Алматы облысы Қапшағай қаласының бас жоспары
Кіріспе
Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі кезеңінде елдің агроөнеркәсіп кешенінде мәнді нәтижелерге қол жеткізілді: нарықтық қатынастар негізінде өндірістің тұрақты өсуі байқалады, еңбек өнімділігі мен өндіргіштігі артуда, саланың негізгі қорларын жаңарту және инфрақұрылымын қалпына келтіру жүргізілуде, негізгі тамақ өнімдері бойынша өз-өзін қамтамасыз етуге қол жеткізілді, дәнді, майлы дақылдар, балық аулау өнімдері экспортының айтарлықтай өсуіне қол жеткізілді.
2011 жылы елдің жалпы ішкі өнімінің (бұдан әрі ЖІӨ) көлеміндегі ауыл шаруашылығы өнімінің үлесі 5,1%-ды құрады, ауыл шаруашылығында жұмыс істейтіндердің еңбек өндіргіштігі 2005-2011 жылдар кезеңінде жылына 9,3% орташа жылдық өсу қарқынымен бір жұмыс істейтін адамға
304,2 мың теңгеден 498 мың теңгеге дейін өзгерді, ауылды жерлерде шамамен 7,48 млн. адам немесе Қазақстанның жалпы халқының 45%-ы тұрды.
Қазіргі уақытта әлемдік аграрлық экономика мен демографияның жаңа үрдістері қалыптасуда, өңірдегі ықпалдастыру процестері нақты дами бастады, жаһандық климаттық өзгерістер болуда. Қазақстан Кеден одағына (КО) кірді, таяу кезеңде Дүниежүзілік сауда ұйымына (ДСҰ) кіруі жоспарлануда. Алайда, саладағы еңбек өндіргіштігінің төмен деңгейі, пайдаланылатын технологиялардың жетілдірілмегендігі, өндірістің ұсақ тауарлы болуы ауыл шаруашылығы өндірісін қарқынды негізде жүргізуге, материалдық, еңбек және басқа ресурстарды неғұрлым толық пайдалануды қамтамасыз етуге, экологиялық талаптарды сақтауға мүмкіндік бермейді. Осы факторлар отандық аграрлық сектордың бәсекеге қабілеттілігін төмендетеді, бұл ДСҰ мен КО жағдайларында шетелдік өнім импортының басым болуына, жергілікті өндірушілерді өткізу нарықтарынан ығыстыруға әкелуі мүмкін.
Азық-түлік өнімдерін тұтынудың қарқынды өсуімен және тұтыну құрылымының неғұрлым сапалы өнімдер жағына қарай өзгеруімен ел халқының өсуі орын алуда. Елді азық-түлікпен қамтамасыз етудегі, халықты жұмыспен қамтуды арттырудағы және республиканы экономикалық дамытудағы ауыл шаруашылығының рөлін Мемлекет Басшысы бірнеше рет, оның ішінде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту - Қазақстан дамуының басты векторы атты2012 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан халқына жолдауында атап өтті.
Сыртқы және ішкі ортаның өзгерген жағдайларында Қазақстанның
КО мен ДСҰ кіруіне, саланы мемлекеттік реттеу мен жаңғыртудың жаңа тетіктерін қолдану қажеттілігіне байланысты ҚР агроөнеркәсіп кешенін дамытудың (АӨК) жаңа салалық бағдарламасы әзірленді.
Қапшағай - Қазақстандағы қала. Қазақстандағы құмар ойындар ойнатуға рұқсат етілген екі қаланың бірі.
Қапшағай қаласы 1970 жылдары құрылған. Қапшағай 3600 шаршы м құрайды. Қапшағай қаласында қазіргі таңда 2 округ және 11 елді мекен бар. Қапшағай бөгетінің солтүстік батысында 20 шақырым жерде Іле өзенінің оң жағасында Тамғалы Тас орналасқан. Қапшағай өңірінде 54,4 мыңнан астам адам тұрады. Қала Қапшағай бөгені жағасында бой көтерген. Қапшағай халықтың ең көп демалатын жерлерінің бірі болып саналады. Қапшағай қаласының әкiмi
Жергілікті атқарушы органға басшылық жасайды және Қапшағай қаласы мен Қапшағай өңірінің аумағында Қазақстан Республикасы Президентінің, Республика Үкіметінің және Алматы облысы әкімінің тікелей өкілі болып табылады.
Дара басшылық ретінде іс-әрекет жасап, өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы Қазақстан Республикасының Заңы және өзге де нормативтік құқықтық актілер негізінде жүзеге асырады.
Мемлекеттік органдармен, ұйымдармен және азаматтармен өзара қарым-қатынастарда Қапшағай қаласының және Қапшағай өңірінің мүддесін қорғайды.
Қапшағай қаласы мен Қапшағай өңірінің Азаматтық және аумақтық қорғанысының бастығы болып табылады.
1. Мыналардың жұмысына тікелей басшылық етеді:
1) Қала әкімінің орынбасарлары;
2) Қала әкімі аппаратының жетекшісі;
3) Ауылдық округтердің әкімдері.
2. Қызметін үйлестіретіндер:
1) Қалалық ішкі істер бөлімі;
2) Қапшағай қаласы бойынша салық басқармасы.
3. Мыналармен өзара әрекеттестікті жүзеге асырады:
1) Қалалық прокуратура;
2) ҚР ҰҚК Алматы облысы бойынша Департаментінің Қапшағай қалалық бөлімі;
3) Қаржы полициясының Қапшағай өңірі бойынша ауданаралық басқармасы;
4) Қапшағай қаласының соты;
5) Қалалық әділет басқармасы.
4. Мыналардың қызметіне тікелей басшылық жасайды:
1) Қала әкімдігі жанындағы сыбайлас жемқорлықпен күрес мәселелері жөніндегі комиссия;
2) Қалалық бюджеттік комиссия.
Қала басшыларының арасында бірін-бірі алмастыру реті
Қала әкімі Н.А. Таубаев болмаған кезде оның міндеттері қала әкімінің бірінші орынбасары І.С.Сүгіровке жүктеледі.
Қапшағай қаласы әкімінің орынбасарлары мен аппарат жетекшісі арасында мынадай бірін-бірі алмастыру реті бекітіледі:
І.С. Сүгіров - А. Сейітәшімов
А. Сейітәшімов - Е.А. Сергибаевтің
Е.А. Сергибаевтің - А.Н. Қалқабай
Қапшағай қаласының әкімінің аппараты құрлымы 16 бөлімнен тұрады олар:
Қапшағай қалалық қаржы бөлімі
Қапшағай қаласының ауыл шаруашылығы бөлімі
Қапшағай қаласының тұрғын -үй инспекциясы бөлімі
Қапшағай қаласының экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі
Қапшағай қаласының сәулет және қала құрылыс
Қапшағай қаласының ішкі саясат және тілдерді дамыту бөлімі
Қапшағай қаласының құрылыс бөлімі мемлекеттік мекемесі
Қапшағай қаласының білім бөлімі
"ТҮКШ, ЖК және АЖ бөлiмi" ММ
Қапшағай қаласының жұмыспен қамту орталығы
Қапшағай қаласының кәсіпкерлік бөлімі ММ
Қапшағай қаласының дене шынықтыру және спорт
Қапшағай қаласының жер қатынасы бөлімі
Алматы облысы Қапшағай қаласының бас жоспары
Бас жоспардың арналуы
Тыныс-тіршіліктің неғұрлым қолайлы ортасын құру, экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және табиғи және мәдени мұраның экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен сақтау мақсатында әзірленген Алматы облысы Қапшағай қаласының бас жоспары (бұдан әрі - Бас жоспар) қаланы 2025 жылға дейін әлеуметтік-экономикалық және аумақтық дамытуды жоспарлаудың негізгі қала құрылысы құжаты болып табылады.
Бас жоспар қалалық инфрақұрылымды дамытудың, табиғи кешеннің аумағын сақтау мен дамытудың, тұрғын үйлерді қайта жаңартудың және өндірістік аумақты қайта ұйымдастырудың, қоғамдық, іскер және мәдени орталықтарды, туризм және демалыс объектілерін дамытудың, қалалық ортаны кешенді абаттандырудың және эстетикалық ұйымдастырудың, Қапшағай қаласының әкімшілік аудандарының және басқа да аумақтық бірліктерінің аумақтарын дамытудың қала құрылысы жоспарларын, қала жоспары мен құрылысы жобаларын әзірлеудің және іске асырудың перспективалы және бірінші кезектегі бағдарламаларын әзірлеу және жүзеге асыру үшін негіз болып табылады.
Бас жоспардың басты мақсаты - экологиялық қолайлы, қауіпсіз және әлеуметтік-қолайлы өмірлік орта құруға бағытталған қала құрылысы іс-шаралары кешенін өткізу.
Мен өзімнің кәсіби тәжірибемді Қапшағай қаласының ауыл шаруашылығы бөлімінде өттім.
Бөлiмнiң құрылымы
Лауазымы
Аты-жөні
Телефон
каб.№
Бөлім бастығы
Торекеев Аделбек Болысбекұлы
4-13-88
№506
Жетекші маман
Дуйсетай Акмарал Курманбайкызы
4-13-88
№506
Бөлімнің негізгі міндеттері мен функциялары
Міндеттері
Функциалары
1. Ауыл шаруашылығы салаларын дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаларды іске асыруға қатысу
агроөнеркәсіп тұлғаларына мемлекеттік азық - түлік саясатының негізгі бағыттары мен тетіктерін түсіндіру жұмыстарын атқару;
2. Қаланың ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыру және одан тыс жерлерге шығару үшін ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу өндірісін арттырудағы ынталандырудың кешенді шараларын жүзеге асыру;
агроөнеркәсіп кешенін дамытудың аумақтық бағдарламасын әзірлеу, жүзеге асыру, сараптау және мониторингілеу;
3.Аграрлық секторға жаңа жүйелер енгізу;
аумақты астықпен және оның өңделген өнімдерімен қамтамасыз етуді сараптау;
4.Ауыл шаруашылығында баға саясатының сақталуын бақылау;
астық нарығына қатысушылардан, осы нарыққа байланысты мәліметтер жинау;
5. Мал басын арттыру, мал шаруашылығы өнімдерінің барлық түрлерін сатуды жүзеге асыру шараларына қатысу.
мал ұстаудың санитарлық шекарасын анықтауға, елді мекендерде мал ұстау ережесін, мал жайылымын анықтауға және жыртқыш аңдарды жоюды ұйымдастыру туралы ұсыныстар әзірлеу
2010-2012 жылдардағы ауылшаруашылық өндірісінің дамуы.
Егін шаруашылығы.
Аш өнімдерінің атауы
Егістік көлемі, га
Өндіріс, тонн
2010
2011
2012
2010
2011
2012
Дәнді дақыл-барлығы
5846
5273
3692
13072
8893
3594
Бидай
3763
1776
680
8805
4558
1050
жүгері
235
240
245
1001
1032
1056
күріш
-
-
-
-
-
-
Қант қызылшасы
300
292
300
9008
8100
8400
темекі
-
-
-
-
-
-
Майлы дақыл-барлығы
2101
2150
2594
3719
3817
3884
күнбағыс
-
-
-
-
-
-
майбұршақ
1470
1510
1594
2869
2940
2994
Сафлор
631
640
1000
850
877
890
Картоп
315
320
327
6489
6624
6728
көкөніс
1736
2657
3490
63744
12231
95081
Бақша-барлығы
73,5
93,5
110
1535
1703
1776
Жеміс-жидек
13
16
121
187
230
250
жүзім
3
3
3
29
29
30
Барлығы :
Мал шаруашылығы
Ауш мал атауы
бас
Өнімнің атауы
Тонн
2010
2011
2012
2010
2011
2012
Ірі мүйізді-барлығы
9080
5911
6000
Ет тірідей салмақта
2339
2402
1800
сиыр
4053
2051
2119
сүт
4349
4349
2000
Қой,ешкі
35530
36101
36500
Жүн жекелеген салмақта
85
86
87
шошқа
1594
1604
1650
Жұмыртқа, мың, дана
1366
1400
1407
жылқы
1807
1845
1900
туйе
-
-
-
Құс барлығы
28289
28800
29000
Бөлім келесі мемлекеттік қызметтерін көрсетеді:
1. Лизингіге техника алуға анықтама беру
2. 2. Егістік жерлер туралы анықтама беру
Стратегиялық жоспарды әзiрлемейтiн бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiсiнiң
Бюджетік бағдарламасы
Қапшағай қаласының ауылшаруашылық бөлімі мемлекеттік мекемесі
Бюджеттiк бағдарлама. Жергілікті деңгейде ауылшаруашылық саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер (облыстық маңызы бар қалалар)
2013-2015 жылдарға
Бюджеттiк бағдарламаның
нормативтiк құқықтық негiзi
Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінің 34-бабы.
Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 8 шілдедегі Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы № 66 Заңының 7 бабы
Қазақстан Республикасының Қаржы Министрінің 2010 жылғы 06 мамырдағы Қазақстан Республикасының Бірыңғай бюджеттік сыныптамасын жасау ережесін бекіту туралы №214 Бұйрығы (Қазақстан Республикасының Қаржы Министрінің 2011 жылғы 20 желтоқсандағы № 647 Бұйрығына енгізілген өзгерістерімен).
Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012 жылғы 20 шілдедегі Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы № 346 Бұйрығының 2-тармағы.
Қапшағай қалалық мәслихатының Қапшағай қаласының 2013-2015 жылдарға арналған қалалық бюджеті туралы 2012 жылғы 22 желтоқсандағы №11-51 шешімі.
Қала әкімдігінің Қапшағай қаласының 2013-2015 жылдарға арналған бюджеті туралы Қапшағай қалалық мәслихатының 2012 жылғы 22 желтоқсандағы №11-51 шешімін іске асыру туралы 2012 жылғы 28 желтоқсандағы №736 қаулысы.
Бюджеттiк бағдарламаны сипаттау (негiздеме)
Ауылшаруашылық бөлімі аппаратының қызметін қамтамасыз ету
Бюджеттiк бағдарламаның түрi
мемлекеттiк басқару деңгейiне байланысты
Қалалық бюджеттің құрамында бекітілетін қалалық бюджеттік бағдарлама
мазмұнына байланысты
Мемлекеттiк функ-цияларды, өкiлеттiк-тердi жүзеге асыру және олардан шығатын мемлекеттiк қыз-меттердi көрсету
iске асыру тәсiлiне қарай
Жеке бюджеттік бағдарлама
ағымдағыдаму
Ағымдағы бюджеттік бағдарлама
Бюджеттiк бағдарламаның мақсаты
Аграрлық өндіріспен дағдыланған және ұлттық бәсеке басымдығымен дамыған отандық өнімін, қаланы азық-түлікпен қамтамасыз етудегі қауіпсіздік шараларын, агроөнеркәсіптік кешен саласын дамыту
Бюджеттiк бағдарламаның мiндеттерi
Елдімекендерді ауылшаруашылық азық-түлікпен қамтамасыз ету, агроөндірістік кешенді ауылшаруашылық техникалардың қажеттілік болжамын өңдеу, ауылшаруашылық өнімінің сапасын қадағалау
Бағдарламаны iске асыру бойынша iс-шаралар
жоспарлы кезеңде олардың iске асырылу мерзiмдерi
2014 ж
2015 ж
2016 ж
Ауылшаруашылық бөлімі мемлекеттік мекемесі аппаратын ұстау
Әлеуметтік-экономикалық дамудың ортамерзімдік жоспарының орындалуын қамтамасыз ету
Субсидия алуға ауылшаруашылық тауарын өндірушілердің тізімін анықтау
Шенгелді суармалы аумағында 8847 га суармалы жерді игеру
Көктемгі дала жұмыстары, суару және егістікті жинау мерзімдерінде, тұқым материалдардың сақталуын және ауылшаруашылық техникалардың жай-күйін және болуын бақылау және қадағалау
Қапшағай қаласы тұрғындары үшін ауылшаруашылық өнімнің күздік жәрмеңкесін ұйымдастыру
тұрақты
тұрақты
тұрақты
Бюджеттiк бағдарлама көрсеткiштерiнiң атауы
өлшем бiрлiгi
есептi кезеңi
2012 ж
2013 жыл жоспары
жоспарлы кезеңi
2014 г
2015 ж
2016 ж
1
2
3
4
5
6
7
Тiкелей нәтиже көрсеткiштерi
Ауылшаруашылық өнімінің жалпы түсімі
мың тенге
6346,4
7200
7300
7400
7500
оның ішінде,
егін шаруашылығы
мың тенге
5185,9
5980
6070
6160
6250
мал шаруашылығы
мың тенге
1130,5
1220
1230
1240
1250
Түпкiлiктi нәтиже көрсеткiштерi*
Сапа көрсеткiштерi*
Тиiмдiлiк көрсеткiштерi*
Бюджеттiк қаражат көлемi
мың.
теңге
5891
6370
6488
6553
-
Жоба
Стратегиялық жоспарды әзiрлемейтiн бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiсiнiң
Бюджетік бағдарламасы
Қапшағай қаласының ауылшаруашылық бөлімі мемлекеттік мекемесі
Бюджеттiк бағдарлама . Жергілікті деңгейде ауылшаруашылық саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер (облыстық маңызы бар қалалар)
Бюджеттiк бағдарлама 2013-2015 жылдарға арналған
Бюджеттiк бағдарламаның
нормативтiк құқықтық негiзi
Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінің 34-бабы.
Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 8 шілдедегі Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы № 66 Заңының 7 бабы
Қазақстан Республикасының Қаржы Министрінің 2010 жылғы 06 мамырдағы Қазақстан Республикасының Бірыңғай бюджеттік сыныптамасын жасау ережесін бекіту туралы №214 Бұйрығы (Қазақстан Республикасының Қаржы Министрінің 2011 жылғы 20 желтоқсандағы № 647 Бұйрығына енгізілген өзгерістерімен).
Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012 жылғы 20 шілдедегі Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы № 346 Бұйрығының 2-тармағы.
Қапшағай қалалық мәслихатының Қапшағай қаласының 2013-2015 жылдарға арналған қалалық бюджеті туралы 2012 жылғы 22 желтоқсандағы №11-51 шешімі.
Қала әкімдігінің Қапшағай қаласының 2013-2015 жылдарға арналған бюджеті туралы Қапшағай қалалық мәслихатының 2012 жылғы 22 желтоқсандағы №11-51 шешімін іске асыру туралы 2012 жылғы 28 желтоқсандағы №736 қаулысы.
Бюджеттiк бағдарламаны сипаттау (негiздеме)
Ауылшаруашылық бөлімі аппаратының қызметін қамтамасыз ету
Бюджеттiк бағдарламаның түрi
мемлекеттiк басқару деңгейiне байланысты
Қалалық бюджеттің құрамында бекітілетін қалалық бюджеттік бағдарлама
мазмұнына байланысты
Мемлекеттiк функ-цияларды, өкiлеттiк-тердi жүзеге асыру және олардан шығатын мемлекеттiк қыз-меттердi көрсету
iске асыру тәсiлiне қарай
Жеке бюджеттік бағдарлама
ағымдағыдаму
Ағымдағы бюджеттік бағдарлама
Бюджеттiк бағдарламаның мақсаты
Аграрлық өндіріспен дағдыланған және ұлттық бәсеке басымдығымен дамыған отандық өнімін, қаланы азық-түлікпен қамтамасыз етудегі қауіпсіздік шараларын, агроөнеркәсіптік кешен саласын дамыту
Бюджеттiк бағдарламаның мiндеттерi
Елдімекендерді ауылшаруашылық азық-түлікпен қамтамасыз ету, агроөндірістік кешенді ауылшаруашылық техникалардың қажеттілік болжамын өңдеу, ауылшаруашылық өнімінің сапасын қадағалау
Бағдарламаны iске асыру бойынша iс-шаралар
жоспарлы кезеңде олардың iске асырылу мерзiмдерi
2014 ж
2015 ж
2016 ж
Ауылшаруашылық бөлімі мемлекеттік мекемесі аппаратын ұстау
Әлеуметтік-экономикалық дамудың ортамерзімдік жоспарының орындалуын қамтамасыз ету
Субсидия алуға ауылшаруашылық тауарын өндірушілердің тізімін анықтау
Шенгелді суармалы аумағында 8847 га суармалы жерді игеру
Көктемгі дала жұмыстары, суару және егістікті жинау мерзімдерінде, тұқым материалдардың сақталуын және ауылшаруашылық техникалардың жай-күйін және болуын бақылау және қадағалау
Қапшағай қаласы тұрғындары үшін ауылшаруашылық өнімнің күздік жәрмеңкесін ұйымдастыру
тұрақты
тұрақты
тұрақты
Бюджеттiк бағдарлама көрсеткiштерiнiң атауы
өлшем бiрлiгi
есептi кезеңi
2012 ж
2013 жыл жоспары
жоспарлы кезеңi
2014 г
2015 ж
2016 ж
1
2
3
4
5
6
7
Тiкелей нәтиже көрсеткiштерi
Ауылшаруашылық өнімінің жалпы түсімі
мың тенге
7808,6
7900
8100
8250
8400
оның ішінде,
егін шаруашылығы
мың тенге
6410,4
6500
6600
6700
6800
мал шаруашылығы
мың тенге
1398,2
1400
1500
1550
1600
Түпкiлiктi нәтиже көрсеткiштерi*
Сапа көрсеткiштерi*
Тиiмдiлiк көрсеткiштерi*
Бюджеттiк қаражат көлемi
мың.
теңге
5891
6370
6488
6553
-
Қапшағай қаласының ауыл шаруашылық бөлімі мм-нің
2013 жылғы 1 тоқсандағы атқарылған жұмыстары және алдағы жұмыс жоспары бойынша мәліметі
Қапшағай қаласының Әлеуметтік-экономикалық кешенді бағдарламасына сәйкес 2013 жылы 12403 гектар егістік жер игерілуі көзделіп отыр, оның ішінде 9500 гектары суармалы жер.
2013 жылдың егістік құрамында дәнді дақылдар 4020 гектарды, оның ішінде күздік бидай - 1210 гектарды, жаздық арпа және бидай - 2570 гектарды, дәндік жүгері - 250 гектарды, майбұршақ пен мақсары - 2860 гектарды, картоп егістігі - 330 гектарды, көкөкніс - 2910 гектарды, бақша дақылдары - 85 гектарды, мал азығы дақылдары - 2198 гектарды және сүрлемдік жүгері 250 гектарды қамтыйтын болады.
Биылғы жылы тамшылатып суару технологиясымен 676 гектарды игеру жоспарланған.
Көктемгі егіс жұмыстарына техниканың дайындығы туралы.
Көктемгі дала жұмыстарына барлық шаруашылықтағы тракторлар және ауылшаруашылық техникалары жұмылдырылатын болады.
Қапшағай қаласының ауылшаруашылығы тауарын өндірушілердің балансында 82 трактор бар, оның ішінде: 3 бірлік К-700, 61 бірлік МТЗ маркалы техникалар бар.
2013 жылдың 15 наурызына ауылшаруашылық техникалардың және тракторлар жөндеуден өткен және егін науқанына толығымен дайын.
2012 жылы жаңадан 5 бірлік Беларусь-1221 тракторы, бір көкөніс себетін трактор алынды.
Ауылшаруашылық дақылдарының өнімін көтеру мақсатында, 2012 жылы күзде агротехникалық талаптарды сақтай отырып, 1100 гектар күздік жыртылды.
Жоспарланған көктемгі 7903 гектар жер жырту көлемін агротехникалық мерзіммен 15 жұмыс күнінде аяқтау жоспарлануда.
Шаруашылықтардың жанар-жағар майлармен қамтамасыз етілуі.
2013 жылдың көктемгі егіс жұмыстарын жүргізуге барлығы - 320 тонна дизель отыны, 12 тонна дизель майы, 5 тонна бензин қажет. Бүгінгі күнге шаруашылықтарға наурыз-сәуір айларына 201 тонна субсидияланған дизель отыны бөлінді. Ол Қарамай Продактс ЖШС арқылы, литріне 92 тенгеден таратылуда. Ал мамыр айына 68 тонна субсидияланған дизель отыны бөлінген. Қазіргі уақытта ауылшаруашылық тауарын өндірушілер бөлінген кестеге сәйкес қажетті жанар-жағар май алуда.
Шаруашылықтардың ауылшаруашылық дақылдардың тұқымдарымен қамтамасыз етілуі.
Көлемі 260 тонна жаздық арпа тұқымы Алматы қаласының облыстық КазАгроЭкспериза зертханасынан сараптамадан өткізіліп, тұқым сапасын дәлелдейтін құжаттары алынды. Ахмедов шқ-да 120 тонна соя тұқымы бар. Жетпейтін жаздық арпа тұқымы Кербұлақ ауданынан алынуда. Ағымды жылы есеппен 14 тонна бас пияз және көкөніс тұқымы қажет. Тұқымдық Сорт-семовощ компаниясынан алынатын болады.
Ауылшаруашылығында өңірдің шаруашылықтары қажетті мөлшерде тұқыммен қамтамасыз етілуде және олар технология бойынша дақылдарды себу алдында қолданатын болады.
Гербицидтердің қажеттілігі туралы
2013 жылғы көкөністер, майбұршақ, қант қызылшасының егістіктеріне қажетті гербицидтер-арамшөппен күресу құралдарын алуға Алматы қаласының АлемАгро фирмасы мен UKAZ-group (Указ- Груп) фирмасы өңірдің шаруашылықтары арасында, қажетті көлемге келісім -шарт жасады.
Минералдық тыңайтқыштармен қамтамасыз етілуі.
Қала шаруашылықтарына биылғы жылға минералды тыңайтқыштардың қажетті жалпы көлемі 2130 тоннаны құрайды, оның ішінде 1102 тоннасы азотты, 820 тоннасы фосфорлы, 208 тоннасы калий тыңайтқыштары. Минералды тыңайтқыштың қажетті субсидияланған көлеміне сұраныс облыстық ауыл шаруашылығы басқармасына берілді.
Минералды тыңайтқыштар құнын субсидиялау үшін 11,6 млн. тенгеге квота бөлініп, бүгінгі күнге өңірдің шаруашылқытарына бөлініп берілді.
2013 жылғы ауыл шаруашылықта суғару үшін су беру сораптарының жабдықтарының дайындығы.
Су беруші Шеңгелді НС ЖШС, Көксу ЖШС, Овощводхоз ЖШС, АгропромЭнергосервис ЖШС кәсіпорындары №1, 2, 3, 4, 5, 7 су сорабы станцияларында жөндеу жұмыстарын 90 % аяқтады.
Қапшағай су қоймасының деңгейінің көтерілу және түсуі каналдарда құм-қиыршық пен балшықтың көбеюіне әкеліп соғады. Осыған байланысты, Суару маусымының дайындығында проблемалық мәселе сорғы станциясына баратын каналдарды механикалық тазарту болып отыр.
Осы каналдарды тазартуға есеппен 18 156 659 тенге қажет, оның ішінде № 1 НС- 2,1 млн. тенге, № 2 НС- 4,6 млн. тенге, № 3 НС-3,1 млн. тенге, № 4 НС- 4,0 млн. тенге, № 5 НС- 4,1 млн тенге. Аталған мәселені шешу үшін Алматы облысы басшыларына қаржылай көмек көрсетулері үшін хат жолданды.
Ауылшаруашылық тауар өндірушілерін қаражаттандыру мәселесі.
2007 жылы кредит көздерімен шаруа қожалықтарын қамтамасыз ету мақсатында, 30 шаруа қожалығы қатысушысы бар Қапшағай несие серіктестігі құрылды. Серіктестіктің жарғы капиталының көлемі-50,6 млн. тенгені құрайды. Кредит лимитінің көлемі 303,7 млн. тенгені құрайды. Өткен жылы серіктестік шаруашылықтарға 56, 9 млн.тенге кредит бөлген. Биылғы жылы 1 тоқсанға 9,2 млн. тенге несие берілді.
Ауылшаруашылығына инвестиция тарту мәселесі
Өткен жылы Қапшағай қаласының экономикасына 2,5 млрд. тенге инвестиция келтіріліп, Green Land Alatay ЖШС томат, қияр, салат және асханалық көкөніс өсіру мақсатында 5,1 га аумақта жылы жай кешенін іске қосты. Сонымен қатар, 2012 жылы және ағымды жылдың басында Ұлттық Өнеркәсіптік Компаниясы ЖШС Агрофирма ТЖН и К, Ғылым Агроинновация, Қанат фирмалары арқылы 1 млрд. 243 млн. тенге инвестиция әкелді, оның ішінде 575,3 млн. тенгесі негізгі құрал-жабдықтарды құрайды. Аталған кәсіпорындар тамшылатып суару технологиясын енгізу арқылы 430 гектар алқапты және жаңбырлатып суғару қондырғысымен 140 гектар алқапта көкөніс дақылдарын өсіретін болады.
Қордаланған мәселелер туралы
Қапшағай өңірінің ауылшаруашылық тауарын өндірушілердің 2012 жылы өсіріліп жиналып алынған бас пияз өнімінің, бүгінгі күнге 6700 тонна көлеміндегі өнімдері өтпей, қоймаларда ұзақ мерзімде сақталып тұр.
Қапшағай қаласының ауылшаруашылығын, соның ішінде егін шаруашылығының өнімдерін арттыруға, суармалы жерлерді толық игеруге, қосымша жұмыс орнын ашуға тиімді болатын Шенгелді суармалы аумағында толығымен істен шыққан №6, №8 су сораптары, инвесторлардың жоқтығынан, қазіргі уақытта жұмыс істемей тұр. Осының салдарынан жалпы көлемі 1455 га суармалы жер игерілмей жатыр.
Кешенді бағдарлама бойынша Қапшағай қаласында 2013 жылы ауылшаруашылық өнімін алуды 8819,3 млн.тенгеге жеткізу жоспарлануда. Соның ішінде егін шаруашылығы өнімінің көлемі 7349,2 млн. тенге, мал шаруашылығы 1692,5 млн.тенге көзделіп отыр.
Қапшағай қаласының ауыл шаруашылығы бөлімі
мемлекеттік мекемесінің 2013 жылдың екінші тоқсанына
ЖҰМЫС ЖОСПАРЫ
№
Атқарылатын жұмыстар
Орындалу мерзімі
Жауапты орындаушы
1. Негізгі іс-шаралар
1.
Өңір бойынша ауыл шаруашылығын дамытудың 2013 жылғы кешенді бағдарламасын жүзеге асыру мақсатында жоспарланған егістіктердің егілуін қамтамасыз ету:
oo өңірдің ауылшаруашылық құрылымдарының субсидияланған дизель жанармаймен, минералды тыңайтқыштармен қамтамасыз етілуіне құжаттар қабылдау, ВАК жұмыстарын атқару.
- шаруашылықтарды көктемгі егістікке жеткілікті тұқыммен қамтамасыз етуілуін бақылау;
- көктемгі жер жырту, егу алдындағы тегістеу, культивациялау жұмыстарын аяқтау технологиясының жүргізілуін қадағалау;
- Шеңгелді өңірі бойынша су сораптарының 2013 жылдың егістіктеріне су беру дайындығын анықтау;
- егіс алқаптарына су сораптарының бірінші су беруін қамтамасыз ету
Тұрақты
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев
Ауыл округтерінің әкімдерімен бірігіп
2. Жалпы іс-шаралар
1.
Мерзімдік есептер:
oo көктемгі егіс жұмыстарының апталық мәліметтері
oo мал шаруашылығы айлық есебі (24 АШ) тапсыру
oo ауылшаруашылық малдарын қолдан ұрықтандыру есебі
oo көктемгі егіс жұмыстарының қортынды есебін облысқа
(4 АШ ) тапсыру.
Көрсетілген мерзімдері бойынша тұрақты
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев және бөлім мамандары
2.
Мереке күндерін атап өту іс-шараларына қатысу:
* Қазақстан халықтарының ынтымақ күні
* 9 май - Жеңіс күні мерекесі
* Балаларды қорғау күні
1 мамыр
9 мамыр
1 маусым
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев және бөлім мамандары
3.
Күнделікті хат алмасу жұмыстарын жүргізу
тұрақты
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев және бөлім мамандары
4.
2013 жылдың 2 тоқсанын қортындылау
тоқсанның аяғында
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев
Қапшағай қаласының 2 округін және 11 елді мекенін қосқанда 70 шаруа қожалығы және 40 жуық Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктігі бар.
Мысалы:
ЖШС"Зенгі баба"
АФ "Береке"
ЖШС "ОтесБиоАзия"
ЖШС "Карасай"
ЖШС "Жетісу Агро"
ЖШС "Компания АНТ"
ЖШС "Наз Дана"
ЖШС "АФ "Нур Агро"
АО "Казовощрпом"
ЖШС "ТЖН иК"
ЖШС "Кажыгул агро"
СПК "Гылым"
"Наурыз"
СПК "Мурагер"
ЖШС "КазАгроПром"
СХПК "ПЗ Алматы"
ПК "Сегун"
Шаруа қожалықтары
ш\қ "Бауыр"
ш\қ "Сабит"
ш\қ "Жаныс"
ш\қ "Аимбетов"
ш\қ "Бейбарыс"
ш\қ "Талас"
ш\қ "Санжар"
ш\қ "Агузаев"
ш\қ "Айдын"
ш\қ "Жакуп"
ш\қ "Мырзагалиев"
ш\қ "Коктем"
ш\қ "Бастаубаев"
ш\қ "Аннушка"
ш\қ "Чимбай"
ш\қ "Берік"
ш\қ "Калмухамбет"
Жұмыспен қамту-2020 бағдарламасының Ауылда кәсіпкерлікті дамытуға жәрдемдесу бағыты бойынша өз ісін ашуға немесе дамыту үшін шағын несие алуға ниет білдірген 4 адам Алматы қаласындағы мемлекеттік бизнес колледжіне он күндік оқытуға жіберілді. Қазіргі таңда 1 азамат 3 миллион теңгені егіншілік шаруашылығымен айналысуға алса, 2 азамат 2 миллион теңгеден мал шаруашылығын дамытуға алды. Жұ - мыспен қамту - 2020, Сыбаға секілді бағдарламалардың шапа - ғатын бұл күнде халық сезінді. Аграрлық несие корпорациясы АҚ-ның Сыбаға бағдарламасын жүзеге асырудағы мақсаты шағын және орта бизнесті еліміздегі етті мал шаруашылығын дамытуға жұмылдыру, етті бағыттағы мал басының үлесін арттыру, ІҚМ өсіру нарығында бәсекелік пен инфрақұрылымды қалыптастыру болып табылады.
Бұл бағдарламаны жүзеге асыру үшін республикалық бюджеттен Аграрлық несие корпорациясына 8,2 млрд. теңге қаржы бөлінді.
Несие беру шарты мынадай: сыйақы мөлшері жылдық 6 %, аналық ІҚМ басын сатып алуды несиелендіру мерзімі, оның ішінде өндіруші бұқалар-84 айға дейін, қаржы айналымын толықтыру үшін несие -24 айға дейін беріледі.
Корпорация бұл бағдарламаны жүзеге асырған уақыттан бастап, 50 600 бас ІҚМ сатып алу үшін 8 666,95 млн. теңгеге 500 жобаны қаржыландырды.
Дипломмен ауылға бағдарламасы бойынша 10 жас маманға сомасы 1133,0 мың теңгені құрайтын көтерме жәрдемақы төленсе, 5 жас маманға үй сатып алу үшін жалпы сомасы 12135,0 мың теңге несиелер берілді.
АӨК субъектілері үшін мемлекеттік қызмет көрсету жүйесін дамыту
АӨК субъектілері үшін мемлекеттік қызмет көрсету жүйесін дамыту мақсатында мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру және мемлекеттік органдардың халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы қызметтер көрсету бойынша қызметін белсендіру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру жоспарлануда.
Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру
Қазіргі заманғы әлемде ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды мемлекеттік билік органдары халыққа қызмет көрсету сапасын арттыру мақсатында кеңінен пайдалануда.
Қазақстанда оның үлкен аумағымен және ауылдық елді мекендер арасындағы үлкен қашықтармен жаңа компьютерлік технологияларды қолдану ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің және ауылдық халықтың еңбек шығындарын төмендету үшін қажетті болып табылады.
Қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы саласында тек екі қызмет ішінара автоматтандырылған, бұл Ауыл шаруашылығы министрлігі көрсететін барлық мемлекеттік қызметтерден 4% құрайды.
Тиісінше, мемлекеттік қызметтерді электрондық форматта көрсету аясын кеңейту Қазақстанда дамыту үшін үлкен әлеуетке ие.
Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру жөніндегі нысаналы көрсеткіш
Рс №
Көрсеткіштің атауы
Іске асыру жылдары
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
1
Электрондық форматқа көшірілген мемлекеттік қызметтер үлесі, %
37 (20 қызмет)
22 (12 қызмет)
3 (2 қызмет)
Мемлекеттік қызметтерді ХҚКО-ға беру
Мемлекеттік қызметтер көрсету кезіндегі неғұрлым мәнді міндеттердің бірі билік өкілдерінің қызметтер алушылармен байланыстарын алып тастау, сондай-ақ бір терезе қағидатын пайдалана отырып, тұтынушы үшін қызметті алу процесін жеңілдету болып табылады.
Мемлекеттік қызметтерді ХҚКО-ға беру жөніндегі нысаналы көрсеткіш
Рс №
Көрсеткіштің атауы
Іске асыру жылдары
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
1
Халыққа қызмет көрсету орталықтарына берілген мемлекеттік қызметтер үлесі, %
22 (12 қызмет)
16 (9 қызмет)
2012 жылы Қапшағай қаласының әлеуметтік-экономикалық дамуы Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына арнаған Жолдауына және өңірдің 2011-2015 жылдардағы даму Бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылды және төмендегідей көрсеткіштермен сипатталады:
- бюджетке түскен салықтар мен басқа да міндетті төлемдер белгіленген 8975,6 млн.теңгенің орнына 9762,7 млн.теңгені құрап, 108,8 % орындалды және 2011 жылмен салыстырғанда өсу қарқыны 115,9% жетті;
- республикалық бюджетке жоспарлау болжамда белгіленген 6493,1 млн.теңгенің орнына 6793,5 млн.теңге қаражат түсіп, жоспар 104,6% орындалды, бұл 2011 жылмен салыстырғанда 120,4% пайызды құрады;
- жергілікті бюджетке түсетін салықтар жоспары 119,6% орындалып, 2482,5 млн.теңгенің орнына 2969,2 млн.теңге қаражат түсті.
Қала бюджетінің шығыс бөлігі 99,7% орындалып, ол 7940,0 млн.теңгеге қаржыландырылды.
Жыл басынан бері негізгі капиталға 13812,9 млн. теңге инвестиция тартылды немесе 2011 жылмен салыстырғанда 147,2 % орындалды. Нақты индекс көлемі 139,9% құрады. 2012 жылы 12161,6 млн. теңге инвестиция тарту жоспарланған болатын.
Өнеркәсәп.
Қаланың өнеркәсіптік кәсіпорындары 2012 жылы жалпы сомасы 32593,9 млн.теңгенің өнімін өндірді, аталған көрсеткіш 2011 жылмен салыстырғанда 1671,5 млн. теңгеге артық. 2012 жылға жоспарланған көлем 32608,3 млн.теңгені құрайды.
Есептік кезең қорытындысы бойынша Қапшағай бидай өнімдері АЗОК, Жерсу Металл, ПолимерМеталл-Т және АЯМ жауапкершілігі шектеулі серіктестері өндіріс көлемдерін арттырды. Сондай-ақ, Агро Фут Капшағай және Магнетик систем жауапкершілігі шектеулі серіктестіктері өнім өндіру жұмыстарын бастады.
2012 жылы өңіраралық индустрияландыру картасына сәйкес Қапшағай қаласында Грин Лэнд Алатау жылыжай кешені іске қосылды. Құйылған инвестиция көлемі 2,7 млрд теңгені құрады.
2013 жылы Қапшағай қаласында Самрұқ Грин Энерджи компаниясы қуаттылығы 2МВт күн электростанциясын шығаратын зауыт құрылысын жүргізуді жоспарлауда. Жоспар құны 1,7 млрд теңге. Жобаның мақсаты- күн энергиясы арқылы Алматы облысы бойынша еселеп өсіп келе жатқан электроэнергияның сұранысын азайту. Әкімшілік тарапынан 4 га жер бөлініп, жобаның технико-экономикалық тұжырымдамасы дайындалып, сараптамадан өткізілді. Бүгінгі күні құрылыс жұмыстары басталды.
Қапшағай қаласы мен ауылдық округтерде шағын және орта кәсіпкерлікпен айналысатын 3471 объектілер өз қызметтерін жүзеге асыруда. Шағын және орта кәсіпкерлікпен белсенді түрде айналысатындардың саны 12410 адамға жетті. Шағын кәсіпкерлік саласынан бюджетке түскен жалпы салықтық төлемдердің көлемі 2104,1 млн.теңгені құрады. Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері 13553,9 млн.теңгелік өнім өндірді.
Жыл басынан бері 31 шағын және орта кәсіпкерлік объектілері іске қосылып, 331 жаңа жұмыс орындары ашылды. Олар: сұлулық салоны, химиялық тазарту салоны, балалар мен ерлер және әйелдер киімі дүкендері, сағат жөндеу шеберханасы, шаштараздар, автодүкендер, техника жөндеу орталықтары, тігін цехы, кафе, караоке-бар, қонақ үйі.
Ауыл шаруашылығы.
Ауыл шаруашылығы саласында жалпы өнім көлемі 7808,6 млн.теңгені құрады және 2011 жылмен салыстырғанда 123,0 % орындалды. Нақты көлем индексі 102,0 % жетті.
2012 жылы өңір бойынша егістік көлемі 2011 жылмен салыстырғанда 324 гектарға немесе 102,7 % өсті. Соның ішінде астық дақылдары егістігі 37,7% кемісе, көкөніс егістігі 704 гектарға немесе 125,5 % ұлғайтылды.
2011 жылмен салыстырғанда мақсары және майбұршақ егістіктері 106,0 %, бақша дақылдары 132,5 % құрады.
Ауыл шаруашылық тауарөндірушілері дер кезінде агротехникалық ұсыныстарға сәйкес егістік егіп, оны күтіп баптап, өз мерзімінде жинап алды.
2012 жылы ауылшаруашылық тауарөндірушілеріне көктемгі және күзгі жиын-терін жұмыстарын жүргізу үшін, жанар-жағармайдың және басқа да материалдық құндылықтардың құнын арзандатуға 51600,0 мың. теңге мемлекеттік субсидия бөлінді. Бөлінген қаржы 100% игерілді.
Суармалы жерлерге су беруші кәсіпорындар Көксу ЖШС (директоры О.С. Ли), Шенгельды НС ЖШС (директоры Ильясов А.), Овощводхоз ЖШС (директоры Куандыков О.) 2012 жылдың суғару мерзімінде егістіктерге 82,4 млн.куб метр су берді. Аталған кәсіпорындар су беру қызметтерінің көлемдеріне сәйкес барлығы 309000,0 мың теңге субсидия алды.
Биылғы жылы қаланың ауыл шаруашылық тауарөндірушілері барлығы 4522 тонна минералды тыңайтқыштар пайдаланды, оның 766 тоннасы 19304,0 мың теңгеге субсидияланды.
Агротехнология деңгейі жыл сайын өсуде. Атап айтқанда, 2012 жылы 1200 га алаңдағы көкөніс, 360 га картоп, 100 га қант қызылшасы ылғал сақтау технологиясы - тамшылатып суару әдісі бойынша өсірілді. Шеңгелді аумағында барлық егістік дақылдарының 40 пайызы, оның ішінде пияз, майбұршақ және картоп себу науқанынан бастап, күзгі егісті жинап алуға дейінгі жұмыстары толық механикаландырылған.
Көктемгі-күзгі егін науқаны кезінде 748 тонна дизель отыны 1 литрі 83,5 теңгеден болу жеңілдіктері жасалды.
Өңір шаруашылықтарының техникалық жабдықталуы жақсаруда, атап айтқанда, Naz Dana ЖШС-і 2 бірлік жаңа италияндық көкөніс және майбұршақ тұқым сепкіштерін, КАМАЗ автокөлігі мен көкөніс сақтайтын қоймаға жел айдағыш сатып алды.
Ғылым Агро Инновация ЖШС-і өз қаражаттары есебінен 5 бірлік Беларус-82,1 тракторларын және 3 бірлік шынжыр табан тракторларын сатып алды.
Мал ауруларының алдын алу жұмыстары қолға алынған. Эпизоотияға қарсы іс-шаралар бюджеттік бағдарламасы бойынша 2012 жылы 16,4 млн. тенге бөлініп, оның есебінен төмендегі жұмыстар атқарылды:
- топалаң ауруына қарсы 7000 бас ірі қара, 49000 бас ұсақ мал, 2000 бас жылқы, 1300 бас доңыз егілді;
- аусыл ауруына қарсы 14000 бас ірі қара малы, 94000 бас ұсақ мал егілді;
- қой күлі (оспа) ауруына қарсы 48500 бас егілді;
- қарасан ауруына қарсы 1000 бас егілді;
- пастереллезге 7000 бас егілді;
- эхинококкозға қарсы 600 бас ит егілді;
- туберкулез ауруына 14000 бас ірі қара малы тексерілді.
Серологиялық зерттеу әдісімен сарып ауруын анықтау барысында 12000 бас ірі қара малы зертеліп, 1 бас малдың ауру екендігі анықталды. Ауырған мал ет өңдеу кәсіпорнына өткізілді. Сонымен қатар 60000 бас ұсақ мал зерттеліп 251 бас ауырған мал жойылды.
Қанғыбас ит пен мысықтарды аулау жұмысы бойынша 1,8 млн.теңге бөлініп, 567 қаңғыбас ит пен мысық ұсталып, жойылды.
2012 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша екінші деңгейлі банктердің (ЕДБ) және ҚазАгро ҰБХ АҚ еншілес ұйымдарының АӨК саласындағы кредиттік портфелі (595 млрд.теңге). Ауыл шаруашылығы өндірушілеріне берілген күдікті және үмітсіз кредиттер сомасы мынадай негізгі факторлар әсерінің нәтижесінде 292 млрд.теңгені (49%) құрады:
- негізінен 2006-2008 жылдары машина-трактор паркін жаңғырту мен жаңартуға қымбат және қысқа мерзімді кредиттік ресурстарды пайдалану;
- 2008 жылғы қаржы дағдарысы;
- қолайлы ... жалғасы
Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі кезеңінде елдің агроөнеркәсіп кешенінде мәнді нәтижелерге қол жеткізілді: нарықтық қатынастар негізінде өндірістің тұрақты өсуі байқалады, еңбек өнімділігі мен өндіргіштігі артуда, саланың негізгі қорларын жаңарту және инфрақұрылымын қалпына келтіру жүргізілуде, негізгі тамақ өнімдері бойынша өз-өзін қамтамасыз етуге қол жеткізілді, дәнді, майлы дақылдар, балық аулау өнімдері экспортының айтарлықтай өсуіне қол жеткізілді.
2011 жылы елдің жалпы ішкі өнімінің (бұдан әрі ЖІӨ) көлеміндегі ауыл шаруашылығы өнімінің үлесі 5,1%-ды құрады, ауыл шаруашылығында жұмыс істейтіндердің еңбек өндіргіштігі 2005-2011 жылдар кезеңінде жылына 9,3% орташа жылдық өсу қарқынымен бір жұмыс істейтін адамға
304,2 мың теңгеден 498 мың теңгеге дейін өзгерді, ауылды жерлерде шамамен 7,48 млн. адам немесе Қазақстанның жалпы халқының 45%-ы тұрды.
Қазіргі уақытта әлемдік аграрлық экономика мен демографияның жаңа үрдістері қалыптасуда, өңірдегі ықпалдастыру процестері нақты дами бастады, жаһандық климаттық өзгерістер болуда. Қазақстан Кеден одағына (КО) кірді, таяу кезеңде Дүниежүзілік сауда ұйымына (ДСҰ) кіруі жоспарлануда. Алайда, саладағы еңбек өндіргіштігінің төмен деңгейі, пайдаланылатын технологиялардың жетілдірілмегендігі, өндірістің ұсақ тауарлы болуы ауыл шаруашылығы өндірісін қарқынды негізде жүргізуге, материалдық, еңбек және басқа ресурстарды неғұрлым толық пайдалануды қамтамасыз етуге, экологиялық талаптарды сақтауға мүмкіндік бермейді. Осы факторлар отандық аграрлық сектордың бәсекеге қабілеттілігін төмендетеді, бұл ДСҰ мен КО жағдайларында шетелдік өнім импортының басым болуына, жергілікті өндірушілерді өткізу нарықтарынан ығыстыруға әкелуі мүмкін.
Азық-түлік өнімдерін тұтынудың қарқынды өсуімен және тұтыну құрылымының неғұрлым сапалы өнімдер жағына қарай өзгеруімен ел халқының өсуі орын алуда. Елді азық-түлікпен қамтамасыз етудегі, халықты жұмыспен қамтуды арттырудағы және республиканы экономикалық дамытудағы ауыл шаруашылығының рөлін Мемлекет Басшысы бірнеше рет, оның ішінде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту - Қазақстан дамуының басты векторы атты2012 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан халқына жолдауында атап өтті.
Сыртқы және ішкі ортаның өзгерген жағдайларында Қазақстанның
КО мен ДСҰ кіруіне, саланы мемлекеттік реттеу мен жаңғыртудың жаңа тетіктерін қолдану қажеттілігіне байланысты ҚР агроөнеркәсіп кешенін дамытудың (АӨК) жаңа салалық бағдарламасы әзірленді.
Қапшағай - Қазақстандағы қала. Қазақстандағы құмар ойындар ойнатуға рұқсат етілген екі қаланың бірі.
Қапшағай қаласы 1970 жылдары құрылған. Қапшағай 3600 шаршы м құрайды. Қапшағай қаласында қазіргі таңда 2 округ және 11 елді мекен бар. Қапшағай бөгетінің солтүстік батысында 20 шақырым жерде Іле өзенінің оң жағасында Тамғалы Тас орналасқан. Қапшағай өңірінде 54,4 мыңнан астам адам тұрады. Қала Қапшағай бөгені жағасында бой көтерген. Қапшағай халықтың ең көп демалатын жерлерінің бірі болып саналады. Қапшағай қаласының әкiмi
Жергілікті атқарушы органға басшылық жасайды және Қапшағай қаласы мен Қапшағай өңірінің аумағында Қазақстан Республикасы Президентінің, Республика Үкіметінің және Алматы облысы әкімінің тікелей өкілі болып табылады.
Дара басшылық ретінде іс-әрекет жасап, өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы Қазақстан Республикасының Заңы және өзге де нормативтік құқықтық актілер негізінде жүзеге асырады.
Мемлекеттік органдармен, ұйымдармен және азаматтармен өзара қарым-қатынастарда Қапшағай қаласының және Қапшағай өңірінің мүддесін қорғайды.
Қапшағай қаласы мен Қапшағай өңірінің Азаматтық және аумақтық қорғанысының бастығы болып табылады.
1. Мыналардың жұмысына тікелей басшылық етеді:
1) Қала әкімінің орынбасарлары;
2) Қала әкімі аппаратының жетекшісі;
3) Ауылдық округтердің әкімдері.
2. Қызметін үйлестіретіндер:
1) Қалалық ішкі істер бөлімі;
2) Қапшағай қаласы бойынша салық басқармасы.
3. Мыналармен өзара әрекеттестікті жүзеге асырады:
1) Қалалық прокуратура;
2) ҚР ҰҚК Алматы облысы бойынша Департаментінің Қапшағай қалалық бөлімі;
3) Қаржы полициясының Қапшағай өңірі бойынша ауданаралық басқармасы;
4) Қапшағай қаласының соты;
5) Қалалық әділет басқармасы.
4. Мыналардың қызметіне тікелей басшылық жасайды:
1) Қала әкімдігі жанындағы сыбайлас жемқорлықпен күрес мәселелері жөніндегі комиссия;
2) Қалалық бюджеттік комиссия.
Қала басшыларының арасында бірін-бірі алмастыру реті
Қала әкімі Н.А. Таубаев болмаған кезде оның міндеттері қала әкімінің бірінші орынбасары І.С.Сүгіровке жүктеледі.
Қапшағай қаласы әкімінің орынбасарлары мен аппарат жетекшісі арасында мынадай бірін-бірі алмастыру реті бекітіледі:
І.С. Сүгіров - А. Сейітәшімов
А. Сейітәшімов - Е.А. Сергибаевтің
Е.А. Сергибаевтің - А.Н. Қалқабай
Қапшағай қаласының әкімінің аппараты құрлымы 16 бөлімнен тұрады олар:
Қапшағай қалалық қаржы бөлімі
Қапшағай қаласының ауыл шаруашылығы бөлімі
Қапшағай қаласының тұрғын -үй инспекциясы бөлімі
Қапшағай қаласының экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі
Қапшағай қаласының сәулет және қала құрылыс
Қапшағай қаласының ішкі саясат және тілдерді дамыту бөлімі
Қапшағай қаласының құрылыс бөлімі мемлекеттік мекемесі
Қапшағай қаласының білім бөлімі
"ТҮКШ, ЖК және АЖ бөлiмi" ММ
Қапшағай қаласының жұмыспен қамту орталығы
Қапшағай қаласының кәсіпкерлік бөлімі ММ
Қапшағай қаласының дене шынықтыру және спорт
Қапшағай қаласының жер қатынасы бөлімі
Алматы облысы Қапшағай қаласының бас жоспары
Бас жоспардың арналуы
Тыныс-тіршіліктің неғұрлым қолайлы ортасын құру, экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және табиғи және мәдени мұраның экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен сақтау мақсатында әзірленген Алматы облысы Қапшағай қаласының бас жоспары (бұдан әрі - Бас жоспар) қаланы 2025 жылға дейін әлеуметтік-экономикалық және аумақтық дамытуды жоспарлаудың негізгі қала құрылысы құжаты болып табылады.
Бас жоспар қалалық инфрақұрылымды дамытудың, табиғи кешеннің аумағын сақтау мен дамытудың, тұрғын үйлерді қайта жаңартудың және өндірістік аумақты қайта ұйымдастырудың, қоғамдық, іскер және мәдени орталықтарды, туризм және демалыс объектілерін дамытудың, қалалық ортаны кешенді абаттандырудың және эстетикалық ұйымдастырудың, Қапшағай қаласының әкімшілік аудандарының және басқа да аумақтық бірліктерінің аумақтарын дамытудың қала құрылысы жоспарларын, қала жоспары мен құрылысы жобаларын әзірлеудің және іске асырудың перспективалы және бірінші кезектегі бағдарламаларын әзірлеу және жүзеге асыру үшін негіз болып табылады.
Бас жоспардың басты мақсаты - экологиялық қолайлы, қауіпсіз және әлеуметтік-қолайлы өмірлік орта құруға бағытталған қала құрылысы іс-шаралары кешенін өткізу.
Мен өзімнің кәсіби тәжірибемді Қапшағай қаласының ауыл шаруашылығы бөлімінде өттім.
Бөлiмнiң құрылымы
Лауазымы
Аты-жөні
Телефон
каб.№
Бөлім бастығы
Торекеев Аделбек Болысбекұлы
4-13-88
№506
Жетекші маман
Дуйсетай Акмарал Курманбайкызы
4-13-88
№506
Бөлімнің негізгі міндеттері мен функциялары
Міндеттері
Функциалары
1. Ауыл шаруашылығы салаларын дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаларды іске асыруға қатысу
агроөнеркәсіп тұлғаларына мемлекеттік азық - түлік саясатының негізгі бағыттары мен тетіктерін түсіндіру жұмыстарын атқару;
2. Қаланың ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыру және одан тыс жерлерге шығару үшін ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу өндірісін арттырудағы ынталандырудың кешенді шараларын жүзеге асыру;
агроөнеркәсіп кешенін дамытудың аумақтық бағдарламасын әзірлеу, жүзеге асыру, сараптау және мониторингілеу;
3.Аграрлық секторға жаңа жүйелер енгізу;
аумақты астықпен және оның өңделген өнімдерімен қамтамасыз етуді сараптау;
4.Ауыл шаруашылығында баға саясатының сақталуын бақылау;
астық нарығына қатысушылардан, осы нарыққа байланысты мәліметтер жинау;
5. Мал басын арттыру, мал шаруашылығы өнімдерінің барлық түрлерін сатуды жүзеге асыру шараларына қатысу.
мал ұстаудың санитарлық шекарасын анықтауға, елді мекендерде мал ұстау ережесін, мал жайылымын анықтауға және жыртқыш аңдарды жоюды ұйымдастыру туралы ұсыныстар әзірлеу
2010-2012 жылдардағы ауылшаруашылық өндірісінің дамуы.
Егін шаруашылығы.
Аш өнімдерінің атауы
Егістік көлемі, га
Өндіріс, тонн
2010
2011
2012
2010
2011
2012
Дәнді дақыл-барлығы
5846
5273
3692
13072
8893
3594
Бидай
3763
1776
680
8805
4558
1050
жүгері
235
240
245
1001
1032
1056
күріш
-
-
-
-
-
-
Қант қызылшасы
300
292
300
9008
8100
8400
темекі
-
-
-
-
-
-
Майлы дақыл-барлығы
2101
2150
2594
3719
3817
3884
күнбағыс
-
-
-
-
-
-
майбұршақ
1470
1510
1594
2869
2940
2994
Сафлор
631
640
1000
850
877
890
Картоп
315
320
327
6489
6624
6728
көкөніс
1736
2657
3490
63744
12231
95081
Бақша-барлығы
73,5
93,5
110
1535
1703
1776
Жеміс-жидек
13
16
121
187
230
250
жүзім
3
3
3
29
29
30
Барлығы :
Мал шаруашылығы
Ауш мал атауы
бас
Өнімнің атауы
Тонн
2010
2011
2012
2010
2011
2012
Ірі мүйізді-барлығы
9080
5911
6000
Ет тірідей салмақта
2339
2402
1800
сиыр
4053
2051
2119
сүт
4349
4349
2000
Қой,ешкі
35530
36101
36500
Жүн жекелеген салмақта
85
86
87
шошқа
1594
1604
1650
Жұмыртқа, мың, дана
1366
1400
1407
жылқы
1807
1845
1900
туйе
-
-
-
Құс барлығы
28289
28800
29000
Бөлім келесі мемлекеттік қызметтерін көрсетеді:
1. Лизингіге техника алуға анықтама беру
2. 2. Егістік жерлер туралы анықтама беру
Стратегиялық жоспарды әзiрлемейтiн бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiсiнiң
Бюджетік бағдарламасы
Қапшағай қаласының ауылшаруашылық бөлімі мемлекеттік мекемесі
Бюджеттiк бағдарлама. Жергілікті деңгейде ауылшаруашылық саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер (облыстық маңызы бар қалалар)
2013-2015 жылдарға
Бюджеттiк бағдарламаның
нормативтiк құқықтық негiзi
Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінің 34-бабы.
Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 8 шілдедегі Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы № 66 Заңының 7 бабы
Қазақстан Республикасының Қаржы Министрінің 2010 жылғы 06 мамырдағы Қазақстан Республикасының Бірыңғай бюджеттік сыныптамасын жасау ережесін бекіту туралы №214 Бұйрығы (Қазақстан Республикасының Қаржы Министрінің 2011 жылғы 20 желтоқсандағы № 647 Бұйрығына енгізілген өзгерістерімен).
Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012 жылғы 20 шілдедегі Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы № 346 Бұйрығының 2-тармағы.
Қапшағай қалалық мәслихатының Қапшағай қаласының 2013-2015 жылдарға арналған қалалық бюджеті туралы 2012 жылғы 22 желтоқсандағы №11-51 шешімі.
Қала әкімдігінің Қапшағай қаласының 2013-2015 жылдарға арналған бюджеті туралы Қапшағай қалалық мәслихатының 2012 жылғы 22 желтоқсандағы №11-51 шешімін іске асыру туралы 2012 жылғы 28 желтоқсандағы №736 қаулысы.
Бюджеттiк бағдарламаны сипаттау (негiздеме)
Ауылшаруашылық бөлімі аппаратының қызметін қамтамасыз ету
Бюджеттiк бағдарламаның түрi
мемлекеттiк басқару деңгейiне байланысты
Қалалық бюджеттің құрамында бекітілетін қалалық бюджеттік бағдарлама
мазмұнына байланысты
Мемлекеттiк функ-цияларды, өкiлеттiк-тердi жүзеге асыру және олардан шығатын мемлекеттiк қыз-меттердi көрсету
iске асыру тәсiлiне қарай
Жеке бюджеттік бағдарлама
ағымдағыдаму
Ағымдағы бюджеттік бағдарлама
Бюджеттiк бағдарламаның мақсаты
Аграрлық өндіріспен дағдыланған және ұлттық бәсеке басымдығымен дамыған отандық өнімін, қаланы азық-түлікпен қамтамасыз етудегі қауіпсіздік шараларын, агроөнеркәсіптік кешен саласын дамыту
Бюджеттiк бағдарламаның мiндеттерi
Елдімекендерді ауылшаруашылық азық-түлікпен қамтамасыз ету, агроөндірістік кешенді ауылшаруашылық техникалардың қажеттілік болжамын өңдеу, ауылшаруашылық өнімінің сапасын қадағалау
Бағдарламаны iске асыру бойынша iс-шаралар
жоспарлы кезеңде олардың iске асырылу мерзiмдерi
2014 ж
2015 ж
2016 ж
Ауылшаруашылық бөлімі мемлекеттік мекемесі аппаратын ұстау
Әлеуметтік-экономикалық дамудың ортамерзімдік жоспарының орындалуын қамтамасыз ету
Субсидия алуға ауылшаруашылық тауарын өндірушілердің тізімін анықтау
Шенгелді суармалы аумағында 8847 га суармалы жерді игеру
Көктемгі дала жұмыстары, суару және егістікті жинау мерзімдерінде, тұқым материалдардың сақталуын және ауылшаруашылық техникалардың жай-күйін және болуын бақылау және қадағалау
Қапшағай қаласы тұрғындары үшін ауылшаруашылық өнімнің күздік жәрмеңкесін ұйымдастыру
тұрақты
тұрақты
тұрақты
Бюджеттiк бағдарлама көрсеткiштерiнiң атауы
өлшем бiрлiгi
есептi кезеңi
2012 ж
2013 жыл жоспары
жоспарлы кезеңi
2014 г
2015 ж
2016 ж
1
2
3
4
5
6
7
Тiкелей нәтиже көрсеткiштерi
Ауылшаруашылық өнімінің жалпы түсімі
мың тенге
6346,4
7200
7300
7400
7500
оның ішінде,
егін шаруашылығы
мың тенге
5185,9
5980
6070
6160
6250
мал шаруашылығы
мың тенге
1130,5
1220
1230
1240
1250
Түпкiлiктi нәтиже көрсеткiштерi*
Сапа көрсеткiштерi*
Тиiмдiлiк көрсеткiштерi*
Бюджеттiк қаражат көлемi
мың.
теңге
5891
6370
6488
6553
-
Жоба
Стратегиялық жоспарды әзiрлемейтiн бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiсiнiң
Бюджетік бағдарламасы
Қапшағай қаласының ауылшаруашылық бөлімі мемлекеттік мекемесі
Бюджеттiк бағдарлама . Жергілікті деңгейде ауылшаруашылық саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер (облыстық маңызы бар қалалар)
Бюджеттiк бағдарлама 2013-2015 жылдарға арналған
Бюджеттiк бағдарламаның
нормативтiк құқықтық негiзi
Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінің 34-бабы.
Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 8 шілдедегі Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы № 66 Заңының 7 бабы
Қазақстан Республикасының Қаржы Министрінің 2010 жылғы 06 мамырдағы Қазақстан Республикасының Бірыңғай бюджеттік сыныптамасын жасау ережесін бекіту туралы №214 Бұйрығы (Қазақстан Республикасының Қаржы Министрінің 2011 жылғы 20 желтоқсандағы № 647 Бұйрығына енгізілген өзгерістерімен).
Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012 жылғы 20 шілдедегі Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы № 346 Бұйрығының 2-тармағы.
Қапшағай қалалық мәслихатының Қапшағай қаласының 2013-2015 жылдарға арналған қалалық бюджеті туралы 2012 жылғы 22 желтоқсандағы №11-51 шешімі.
Қала әкімдігінің Қапшағай қаласының 2013-2015 жылдарға арналған бюджеті туралы Қапшағай қалалық мәслихатының 2012 жылғы 22 желтоқсандағы №11-51 шешімін іске асыру туралы 2012 жылғы 28 желтоқсандағы №736 қаулысы.
Бюджеттiк бағдарламаны сипаттау (негiздеме)
Ауылшаруашылық бөлімі аппаратының қызметін қамтамасыз ету
Бюджеттiк бағдарламаның түрi
мемлекеттiк басқару деңгейiне байланысты
Қалалық бюджеттің құрамында бекітілетін қалалық бюджеттік бағдарлама
мазмұнына байланысты
Мемлекеттiк функ-цияларды, өкiлеттiк-тердi жүзеге асыру және олардан шығатын мемлекеттiк қыз-меттердi көрсету
iске асыру тәсiлiне қарай
Жеке бюджеттік бағдарлама
ағымдағыдаму
Ағымдағы бюджеттік бағдарлама
Бюджеттiк бағдарламаның мақсаты
Аграрлық өндіріспен дағдыланған және ұлттық бәсеке басымдығымен дамыған отандық өнімін, қаланы азық-түлікпен қамтамасыз етудегі қауіпсіздік шараларын, агроөнеркәсіптік кешен саласын дамыту
Бюджеттiк бағдарламаның мiндеттерi
Елдімекендерді ауылшаруашылық азық-түлікпен қамтамасыз ету, агроөндірістік кешенді ауылшаруашылық техникалардың қажеттілік болжамын өңдеу, ауылшаруашылық өнімінің сапасын қадағалау
Бағдарламаны iске асыру бойынша iс-шаралар
жоспарлы кезеңде олардың iске асырылу мерзiмдерi
2014 ж
2015 ж
2016 ж
Ауылшаруашылық бөлімі мемлекеттік мекемесі аппаратын ұстау
Әлеуметтік-экономикалық дамудың ортамерзімдік жоспарының орындалуын қамтамасыз ету
Субсидия алуға ауылшаруашылық тауарын өндірушілердің тізімін анықтау
Шенгелді суармалы аумағында 8847 га суармалы жерді игеру
Көктемгі дала жұмыстары, суару және егістікті жинау мерзімдерінде, тұқым материалдардың сақталуын және ауылшаруашылық техникалардың жай-күйін және болуын бақылау және қадағалау
Қапшағай қаласы тұрғындары үшін ауылшаруашылық өнімнің күздік жәрмеңкесін ұйымдастыру
тұрақты
тұрақты
тұрақты
Бюджеттiк бағдарлама көрсеткiштерiнiң атауы
өлшем бiрлiгi
есептi кезеңi
2012 ж
2013 жыл жоспары
жоспарлы кезеңi
2014 г
2015 ж
2016 ж
1
2
3
4
5
6
7
Тiкелей нәтиже көрсеткiштерi
Ауылшаруашылық өнімінің жалпы түсімі
мың тенге
7808,6
7900
8100
8250
8400
оның ішінде,
егін шаруашылығы
мың тенге
6410,4
6500
6600
6700
6800
мал шаруашылығы
мың тенге
1398,2
1400
1500
1550
1600
Түпкiлiктi нәтиже көрсеткiштерi*
Сапа көрсеткiштерi*
Тиiмдiлiк көрсеткiштерi*
Бюджеттiк қаражат көлемi
мың.
теңге
5891
6370
6488
6553
-
Қапшағай қаласының ауыл шаруашылық бөлімі мм-нің
2013 жылғы 1 тоқсандағы атқарылған жұмыстары және алдағы жұмыс жоспары бойынша мәліметі
Қапшағай қаласының Әлеуметтік-экономикалық кешенді бағдарламасына сәйкес 2013 жылы 12403 гектар егістік жер игерілуі көзделіп отыр, оның ішінде 9500 гектары суармалы жер.
2013 жылдың егістік құрамында дәнді дақылдар 4020 гектарды, оның ішінде күздік бидай - 1210 гектарды, жаздық арпа және бидай - 2570 гектарды, дәндік жүгері - 250 гектарды, майбұршақ пен мақсары - 2860 гектарды, картоп егістігі - 330 гектарды, көкөкніс - 2910 гектарды, бақша дақылдары - 85 гектарды, мал азығы дақылдары - 2198 гектарды және сүрлемдік жүгері 250 гектарды қамтыйтын болады.
Биылғы жылы тамшылатып суару технологиясымен 676 гектарды игеру жоспарланған.
Көктемгі егіс жұмыстарына техниканың дайындығы туралы.
Көктемгі дала жұмыстарына барлық шаруашылықтағы тракторлар және ауылшаруашылық техникалары жұмылдырылатын болады.
Қапшағай қаласының ауылшаруашылығы тауарын өндірушілердің балансында 82 трактор бар, оның ішінде: 3 бірлік К-700, 61 бірлік МТЗ маркалы техникалар бар.
2013 жылдың 15 наурызына ауылшаруашылық техникалардың және тракторлар жөндеуден өткен және егін науқанына толығымен дайын.
2012 жылы жаңадан 5 бірлік Беларусь-1221 тракторы, бір көкөніс себетін трактор алынды.
Ауылшаруашылық дақылдарының өнімін көтеру мақсатында, 2012 жылы күзде агротехникалық талаптарды сақтай отырып, 1100 гектар күздік жыртылды.
Жоспарланған көктемгі 7903 гектар жер жырту көлемін агротехникалық мерзіммен 15 жұмыс күнінде аяқтау жоспарлануда.
Шаруашылықтардың жанар-жағар майлармен қамтамасыз етілуі.
2013 жылдың көктемгі егіс жұмыстарын жүргізуге барлығы - 320 тонна дизель отыны, 12 тонна дизель майы, 5 тонна бензин қажет. Бүгінгі күнге шаруашылықтарға наурыз-сәуір айларына 201 тонна субсидияланған дизель отыны бөлінді. Ол Қарамай Продактс ЖШС арқылы, литріне 92 тенгеден таратылуда. Ал мамыр айына 68 тонна субсидияланған дизель отыны бөлінген. Қазіргі уақытта ауылшаруашылық тауарын өндірушілер бөлінген кестеге сәйкес қажетті жанар-жағар май алуда.
Шаруашылықтардың ауылшаруашылық дақылдардың тұқымдарымен қамтамасыз етілуі.
Көлемі 260 тонна жаздық арпа тұқымы Алматы қаласының облыстық КазАгроЭкспериза зертханасынан сараптамадан өткізіліп, тұқым сапасын дәлелдейтін құжаттары алынды. Ахмедов шқ-да 120 тонна соя тұқымы бар. Жетпейтін жаздық арпа тұқымы Кербұлақ ауданынан алынуда. Ағымды жылы есеппен 14 тонна бас пияз және көкөніс тұқымы қажет. Тұқымдық Сорт-семовощ компаниясынан алынатын болады.
Ауылшаруашылығында өңірдің шаруашылықтары қажетті мөлшерде тұқыммен қамтамасыз етілуде және олар технология бойынша дақылдарды себу алдында қолданатын болады.
Гербицидтердің қажеттілігі туралы
2013 жылғы көкөністер, майбұршақ, қант қызылшасының егістіктеріне қажетті гербицидтер-арамшөппен күресу құралдарын алуға Алматы қаласының АлемАгро фирмасы мен UKAZ-group (Указ- Груп) фирмасы өңірдің шаруашылықтары арасында, қажетті көлемге келісім -шарт жасады.
Минералдық тыңайтқыштармен қамтамасыз етілуі.
Қала шаруашылықтарына биылғы жылға минералды тыңайтқыштардың қажетті жалпы көлемі 2130 тоннаны құрайды, оның ішінде 1102 тоннасы азотты, 820 тоннасы фосфорлы, 208 тоннасы калий тыңайтқыштары. Минералды тыңайтқыштың қажетті субсидияланған көлеміне сұраныс облыстық ауыл шаруашылығы басқармасына берілді.
Минералды тыңайтқыштар құнын субсидиялау үшін 11,6 млн. тенгеге квота бөлініп, бүгінгі күнге өңірдің шаруашылқытарына бөлініп берілді.
2013 жылғы ауыл шаруашылықта суғару үшін су беру сораптарының жабдықтарының дайындығы.
Су беруші Шеңгелді НС ЖШС, Көксу ЖШС, Овощводхоз ЖШС, АгропромЭнергосервис ЖШС кәсіпорындары №1, 2, 3, 4, 5, 7 су сорабы станцияларында жөндеу жұмыстарын 90 % аяқтады.
Қапшағай су қоймасының деңгейінің көтерілу және түсуі каналдарда құм-қиыршық пен балшықтың көбеюіне әкеліп соғады. Осыған байланысты, Суару маусымының дайындығында проблемалық мәселе сорғы станциясына баратын каналдарды механикалық тазарту болып отыр.
Осы каналдарды тазартуға есеппен 18 156 659 тенге қажет, оның ішінде № 1 НС- 2,1 млн. тенге, № 2 НС- 4,6 млн. тенге, № 3 НС-3,1 млн. тенге, № 4 НС- 4,0 млн. тенге, № 5 НС- 4,1 млн тенге. Аталған мәселені шешу үшін Алматы облысы басшыларына қаржылай көмек көрсетулері үшін хат жолданды.
Ауылшаруашылық тауар өндірушілерін қаражаттандыру мәселесі.
2007 жылы кредит көздерімен шаруа қожалықтарын қамтамасыз ету мақсатында, 30 шаруа қожалығы қатысушысы бар Қапшағай несие серіктестігі құрылды. Серіктестіктің жарғы капиталының көлемі-50,6 млн. тенгені құрайды. Кредит лимитінің көлемі 303,7 млн. тенгені құрайды. Өткен жылы серіктестік шаруашылықтарға 56, 9 млн.тенге кредит бөлген. Биылғы жылы 1 тоқсанға 9,2 млн. тенге несие берілді.
Ауылшаруашылығына инвестиция тарту мәселесі
Өткен жылы Қапшағай қаласының экономикасына 2,5 млрд. тенге инвестиция келтіріліп, Green Land Alatay ЖШС томат, қияр, салат және асханалық көкөніс өсіру мақсатында 5,1 га аумақта жылы жай кешенін іске қосты. Сонымен қатар, 2012 жылы және ағымды жылдың басында Ұлттық Өнеркәсіптік Компаниясы ЖШС Агрофирма ТЖН и К, Ғылым Агроинновация, Қанат фирмалары арқылы 1 млрд. 243 млн. тенге инвестиция әкелді, оның ішінде 575,3 млн. тенгесі негізгі құрал-жабдықтарды құрайды. Аталған кәсіпорындар тамшылатып суару технологиясын енгізу арқылы 430 гектар алқапты және жаңбырлатып суғару қондырғысымен 140 гектар алқапта көкөніс дақылдарын өсіретін болады.
Қордаланған мәселелер туралы
Қапшағай өңірінің ауылшаруашылық тауарын өндірушілердің 2012 жылы өсіріліп жиналып алынған бас пияз өнімінің, бүгінгі күнге 6700 тонна көлеміндегі өнімдері өтпей, қоймаларда ұзақ мерзімде сақталып тұр.
Қапшағай қаласының ауылшаруашылығын, соның ішінде егін шаруашылығының өнімдерін арттыруға, суармалы жерлерді толық игеруге, қосымша жұмыс орнын ашуға тиімді болатын Шенгелді суармалы аумағында толығымен істен шыққан №6, №8 су сораптары, инвесторлардың жоқтығынан, қазіргі уақытта жұмыс істемей тұр. Осының салдарынан жалпы көлемі 1455 га суармалы жер игерілмей жатыр.
Кешенді бағдарлама бойынша Қапшағай қаласында 2013 жылы ауылшаруашылық өнімін алуды 8819,3 млн.тенгеге жеткізу жоспарлануда. Соның ішінде егін шаруашылығы өнімінің көлемі 7349,2 млн. тенге, мал шаруашылығы 1692,5 млн.тенге көзделіп отыр.
Қапшағай қаласының ауыл шаруашылығы бөлімі
мемлекеттік мекемесінің 2013 жылдың екінші тоқсанына
ЖҰМЫС ЖОСПАРЫ
№
Атқарылатын жұмыстар
Орындалу мерзімі
Жауапты орындаушы
1. Негізгі іс-шаралар
1.
Өңір бойынша ауыл шаруашылығын дамытудың 2013 жылғы кешенді бағдарламасын жүзеге асыру мақсатында жоспарланған егістіктердің егілуін қамтамасыз ету:
oo өңірдің ауылшаруашылық құрылымдарының субсидияланған дизель жанармаймен, минералды тыңайтқыштармен қамтамасыз етілуіне құжаттар қабылдау, ВАК жұмыстарын атқару.
- шаруашылықтарды көктемгі егістікке жеткілікті тұқыммен қамтамасыз етуілуін бақылау;
- көктемгі жер жырту, егу алдындағы тегістеу, культивациялау жұмыстарын аяқтау технологиясының жүргізілуін қадағалау;
- Шеңгелді өңірі бойынша су сораптарының 2013 жылдың егістіктеріне су беру дайындығын анықтау;
- егіс алқаптарына су сораптарының бірінші су беруін қамтамасыз ету
Тұрақты
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев
Ауыл округтерінің әкімдерімен бірігіп
2. Жалпы іс-шаралар
1.
Мерзімдік есептер:
oo көктемгі егіс жұмыстарының апталық мәліметтері
oo мал шаруашылығы айлық есебі (24 АШ) тапсыру
oo ауылшаруашылық малдарын қолдан ұрықтандыру есебі
oo көктемгі егіс жұмыстарының қортынды есебін облысқа
(4 АШ ) тапсыру.
Көрсетілген мерзімдері бойынша тұрақты
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев және бөлім мамандары
2.
Мереке күндерін атап өту іс-шараларына қатысу:
* Қазақстан халықтарының ынтымақ күні
* 9 май - Жеңіс күні мерекесі
* Балаларды қорғау күні
1 мамыр
9 мамыр
1 маусым
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев және бөлім мамандары
3.
Күнделікті хат алмасу жұмыстарын жүргізу
тұрақты
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев және бөлім мамандары
4.
2013 жылдың 2 тоқсанын қортындылау
тоқсанның аяғында
Бөлім бастығы Ә.Төрекеев
Қапшағай қаласының 2 округін және 11 елді мекенін қосқанда 70 шаруа қожалығы және 40 жуық Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктігі бар.
Мысалы:
ЖШС"Зенгі баба"
АФ "Береке"
ЖШС "ОтесБиоАзия"
ЖШС "Карасай"
ЖШС "Жетісу Агро"
ЖШС "Компания АНТ"
ЖШС "Наз Дана"
ЖШС "АФ "Нур Агро"
АО "Казовощрпом"
ЖШС "ТЖН иК"
ЖШС "Кажыгул агро"
СПК "Гылым"
"Наурыз"
СПК "Мурагер"
ЖШС "КазАгроПром"
СХПК "ПЗ Алматы"
ПК "Сегун"
Шаруа қожалықтары
ш\қ "Бауыр"
ш\қ "Сабит"
ш\қ "Жаныс"
ш\қ "Аимбетов"
ш\қ "Бейбарыс"
ш\қ "Талас"
ш\қ "Санжар"
ш\қ "Агузаев"
ш\қ "Айдын"
ш\қ "Жакуп"
ш\қ "Мырзагалиев"
ш\қ "Коктем"
ш\қ "Бастаубаев"
ш\қ "Аннушка"
ш\қ "Чимбай"
ш\қ "Берік"
ш\қ "Калмухамбет"
Жұмыспен қамту-2020 бағдарламасының Ауылда кәсіпкерлікті дамытуға жәрдемдесу бағыты бойынша өз ісін ашуға немесе дамыту үшін шағын несие алуға ниет білдірген 4 адам Алматы қаласындағы мемлекеттік бизнес колледжіне он күндік оқытуға жіберілді. Қазіргі таңда 1 азамат 3 миллион теңгені егіншілік шаруашылығымен айналысуға алса, 2 азамат 2 миллион теңгеден мал шаруашылығын дамытуға алды. Жұ - мыспен қамту - 2020, Сыбаға секілді бағдарламалардың шапа - ғатын бұл күнде халық сезінді. Аграрлық несие корпорациясы АҚ-ның Сыбаға бағдарламасын жүзеге асырудағы мақсаты шағын және орта бизнесті еліміздегі етті мал шаруашылығын дамытуға жұмылдыру, етті бағыттағы мал басының үлесін арттыру, ІҚМ өсіру нарығында бәсекелік пен инфрақұрылымды қалыптастыру болып табылады.
Бұл бағдарламаны жүзеге асыру үшін республикалық бюджеттен Аграрлық несие корпорациясына 8,2 млрд. теңге қаржы бөлінді.
Несие беру шарты мынадай: сыйақы мөлшері жылдық 6 %, аналық ІҚМ басын сатып алуды несиелендіру мерзімі, оның ішінде өндіруші бұқалар-84 айға дейін, қаржы айналымын толықтыру үшін несие -24 айға дейін беріледі.
Корпорация бұл бағдарламаны жүзеге асырған уақыттан бастап, 50 600 бас ІҚМ сатып алу үшін 8 666,95 млн. теңгеге 500 жобаны қаржыландырды.
Дипломмен ауылға бағдарламасы бойынша 10 жас маманға сомасы 1133,0 мың теңгені құрайтын көтерме жәрдемақы төленсе, 5 жас маманға үй сатып алу үшін жалпы сомасы 12135,0 мың теңге несиелер берілді.
АӨК субъектілері үшін мемлекеттік қызмет көрсету жүйесін дамыту
АӨК субъектілері үшін мемлекеттік қызмет көрсету жүйесін дамыту мақсатында мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру және мемлекеттік органдардың халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы қызметтер көрсету бойынша қызметін белсендіру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру жоспарлануда.
Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру
Қазіргі заманғы әлемде ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды мемлекеттік билік органдары халыққа қызмет көрсету сапасын арттыру мақсатында кеңінен пайдалануда.
Қазақстанда оның үлкен аумағымен және ауылдық елді мекендер арасындағы үлкен қашықтармен жаңа компьютерлік технологияларды қолдану ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің және ауылдық халықтың еңбек шығындарын төмендету үшін қажетті болып табылады.
Қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы саласында тек екі қызмет ішінара автоматтандырылған, бұл Ауыл шаруашылығы министрлігі көрсететін барлық мемлекеттік қызметтерден 4% құрайды.
Тиісінше, мемлекеттік қызметтерді электрондық форматта көрсету аясын кеңейту Қазақстанда дамыту үшін үлкен әлеуетке ие.
Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру жөніндегі нысаналы көрсеткіш
Рс №
Көрсеткіштің атауы
Іске асыру жылдары
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
1
Электрондық форматқа көшірілген мемлекеттік қызметтер үлесі, %
37 (20 қызмет)
22 (12 қызмет)
3 (2 қызмет)
Мемлекеттік қызметтерді ХҚКО-ға беру
Мемлекеттік қызметтер көрсету кезіндегі неғұрлым мәнді міндеттердің бірі билік өкілдерінің қызметтер алушылармен байланыстарын алып тастау, сондай-ақ бір терезе қағидатын пайдалана отырып, тұтынушы үшін қызметті алу процесін жеңілдету болып табылады.
Мемлекеттік қызметтерді ХҚКО-ға беру жөніндегі нысаналы көрсеткіш
Рс №
Көрсеткіштің атауы
Іске асыру жылдары
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
1
Халыққа қызмет көрсету орталықтарына берілген мемлекеттік қызметтер үлесі, %
22 (12 қызмет)
16 (9 қызмет)
2012 жылы Қапшағай қаласының әлеуметтік-экономикалық дамуы Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына арнаған Жолдауына және өңірдің 2011-2015 жылдардағы даму Бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылды және төмендегідей көрсеткіштермен сипатталады:
- бюджетке түскен салықтар мен басқа да міндетті төлемдер белгіленген 8975,6 млн.теңгенің орнына 9762,7 млн.теңгені құрап, 108,8 % орындалды және 2011 жылмен салыстырғанда өсу қарқыны 115,9% жетті;
- республикалық бюджетке жоспарлау болжамда белгіленген 6493,1 млн.теңгенің орнына 6793,5 млн.теңге қаражат түсіп, жоспар 104,6% орындалды, бұл 2011 жылмен салыстырғанда 120,4% пайызды құрады;
- жергілікті бюджетке түсетін салықтар жоспары 119,6% орындалып, 2482,5 млн.теңгенің орнына 2969,2 млн.теңге қаражат түсті.
Қала бюджетінің шығыс бөлігі 99,7% орындалып, ол 7940,0 млн.теңгеге қаржыландырылды.
Жыл басынан бері негізгі капиталға 13812,9 млн. теңге инвестиция тартылды немесе 2011 жылмен салыстырғанда 147,2 % орындалды. Нақты индекс көлемі 139,9% құрады. 2012 жылы 12161,6 млн. теңге инвестиция тарту жоспарланған болатын.
Өнеркәсәп.
Қаланың өнеркәсіптік кәсіпорындары 2012 жылы жалпы сомасы 32593,9 млн.теңгенің өнімін өндірді, аталған көрсеткіш 2011 жылмен салыстырғанда 1671,5 млн. теңгеге артық. 2012 жылға жоспарланған көлем 32608,3 млн.теңгені құрайды.
Есептік кезең қорытындысы бойынша Қапшағай бидай өнімдері АЗОК, Жерсу Металл, ПолимерМеталл-Т және АЯМ жауапкершілігі шектеулі серіктестері өндіріс көлемдерін арттырды. Сондай-ақ, Агро Фут Капшағай және Магнетик систем жауапкершілігі шектеулі серіктестіктері өнім өндіру жұмыстарын бастады.
2012 жылы өңіраралық индустрияландыру картасына сәйкес Қапшағай қаласында Грин Лэнд Алатау жылыжай кешені іске қосылды. Құйылған инвестиция көлемі 2,7 млрд теңгені құрады.
2013 жылы Қапшағай қаласында Самрұқ Грин Энерджи компаниясы қуаттылығы 2МВт күн электростанциясын шығаратын зауыт құрылысын жүргізуді жоспарлауда. Жоспар құны 1,7 млрд теңге. Жобаның мақсаты- күн энергиясы арқылы Алматы облысы бойынша еселеп өсіп келе жатқан электроэнергияның сұранысын азайту. Әкімшілік тарапынан 4 га жер бөлініп, жобаның технико-экономикалық тұжырымдамасы дайындалып, сараптамадан өткізілді. Бүгінгі күні құрылыс жұмыстары басталды.
Қапшағай қаласы мен ауылдық округтерде шағын және орта кәсіпкерлікпен айналысатын 3471 объектілер өз қызметтерін жүзеге асыруда. Шағын және орта кәсіпкерлікпен белсенді түрде айналысатындардың саны 12410 адамға жетті. Шағын кәсіпкерлік саласынан бюджетке түскен жалпы салықтық төлемдердің көлемі 2104,1 млн.теңгені құрады. Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері 13553,9 млн.теңгелік өнім өндірді.
Жыл басынан бері 31 шағын және орта кәсіпкерлік объектілері іске қосылып, 331 жаңа жұмыс орындары ашылды. Олар: сұлулық салоны, химиялық тазарту салоны, балалар мен ерлер және әйелдер киімі дүкендері, сағат жөндеу шеберханасы, шаштараздар, автодүкендер, техника жөндеу орталықтары, тігін цехы, кафе, караоке-бар, қонақ үйі.
Ауыл шаруашылығы.
Ауыл шаруашылығы саласында жалпы өнім көлемі 7808,6 млн.теңгені құрады және 2011 жылмен салыстырғанда 123,0 % орындалды. Нақты көлем индексі 102,0 % жетті.
2012 жылы өңір бойынша егістік көлемі 2011 жылмен салыстырғанда 324 гектарға немесе 102,7 % өсті. Соның ішінде астық дақылдары егістігі 37,7% кемісе, көкөніс егістігі 704 гектарға немесе 125,5 % ұлғайтылды.
2011 жылмен салыстырғанда мақсары және майбұршақ егістіктері 106,0 %, бақша дақылдары 132,5 % құрады.
Ауыл шаруашылық тауарөндірушілері дер кезінде агротехникалық ұсыныстарға сәйкес егістік егіп, оны күтіп баптап, өз мерзімінде жинап алды.
2012 жылы ауылшаруашылық тауарөндірушілеріне көктемгі және күзгі жиын-терін жұмыстарын жүргізу үшін, жанар-жағармайдың және басқа да материалдық құндылықтардың құнын арзандатуға 51600,0 мың. теңге мемлекеттік субсидия бөлінді. Бөлінген қаржы 100% игерілді.
Суармалы жерлерге су беруші кәсіпорындар Көксу ЖШС (директоры О.С. Ли), Шенгельды НС ЖШС (директоры Ильясов А.), Овощводхоз ЖШС (директоры Куандыков О.) 2012 жылдың суғару мерзімінде егістіктерге 82,4 млн.куб метр су берді. Аталған кәсіпорындар су беру қызметтерінің көлемдеріне сәйкес барлығы 309000,0 мың теңге субсидия алды.
Биылғы жылы қаланың ауыл шаруашылық тауарөндірушілері барлығы 4522 тонна минералды тыңайтқыштар пайдаланды, оның 766 тоннасы 19304,0 мың теңгеге субсидияланды.
Агротехнология деңгейі жыл сайын өсуде. Атап айтқанда, 2012 жылы 1200 га алаңдағы көкөніс, 360 га картоп, 100 га қант қызылшасы ылғал сақтау технологиясы - тамшылатып суару әдісі бойынша өсірілді. Шеңгелді аумағында барлық егістік дақылдарының 40 пайызы, оның ішінде пияз, майбұршақ және картоп себу науқанынан бастап, күзгі егісті жинап алуға дейінгі жұмыстары толық механикаландырылған.
Көктемгі-күзгі егін науқаны кезінде 748 тонна дизель отыны 1 литрі 83,5 теңгеден болу жеңілдіктері жасалды.
Өңір шаруашылықтарының техникалық жабдықталуы жақсаруда, атап айтқанда, Naz Dana ЖШС-і 2 бірлік жаңа италияндық көкөніс және майбұршақ тұқым сепкіштерін, КАМАЗ автокөлігі мен көкөніс сақтайтын қоймаға жел айдағыш сатып алды.
Ғылым Агро Инновация ЖШС-і өз қаражаттары есебінен 5 бірлік Беларус-82,1 тракторларын және 3 бірлік шынжыр табан тракторларын сатып алды.
Мал ауруларының алдын алу жұмыстары қолға алынған. Эпизоотияға қарсы іс-шаралар бюджеттік бағдарламасы бойынша 2012 жылы 16,4 млн. тенге бөлініп, оның есебінен төмендегі жұмыстар атқарылды:
- топалаң ауруына қарсы 7000 бас ірі қара, 49000 бас ұсақ мал, 2000 бас жылқы, 1300 бас доңыз егілді;
- аусыл ауруына қарсы 14000 бас ірі қара малы, 94000 бас ұсақ мал егілді;
- қой күлі (оспа) ауруына қарсы 48500 бас егілді;
- қарасан ауруына қарсы 1000 бас егілді;
- пастереллезге 7000 бас егілді;
- эхинококкозға қарсы 600 бас ит егілді;
- туберкулез ауруына 14000 бас ірі қара малы тексерілді.
Серологиялық зерттеу әдісімен сарып ауруын анықтау барысында 12000 бас ірі қара малы зертеліп, 1 бас малдың ауру екендігі анықталды. Ауырған мал ет өңдеу кәсіпорнына өткізілді. Сонымен қатар 60000 бас ұсақ мал зерттеліп 251 бас ауырған мал жойылды.
Қанғыбас ит пен мысықтарды аулау жұмысы бойынша 1,8 млн.теңге бөлініп, 567 қаңғыбас ит пен мысық ұсталып, жойылды.
2012 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша екінші деңгейлі банктердің (ЕДБ) және ҚазАгро ҰБХ АҚ еншілес ұйымдарының АӨК саласындағы кредиттік портфелі (595 млрд.теңге). Ауыл шаруашылығы өндірушілеріне берілген күдікті және үмітсіз кредиттер сомасы мынадай негізгі факторлар әсерінің нәтижесінде 292 млрд.теңгені (49%) құрады:
- негізінен 2006-2008 жылдары машина-трактор паркін жаңғырту мен жаңартуға қымбат және қысқа мерзімді кредиттік ресурстарды пайдалану;
- 2008 жылғы қаржы дағдарысы;
- қолайлы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz