қатты бөлшектердiң олардың диаметрлерiне, пiшiнiне және бөлшектер мен сұйықтың физикалық қасиеттерiне байланысты тұну жылдамдығын тәжiрибе жүзiнде анықтау
Мазмұны
1
Зертханалық жұмыстың мақсаты және барысы
2
2
Жалпы мәлiметтер
3
3
Зертханалық жұмыстың есептелуі
4-8
4
Бақылау сұрақтары
8-10
5
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
10
Зертханалық жұмыстың мақсаты және барысы
Жұмыстың мақсаты‒қатты бөлшектердiң олардың диаметрлерiне, пiшiнiне және бөлшектер мен сұйықтың физикалық қасиеттерiне байланысты тұну жылдамдығын тәжiрибе жүзiнде анықтау; әртүрлi ке-зең үшiн, тәжiрибе жүзiнде алынған Re=c·Arn немесе Ly= (Ar) байланыстарын графикте салу.
Жұмыс iстеу әдiстемесi. Домалақ және дұрыс емес пiшiндi бөлшектердi (олардың диа-метрлерi белгiлi) ыдыстағы сұйық үстiнен ақырын ғана, жәйлап тас-тайды. Секундомермен жоғарғы және төменгi белгiлер аралығындағы қашықтықты бөлшектердiң қанша уақытта өтетiндiгiн өлшейдi. Әрбiр өлшемдi бiрнеше рет қайталайды. Тәжiрибе нәтижелерiн есеп беру кестесiне енгiзедi.
Тәжiрибе
Өлшем
Бөлшектер
Сұйық
Бөлшектiң тұну уақыты,с
Тұну жылдамдығы
Re
Ar
Ly
Критерийлер Re, Ar және Ly-ны есептеу үшiн, тұну жылдамдығы Wт мен бөлшек диаметрi dк-ың орталандырылған мәндерi алынады. Тұну жылдамдығы Wт-ны анықтау үшiн, бес реттен кем емес тә-жiрибе жүргiзу және әрбiр тәжiрибеде үш-төрттен өлшемдер болуы керек.
Егер тәжiрибе барысында бөлшек қабырғаға тиетiн болса неме-се тұндырылатын бөлшекке ауа көбiршiгi жабысатын болса, онда он-дай тәжiрибе нәтижесiн есептемей, қайтадан жасау керек.
Жалпы мәлiметтер
Тұндыру үрдісінде Ф1 мен Ф2 ауырлық күшінің әсерімен, инерциялық күш (ортадан тепкіш) немесе электростатикалық күш әсерінен ажыратылады. Тек ауырлық күші арқылы өтетін тұндыруды ұзақ тұндыру деп атайды.
Тұндыру үрдістерін өткенде денелердің сұйықтар ішіндегі қозғалуын білу керек, сондықтан ағыссыз тұрған орта ішіндегі шар тәрізді денені қарастырамыз. Массасы m болған зат өзінің салмағымен (G=mg) бата бастағанда, алғашқы кезде оның w - ғы көбейеді. Егер кедергі R болмаса оның жылдамдығы w=gρ - ға тең. Бірақ жылдамдық жоғарлаған сайын кедергі де өседі де, аз уақыт ішінде динамикалық тепе - теңдік орнайды, яғни w=R. Осы кезден бастап дене бірқалыпты жылдамдықпен бата бастайды. Осы кездегі дене жылдамдығын wТ тұну жылдамдығы деп атайды.
Қысылып тұну жылдамдығы. Жоғарыда біз жеке алынған бөлшектің еркін тұнуын қарастырдық. Бұл жағдайда бөлшектер бір - бірімен жанаспайды деп қабылдадық. Ал , іс жүзінде бөлшектер бір - біріне соғылады, жақындасады яғни бір - бірінің еркін тұнуына кедергі келтіреді. Бөлшектердің осы жағдайдағы жылдамдықтарын қысылып тұну жылдамдығы деп атайды.
Бөлшектің тұну жағдайы Стокс заңы орындалатын аймақта өтетіндігін, немесе өтпейтіндігін білу үшін тұндыратын бөлшектің шекті диаметрін қолданатын теңдеуді жазамыз:
dш=сx∛μ3gpk-p0p0
мұндағы dш - Стокс заңы қолданылатын бөлшектің ең шекті диаметрі; c=2,62 −ламинарлық кезең үшін, с=6 − өтпелі кезең үшін коэффициенттер.
Ұзақ тұндыру. Ұзақ тұндыру тұндырғыштарда мерзімдік, аралас және үздіксіз жағдайда өткізіледі. Олар бір және көп ярусты болады.
Ұзақ тұндыру негізінен экономикалық жағынан тиімді үрдіс болып табылады, өйткені ол тегін ауырлық күші арқылы өткізіледі.
Екінші жағынан мұндай тұндырғыштар өте үлкен болып келеді, яғни әжептеуір ауанды алады. Мысалы, тазалау құрылғыларында диаметрі 100 м, тереңдігі 7 м−ге дейін болатын тұндырғыш‒көлдер қолданылады.
Тұндырғыштың өнімділігі тұнықталған сұйық мөлшерімен анықталады және мына өрнектен есептелінеді
V1 = Fо · Wос , м3с (3.10)
... жалғасы
1
Зертханалық жұмыстың мақсаты және барысы
2
2
Жалпы мәлiметтер
3
3
Зертханалық жұмыстың есептелуі
4-8
4
Бақылау сұрақтары
8-10
5
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
10
Зертханалық жұмыстың мақсаты және барысы
Жұмыстың мақсаты‒қатты бөлшектердiң олардың диаметрлерiне, пiшiнiне және бөлшектер мен сұйықтың физикалық қасиеттерiне байланысты тұну жылдамдығын тәжiрибе жүзiнде анықтау; әртүрлi ке-зең үшiн, тәжiрибе жүзiнде алынған Re=c·Arn немесе Ly= (Ar) байланыстарын графикте салу.
Жұмыс iстеу әдiстемесi. Домалақ және дұрыс емес пiшiндi бөлшектердi (олардың диа-метрлерi белгiлi) ыдыстағы сұйық үстiнен ақырын ғана, жәйлап тас-тайды. Секундомермен жоғарғы және төменгi белгiлер аралығындағы қашықтықты бөлшектердiң қанша уақытта өтетiндiгiн өлшейдi. Әрбiр өлшемдi бiрнеше рет қайталайды. Тәжiрибе нәтижелерiн есеп беру кестесiне енгiзедi.
Тәжiрибе
Өлшем
Бөлшектер
Сұйық
Бөлшектiң тұну уақыты,с
Тұну жылдамдығы
Re
Ar
Ly
Критерийлер Re, Ar және Ly-ны есептеу үшiн, тұну жылдамдығы Wт мен бөлшек диаметрi dк-ың орталандырылған мәндерi алынады. Тұну жылдамдығы Wт-ны анықтау үшiн, бес реттен кем емес тә-жiрибе жүргiзу және әрбiр тәжiрибеде үш-төрттен өлшемдер болуы керек.
Егер тәжiрибе барысында бөлшек қабырғаға тиетiн болса неме-се тұндырылатын бөлшекке ауа көбiршiгi жабысатын болса, онда он-дай тәжiрибе нәтижесiн есептемей, қайтадан жасау керек.
Жалпы мәлiметтер
Тұндыру үрдісінде Ф1 мен Ф2 ауырлық күшінің әсерімен, инерциялық күш (ортадан тепкіш) немесе электростатикалық күш әсерінен ажыратылады. Тек ауырлық күші арқылы өтетін тұндыруды ұзақ тұндыру деп атайды.
Тұндыру үрдістерін өткенде денелердің сұйықтар ішіндегі қозғалуын білу керек, сондықтан ағыссыз тұрған орта ішіндегі шар тәрізді денені қарастырамыз. Массасы m болған зат өзінің салмағымен (G=mg) бата бастағанда, алғашқы кезде оның w - ғы көбейеді. Егер кедергі R болмаса оның жылдамдығы w=gρ - ға тең. Бірақ жылдамдық жоғарлаған сайын кедергі де өседі де, аз уақыт ішінде динамикалық тепе - теңдік орнайды, яғни w=R. Осы кезден бастап дене бірқалыпты жылдамдықпен бата бастайды. Осы кездегі дене жылдамдығын wТ тұну жылдамдығы деп атайды.
Қысылып тұну жылдамдығы. Жоғарыда біз жеке алынған бөлшектің еркін тұнуын қарастырдық. Бұл жағдайда бөлшектер бір - бірімен жанаспайды деп қабылдадық. Ал , іс жүзінде бөлшектер бір - біріне соғылады, жақындасады яғни бір - бірінің еркін тұнуына кедергі келтіреді. Бөлшектердің осы жағдайдағы жылдамдықтарын қысылып тұну жылдамдығы деп атайды.
Бөлшектің тұну жағдайы Стокс заңы орындалатын аймақта өтетіндігін, немесе өтпейтіндігін білу үшін тұндыратын бөлшектің шекті диаметрін қолданатын теңдеуді жазамыз:
dш=сx∛μ3gpk-p0p0
мұндағы dш - Стокс заңы қолданылатын бөлшектің ең шекті диаметрі; c=2,62 −ламинарлық кезең үшін, с=6 − өтпелі кезең үшін коэффициенттер.
Ұзақ тұндыру. Ұзақ тұндыру тұндырғыштарда мерзімдік, аралас және үздіксіз жағдайда өткізіледі. Олар бір және көп ярусты болады.
Ұзақ тұндыру негізінен экономикалық жағынан тиімді үрдіс болып табылады, өйткені ол тегін ауырлық күші арқылы өткізіледі.
Екінші жағынан мұндай тұндырғыштар өте үлкен болып келеді, яғни әжептеуір ауанды алады. Мысалы, тазалау құрылғыларында диаметрі 100 м, тереңдігі 7 м−ге дейін болатын тұндырғыш‒көлдер қолданылады.
Тұндырғыштың өнімділігі тұнықталған сұйық мөлшерімен анықталады және мына өрнектен есептелінеді
V1 = Fо · Wос , м3с (3.10)
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz