Оқытудың жобалық әдістерінің технологиясы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 57 бет
Таңдаулыға:

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Биология сабақтарында оқушылардың инновациялық ойлауын дамытудың әдістемелік мүмкіндіктері»

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .: І Жаңа инновациялық технологияларды сабақта қолдану арқылы оқушылардың бойында құзіреттілігін қалыптастыру және дамыту негіздері . . .

3: 7

Кіріспе . . .: 1. 1 Құзыреттілік туралы түсінік, тәсіл және сипаттамалары . . .

3: 7

Кіріспе . . .: 1. 2 Инновациялық ойлау: ерекшеліктері, негізгі ұғымдары мен механизмдері . . .

3: 9

Кіріспе . . .: 1. 3 Жаңа инновациялық технологияларды сабақта қолдану . . .

3: 13

Кіріспе . . .: 1. 4 Биология сабағындағы ситуациялық тапсырмалар мектеп оқушыларының инновациялық ойлауын қалыптастыру тәсілі ретінде . . .

3: 21

Кіріспе . . .: ІІ Зерттеу нысандары мен әдістер . . .

3: 26

Кіріспе . . .: 2. 1 Биология сабағында практикалық жұмысты жүргізу әдістемесі . . .

3: 26

Кіріспе . . .: ІІІ Зерттеу нәтижелері және оны талдау . . .

3: 43

Кіріспе . . .: 3. 1 Биология сабақтарында оқушылардың инновациялық ойлауын дамытудың көрсеткіштіктері

3: 43

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

3: 51

Кіріспе . . .: Пайдаланған әдебиеттер тізімі . . .

3: 53

Кіріспе . . .: Қосымша . . .

3: 56

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі: Қоғам дамуының қазіргі кезеңі саяси, әлеуметтік-экономикалық, дүниетанымдық және басқа да факторларға байланысты білім беру жүйесіне бірқатар принципті жаңа проблемаларды қояды, олардың ішінде білім берудің сапасы мен қолжетімділігін арттыру қажеттілігін атап өту керек. Академиялық ұтқырлықты арттыру, әлемдік ғылыми-білім беру кеңістігіне интеграциялау, экономикалық оңтайлы білім беру жүйелерін құру, университеттің корпоративтік деңгейін көтеру және білім берудің әртүрлі деңгейлері арасындағы байланысты нығайту[1] .

Бұл мәселелерді шешудің тиімді жолдарының бірі - білім беруді ақпараттандыру. Техникалық байланыс құралдарының жетілдірілуі ақпарат алмасуда айтарлықтай ілгерілеушілікке әкелді. Компьютерлік техника мен телекоммуникация желілерінің дамуымен байланысты жаңа ақпараттық технологиялардың пайда болуы білім беру жүйесін дамыту мен жетілдірудің негізі ретінде сапалы жаңа ақпараттық-білім беру ортасын құруға мүмкіндік берді. Ал, ақпараттық - коммуникациялық технология электрондық есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге, оқу барысында компьютерді пайдалануға, модельдеуге, электрондық оқулықтарды, интерактивті құралдарды қолдануға, интернетте жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту бағдарламаларына негізделеді. Ақпараттық әдістемелік материалдар коммуникациялық байланыс құралдарын пайдалану арқылы білім беруді жетілдіруді көздейді. Сонымен қоса, ақпараттық - коммуникациялық технологияның келешек ұрпақтың жан-жақты білім алуына, іскер әрі талантты, шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер пайдасы аса мол.

Қазір мектептердің оқу тәрбие үрдісінде инновациялық технологиялар қолданылып жүргені белгілі. Биология пәнін ұтымды меңгеруде оқыту технологиясын таңдап, іріктеу және оны жетілдіру арқылы оқушының технологияны қабылдауы, оған деген ынтасының артуына мұғалім тарапынан көңіл бөлінуі тиіс.

Білім - кез келген өркениетті қоғамның қалыптасуының негізі. Оның қалыптасу бастауларынан бастау алған білім беру, оқыту әлеуметтік жүйенің дамуына қарай дамып, жетілдірілді. Демек, білім беру мазмұны ғылым мен тәжірибеден ілесе отырып, үнемі жаңарып, оқу-тәрбие процесінің әдістері мен технологияларын үнемі жетілдіріп, адамның практикалық іс-әрекетінде қолдау тауып, мемлекет пен мемлекеттің қажеттіліктерін қанағаттандыру қажет.

Білім беру үдерісіндегі инновациялық тәсілдің мақсаты - оқушылардың шығармашылық және сыни ойлауын, тәжірибесі мен зерттеу құралдарын мақсатты түрде қалыптастыру негізінде жаңа тәжірибені меңгеру мүмкіндіктерін дамыту[3] .

Инновациялық білім беру технологияларының басты мақсаты - адамды үнемі өзгеріп отыратын әлемде өмір сүруге дайындау. Мұндай оқытудың мәні оқу-тәрбие процесін адамның потенциалдық мүмкіндіктеріне бағыттау және оларды жүзеге асыру болып табылады. Білім инновациялық қызмет тетіктерін дамытып, өмірлік маңызды мәселелерді шешудің шығармашылық жолдарын тауып, шығармашылықтың адам болмысының нормасы мен формасына айналуына ықпал етуі керек.

Технологияның ғылым ретіндегі міндеті - аз уақытты қажет ететін ең тиімді, бірізді тәрбиелік іс-әрекеттерді анықтау және тәжірибеде қолдану үшін заңдылықтар жиынтығын анықтау.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - биология сабақтарында оқушылардың шығармашылық және инновациялық ойлауын, тәжірибе мен зерттеушінің құралын мақсатты қалыптастыру негізінде оқушылардың жаңа тәжірибені меңгеру мүмкіндіктерін дамыту.

Дипломдық жұмыстың мақсатына сәйкес келесідей зерттеу міндеттері айқындалды:

1. Инновациялық ойлауды дамытудың басты теориялық негіздерін зерттеу және талдау;

2. қабілетін дамыту барысын және әдістерін анықтау;

3. Оқушылардың инновациялық ойлауын дамытудың кейбір әдістерінің тиімділігін тексеру.

4. Биoлoгия caбaғындa инновациялық ойлау қабілетін дaмытyдың тиімділігін диaгнocтикaлay нәтижeлepін көpceтy.

Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі Қарағанды қаласы әкімдігінің «Қарағанды қаласының білім бөлімі» ММ «№ 23 жалпы білім беретін мектебі» КММ болып табылады.

Зерттеу пәні: биология сабақтарында оқушылардың инновациялық ойлауын дамытудың әдістемелік мүмкіндіктерінің эффективтілігі мен жүйесі.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізіне отандық және шетелдік ғалым-мұғалімдердің, жаңашыл жетекшілердің еңбектері және ғылыми семинарлар мен конференциялардың материалдары алынды. Зерттеудің ақпараттық базасы ретінде отандық әдістемелік және анықтамалық материалдар, мұғалімдердің тәжірибелік зерттеу деректері қолданылды.

Ғылыми жаңалығы - дипломдық жұмыста биология сабағында оқушылардың инновациялық ойлау қабілетін дамыту мүмкіндіктерін арттыру құралы ретінде заманауи мотивациялық әдістер мен құрал-жабдықтар жүйесін қолдану бойынша ұсыныстар берілген.

Дипломдық жұмыстың практикалық маңыздылығы зерттеу биология сабағын меңгеруге арналған уәждемелерді, марапаттауларды, ынталандыруды, енгізу және жүзеге асыру шараларын әзірлеу кезінде ескерілуі керек мүмкінкіндіктер мен әдістемелер ұсынылады.

Тақырыптың зерттелу дәрежесі: дипломдық жұмыстың тақырыбын әзірлеген және оқу-әдістемелік әдебиеттерде қарастырған келесі авторлар - С. Т. Мұхамбетжанова[1], [3] және т. б. авторлар.

Зерттеу әдістері: жалпы диалектикалық әдіс, салыстырмалы, аналитикалық, тарихи және логикалық әдістер, сонымен қатар жалпылау және статистикалық топтастыру әдістері, модельдеу, жеке әдістер: талдау және синтез, салыстыру және жинақтау, топтастыру.

Дипломдық жұмысты жазудың практикалық негізі мұғалімдердің биология сабағын өтудегі қызметінің нәтижелері болып табылады.

Жұмыс құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, 3 тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.

1 Жаңа инновациялық технологияларды сабақта қолдану арқылы оқушылардың бойында құзіреттілігін қалыптастыру және дамыту негіздері

1. 1 Құзыреттілік туралы түсінік, тәсіл және сипаттамалары

Құзыреттілік термині латын тіліндегі «Компетентность» (лат. competentia - құқылы тиесілік) термині арқылы келген, яғни, бір нәрсе жайында өзінің дәлелді, абыройлы пікірін білдіре алатындай білімді меңгеру, бір салаға қатысты хабардарлық, беделділік деген мағынаны білдіреді.

Құзіреттілік-бұл адамның іс-әрекетке қосылу кезінде алған біліктілік сипаттамасы, оның өзекті білімі, іскерлігі және белгілі бір объектілер мен процестер шеңберіне қатысты іс-әрекет әдістері[4] .

Құзыреттілік - бұл "білім-дағдылар" жиынтығы ғана емес. Бұл ұғым жеке және кәсіби қасиеттерді қамтитын кеңірек. "Құзырет "және" құзыреттілікте " жеке тұлға қызметінің тәжірибесі, оның белсенді ұстанымы, белгісіз жағдайларда іс-әрекетке дайындығы шешуші болып табылады, сондықтан оқытудағы акценттер шығармашылық ойлауды қалыптастыруға, зерттеу қызметінің дағдыларын қалыптастыруға ауысуы тиіс.

Құзыреттілік "жағдайдан шығудың жолын табу"өрнегіне басқаша сәйкес келеді. Мамандарды даярлаудың мақсаттары мен нәтижелерін сипаттау үшін "кәсіби құзыреттілік"ұғымы қолданылады. Кәсіби құзыреттілік белгілі бір кәсіби қызметке дайындықпен және оны мамандардың терең теориялық білімі мен практикалық дағдылары негізінде жүзеге асыру қабілетімен байланысты.

Сонымен «құзыреттілік» ұғымына қатысты анықтамаларды былайша топтастырып беруге болады:

1. Құндылық-семантикалық құзыреттер. Бұл оқушының құндылық бағдарларымен, оның қоршаған әлемді көру және түсіну, ондағы бағдарлау, өз рөлі мен мақсатын жүзеге асыру, өз іс-әрекеті мен іс-әрекетінің мақсатты және мағыналық параметрлерін таңдай білу, шешім қабылдау қабілетімен байланысты құзыреттер. Бұл құзыреттер білім беру және басқа іс-әрекеттер жағдайында оқушытің өзін-өзі анықтау механизмін қамтамасыз етеді; оқушының жеке білім беру траекториясы және жалпы оның өмірінің бағдарламасы соларға байланысты.

2. Жалпы мәдени құзыреттіліктер. Бұл құзыреттер ұлттық және жалпыадамзаттық мәдениет саласындағы біліммен және тәжірибемен байланысты; адам мен адамзат, жекелеген халықтар өмірінің рухани-адамгершілік негіздерін; отбасылық, әлеуметтік, жалпыадамзаттық құбылыстар мен дәстүрлердің мәдени негіздері; ғылым мен діннің адам өміріндегі рөлі. Бұған оқушының дүниенің суретін меңгеру, дүниені мәдени және жалпыға бірдей түсінуге кеңейту тәжірибесі де кіреді.

3. Оқу-танымдық құзыреттіліктер. Бұл логикалық, әдістемелік және жалпы оқу іс-әрекетінің элементтерін қамтитын оқушытің өзіндік танымдық іс-әрекет саласындағы құзыреттіліктерінің жиынтығы. Бұған мақсат қоюды, жоспарлауды, талдауды, рефлексияны, өзін-өзі бағалауды ұйымдастыру тәсілдері кіреді. Зерттелетін объектілерге қатысты оқушы шығармашылық дағдыларды игереді: қоршаған шындықтан тікелей білім алу, оқу-танымдық есептерді шығару әдістемесін, стандартты емес жағдайларда іс-әрекеттерді меңгеру. Бұл құзыреттер шеңберінде функционалдық сауаттылықтың талаптары анықталады: фактілерді болжамнан ажырата білу, өлшеу дағдыларын меңгеру, танымның ықтималдық, статистикалық және басқа әдістерін қолдану.

4. Ақпараттық құзыреттілік. Бұл құзыреттер оқу пәндері мен білім беру салаларында, сондай-ақ қоршаған әлемде ақпаратқа қатысты белсенділік дағдыларын қамтиды; заманауи БАҚ және ақпараттық технологияларды иелену; қажетті ақпаратты іздеу, талдау және таңдау, оны түрлендіру, сақтау және беру.

5. Коммуникативтік құзыреттер. Бұл құзыреттерге тілдерді білу, айналадағы және алыстағы оқиғалармен және адамдармен әрекеттесу тәсілдері; топта, ұжымда жұмыс істеу дағдылары, әртүрлі әлеуметтік рөлдерге ие болу.

6. Әлеуметтік-еңбек құзыреттері. Бұл азамат, бақылаушы, сайлаушы, өкіл, тұтынушы, сатып алушы, клиент және т. б. рөлін орындауға байланысты құзыреттер; экономика және құқық мәселелері бойынша, кәсіби өзін-өзі анықтау саласындағы құқықтары мен міндеттерімен.

7. Тұлғаның өзін-өзі жетілдіру құзыреттері. Бұл құзыреттер физикалық, рухани және интеллектуалдық өзін-өзі дамыту және эмоционалдық өзін-өзі реттеу жолдарын меңгеруге бағытталған; заманауи тұлғаға қажетті жеке қасиеттерді дамыту, психологиялық сауаттылықты, ойлау және мінез-құлық мәдениетін қалыптастыру[5] . Жалпы, авторлардың көпшілігі құзырлылықты «меншіктеуге» болмайтынымен келіседі - бұл білім, дағдылар мен дағдылардың жиынтығы сияқты меңгеруге болатын нәрсенің жиынтығы емес. Бірақ құзыреттілік қалыптасуы мүмкін (бір немесе басқа қызмет түрін меңгеру процесінде) және адам игерген бұл әрекеттің қаншалықты табысты болатынынан көрінуі мүмкін. Сұрақ туындайды - балаға өмір оған қарсы тұруы мүмкін кез келген қызмет түріне әлеуетті құзыретті болуға қалай көмектесу керек. Дәл осы жерде тұлғаға қызметтің белгілі бір салаларында мүмкіндігінше тиімді түрде құзыретті болуға мүмкіндік беретін арнайы қабілеттер ретінде негізгі құзыреттер деп аталатындар туралы айтуға болады. Басқаша айтқанда, құзыреттілікті дамытудың кілтін беретін негізгі құзыреттер. Егер осы негізгі құзыреттіліктер қалыптасса, бұл адамның кез келген қызмет түрі бойынша жоғары құзыреттілік деңгейіне жету үшін белгілі бір арнайы ресурсының бар екенін білдіреді. Бұл қандай арнайы ресурс және оны қалай қалыптастыру керек - бұл «құзыреттілік көзқарастың» негізгі мәселесі.

1. 2 Инновациялық ойлау: ерекшеліктері, негізгі ұғымдары мен механизмдері

Инновациялық ойлау: ерекшеліктері, негізгі ұғымдары мен механизмдері мынада:

1. Инновациялық ойлау шығармашылық, яғни ол бар алгоритмдерден, үлгілерден, үлгілерден шығады. Шығармашылық ойлау әрқашан субъективті жаңа нәтижелерге әкеледі. Сонымен қатар, инновациялық ойлау контекстінде оның шығармашылық құрамдас бөлігі өнерде жүзеге асырылатын шығармашылық ойлаудан ерекшеленеді[6] . Суретшінің ішкі жан дүниесін қолында бар құралдармен бейнелеуі әрқашанда объективті жаңалыққа ие болады, тек осы ішкі дүниенің әрбір адам үшін бірегей екендігін негізге алсақ. Өнертапқыш үшін мақсат - шектеулі әдістермен объективті түрде қол жеткізуге болатын практикалық мәселені шешу. Сондықтан бірдей нәтижені әр түрлі адамдар бір-бірінен тәуелсіз ала алады. Бұл ретте, әрине, бұрын жаңалық ашқан ғалым ғана шығармашылықпен айналысады деп айтуға болмайды. Бір елде инновациялық технология қазірдің өзінде басқа елде дәстүрлі болуы мүмкін, бірақ бұл елдегі инноватор бүкіл адамзаттың нағыз пионері сияқты көп шығармашылықты қажет етеді. Шығармашылық ойлау процесіндегі инсайт - бұл бұрыннан бар алгоритмдер ішінде туа алмайтын жаңа нәрсенің туатын сәті. Егер біз инновациялық ойлаудан креативті компонентті алып тастасақ, ол әсіресе түсіну сәтінде көрінеді, онда ол бірден жаңашылдықты тоқтатады, өйткені жаңалық онда және оның қызметінің өнімі жоғалады. Өз бетінше шешім қабылдауды талап етпейтін алгоритм бойынша инновациялық технологияны жүзеге асыратын маман өзінің ойлау сипаты бойынша емес, сыртқы белсенділік тұрғысынан жаңашыл бола алады.

2. Инновациялық ойлау ғылыми-теориялық болып көрінеді. Ғылыми ойлау «осы дәуірдегі ғалымдардың зерттеулерге және олардың нәтижелеріне көзқарасында басшылыққа алатын әдіснамалық қағидаларға сәйкес жүзеге асырылатындығымен» сипатталады. Теориялық ойлау әрекет ететін ұғымдар ғылымның қазіргі деңгейіне жететін абстракциялық дәрежеге ие. Жалпылаусыз, объективті негізі бар, барабарлығы зерттелетін құбылыстар мен процестерге бірнеше рет тексерілген теориялық үлгілерді құрастырмайынша ғылым мен ғылымның қазіргі даму деңгейінде сұранысқа ие инновациялық өнімді жасау мүмкін емес. технология. Мысалы, жаңа энергия көзін ойлап табу қазіргі физикалық білім мен технологиялар негізінде ғана мүмкін. Мұндай көздерді жасау әрекеттері, мысалы, ежелгі заклинаниелерге негізделген, бастапқыда нәтиже бермейді. Бұл заклинаниелердің де дүниенің құрылымы туралы және себеп-салдарлық байланыстар туралы ежелгі адамдардың идеяларына негізделген теориялық негізі бар, бірақ бұл теория бұрыннан қоршаған құбылыстарды дәлірек түсіндіретін басқалармен ауыстырылды. Техникалық өнертабыстар міндетті түрде ғылыми жаңалықтардан кейін жүреді деп айту мүмкін емес. Мысалы, О. В. Лосевтің өнертабысы, шын мәнінде, бірінші туннельдік диод, оның кванттық механикаға негізделген жұмыс принципінің сәйкес түсіндірмесі берілмес бұрын болды. Бірақ бұл жағдайда да өнертапқыштың инновациялық ойлауы ғылыми-теориялық алғышарттарға негізделген: теорияның шекарасынан шығу үшін бұл теория болуы керек. Сондықтан қазіргі ғылымның даму деңгейінен айтарлықтай озып кеткен инновация шарлатандардың немесе психикалық денсаулығы нашар адамдардың әрекеттерін жасыратын жағдай жиі кездеседі. Инновациялық ойлауға ғылыми ойлау кіреді деп айтуға болады, бірақ ғылыми ойлауға инновациялық ойлау кірмейді, өйткені ол төменде талқыланатын инновациялық ойлаудың маңызды сипаттамаларына ие емес[7] .

3. Жаңашылдық ойлау оның әрқашан жасампаздыққа бағытталғандығымен, оның уәждемесінің гуманизм идеяларына негізделуімен және шешіліп жатқан мәселелердің әлеуметтік маңызымен сипатталады (инновациялар еңбек өнімділігін арттырады, еңбек жағдайын жеңілдетеді, өмірді жабдықтау және т. б. ) . Жаңашыл ойлаудың бұл қасиетін әлеуметтік позитивті деп атаймыз. Осы себепті оны инновация деп атауға болмайды, мысалы, адамдарды өлтіруге арналған газ камераларының өнертабысы. Газ камераларын ойлап тапқан нацистердің ойлауын инновациялық және шығармашылық деп атауға болмайды, дегенмен басқа барлық жағынан ол инновациялық ойлаудың сипаттамаларына сәйкес келеді - практикалық және конструктивті. Тіпті интуитивті деңгейде «инновациялық бомба», «инновациялық улы газ», «инновациялық қару» сияқты комбинациялар теріс қабылданады. Біз балаларға арналған кітапта С. Л. Лесков жасаған гильотин мен электр орындықты инновациялар ретінде көрсетуге жол берілмейді деп санаймыз. Оқушылармен бірге өнертабысты қарастырған кезде оның адам өміріне оң әсерін атап өту керек.

4. Инновациялық ойлау конструктивті. Конструктивтілік мақсатты диагностикалық және шынайы қою, оған сәйкес әдістер мен құралдарды таңдау, өз іс-әрекетінің реттілігін жоспарлау, мақсатқа жету дәрежесін анықтау және қажет болған жағдайда оны диалектикалық түрде түзету, уақытында өзгертулер енгізу қабілеті ретінде түсініледі. орындалған жоспарды және инновацияларды енгізудің салдарын түсіну. Конструктивтіліктің синонимі оның идеалды нұсқасы ретінде өндірістік қабілеттілік болуы мүмкін[8] . Конструктивтік ойлау эмоцияларға бағынбайды, логикалық, жүйелі, екінші дәрежелі факторларға алаңдамай, түпкілікті мақсатқа әдістемелік түрде жылжиды. Конструктивтік ойлауды шығармашылық ойлаудың ыстық және болжауға келмейтін тұлпарының мақсатына тұрақты түрде апаратын шектеуші дуал ретінде бейнелеуге болады. Музаның конвейерде жұмыс істеуі - инновациялық ойлаудағы шығармашылық пен технологиялықтың тамаша үйлесімі. Дәл осыны атақты американдық өнертапқыш Эдисон жасай алды, ол өзінің техникалық түсініктерін іске қосып, одан пайда таба алды.

5. Инновациялық ойлаудың конструктивтілігі оның прагматизмімен тығыз байланысты. Жаңашылдың өнертапқыш пен ғалымнан айырмашылығы - ол тек жаңалықпен немесе өнертабыспен ғана шектеліп қалмайды, ол өзінің ашқан жаңалығынан практикалық нәтиже алып, өнертабысты жүзеге асырумен де айналысады. Сонымен бірге ол ғалымның, ұйымдастырушының, менеджердің, кәсіпкердің жеке қасиеттерін біріктіруі керек. Жаңашыл қазіргі жағдайдан хабардар болуы, оларды бизнес мүддесіне шебер пайдалануы керек. Әрине, бұл оның ойлауында із қалдыруы керек: ол прагматикалық, парасаттылыққа қарама-қайшы, «ауада құлыптар салу» болуы керек. Әрине, ұлы жаңашыл әрбір ұлы ғалымнан шықпайды, сондықтан алғашқылардың саны әлдеқайда аз. Мұны көрсететін ең танымал мысал радионың өнертабыс және тарату тарихын қарастыруға болады. А. С. Попов ғылым мен техника тарихына радио өнертабысы болмаса да енетін көрнекті ғалым және инженер, ал Г. Маркони - радионың таратушысы болып саналады, оның энергиясы мен іскерлігінің арқасында радиостанциялар халықтық деңгейге көтерілді. жаппай практикалық пайдалану, ал өндірістік коммуникациялар мен оны жүзеге асыру пайдалы кәсіпке айналды[9] .

6. Ал, ақырында, инновациялық ойлау әрқашан қоршаған дүниенің өзгеруімен байланысты. Ол модельдерді (сызбалар, диаграммалар, алгоритмдер және т. б. ) құрумен аяқталмайды. Бұл модельдер міндетті түрде материалдық әлемді, қоғамды түрлендіретін нақты іске қосылуы керек. Осы түрлендіру барысында инновациялық ойлаудың барлық қасиеттері тағы да көрініс табады. Іс-әрекетті түрлендірудің практикалық қабілетсіздігі ойлаудың өзінің төмендігіне әкеледі, ол нақты процестердің интуитивті болжауының жоқтығынан да, логикалық құрылымдардың дәл еместігіне байланысты себеп-салдарлық қателердің пайда болуынан да көрінеді. ұғымдарды қалыптастыру процесіндегі маңызды белгілерді анықтау.

Жаңашыл ойлау феноменін зерттеудегі ішкі ойлау процестері мен сыртқы объективті белсенділіктің ажырамас бірлігін В. П. Делианың (1) еңбегінен көруге болады. Ол жаңашылдың инновациялық ойлауында пайда болатын екі диалектикалық өзара байланысты әрекет кезеңдерін ажыратады: когнитивтік және аспаптық. Зерттеуші когнитивтік кезеңді ішкі рефлексия түріндегі жаңа білімнің мәнін жасау мен танудағы ой қозғалысы ретінде сипаттайды. Екінші кезең, аспаптық, жаңа білімді тәжірибеде объектілеу және енгізу процесінен тұрады. Біз көрсеткен инновациялық ойлаудың қасиеттері екі кезеңде де көрінетіні анық, бірақ танымдық кезеңде шығармашылық, ғылыми-теориялық бастау ерекше мәнге ие болса, конструктивті кезеңде практикалық және сындарлылық бірінші орында тұрады. Сындарлы кезеңде жаңа, ерекше мәселелер туындайды, оларды шешу жаңашылдан қайтадан ойлауды, жаңашыл ойлаудың толық циклін талап етеді. Фракталдықтың бір түрі байқалады: аспаптық кезеңде бір үлкен мәселені шешу көптеген кішігірім есептерге бөлінеді, олардың әрқайсысының шешімі де когнитивтік және аспаптық кезеңдерден өтуі керек.

Инновациялық ойлау процесінің осындай күрделілігі мен алуан түрлілігін ескере отырып, белгілі бір уақытта оның когнитивтік немесе аспаптық кезеңде екенін дәлелдеуге болмайды. Осыған байланысты біз «кезең» терминінің орнына «деңгей» сөзін қолдануды дұрысырақ деп санаймыз. Осылайша, кез келген уақыт мезетінде жаңашылдық ойлау бір мезгілде когнитивтік және аспаптық деңгейде, олардың біреуінің басымдылығымен жүзеге асады.

Инновациялық ойлау - шығармашылық, ғылыми-теориялық, әлеуметтік позитивті, конструктивті, трансформациялық, практикалық ретінде сипатталатын когнитивтік және аспаптық деңгейде жүзеге асырылатын инновациялық белсенділікті қамтамасыз етуге бағытталған ойлау[10] .

Инновациялық ойлаудың ең маңызды ерекшелігі - оның практикалық бағыттылығы. Жастардың инновациялық қызметінің саласы ретінде негізінен өндіріс қарастырылады. Бұл заманауи инновациялық өндірістің лайықты дайындалған кадрларға қажеттілігін көрсететін әлеуметтік тапсырысқа байланысты. Сондықтан жоғарыда келтірілген анықтамада келтірілген қасиеттерге қосымша жаңашыл ойлаудың политехникалық сипатын қосамыз. Бұл сипатты инновациялық ойлаудың жалпы анықтамасына енгізу оның жалпылауының айтарлықтай қысқаруына және бұл ұғымның көлемінің азаюына әкеліп соқтырады, өйткені бұл жағдайда тек технология инновациялық қызметтің ауқымымен анықталатын еді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.