы
• коронарлы тамырлардың ұзақ спазмы
• миокардтың оттегіне қажеттілігінің кенеттен жоғарылауы
Патогенезі.
• коронарлы тамырлардың бітелуі
• миокардтың оттегімен жеткіліксіз қамтылуы
• жүрек бұлшық етінің некрозы
Жіктелуі.
Клиникалық өтуіне байланысты келесі түрге бөледі:
• ауырсынулы
• абдоминалды
• демікпелі
• аритмиялы
• цереброваскулярлы
• симптомсыз
Некроздың орналасуы бойынша:
• сол жақ қарынша инфаркті (алдыңғы, перделік, артқы)
• оң жақ қарынша инфаркті (өзіндік диагноз болып табылмайды, төменгі
миокард инфарктімен бірге дамиды)
Жүрек бұлшық етінің зақымдануының тереңдігіне байланысты:
• Q-қалыптасатын (транс-муральды немесе ірі ошақты). Аурудың алғашқы
сағаттарында ST жоғарылауымен және кейіннен Q тісшесінің қалыптасуымен
сипатталады.
• Q-қалыптаспайтын (трансмуральды емес немесе ұсақ ошақты).Q тісшесінің
қалыптасуы тән емес, теріс Т тісшелерімен сипатталады.
Асқынуының болуына байланысты:
• асқынусыз.
• асқынумен.
Клиникалық белгілері.
Төс артындағы және жүрек тұсындағы қысып немесе батып ауырсыну.
Ауырсыну стенокардияның әдеттегі ұстамасынан күштірек, әдеттегіден ұзақ, 15
минуттан көп сақталады. Ауырсыну сол жақ немесе оң жақ қолға,
мойынға,төменгі жаққа, сол жақ жауырын астына, эпигастрий аймағына таралуы
мүмкін. Пациент қозған, мазасыз, қорқыныш сезімі пайда болады. Нитраттарды
тіл астына қойғанда әсері жоқ немесе ауырсынуды толық жоймайды немесе
ауырсыну қысқа уақыттан кейін қайтадан пайда болады. Тері жабындары
бозғылт, суық тер басқан. Жалпы әлсіздік, ауа жетпеуі мазалайды.[8-11]
Асқынулары:
• жүрек ырғағының бұзылыстары
• жедел жүрек жетіспеушілігі
• кардиогенді шок
• перикардит
2. Жедел коранарлық синдром кезіндегі мейіргерлік күтім жүргізу
ерекшеліктері
Пациенттердің анамнезін алу кезінде мейіргерлер созылмалы жүрек
жеткіліксіздігі бар пациенттердің ең жиі және жиі кездесетін шағымдарын,
мысалы, шаршау, ентігу, жүрек соғуы, шеткі ісіну, түнгі жөтел, ортопноэ,
түнтурия, оң жақ қабырға астындағы ауырсынуды анықтай алады. Тыныс алу -
бұл тоқыраумен байланысты жүрек жеткіліксіздігінің негізгі симптомы, яғни
өкпедегі қанның тоқырауы. Бастапқыда ентігу физикалық жүктеме кезінде ғана
пайда болады және демалыс кезінде жоғалады. Физикалық жүктеме кезінде
ентігу жақсы дайындалған, сау жүректе болатынын есте ұстаған жөн. Сондықтан
жаттығуларға төзімділіктің төмендеуіне, тыныс алудың қысқаруына немесе
ауаны сезінбеудің пайда болуына, сондай-ақ бұрынғыдан әлдеқайда аз
физикалық күшке назар аудару керек. Ентігудің негізі - қанның газ
компоненттері, гипоксемияның өзгеруі және қанның тоқырауымен және
интерстициальды ісінумен байланысты өкпенің сәйкестігінің төмендеуі және
тыныс алу бұлшықеттерінің қызметін арттыру қажеттілігі. Тыныштықтағы ентігу
әдетте тахипноэмен бірге жүреді. Ортопноэ - басы көтерілген күйде немесе
отырып тыныс алуды жеңілдету.[12-16]
Бұл позицияда оң жақ жүрекке веноздық қан ағымы азаяды, нәтижесінде
өкпе капиллярларының қысымы төмендейді. Ортопноэ оң жақ қарыншаның
жеткіліксіздігінің жоғарылауымен және жүйелі қан айналымындағы қанның
тоқырауымен төмендейді. он Жүрек демікпесі ентігумен, ентігумен немесе
ентігумен сипатталады және сол жақ қарыншаның жедел жеткіліксіздігінің
көрінісі болып табылады. Өкпелік айналымдағы қанның тоқырауының тез өсуіне
байланысты жүрек астмасының ұстамасы әдетте түнде болады. Тыныс алу және
тұншығудан басқа, қақырықпен жөтел пайда болады, аускультацияда тыныс алу
қиындайды, содан кейін ылғалды сырылдар пайда болады. Қанның сұйық бөлігі
тамырлы төсеніш пен интерстициальды тіннен тыныс алу жолдарына
ауысатындықтан, өкпе ісінуі жүрек астмасының басталуын қиындатады. Тыныс
алу орталығының қанның газдық құрамының өзгеруіне сезімталдығының
төмендеуіне және миокардтың жиырылу функциясының төмендеуіне байланысты
ұйқы кезінде желдету төмендейді, бұл жүрек астмасының дамуына ықпал етеді.
Сонымен қатар, Синусты тахикардия - жүрек жеткіліксіздігінің тән симптомы.
Бастапқыда бұл жаттығу кезінде қан айналымын арттыратын бейімделу
реакциясы, бірақ демалыс кезінде сау адамдарға қарағанда ұзағырақ созылады.
Кейінірек тахикардия тұрақты болады. Инсульт көлемінің төмендеуін көрсету
үшін импульстік қысымды төмендетуге болады. Кейде диастолалық қан қысымы
кең тамырлардың тарылуына және кеңейтілген қуыс вена портының шағылысуына
байланысты көтеріледі. Синусты тахикардияға бейімділік, әсіресе атриальды
тахиаритмия және артериялық гипотензия, жүрек жеткіліксіздігі бар
пациенттерде нашар болжамдық сигналдар болып табылады. Созылмалы жүрек
жеткіліксіздігінің бастапқы кезеңінде перифериялық ісіну күннің соңында
аяқтар мен сирақтарда пайда болады және жүктемелер жоғарылаған сайын ісіну
жоғарыда, тізеде және бөкселерде таралады. Төсек режимінде болатын
пациенттерде ісіну әдетте төменгі аяқ аймағында пайда болады. он бір
Мейіргер назар аударуы керек жеткіліксіздіктің ерте көріністерінің бірі -
түнде зәр шығару, түнгі диурездің күндізгі уақытта басым болуы. Объективті
тексеру дағдылары пациенттерді анықтауға көмектеседі. Қарау кезінде:
пурпура, акроцианоз, склера сарқырамалары, мойын веналарының ісінуі, тоқтау
кезеңімен (апноэ) жүретін ентігу және ауыр тыныс алу, ентігумен бірге
ісіну; Жүректің перкуссиясы – сол жәненемесе оң жақ шекаралары ұлғайған;
Жүрек аускультациясы – секіру ырғағы (үштік ырғақ); Өкпе перкуссиясында –
өкпенің дыбысы қысқарады немесе сұйықтықтың сақталуына байланысты абсолютті
баяу (ішек ісінуі немесе плевра қуысында эффузия) (көбінесе өкпенің төменгі
бөлігінде); Іштің пальпациясында – бауырдың ұлғаюы және құрсақішілік
сұйықтықтың болуы (асцит). Жүрек ауруын диагностикалаумен және емдеумен
айналысатын мейіргерлер ісінген мойын венасын жақсы түсінуі керек. Ісінген
мойын венасын тексерген кезде пациент төсекке жату үшін басын көтеру керек
(45° бұрыш). Мойын венасының максимальды пульсация нүктесін анықтаңыз және
максималды пульсация нүктесі болып табылатын төс сүйегінің бұрышынан
қиялдағы параллель сызықты сызыңыз. Импульстің 4-5 см-ден асатын биіктігі
нормадан жоғары болып саналады. [17]
Зертханалық және аспаптық зерттеулер: Жалпы және биохимиялық қан
анализі (гемоглобин деңгейін, қызыл қан жасушаларының, лейкоциттер мен
тромбоциттер санын, плазмадағы электролиттердің (К және Na), креатинин,
глюкоза, бауыр ферменттерінің концентрациясын өлшеу), зәр анализі, қалқанша
безінің қызметін анықтау; ЭКГ созылмалы жүрек жеткіліксіздігіне күдікті
барлық пациенттерде жүргізілуі керек және 12 жолдан болуы керек, күнделікті
(Холтер) ЭКГ мониторингі созылмалы жүрек жеткіліксіздігінде, әсіресе ырғақ
пен өткізгіштіктің бұзылуында әдістің диагностикалық мүмкіндіктерін
айтарлықтай кеңейтеді; 12 Эхокардиография - созылмалы жүрек
жеткіліксіздігінің дамуын тудыратын жүрек және макроваскулярлық ауруларды
диагностикалаудың барлық пациенттері үшін сенімді, инвазивті емес әдіс,
эхокардиографияның ең маңызды гемодинамикалық көрсеткіші миокардтың
жиырылуын көрсететін сол жақ қарыншаның лақтыру фракциясы болып табылады.
Қалыпты деңгей 45% құрайды. Бұл анықтама систолалық созылмалы жүрек
жеткіліксіздігі бар пациенттерді систолалық іркілісі бар пациенттерден,
яғни диастолалық созылмалы жүрек жеткіліксіздігі бар пациенттерден
ажыратады, олар дәрілік емдеу стратегиясын анықтайды; Кеуде қуысының
рентгенографиясы созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің тән белгілерін
көрсетеді, жүрек пен тоқырау өкпе венасының кеңеюі, веноздық тоқырауды
бағалау және емдеу кезінде оның динамикасын, аурудың ауырлығын және емдеу
және оңалту шараларының тиімділігін сипаттау үшін, және оған қатысу үшін
мейіргерлер; Созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің функционалдық кластарын
бағалау, қауіп деңгейін және созылмалы жүрек жеткіліксіздігін
диагностикалау үшін дозаланған жаттығу сынақтарын орындаңыз. Пациенттерде
әртүрлі стресс-тест нұсқалары болуы мүмкін: 6 минуттық жаяу жүру, велосипед
динамометрі, жүгіру жолы, соның ішінде қан газының компоненттерін
талдау.[18-20]
Жедел жүрек жетіпеушілігі ауруын емдеу және күту. Созылмалы жүрек
жеткіліксіздігі кезінде пациент диетаны ұстануы керек. Ол жеткілікті жоғары
калориялы болуы керек, бірақ сонымен бірге оңай сіңімді, көптеген ақуыздар
мен витаминдер болуы керек. Тұз бен суды тұтынуды шектеу керек, өйткені
олар ісінудің және жоғары қан қысымының пайда болуына ықпал етеді.
Созылмалы пациент үшін жақсы әдет 13 тұрақты салмақ жүрек жеткіліксіздігіне
айналады, өйткені бұл денеде жиналған артық сұйықтықты уақытында байқауға
мүмкіндік береді. Сонымен қатар, физикалық белсенділікті бағаламау керек.
Гиподинамия кез келген адамға жаман әсер етеді, ал созылмалы жүрек
жеткіліксіздігінде ол одан да қауіпті. Дене белсенділігі негізгі ауруға
және дененің жалпы жағдайына байланысты жеке таңдалуы керек. Жаяу жүруге
немесе жеңіл жүгіруге, таза ауада көп серуендеуге артықшылық беру керек.
Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі бар пациенттерге ұзақ уақыт ыстық ылғалды
климатта болу ұсынылмайды.
Аурудың жеңіл ағымымен және дәрігердің бақылауымен жүрек
жеткіліксіздігін халықтық емдеу әдістерімен емдеуге болады, бірақ
денсаулығының нашарлауы болса, уақтылы диагностикалау және емдеуді түзету
үшін дереу дәрігермен кеңесу керек. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі
кезіндегі дәрілік терапия принциптері Миокардтың жиырылу қабілетінің
біртіндеп нашарлауына және жүрек жеткіліксіздігінің дамуына әкелетін
негізгі ауруды анықтау қажет. Негізгі ауруды дұрыс емдеу пациенттің
болжамын айтарлықтай жақсартады; Мүмкіндігінше, жедел жүрек
жеткіліксіздігінің шабуылының басталуына ықпал ететін факторларды жою
қажет; Жүрек жеткіліксіздігін емдеудің өзі: қанның тоқырауының төмендеуі
және жүректің шығарылуының жоғарылауы. Осы екі факторды жою ішкі
органдардың қанмен қамтамасыз етілуін жақсартады және оттегі
жетіспеушілігінің белгілерін жояды. [21-25]
Мейіргер пациенттің дәрігер тағайындаған емді сақтауын қадағалайды,
өйткені дәрілердің төмен дозалары жүректің декомпенсациясына, ал жоғары
дозалар асқынуларға әкелуі мүмкін. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігін емдеу
үшін, белгілі он төрт есірткі топтары. Сіз оларды үйде қабылдауға болады,
асқынбаған курспен, ауруханаға барудың қажеті жоқ, бірақ әлі де дәрігермен
кеңесу керек. Ол қажетті диагностиканы жүргізеді, дұрыс препараттарды
таңдайды және үйде жүрек жеткіліксіздігін қалай емдеу керектігін айтады.
Созылмалы жүрек жеткіліксіздігін емдеуге арналған барлық препараттар әдетте
үш топқа бөлінеді: Негізгі құрал – бұл препараттардың тиімділігі әлемнің
барлық елдерінде дәлелденген және ұсынылған. Қосымша қаражат - олар
көрсеткіштерге сәйкес тағайындалады. Көмекші агенттер - олардың тиімділігі
созылмалы жүрек жеткіліксіздігінде 100% дәлелденбейді, бірақ нақты жағдайға
байланысты бұл топты тағайындау ақталуы мүмкін. Әр топты толығырақ
қарастырайық. Негізгі құралдар: ACE ингибиторлары (Каптоприл, Эналаприл),
ангиотензин рецепторларының антагонистері, бета-блокаторлар (Карведилол,
Бисопролол, Метопролол). ACE тежегіштері (Captopril, Enalapril) - бұл
препараттар сатысына, ауырлығына, этиологиясына, формасына және басқа
көрсеткіштеріне қарамастан барлық пациенттерге тағайындалуы керек. Олар
аурудың ағымын бәсеңдетеді, ішкі ағзаларды қорғайды, қан қысымын
төмендетеді. Оларды қолданған кезде құрғақ жөтел, қан қысымының күшті
төмендеуі және бүйрек жағдайының нашарлауы сияқты жағымсыз әсерлер болуы
мүмкін.
Бұған жол бермеу үшін емдеуді қажетті мөлшерге дейін біртіндеп
арттыратын шағын дозалардан бастау керек, ACE тежегіштері мен
вазодилататорларды бір мезгілде қабылдамау керек, сондай-ақ тағайындау
алдында диуретиктердің үлкен дозаларын қабылдамау керек. Ангиотензин
рецепторларының антагонистері - пациентте ACE тежегіштеріне төзбеушілік
болса немесе оларда жанама әсерлер дамыған болса, олар көбінесе
тағайындалады. он бес Бета-блокаторлар (Карведилол, Бисопролол, Метопролол)
- әдетте олар AFP тежегіштеріне қосымша тағайындалады. Олар жүрек соғу
жиілігін төмендетеді, антиаритмиялық әсерге ие. Олар сондай-ақ оларды бірте-
бірте арттыра отырып, ең аз мөлшерде қабылдауды бастайды. Сонымен қатар,
диуретикалық препараттардың дозасын арттырған жөн, өйткені жүрек соғу
жиілігінің төмендеуіне байланысты жүрек жеткіліксіздігінің белгілері
нашарлауы мүмкін. Пациентке және оның туыстарына бета-блокаторларды
қабылдауды күрт тоқтату қаупін түсіндіру қажет - бұл абстиненттік
синдромның дамуына әкелуі мүмкін: ауру симптомдарының күшеюі, өмірге қауіп
төндіретін аритмияның пайда болуы, кейде миокард инфарктісінің дамуына және
тіпті кенеттен өлімге әкеледі. Оларды жою дәрігердің шешімімен 2-3 күн
ішінде препараттың дозасын біртіндеп төмендете отырып жүзеге асырылады.
Альдостерон рецепторларының антагонистері - бұл препараттар аздап
диуретикалық әсерге ие, организмде натрийді сақтайды. Олар әдетте жүрек
жеткіліксіздігінің ауыр белгілері үшін, сондай-ақ миокард инфарктісінен
кейін тағайындалады. Диуретиктер (диуретикалық препараттар) - ағзадағы
сұйықтықтың жиналуында қолданылады. Әдетте пациентте тәуелділіктің дамуын
болдырмау үшін ең әлсіз тиімді препарат тағайындалады. Жүрек гликозидтері
(Дигоксин) - түлкі өсімдігінен жасалған шөптік препараттар.
Үлкен дозада олар улы болып табылады, бірақ атриальды фибрилляциядан
туындаған жүрек жеткіліксіздігін емдеуде таптырмас. Қосымша қаражат:
Статиндер - олар жүректің ишемиялық ауруы фонында созылмалы жүрек
жеткіліксіздігі пайда болған жағдайда қолданылады. Бұл топтың препараттары
қан тамырларының қабырғаларында жиналатын және олардың люменінің тарылуын
немесе толық бітелуін тудыратын бауырдағы майлардың өндірісін басады, бұл
тамырлар арқылы қан ағымын қиындатады; Жанама антикоагулянттар - тамырды
бітеп тастауы мүмкін қан ұйығыштарының пайда болу қаупінде қолданылады. Бұл
препараттар бауырда қанның ұюына ықпал ететін факторларды өндіруге кедергі
келтіреді.[26]
Нитраттар - жүректің тамақтануын жақсарту және ауырсынуды жеңілдету
үшін негізінен стенокардия үшін тағайындалады, өйткені олар тамырларды
кеңейтетін әсерге ие және қан ағымын жақсартады; Кальций антагонистері -
стенокардия, жоғары қан қысымы, жүрек клапанының жеткіліксіздігі үшін де
қолданылады; Жүрек ырғағының бұзылуы болса, антиаритмиялық препараттар
қолданылуы мүмкін; Антиагреганттар - бұл препараттар негізінен миокард
инфарктісінен кейін оның қайталануын болдырмау үшін пациенттерге
тағайындалады. Олар тромбоциттердің бірбіріне жабысуын нашарлатады,
осылайша қанды сұйылтады және қан ұйығыштарының пайда болуына жол бермейді.
Созылмалы жүрек жеткіліксіздігін хирургиялық емдеу Кейбір жағдайларда
дәрілік терапия қажетті нәтиже бермеген кезде, пациенттің денсаулығы
нашарлайды және өмірге қауіп төнеді, хирургиялық емдеу тағайындалуы мүмкін.
Ол жүрек жеткіліксіздігін тудырған негізгі ауруға бағытталған. Хирургиялық
емдеу әдістері: Аорто-коронарлық және сүт-коронарлық шунттау хирургиясы -
коронарлық тамырлар арқылы қанның қозғалысы олардың люменінің тарылуына
байланысты қиын болған жағдайларда қолданылады. Осыған байланысты миокард
өз жұмысы үшін жеткілікті оттегін алмайды. Маневрдің көмегімен қанның
патологиялық ошақты айналып өтуі мүмкін уақытша шешімдер жасалады; Жүректің
клапан аппаратын түзету; донордан жүрек трансплантациясы; Көмекші қан
айналымы аппаратын жасау үшін жасанды жүрек қарыншаларын қолдану. Бұл әдіс
жеткілікті жоғары құны және қауіпті асқынулары: бактериялық инфекцияның
қосылуы, қан ұйығыштарының пайда болуы. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігін
халықтық емдеу әдістерімен емдеу
Жүрек жеткіліксіздігін халықтық емдеу әдістерімен емдеу дәстүрлі
дәрідәрмектерге қосымша ретінде емдеуші дәрігердің бақылауымен ғана мүмкін
болады. Сіз ұқсас диагнозы бар көршіңіздің немесе досыңыздың ұсынысы
бойынша өзіңізге емдеуді тағайындамауыңыз керек, сонымен қатар дәрігер
тағайындаған дәрі-дәрмектерді елемеңіз, оларды халықтық емдеу құралдарымен
ауыстырыңыз. Халықтық емдеу әдістерін дайындау үшін әдетте келесі шөптер
қолданылады: ұсақталған көкжидек қашу; алқап лалагүлі гүлдері; түлкі
жапырақтары; гиперикум шөпі; ақжелкен тұқымдары; құрғақ женьшень тамыры;
долана гүлдері; аналық шөп және басқа да көптеген өсімдіктер. Бұл
өсімдіктердің көпшілігі улы екенін есте ұстаған жөн. Оларды дұрыс
пайдаланбау, дозаны сақтамау улануға әкелуі мүмкін. Негізгі ауруды дұрыс
емдеусіз тек жүрек жеткіліксіздігінің белгілері бар халықтық емдеу
әдістерін емдеу күтілетін нәтижеге әкелмейді және пациенттің жағдайын
нашарлатуы мүмкін.
Жүрек жеткіліксіздігінің алдын алу.
Адамның патологияның алғашқы көріністерінен зардап шегетініне немесе
олардың пайда болуын болдырмауды қалайтынына байланысты жүрек
жеткіліксіздігінің алдын алу негізгі және қайталама болып бөлінеді.
Бастапқы профилактиканың негізгі мақсаты созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің
дамуының қоздырғышы болып табылатын қазіргі жүрек-қан тамырлары ауруларын
дер кезінде анықтау және жою, басқаша айтқанда, өмір салтын қалыпқа
келтіруге бағытталған. Ол үшін 1-қосымшада келтірілген салауатты өмір салты
мен тамақтанудың негізгі принциптерін сақтау қажет, олар: жүйелі он сегіз
қалыпты физикалық белсенділік; дене салмағының индексін бақылау; диетадан
тым тәтті және майлы тағамдарды алып тастау; газдалған және алкогольді
сусындарды пайдаланудан бас тарту; демалыс режимін сақтау; темекі шегуді
тоқтату. Стресстік жағдайлардан аулақ болу керек, өйткені жүйке қозуы
кезінде кортизол өндіріледі - стресс гормоны, ол көп мөлшерде жүрек
жеткіліксіздігіне және тіпті жедел миокард инфарктісіне әкеледі. Кортизол
артериялардың қабырғаларының күшті спазмын тудырады, сондықтан созылмалы
тамыр жеткіліксіздігінің дамуы мүмкін. Егер адам бірден бір немесе бірнеше
аурудан зардап шегетін болса, жүрек жеткіліксіздігінің қайталама
профилактикасы жүргізіледі, ол патологияның негізгі себептерін жоюға және
жеке белгілерді басуға бағытталған бірқатар терапиялық шараларды қамтиды.
Екіншілік профилактика созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің дамуының түпкі
себебін емдеуге бағытталған: артериялық гипертензияда - қажетсіз жанама
әсерлерді барынша азайта отырып, дәрілік заттардың оңтайлы комбинациясы
(немесе препараттардың бірінің барабар дозасы) ... жалғасы
Мамандық 09130100 Мейіргер ісі
Біліктілік:5АВ0910101 Мейіргер ісінің қолданбалы бакалавры
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациентке күтім көрсетудегі
мейіргер рөлі
Орындаған: Тамабаева Ж
.
Тобы:ҚБ-50 топ студенті
Ғылыми жетекшісі: Аманова Д.О
.
Атқаратын қызметі:Арнайы пән оқытушысы
Қызылорда 2022 жыл
МАЗМҰНЫ
ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕР
КІРІСПЕ
І тарау. ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМНЫҢ ТЕОРИЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
1.1 Жедел коранарлық синдромының эпидемиологиясы
1.2 Жедел коранарлық синдром кезіндегі мейіргерлік күтім жүргізу
ерекшеліктері
1.3 Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациенттерді медициналық оңалтудың
заманауи тәсілдері
ІІ тарау. ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ
2.1 Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациентке күтім көрсетудегі мейіргер
рөлі туралы шетелдік зерттеулерге шолу нәтижелерін бағалау.
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР:
ДДСҰ – Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы
ЭКГ - Электрокардиограмма
ЖКС - Жедел коронарлы синдром
ЭЫДҰ - Экономикалық ынтымақтастық пен даму ұйымы
ҚР – Қазақстан Республикасы
АҚШ – Америка Құрама Штатты
ТМД - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы
КІРІСПЕ
Тіркес сөздер: жедел коронарлық синдром, кардиология, эхокардиография,
жеткіліксіздік, жүрек-қан тамырлары аурулары, өлім себептері, инфаркт,
инсульт, өлімге әкелетін асқынулар.
Тақырыптың өзектілігі:
Жедел коронарлы синдром – тұрақсыз стенокардияға немесе жедел миокард
инфарктісіне күдік тудыратын симптомдар немесе клиникалық белгілер
жиынтығы. Пациентті емдеу барысында қайталанып алынған ЭКГ және зертханалық
зерттеулердің нәтижелерін талдау ЖКС-ның – дамып келе жатқан миокард
инфарктінің немесе тұрақсыз стенокардияның негізінде жатқан патологиялық
үрдістерге нақты диагноз қоюға мүмкіндік береді.
Жедел коронарлық синдромны қазіргі заманғы медицинаның маңызды
бағыттарының бірі болып табылады. Қазіргі әлемде, әсіресе біздің елімізде
жүрек-қан тамырлары ауруларынан болатын өлім-жітім бірінші орындардың бірін
алады. Өкінішке орай, қазіргі пациенттердің орташа жасы 40-қа жақындап
келеді, көбінесе аурудың басталуы 30 жаста да көрінеді, бұл пациенттердің
жоғары мүгедектігіне әкеледі.
Көбінесе жүрек-қан тамырлары өлімі жүректің ишемиялық ауруын
байланысты. ДДСҰ мәліметтері бойынша 2019 ж. елімізде коронарлық артерия
ауруы диагнозымен 7 млн 639 мың пациент бақылауда болса, жыл ішінде алғаш
рет бұл диагноз 1 млн 28 мың пациентте анықталды. Дегенмен, коронарлық
артерия ауруымен ауыратындардың нақты саны әлдеқайда көп. [1]
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері бойынша, жыл сайын
инфаркт пен инсульт нәтижесінде 17,1 млн адам қайтыс болады. Еуропа
елдеріндегі жалпы өлім - жітім құрылымында олар 40%-ды құрайды, Еуропадағы
аурухана ішіндегі өлім-жітімі 4-12%, ал жедел коронарлық синдромы бар
пациенттердің жылдық өлімі ангиографиялық регистрлік деректері бойынша 10%-
ды құрап отыр. [2]
2019 жылы Оңтүстік Корея ЭЫДҰ елдері арасында жүректің ишемиялық ауруы
өлімінің ең төменгі көрсеткішіне ие болды, бұл 100 000 тұрғынға шаққанда
шамамен 28 өлім. Бұл статистика 2019 жылғы жағдай бойынша ЭЫДҰ елдеріндегі
инфаркт пен басқа да жүректің ишемиялық ауруынан болатын өлім көрсеткішін
көрсетеді.[3]
Ресейде 2018 жылы барлығы 161 300 жедел миокард инфаркты жағдайы
тіркелді, бұл 2017 жылғы көрсеткіштерден - 158 600 жағдайдан және 2010 жылы
- 100 000 халыққа 155 600 жағдайдан асып түседі. Пайыздық қатынаста жедел
миокард инфарктісімен сырқаттанушылықтың өсуі 1,9%-ды құрады, 2010-2018
жылдар аралығында жедел миокард инфарктісінің көрсеткіштерінің өсуі 3,73%-
ды құрады.[4]
Бүгінгі таңда ҚР-да жүрек-қан тамырлары ауруларынан зардап шегетін екі
миллионға жуық адам тіркелген. Соңғы 10 жылда ҚР-да қан айналымы жүйесі
ауруларының таралу көрсеткіші 1,7 есеге артты. Жас пациенттерде жүректің
ишемиялық ауруының алғашқы көрінісі көбінесе жедел коронарлық синдром (ЖКС)
түрінде келеді, бірақ тексеру кезінде олар өзгермеген немесе аз өзгертілген
коронарлық артерияларды анықтайды.
Соңғы жылдары Қазақстан Республикасында МИ-мен сырқаттанушылықтың өсуі
байқалды, бұл көрсеткіш олардың өлім-жітімі пациенттердің жалпы санының 30-
50% жетеді. ЖКС-ден өлім көрсеткіші статистикалық мәліметтер бойынша Еуропа
және ТМД елдері Қазақстанда 55,7%, Ресейде 44%, Украинада 54,3%, Арменияда
61,6%, АҚШ-та 42,2% тең. Олар 90% жағдайда ЖҚА өлімге әкелетін асқыну
ретінде,сдүние жүзінде өлімнің басты себебі болып табылады.
2021 жылы Қазақстанда қайтыс болғандар саны 183,4 мың адамды құрады.
Бұл 2020 жылмен салыстырғанда 12,8 пайызға артық. Ең көп адам Шығыс
Қазақстан облысында тіркелген.
Қайтыс болғандар санының ең көп өсімі Алматы қаласында, ең азы
Түркістан облысында байқалады. 17 облыстың тек біреуінде, яғни Қызылорда
облысында ғана өлім-жітім саны жыл ішінде (4,2%-ға) азайған.[5]
Мақсаты: Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациентке күтім көрсетудегі
мейіргер рөлін анықтау.
Міндеттері:
• Тақырыпқа байланысты әдебиеттерді шолу;
• Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациентке күтім көрсетудегі
мейіргер рөлін анықтауда шетелдік зерттеулерді анализдеу
• Нәтижесін талдау және қорытынды жасау;
Зерттеудің теориялық және практикалық маңыздылығы:
Жедел коранарлық синдром кезіндегі пациенттердің мәселелерін шешудегі
мейіргер ісі бойынша қазіргі әдебиеттерге шолу жасалды. Шетелдік
зерттеулерді анализдеу арқылы мейіргерлердің пациенттерге күтім көрсетудегі
ерекшеліктерін бағалау. Бұл сұрақтарға жауап алуға және осы мәселе бойынша
мейіргерлердің пікірін анықтау арқылы зерттеу міндеттеріне қол жеткізуге
мүмкіндік береді.
Курстық жұмыстың көлемі мен құрылымы: Зерттеу жұмысы компьютерлік мәтін
28 беттен тұрады. Курстық жұмыс кіріспе, қорытынды, пайдаланылған
ақпараттар тізімі 30 әдебиеттен, оның ішінде 10 шетелдік әдебиет, 5
отандық әдебиет, 15 интернет көзі және қосымшалардан тұрады.
1-тарау.ЖЕДЕЛ КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМНЫҢ ТЕОРИЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
1. Жедел коранарлық синдромының эпидемиологиясы
Жедел коронарлы синдром-тұрақсыз стенокардияға немесе жедел миокард
инфарктісіне күдік тудыратын симптомдар немесе клиникалық белгілер
жиынтығы. Жедел коронарлы синдромға жедел миокард инфарктісі, ST
(ST сегменті)–жоғарылауымен миокард инфарктісі, ST-жоғарылауынсыз миокард
инфарктісі, биомаркерлер бойынша, немесе ЭКГ белгілері бойынша, ферменттер
өзгерісі бойынша анықталған миокард инфарктісі және тұрақсыз стенокардия
жатады. Термин осы аталған жағдайлардың соңғы диагнозына дейінгі емдеу
тактикасын таңдау қажеттілігіне байланысты пайда болған.[6]
ST жоғарылауымен жедел коронарлы синдромға кеудесіндегі ауырсыну
немесе дискомфорт және электрокардиограммадағы ST сегментінің тұрақты
жоғарылауы немесе жаңа (алғаш пайда болған немесе пайда болуы мүмкін)
Гисс шоғыры сол аяғының толық блокадасы тән. ST сегментінің тұрақты
жоғарылауы коронарлы артерияның жедел толық бітелуін көрсетеді.Бұл жағдайда
емдеудің негізгі мақсаты тамыр бітелуін тез және тұрақты жою. Осы мақсатта
тромболитиктер қолданылады (егер қарсы көрсеткіштері болмаса).
ST жоғарылауынсыз жедел коронарлы синдромға кеудесіндегі ауырсыну және
элекрокардиограммада жедел ишемия белгілерінің болуы, бірақ ST сегментінің
жоғарыламауы тән. Бұл пациенттерде ST сегментінің тұрақты немесе өтпелі
депрессиясы, Т тісшесінің инверсиясы, тегістелуі болуы мүмкін. Түскен кезде
ЭКГ қалыпты болуы да мүмкін. Бұл пациенттерде ишемияны және симптомдарды
жою, ЭКГ-ны қайталап түсіріп бақылау және миокард некрозының маркерлерін
(жүрек тропониндері, креатинфосфокиназа) анықтау қажет. Мұндай пациенттерді
емдеуде тромболитиктер қолданбайды.[7]
Тұрақсыз стенокардия-ауырлығы және ұзақтығы миокард некрозын тудыруға
жеткіліксіз жедел миокард ишемиясы. ЭКГ-да ST жоғарылауы жоқ, қанда миокард
инфарктісі диагнозын қоюға жеткілікті мөлшердегі миокард некрозының
биомаркерлері жоқ.
Этиологиясы.
• коронарлы артериялардың тромбозы
• коронарлы тамырлардың ұзақ спазмы
• миокардтың оттегіне қажеттілігінің кенеттен жоғарылауы
Патогенезі.
• коронарлы тамырлардың бітелуі
• миокардтың оттегімен жеткіліксіз қамтылуы
• жүрек бұлшық етінің некрозы
Жіктелуі.
Клиникалық өтуіне байланысты келесі түрге бөледі:
• ауырсынулы
• абдоминалды
• демікпелі
• аритмиялы
• цереброваскулярлы
• симптомсыз
Некроздың орналасуы бойынша:
• сол жақ қарынша инфаркті (алдыңғы, перделік, артқы)
• оң жақ қарынша инфаркті (өзіндік диагноз болып табылмайды, төменгі
миокард инфарктімен бірге дамиды)
Жүрек бұлшық етінің зақымдануының тереңдігіне байланысты:
• Q-қалыптасатын (транс-муральды немесе ірі ошақты). Аурудың алғашқы
сағаттарында ST жоғарылауымен және кейіннен Q тісшесінің қалыптасуымен
сипатталады.
• Q-қалыптаспайтын (трансмуральды емес немесе ұсақ ошақты).Q тісшесінің
қалыптасуы тән емес, теріс Т тісшелерімен сипатталады.
Асқынуының болуына байланысты:
• асқынусыз.
• асқынумен.
Клиникалық белгілері.
Төс артындағы және жүрек тұсындағы қысып немесе батып ауырсыну.
Ауырсыну стенокардияның әдеттегі ұстамасынан күштірек, әдеттегіден ұзақ, 15
минуттан көп сақталады. Ауырсыну сол жақ немесе оң жақ қолға,
мойынға,төменгі жаққа, сол жақ жауырын астына, эпигастрий аймағына таралуы
мүмкін. Пациент қозған, мазасыз, қорқыныш сезімі пайда болады. Нитраттарды
тіл астына қойғанда әсері жоқ немесе ауырсынуды толық жоймайды немесе
ауырсыну қысқа уақыттан кейін қайтадан пайда болады. Тері жабындары
бозғылт, суық тер басқан. Жалпы әлсіздік, ауа жетпеуі мазалайды.[8-11]
Асқынулары:
• жүрек ырғағының бұзылыстары
• жедел жүрек жетіспеушілігі
• кардиогенді шок
• перикардит
2. Жедел коранарлық синдром кезіндегі мейіргерлік күтім жүргізу
ерекшеліктері
Пациенттердің анамнезін алу кезінде мейіргерлер созылмалы жүрек
жеткіліксіздігі бар пациенттердің ең жиі және жиі кездесетін шағымдарын,
мысалы, шаршау, ентігу, жүрек соғуы, шеткі ісіну, түнгі жөтел, ортопноэ,
түнтурия, оң жақ қабырға астындағы ауырсынуды анықтай алады. Тыныс алу -
бұл тоқыраумен байланысты жүрек жеткіліксіздігінің негізгі симптомы, яғни
өкпедегі қанның тоқырауы. Бастапқыда ентігу физикалық жүктеме кезінде ғана
пайда болады және демалыс кезінде жоғалады. Физикалық жүктеме кезінде
ентігу жақсы дайындалған, сау жүректе болатынын есте ұстаған жөн. Сондықтан
жаттығуларға төзімділіктің төмендеуіне, тыныс алудың қысқаруына немесе
ауаны сезінбеудің пайда болуына, сондай-ақ бұрынғыдан әлдеқайда аз
физикалық күшке назар аудару керек. Ентігудің негізі - қанның газ
компоненттері, гипоксемияның өзгеруі және қанның тоқырауымен және
интерстициальды ісінумен байланысты өкпенің сәйкестігінің төмендеуі және
тыныс алу бұлшықеттерінің қызметін арттыру қажеттілігі. Тыныштықтағы ентігу
әдетте тахипноэмен бірге жүреді. Ортопноэ - басы көтерілген күйде немесе
отырып тыныс алуды жеңілдету.[12-16]
Бұл позицияда оң жақ жүрекке веноздық қан ағымы азаяды, нәтижесінде
өкпе капиллярларының қысымы төмендейді. Ортопноэ оң жақ қарыншаның
жеткіліксіздігінің жоғарылауымен және жүйелі қан айналымындағы қанның
тоқырауымен төмендейді. он Жүрек демікпесі ентігумен, ентігумен немесе
ентігумен сипатталады және сол жақ қарыншаның жедел жеткіліксіздігінің
көрінісі болып табылады. Өкпелік айналымдағы қанның тоқырауының тез өсуіне
байланысты жүрек астмасының ұстамасы әдетте түнде болады. Тыныс алу және
тұншығудан басқа, қақырықпен жөтел пайда болады, аускультацияда тыныс алу
қиындайды, содан кейін ылғалды сырылдар пайда болады. Қанның сұйық бөлігі
тамырлы төсеніш пен интерстициальды тіннен тыныс алу жолдарына
ауысатындықтан, өкпе ісінуі жүрек астмасының басталуын қиындатады. Тыныс
алу орталығының қанның газдық құрамының өзгеруіне сезімталдығының
төмендеуіне және миокардтың жиырылу функциясының төмендеуіне байланысты
ұйқы кезінде желдету төмендейді, бұл жүрек астмасының дамуына ықпал етеді.
Сонымен қатар, Синусты тахикардия - жүрек жеткіліксіздігінің тән симптомы.
Бастапқыда бұл жаттығу кезінде қан айналымын арттыратын бейімделу
реакциясы, бірақ демалыс кезінде сау адамдарға қарағанда ұзағырақ созылады.
Кейінірек тахикардия тұрақты болады. Инсульт көлемінің төмендеуін көрсету
үшін импульстік қысымды төмендетуге болады. Кейде диастолалық қан қысымы
кең тамырлардың тарылуына және кеңейтілген қуыс вена портының шағылысуына
байланысты көтеріледі. Синусты тахикардияға бейімділік, әсіресе атриальды
тахиаритмия және артериялық гипотензия, жүрек жеткіліксіздігі бар
пациенттерде нашар болжамдық сигналдар болып табылады. Созылмалы жүрек
жеткіліксіздігінің бастапқы кезеңінде перифериялық ісіну күннің соңында
аяқтар мен сирақтарда пайда болады және жүктемелер жоғарылаған сайын ісіну
жоғарыда, тізеде және бөкселерде таралады. Төсек режимінде болатын
пациенттерде ісіну әдетте төменгі аяқ аймағында пайда болады. он бір
Мейіргер назар аударуы керек жеткіліксіздіктің ерте көріністерінің бірі -
түнде зәр шығару, түнгі диурездің күндізгі уақытта басым болуы. Объективті
тексеру дағдылары пациенттерді анықтауға көмектеседі. Қарау кезінде:
пурпура, акроцианоз, склера сарқырамалары, мойын веналарының ісінуі, тоқтау
кезеңімен (апноэ) жүретін ентігу және ауыр тыныс алу, ентігумен бірге
ісіну; Жүректің перкуссиясы – сол жәненемесе оң жақ шекаралары ұлғайған;
Жүрек аускультациясы – секіру ырғағы (үштік ырғақ); Өкпе перкуссиясында –
өкпенің дыбысы қысқарады немесе сұйықтықтың сақталуына байланысты абсолютті
баяу (ішек ісінуі немесе плевра қуысында эффузия) (көбінесе өкпенің төменгі
бөлігінде); Іштің пальпациясында – бауырдың ұлғаюы және құрсақішілік
сұйықтықтың болуы (асцит). Жүрек ауруын диагностикалаумен және емдеумен
айналысатын мейіргерлер ісінген мойын венасын жақсы түсінуі керек. Ісінген
мойын венасын тексерген кезде пациент төсекке жату үшін басын көтеру керек
(45° бұрыш). Мойын венасының максимальды пульсация нүктесін анықтаңыз және
максималды пульсация нүктесі болып табылатын төс сүйегінің бұрышынан
қиялдағы параллель сызықты сызыңыз. Импульстің 4-5 см-ден асатын биіктігі
нормадан жоғары болып саналады. [17]
Зертханалық және аспаптық зерттеулер: Жалпы және биохимиялық қан
анализі (гемоглобин деңгейін, қызыл қан жасушаларының, лейкоциттер мен
тромбоциттер санын, плазмадағы электролиттердің (К және Na), креатинин,
глюкоза, бауыр ферменттерінің концентрациясын өлшеу), зәр анализі, қалқанша
безінің қызметін анықтау; ЭКГ созылмалы жүрек жеткіліксіздігіне күдікті
барлық пациенттерде жүргізілуі керек және 12 жолдан болуы керек, күнделікті
(Холтер) ЭКГ мониторингі созылмалы жүрек жеткіліксіздігінде, әсіресе ырғақ
пен өткізгіштіктің бұзылуында әдістің диагностикалық мүмкіндіктерін
айтарлықтай кеңейтеді; 12 Эхокардиография - созылмалы жүрек
жеткіліксіздігінің дамуын тудыратын жүрек және макроваскулярлық ауруларды
диагностикалаудың барлық пациенттері үшін сенімді, инвазивті емес әдіс,
эхокардиографияның ең маңызды гемодинамикалық көрсеткіші миокардтың
жиырылуын көрсететін сол жақ қарыншаның лақтыру фракциясы болып табылады.
Қалыпты деңгей 45% құрайды. Бұл анықтама систолалық созылмалы жүрек
жеткіліксіздігі бар пациенттерді систолалық іркілісі бар пациенттерден,
яғни диастолалық созылмалы жүрек жеткіліксіздігі бар пациенттерден
ажыратады, олар дәрілік емдеу стратегиясын анықтайды; Кеуде қуысының
рентгенографиясы созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің тән белгілерін
көрсетеді, жүрек пен тоқырау өкпе венасының кеңеюі, веноздық тоқырауды
бағалау және емдеу кезінде оның динамикасын, аурудың ауырлығын және емдеу
және оңалту шараларының тиімділігін сипаттау үшін, және оған қатысу үшін
мейіргерлер; Созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің функционалдық кластарын
бағалау, қауіп деңгейін және созылмалы жүрек жеткіліксіздігін
диагностикалау үшін дозаланған жаттығу сынақтарын орындаңыз. Пациенттерде
әртүрлі стресс-тест нұсқалары болуы мүмкін: 6 минуттық жаяу жүру, велосипед
динамометрі, жүгіру жолы, соның ішінде қан газының компоненттерін
талдау.[18-20]
Жедел жүрек жетіпеушілігі ауруын емдеу және күту. Созылмалы жүрек
жеткіліксіздігі кезінде пациент диетаны ұстануы керек. Ол жеткілікті жоғары
калориялы болуы керек, бірақ сонымен бірге оңай сіңімді, көптеген ақуыздар
мен витаминдер болуы керек. Тұз бен суды тұтынуды шектеу керек, өйткені
олар ісінудің және жоғары қан қысымының пайда болуына ықпал етеді.
Созылмалы пациент үшін жақсы әдет 13 тұрақты салмақ жүрек жеткіліксіздігіне
айналады, өйткені бұл денеде жиналған артық сұйықтықты уақытында байқауға
мүмкіндік береді. Сонымен қатар, физикалық белсенділікті бағаламау керек.
Гиподинамия кез келген адамға жаман әсер етеді, ал созылмалы жүрек
жеткіліксіздігінде ол одан да қауіпті. Дене белсенділігі негізгі ауруға
және дененің жалпы жағдайына байланысты жеке таңдалуы керек. Жаяу жүруге
немесе жеңіл жүгіруге, таза ауада көп серуендеуге артықшылық беру керек.
Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі бар пациенттерге ұзақ уақыт ыстық ылғалды
климатта болу ұсынылмайды.
Аурудың жеңіл ағымымен және дәрігердің бақылауымен жүрек
жеткіліксіздігін халықтық емдеу әдістерімен емдеуге болады, бірақ
денсаулығының нашарлауы болса, уақтылы диагностикалау және емдеуді түзету
үшін дереу дәрігермен кеңесу керек. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі
кезіндегі дәрілік терапия принциптері Миокардтың жиырылу қабілетінің
біртіндеп нашарлауына және жүрек жеткіліксіздігінің дамуына әкелетін
негізгі ауруды анықтау қажет. Негізгі ауруды дұрыс емдеу пациенттің
болжамын айтарлықтай жақсартады; Мүмкіндігінше, жедел жүрек
жеткіліксіздігінің шабуылының басталуына ықпал ететін факторларды жою
қажет; Жүрек жеткіліксіздігін емдеудің өзі: қанның тоқырауының төмендеуі
және жүректің шығарылуының жоғарылауы. Осы екі факторды жою ішкі
органдардың қанмен қамтамасыз етілуін жақсартады және оттегі
жетіспеушілігінің белгілерін жояды. [21-25]
Мейіргер пациенттің дәрігер тағайындаған емді сақтауын қадағалайды,
өйткені дәрілердің төмен дозалары жүректің декомпенсациясына, ал жоғары
дозалар асқынуларға әкелуі мүмкін. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігін емдеу
үшін, белгілі он төрт есірткі топтары. Сіз оларды үйде қабылдауға болады,
асқынбаған курспен, ауруханаға барудың қажеті жоқ, бірақ әлі де дәрігермен
кеңесу керек. Ол қажетті диагностиканы жүргізеді, дұрыс препараттарды
таңдайды және үйде жүрек жеткіліксіздігін қалай емдеу керектігін айтады.
Созылмалы жүрек жеткіліксіздігін емдеуге арналған барлық препараттар әдетте
үш топқа бөлінеді: Негізгі құрал – бұл препараттардың тиімділігі әлемнің
барлық елдерінде дәлелденген және ұсынылған. Қосымша қаражат - олар
көрсеткіштерге сәйкес тағайындалады. Көмекші агенттер - олардың тиімділігі
созылмалы жүрек жеткіліксіздігінде 100% дәлелденбейді, бірақ нақты жағдайға
байланысты бұл топты тағайындау ақталуы мүмкін. Әр топты толығырақ
қарастырайық. Негізгі құралдар: ACE ингибиторлары (Каптоприл, Эналаприл),
ангиотензин рецепторларының антагонистері, бета-блокаторлар (Карведилол,
Бисопролол, Метопролол). ACE тежегіштері (Captopril, Enalapril) - бұл
препараттар сатысына, ауырлығына, этиологиясына, формасына және басқа
көрсеткіштеріне қарамастан барлық пациенттерге тағайындалуы керек. Олар
аурудың ағымын бәсеңдетеді, ішкі ағзаларды қорғайды, қан қысымын
төмендетеді. Оларды қолданған кезде құрғақ жөтел, қан қысымының күшті
төмендеуі және бүйрек жағдайының нашарлауы сияқты жағымсыз әсерлер болуы
мүмкін.
Бұған жол бермеу үшін емдеуді қажетті мөлшерге дейін біртіндеп
арттыратын шағын дозалардан бастау керек, ACE тежегіштері мен
вазодилататорларды бір мезгілде қабылдамау керек, сондай-ақ тағайындау
алдында диуретиктердің үлкен дозаларын қабылдамау керек. Ангиотензин
рецепторларының антагонистері - пациентте ACE тежегіштеріне төзбеушілік
болса немесе оларда жанама әсерлер дамыған болса, олар көбінесе
тағайындалады. он бес Бета-блокаторлар (Карведилол, Бисопролол, Метопролол)
- әдетте олар AFP тежегіштеріне қосымша тағайындалады. Олар жүрек соғу
жиілігін төмендетеді, антиаритмиялық әсерге ие. Олар сондай-ақ оларды бірте-
бірте арттыра отырып, ең аз мөлшерде қабылдауды бастайды. Сонымен қатар,
диуретикалық препараттардың дозасын арттырған жөн, өйткені жүрек соғу
жиілігінің төмендеуіне байланысты жүрек жеткіліксіздігінің белгілері
нашарлауы мүмкін. Пациентке және оның туыстарына бета-блокаторларды
қабылдауды күрт тоқтату қаупін түсіндіру қажет - бұл абстиненттік
синдромның дамуына әкелуі мүмкін: ауру симптомдарының күшеюі, өмірге қауіп
төндіретін аритмияның пайда болуы, кейде миокард инфарктісінің дамуына және
тіпті кенеттен өлімге әкеледі. Оларды жою дәрігердің шешімімен 2-3 күн
ішінде препараттың дозасын біртіндеп төмендете отырып жүзеге асырылады.
Альдостерон рецепторларының антагонистері - бұл препараттар аздап
диуретикалық әсерге ие, организмде натрийді сақтайды. Олар әдетте жүрек
жеткіліксіздігінің ауыр белгілері үшін, сондай-ақ миокард инфарктісінен
кейін тағайындалады. Диуретиктер (диуретикалық препараттар) - ағзадағы
сұйықтықтың жиналуында қолданылады. Әдетте пациентте тәуелділіктің дамуын
болдырмау үшін ең әлсіз тиімді препарат тағайындалады. Жүрек гликозидтері
(Дигоксин) - түлкі өсімдігінен жасалған шөптік препараттар.
Үлкен дозада олар улы болып табылады, бірақ атриальды фибрилляциядан
туындаған жүрек жеткіліксіздігін емдеуде таптырмас. Қосымша қаражат:
Статиндер - олар жүректің ишемиялық ауруы фонында созылмалы жүрек
жеткіліксіздігі пайда болған жағдайда қолданылады. Бұл топтың препараттары
қан тамырларының қабырғаларында жиналатын және олардың люменінің тарылуын
немесе толық бітелуін тудыратын бауырдағы майлардың өндірісін басады, бұл
тамырлар арқылы қан ағымын қиындатады; Жанама антикоагулянттар - тамырды
бітеп тастауы мүмкін қан ұйығыштарының пайда болу қаупінде қолданылады. Бұл
препараттар бауырда қанның ұюына ықпал ететін факторларды өндіруге кедергі
келтіреді.[26]
Нитраттар - жүректің тамақтануын жақсарту және ауырсынуды жеңілдету
үшін негізінен стенокардия үшін тағайындалады, өйткені олар тамырларды
кеңейтетін әсерге ие және қан ағымын жақсартады; Кальций антагонистері -
стенокардия, жоғары қан қысымы, жүрек клапанының жеткіліксіздігі үшін де
қолданылады; Жүрек ырғағының бұзылуы болса, антиаритмиялық препараттар
қолданылуы мүмкін; Антиагреганттар - бұл препараттар негізінен миокард
инфарктісінен кейін оның қайталануын болдырмау үшін пациенттерге
тағайындалады. Олар тромбоциттердің бірбіріне жабысуын нашарлатады,
осылайша қанды сұйылтады және қан ұйығыштарының пайда болуына жол бермейді.
Созылмалы жүрек жеткіліксіздігін хирургиялық емдеу Кейбір жағдайларда
дәрілік терапия қажетті нәтиже бермеген кезде, пациенттің денсаулығы
нашарлайды және өмірге қауіп төнеді, хирургиялық емдеу тағайындалуы мүмкін.
Ол жүрек жеткіліксіздігін тудырған негізгі ауруға бағытталған. Хирургиялық
емдеу әдістері: Аорто-коронарлық және сүт-коронарлық шунттау хирургиясы -
коронарлық тамырлар арқылы қанның қозғалысы олардың люменінің тарылуына
байланысты қиын болған жағдайларда қолданылады. Осыған байланысты миокард
өз жұмысы үшін жеткілікті оттегін алмайды. Маневрдің көмегімен қанның
патологиялық ошақты айналып өтуі мүмкін уақытша шешімдер жасалады; Жүректің
клапан аппаратын түзету; донордан жүрек трансплантациясы; Көмекші қан
айналымы аппаратын жасау үшін жасанды жүрек қарыншаларын қолдану. Бұл әдіс
жеткілікті жоғары құны және қауіпті асқынулары: бактериялық инфекцияның
қосылуы, қан ұйығыштарының пайда болуы. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігін
халықтық емдеу әдістерімен емдеу
Жүрек жеткіліксіздігін халықтық емдеу әдістерімен емдеу дәстүрлі
дәрідәрмектерге қосымша ретінде емдеуші дәрігердің бақылауымен ғана мүмкін
болады. Сіз ұқсас диагнозы бар көршіңіздің немесе досыңыздың ұсынысы
бойынша өзіңізге емдеуді тағайындамауыңыз керек, сонымен қатар дәрігер
тағайындаған дәрі-дәрмектерді елемеңіз, оларды халықтық емдеу құралдарымен
ауыстырыңыз. Халықтық емдеу әдістерін дайындау үшін әдетте келесі шөптер
қолданылады: ұсақталған көкжидек қашу; алқап лалагүлі гүлдері; түлкі
жапырақтары; гиперикум шөпі; ақжелкен тұқымдары; құрғақ женьшень тамыры;
долана гүлдері; аналық шөп және басқа да көптеген өсімдіктер. Бұл
өсімдіктердің көпшілігі улы екенін есте ұстаған жөн. Оларды дұрыс
пайдаланбау, дозаны сақтамау улануға әкелуі мүмкін. Негізгі ауруды дұрыс
емдеусіз тек жүрек жеткіліксіздігінің белгілері бар халықтық емдеу
әдістерін емдеу күтілетін нәтижеге әкелмейді және пациенттің жағдайын
нашарлатуы мүмкін.
Жүрек жеткіліксіздігінің алдын алу.
Адамның патологияның алғашқы көріністерінен зардап шегетініне немесе
олардың пайда болуын болдырмауды қалайтынына байланысты жүрек
жеткіліксіздігінің алдын алу негізгі және қайталама болып бөлінеді.
Бастапқы профилактиканың негізгі мақсаты созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің
дамуының қоздырғышы болып табылатын қазіргі жүрек-қан тамырлары ауруларын
дер кезінде анықтау және жою, басқаша айтқанда, өмір салтын қалыпқа
келтіруге бағытталған. Ол үшін 1-қосымшада келтірілген салауатты өмір салты
мен тамақтанудың негізгі принциптерін сақтау қажет, олар: жүйелі он сегіз
қалыпты физикалық белсенділік; дене салмағының индексін бақылау; диетадан
тым тәтті және майлы тағамдарды алып тастау; газдалған және алкогольді
сусындарды пайдаланудан бас тарту; демалыс режимін сақтау; темекі шегуді
тоқтату. Стресстік жағдайлардан аулақ болу керек, өйткені жүйке қозуы
кезінде кортизол өндіріледі - стресс гормоны, ол көп мөлшерде жүрек
жеткіліксіздігіне және тіпті жедел миокард инфарктісіне әкеледі. Кортизол
артериялардың қабырғаларының күшті спазмын тудырады, сондықтан созылмалы
тамыр жеткіліксіздігінің дамуы мүмкін. Егер адам бірден бір немесе бірнеше
аурудан зардап шегетін болса, жүрек жеткіліксіздігінің қайталама
профилактикасы жүргізіледі, ол патологияның негізгі себептерін жоюға және
жеке белгілерді басуға бағытталған бірқатар терапиялық шараларды қамтиды.
Екіншілік профилактика созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің дамуының түпкі
себебін емдеуге бағытталған: артериялық гипертензияда - қажетсіз жанама
әсерлерді барынша азайта отырып, дәрілік заттардың оңтайлы комбинациясы
(немесе препараттардың бірінің барабар дозасы) ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz