БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП ПЕН АУДИТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ( Тоқжайлау политехникалық колледжі мысалында)

МАЗМҰНЫ

1. ЖАЛПЫ БӨЛІМҰйымның жалпы ұйымдық-экономикалық сипаттамасы

«Тоқжайлау политехникалық колледжі» (әрі қарай колледж) мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорын. Ең алдыммен колледж тарихына тоқталып өтсем: Колледж 1958 жылы құрылған. Оны ең алғаш болып басқарған Святкин Николай Ксенофонтович. Ол 1958-1961 жылдар аралығында директор болған. Талдықорған облыстық Білім департаментінің 1996 жылғы №114 бұйрығы бойынша «Дзержинск ПТУ-13 №15 кәсіптік - техникалық мектеп» болып ауыстырылды.

Алматы облысы Білім департаментінің 2003 жылғы №4 бұйрығы бойынша №15 кәсіптік мектеп болып ауыстырылды. Алматы облысы Әкімдігінің 2008 жылғы №102 бұйрығы бойынша «Тоқжайлау ауылындағы №15 кәсіптік лицейі мемлекеттік мекемесі» болып ауыстырылды. Ал 2013 жылдың 15 мамырда «Тоқжайлау политехникалық колледжі» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорыны болып ауыстырылды.

«Тоқжайлау политехникалық колледжі» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорын директоры: Қабдылдаев Абдигналым Куттыбекович

Ендігі кезекте Оқытушылар мен өндірісте оқыту шеберлеріні құрамына тоқталып өтсем:

Барлығы - 20 оқытушы мен өндірісте оқыту шеберлері бар, оның:14 - оқытушы

6 - өндірісте оқыту шебері

Оқытушылардың жоғары білімдісі - 11

Арнаулы орта білімдісі -1

Аяқталмаған жоғары білімдісі - 2

Өндірісте оқыту шеберлерінің жоғары білімдісі - 1

Арнаулы орта білімдісі - 5

Жалпы:

Жоғары білімдісі - 11; 60%

Арнаулы орта білімдісі - 6; 30%

Аяқталмаған жоғары білімді - 2; 10%

Әдістемелік бірлестік мүшелерінің құрамы Біліктілігі жоғары ұстаздар және жас мамандардан тұрады. Колледж бүгінгі таңда келесідей мамандар даярлайды: ауыл шаруашылығы мамандары, бухгалтер, фермерлік шаруашылықы, транторист-машинист, электрзазбен қорыту маманы, сваркылық іскер және т. б Бүгінгі таңға дейін осы колледжді бітіріп шыққан студенттер саны 30 мыңнан асып отыр.

Қазақстан республикасы Алматы облысы Алакөл ауданындағы "Тоқжайлау политехникалық колледжі" мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны: Тоқжайлау ауылы, Бөгембай батыр көшесі № 94 үй Лицензия телефоны: 8(72830) 27 3 30 е-mail: Tokzhailau@mail. ru

Тоқжайлау политехникалық колледжі мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны: Меншіктік түрі - мемлекеттік; Аймақтық белгісі - ауылдық; Топтар саны - 5 (Барлығы 116 адам)

Биылғы жылғы басты жаңашылығы: Алакөл ауданына қарасты Тоқжайлау ауылында 50 орындық жатақхана мен Тоқжайлау политехникалық колледжіне қарасты 48 орындық шеберханалар кешені пайдалануға берілді.

Жаңа жатақханада кең де жарық бөлмелер, асхана, кір жуу бөлмесі сияқты барлық қажетті жағдайлар жасалған. Колледж тәлімгерлерін оқытып, қажетті құрылғылармен жұмыс істеуге үйретіп, олардың кәсіптерін толық меңгерулеріне жағдай жасау мақсатында шеберханалардың цехтары ең соңғы деген үлгідегі құрылғылармен жабдықталған.

Осы ретте аталмыш колледж үшін 4 гектар аймақта жатақхана мен шеберханалардан бөлек заманауи стадион салынатындығын айта кету керек. Стадионның құрылысы биылғы жылдың көктемінде яқталады деп күтілуде. Жобаның жалпы құны 530 миллион теңгені құрап отыр.

«Тоқжайлау политехникалық колледжі» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорын монополияны реттеу бойынша Қазақстан Республикасының Басқарма агенттігімен реттеледі.

«Тоқжайлау политехникалық колледжі» есеп жазбаларын жүргізуде және қаржылық есептілігін дайындауда Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Есеп саясатына сүйенеді. Колледж ҚР «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Заңы, қаржылық есептілікті дайындау және ұсынудың тұжырымдамалық негізі, ҚР-ғы бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік жүйесін реттеуші нормативті құқықтық актілердің негізінде жасалған.

Колледж жағдайы, қызметінің нәтижесі және өзгерісі туралы ақпараттарды шынайы ұсынуға болатындай бухгалтерлік есеп жүйесін құру, сондай-ақ қаржылық ақпараттардың сапалық сипаттамасына немесе Қазақстан Республикасының заңнамаларына қайшы келетін жағдайларды қоспағанда, барлық аспектілерін Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарымен сәйкестендіру.

Нақты Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары болмаған жағдайда, колледж басшылығы Есеп саясатын құруда қаржылық есептілікті пайдаланушыларға пайдалы ақпараттарды қамтамасыз ететін өзіндік кәсіби пайымдауларын қолданады. Мұндай пайымдауларды қолдануда колледж басшылығы:

• ұқсас немесе байланысты мәселелерді қозғайтын Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының басшылығы мен талаптарын;
• активтер, міндеттемелер, табыс және шығысты анықтау, тану және бағалау критерилерін;
• қаржылық есептілікті дайындау және құруда бекітілген Қағидаларды;
• Стандарттар мен жоғарыда аталған пунктерге сәйкес салалық тәжірибені бекітетін басқа органдардың шешімдерін назарға алады.

Жоғарыда аталғантталаптарынан бас тартуға тек колледж басшылығының шешімі бойынша шынайылыққа қол жеткізуге қажетті деп танылған жағдайда ғана рұқсат беріледі. ХҚЕС-ның нақты бір талабынан бас тартудың қажеттілігін бағалауда:

• талаптың мақсаты, неліктен бұл мақсатқа қол жеткізілмеген немесе нақты жағдайда орынсыз;
• колледж жағдайы талапқа сәйкес жүргізетін ұйымдардың жағдайыннан айырмашылығы қандай екендігін назарға алынады.

Шынайылыққа қол жеткізуде талап етілетін ХҚЕС-нан бас тартқан жағдайда, есептілік барлық қолданылатын стандарттарды есепке ала отырып жасалады, бірақ ескертпелерде келесідей ақпараттар ашылып көрсетіледі:

• Стандарттың талаптарын бұрмалаушылыққа алып келетін ХҚЕС атауы немесе басшылықтың шешімі бойынша стандарт талаптарына сәйкестендіру Концепция талаптарына қарама-қайшылыққа алып келетін себептер;
• Әрбір ұсынылатын кезең үшін - басшылықтың көзқарасы бойынша шынайылықты қамтамасыз ететін есептіліктің әрбір компонентіне түзетулер.

Есеп саясаты ұзақ уақыт бойы қолданысқа ие болады және заңнамаларға, соның ішінде бухгалтерлік есеп туралы заңнаманың талабына сәйкес, қолданыстағы Есеп саясатын өзгерту қажет болса немесе бұл өзгеріс Колледжтің қаржылық есептілігінде оқиғалар мен операцияларды шынайы көрсететін жағдайларда ресми түрде өзгертілуі мүмкін:

Колледжтің Есеп саясатына сәйкес, кәсіпорындағы жалпы бухгалтерлік есепті жүргізуге уәкілетті тұлға ретінде бас бухгалтер жауапты болады. Бас бухгалтер Бас директорға бағынады.

Бас бухгалтер:

• бухгалтерлік қызметтегі мамандарды таңдауға және жұмысын ұйымдастыруға;
• бухгалтерлік есептің жүргізілуіне, қаржылық есептілік нысандарын құру мен салықпен есеп айырысуға;
• ҚР «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Заңының, Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының, құқықтық және басқа да актілердің, сондай-ақ Есеп саясатының талаптарын сақтауға жауап береді.

Колледжтің бірінші басшысы мен бас бухгалтерінің жауапкершілігі олардың өкілетті болып отырған Колледж қызметінің кез келген кезеңінде пайда болады. Бас бухгалтерді лауазымынан босатқан кезде жұмысты жаңадан тағайындалған бас бухгалтерге (егер ол болмаса, Колледждің басшылығының бұйрығына сәйкес тағайындалған жұмысшыға) тапсырады.

«Тоқжайлау политехникалық колледжі»-де бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік жүйесі ҚР Заңның талаптарына сәйкес ұйымдастырылады. Колледжтің бухгалтерлік есебін ұйымдастыру, операциялар мен оқиғалардың орындалуы барысында заңға сәйкес орындалуы Колледжтің басшылығына жүктеледі. Бухгалтериядағы қызметкерлердің функционалды міндеттері «Бухгалтерия туралы ережелер» мен лауазымдық нұсқаулықтарға сай анықталады.

Колледж, бухгалтерлік есепті ұйымдастыруды жүзеге асыра отырып, қызметтің түріне, масштабына қарай және шаруашылық жүргізудің нақты шарттарында:

• бухгалтерлік жұмыстың ұйымдастырушылық формасын өз бетінше орнатады;
• Есеп саясатын құрады;
• қажет болған жағдайда бухгалтерлік есепті функционалды өндірістік және қаржылық түрлерге бөледі;
• операциялар мен оқиғаларды бақылау тәртібін бекітеді, сондай-ақ бухгалтерлік есептің ұйымдастырылуына қажетті басқа да шешімдерді қабылдайды.

Уәкілетті органмен бекітілмеген қағаз немесе электорнды түрдегі бастапқы құжаттарды Колледж өз бетінше әзірлейді және келесідей міндетті реквизиттерді қамтуы тиіс:

• құжаттың атауы (нысандары) ;
• құрылған күні;
• ұйымның атауы;
• операцияның немесе оқиғаның мазмұны;
• операцияның немесе оқиғаның өлшем бірлігі (сандық және құндық мағынада) ;
• операцияның жүргізілуіне (оқиғаның расталуына) және оны рәсімдеудің дұрыстығына жауапты тұлғалардың аты-жөні, лауазымы және қолы.

Бастапқы құжаттар мен бухгалтерлік есептің регистрлері электронды үлгіде құрастырылатын болса, Колледжте операцияның басқа қатысушылары, сондай-ақ ҚР заңдарына сәйкес талап етуге құқығы бар мемлекеттік органдардың талабы үшін осындай құжаттардың қағаз үлгісіндегі көшірмелері дайындалады. Бастапқы құжаттар операцияны жүзеге асыру сәтінде қалыптасады, гер бұл мүмкін болмаған жағдайда операция аяқталысымен жасалады. .

Колледжте бухгалтерлік есеп жүргізудің келесідей әдістері қолданылады:

• автоматтандырылған - синтетикалық және аналитикалық есеп регистрлері мен қаржылық есептіліктер персоналды компьютерлерде жүргізіледі;
• автоматтандырылмаған (қолмен) - шаруашылық операцияларды жүзеге асыру барысында бастапқы құжаттарды қағаз түрінде рәсімдеу.

Автоматтандырылған бухгалтерлік есепте бірыңғай бағдарламалық қамсыздандыру қолданылады. Технологиялық құжатайналымға, құжаттарды уақытылы және сапалы толтыруға, ондағы мәліметтердің шынайылығы мен бухгалтерлік есепте көрініс табу үшін құжаттарды уақытылы жеткізуге құжатқа қол қойған тұлға жауапты болады.

Колледжтің бірінші басшысы ұйымдастырушылық-өкімгерлік және қаржылық-есеп айырысу құжаттарына қол қоюға құқығы бар тұлғалардың тізімін анықтайды. Сонымен қатар, Колледжтің коммерциялық құпиясын құрайтын құжаттар тізімі де бірінші басшысының бұйрығымен бекітіледі.

«Тоқжайлау политехникалық колледжі»-нің қаржылық қызметінің Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүргізілуі ткөбінесе ішкі аудит бойынша жүзеге асады. Бухгалтерлік есеп ақпараттарын алуға мүмкіндігі бар аудиторлар және басқа да тексеруші тұлғалар меншік иесінің келісімінсіз оны жеке мүдделері үшін қолдануға құқығы жоқ.

Колледждің жалпы есеп жүйесі келесідей бөлінеді:

1. қаржылық есеп. Қаржылық есеп есептілікке қосылады және қадағалаушы органдар мен аудиторлар үшін ашық болады. Шоттардың жұмыс жоспары Есеп саясатының ажыратылмас бөлшегі болып саналады. Қажет болған жағдайда шоттардың жұмыс жоспары өзгертіліп, толықтырылуы мүмкін.
2. статистикалық есеп қаржылық есеп мәліметтеріне негізделеді, ақпаратты ұсыну формасы, құрамы мен мезгілі Ұлттық статистикалық агенттігімен бекітіледі.
3. салық есебі бухгалтерлік есептің қорытынды нәтижелерінің салық заңнамаларына сәйкес құрылуына негізделеді және есептің баламалы әдістерін қарастырмайды.
4. басқару есебі - бұл қаржылық, статистикалық және салық есебінен келіп туындайтын Колледжтің басшылығының тапсырмасы бойынша құрастырылатын жиынтық ақпарат.

Бұл ақпараттар ағымдағы және болашақтағы жағдайларды талдау және тиімді басқарушылық шешім қабылдау үшін қажет.

«Тоқжайлау политехникалық колледжі» операциялық, бухгалтерлік және статистикалық есепті Қазақстан республикасының заңдылығына сәйкес жүзеге асырады. Бухгалтерлік және статистикалық есепті кәсіпорынның бас бухгалтері жүргізеді. Кәсіпорында «1С-Кәсіпорын» бухгалтерлік бағдарламасы қолданылады. Колледжтегі активтерге, меншікті капиталға, міндеттемелерге, табыстар мен шығыстарға әсер ететін барлық шаруашылық операциялары мен оқиғалары бухгалтерлік есепте көрініс табуы қажет.

Бірыңғай шаруашылық операцияларына жиынтық бухгалтерлік құжаттар толтырылады. Жиынтық бухгалтерлік құжаттардың дәлелдеушілік күші оларға бастапқы құжаттарды тіркеген жағдайда ғана сақталады.

Қаржылық есеп беру операциялардың қаржылық нәтижелерін көрсетеді және экономикалық мінездемелеріне сәйкес оларды белгілі бір категориялар жинақтап көрсетеді. Бұл категориялар қаржылық есептіліктің элементтері деп аталады. Баланста қаржылық жағдайды сипаттайтын элементтер келесілер болып саналады: активтер, міндеттемелер және капитал. Пайда және зиян жөніндегі есептілікте, қызмет нәтижелерінің өзгеруін сипаттайтын элементтер табыстар мен шығындар болып табылады.

Қаржылық есептілікті ұсынудың функционалды валютасы ретінде қазақстандық теңгемен жүргізіледі.

2. БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП ПЕН АУДИТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ

2. 1 Ұйым капиталының (жарғылық, резервтік, төленбеген) есебі және аудиті

«Тоқжайлау политехникалық колледжі»- мемлекеттік коммуналлдық казынашылық кәсіпорын болып табылады. Сондықтан да: Мемлекеттік кәсіпорын- шаруашылық меншік құқығына немесе оперативтік басқаруға негізделеді. Мемлекеттік кәсіпорынның мүлкі мемлекетке жатады, бөлінбейтін болып саналады және салымдар (үлес, пай) бойынша, оның ішінде кәсіпорын жұмыскерлері арасында бөлінбейді.
Мемлекеттік кәсіпорындар өкілетті мемлекеттік органның шешімі бойынша құрылады. Мемлекет мемлекеттік кәсіпорынның құрылтайшысы болып қатысады.

Жарғылық капитал мемлекет бөлген мүлік есебінен қалыптасады.
Мемлекеттік қазынашылық кәсіпорындар, оның міндеттемелері бойынша құрылтайшылардың субсидияларлы жауапкершілік көтеретіндігімен сипатталады.
Коммерциялық емес ұйымдар- басқарушылық, әлеуметтік-мәдени немесе коммерциялық емес сипаттағы меншіктенушілермен құрылатын және қаржыландырылатын ұйым.

1-кесте. «Тоқжайлау политехникалық колледжі» -нің 2014 жылғы 1 қаңтарына құрылған бухгалтерлік балансы негізіндегі капитал бөлімі

В қосымшасына сүйене отырып, 1-кестеден көріп отырғанымыздай: «Тоқжайлау политехникалық колледжі» мемлекеттік кәсіпорын болып табылғандықтан Жарғылық капитал мөлшері есепті кезең басында да, есепті кезең соңында да 0 тг болып отыр. Ұйымның капитал бөліміне назар аударатын болсақ - ұйымда тек бөлінбеген пайда бар. Оның сомасы 61467, 46 тг құрап отыр. Ұйым тек осы сома негізінде жұмыс атқарады деген сөз. Ал акционрелік капитал мөлшері 0 тг болып отыр.

«Тоқжайлау политехникалық колледжі» - басқарушылық, әлеуметтік-мәдени немесе коммерциялық емес сипаттағы өзге де функцияларды жүзеге асыру үшін мемлекет құрған және қаржыландырудың қосымша көздері Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленбесе, тек қана бюджет немесе Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджеті (шығыстар сметасы) есебінен қамтылатын коммерциялық емес ұйым; Мемлекеттік мекемені немесе қазыналық кәсіпорынды жедел басқару құқығы - мемлекеттен меншік иесі ретінде мүлік алған және өз қызметінің жарғылық мақсаттарына, уәкілетті мемлекеттік органдардың тапсырмаларына және мүліктің мақсатына сәйкес осы мүлікті иелену, пайдалану және оған билік ету құқығын Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде, осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленген шекте жүзеге асыратын мемлекеттік мекеменің немесе қазыналық кәсіпорынның заттық құқығы негізінде болады. Бұл Азаматтық көдекс негізінде де осылай қаралған.

2. 2 Негізгі құралдар мен материалды емес активтердің есебі

«Тоқжайлау политехникалық колледжі» ұйымының негізгі құралдары әкімшілік мақсатта қолданылатын және 1 жылдан көп есепті кезеңде қолданыста болады деп күтілетін материалды активтер.

Жалпылай алғанда объектіні негізгі құрал ретінде танудың екі шарты бар:

1. «Тоқжайлау политехникалық колледжі» активпен байланысты экономикалық пайда алатындығына жоғары сенімділіктің болуы;
2. «Тоқжайлау политехникалық колледжі» үшін актив құнын бағалаудың сенімділігі.

Ұйым қаржылық есептілікті құру мақсатында келесі топтарды қолданады:

• Ғимараттар (мекен-жайлардан басқа) .
• Құрылыс.
• Тұрғын имараттар.
• Машиналар мен жабдықтар.
• Тапсыру құрылғылары.
• Көлік құралдары.
• Аспап, өндірістік және шаруашылық мүліктері.
• Жұмыс малы және өнімді мал.
• Көпжылдық көшеттер.
• Өзге де негізгі құралдар.

Жер мен ғимарат бірге сатып алынса да, бөлек активтер және олар бөлек есепке алынады.

Негізгі құралдар (қорлар) елдің ұлттық байлығының басты және ең серпінді бөлігін, оның өндірістік әлеуетінің материалдық-техникалық негізін құрайды. Негізгі құралдарды (қорларды) бағалау экономиканың даму перспективаларын, қажетті құрылымдық ілгерілеулерді іске асырудың мүмкіндіктерін зерттеу, халықтың тұрмыс деңгейін жоғарылату, ұлттық шаруашылықты жалпыәлемдікке қосу үшін табиға база болып табылады.

Әдістеме Қазақстан Республикасы статистика органдарының ұлттық байлықтың элементтерін халық шаруашылығы балансының жүйесінде есептеуден, олардың ұлттық шоттар жүйесінде есептеуге өтуіне байланысты әзірленген.

ТМД елдерінің халық шаруашылығы балансының (ХШБ) шеңберінде негізгі қорлар балансын құрастыру тәжірибесі және тиісті есептеулер өткізуге арналған әдістемесі болды.

Халықаралық стандарттарға көшу негізгі құралдардың (қорлардың) баланс көрсеткіштерін есептеу әдіснамасын маңызды түзетуді, активтердің қозғалысын және есептердің ақпараттық базасын талап етеді. Бірақ есептеулер ТМД статистикасы үшін дәстүрлі орындауға негізделуі тиіс, ал балансты әзірлеу үшін негізгі ақпараттық база статистикалық және бухгалтерлік есептіліктің жүйесі болып табылады.

Алғащқы тануда жылжымайтын мүлік, ғимарат және жабдықтар нақты құны (бастапқы) бойынша бағаланады. Оған сол активті алуға кеткен нақты шығындардың бәрі кіреді. Негізгі құралдың нақты құнынаа ктивті эксплуатация жағдайына әкелген сәтке дейінгі барлық шығындар қосылады. Актив ретінде алғашқы танудан кейін негізгі құрал объектісі оның бастапқы құнынан жинақталған амортизация мен құнсызданудан болған жинақталған шығындарды шегеру арқылы есептеледі. Негізгі құралдың сақталуын бақылауды қамтамасыз ету мақсатында әрбір инвентарлық объектіге сәйкес осы ұйымда болудың барлық мерзімінде сақталатын инвентарлық номер беріледі.

С қосымшасына сәйкес «Тоқжайлау политехникалық колледжі»-нің 2013ж 31 желтоқсанға жасалған ұзақ мерзімді активтер қозғалысының есептілігі.

Кесте 2. Ұзақ мерзімді активтер

С қосымшасы негізінде 2-кестеге назар аударатын болсақ: «Тоқжайлау политехникалық колледжі»- негізгі құралдар бойынша келіп түскен құралдар көп емес. Келіп түскен негізгі құралдарға: кеңсе жабдықтары, тұрғын емес ғимарат, көлік құралдары, автокөлік негізі, өзге де негізгі құралдар, кітапхана қоры жатады. Әрбірінің мәлімет негізіне назар аударатын болсақ: көлік құралдары: 38833 мың тг, кеңсе 657 мың тг, құрал-жабдық (автокөлік) 24284 мың тг, шаруашылық құралдары 4391 мың тг, өзге негізгі құралдар 505 мың тг, кітапхана қоры 505 мың тг артқан.

Кесте 3. Негізгі құралдар операциялары бойынша шоттар корреспонденциясы

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс