Био алуантүрлілік түсінігі
Био алуантүрлілік түсінігі
Дүниежүзілік жабайы табиғат қорының берген анықтамасына сәйкес био алуандылық бұл- жердегі өсімдіктердің, жануарлардың миллион түрлерінің, ген терімдерімен және күрделі экожүйелі микроорганизмдердің, яғни тірі табиғатты құрушылардың барлық түрлерінің әр алуандылығы. Осыған орай био алуантүрлілікті ерекшеліктеріне сай бірнеше деңгейде қарастырғанымыз жөн.
Биологиялық әр түрлілік - бактерияның жердегі түрлерінің барлық терімін және көп клеткалы, өсімдіктер патшалығын, жануарлар әлемін және саңырауқұлақтарды қамтиды . Тіршілік көзінің ұдайы тірі қалуына биологиялық әр түрлілік деңгей түрлері және табиғи бірлестіктердің барлығы барынша қажет. Олардың барлығы адам тіршілігі үшін де аса маңызды. Алуантүрлілік олардың әркелкі орталарда эволюциялық және экологиялық бейімделулердің байлығын паш етеді .
Көріністі алуандылық - әр түрлі табиғи қор қайнарымен адам үшін қызмет етеді . Мысалы , дымқыл тропикалық орман түрлілігі өте бай өсімдік және жануардан шығатын өнімдердің тамаша әр түрлілігінің табылмас қайнар көзі. Олар азық ретінде , құрылыста және медицинада қолданыла алады .
Генетиқалық әр түрлілік - әрбір тіршілік иесіне ауруларға қарсы тұра білу, өмірге икемділік сақтау және өзгермелі ортаға бейімделу қабілеттілігі қамтамасыз етуші болып табылады. Үй жануары мен өсімдіктердің генетиқалық әр түрлілігі сүйемелдеу бағдарламаларымен жұмыс істейтін әрі жаңа ауылшаруашылықты замандастыруға мақсаттылар үшін әсіресе бағалы.
Ұжымдық алуандылық - қоршаған ортаның әркелкі шарттарына деген бірлескен белгі беру. Шөл далалар, дала, орман және су басқан жерлерге тән биологиялық бірлестік су тасуларының жөнге салу, ауа мен судың сүзулеу және топырақ эрозиясынан сақтау сияқты қызметтермен экожүйенің үздіксіз жұмыс жасауын қамтамасыз етеді.
Кіріспе сияқты
ХХI ғасыр басында орын алған деструктивті антропогендік, одан бері технологиялық қоршаған ортаға көрсетілген қысым мен араласу адамзатты жаһандық дағдарысқа алып келді. Қазіргі кездегі цивилизация цивилизациялық дамудың ұзақ перспективаға динамикасы мен бағытын анықтайтын нүктеде. Халық санының өсуі мен оны материалды-энергетикалық қамтамасыз ету аралығындағы қайшылық бір жағынан, табиғи экожүйелердің салыстырмалы шектелген қойылған мүмкіншіліктеріне, ал екіншіден, антогонистік мінезге ие болады.
Қайта түзетуге келмес биосферадағы дегродациялық өзгертулер мен цивилизацияның дәстүрлі табиғи шарттардың радикалды трансформациясымен қызмет етуімен қайшылықтың асқынуы ендігі адамзат ұрпақтарының өте маңызды назарларына қауіп келтіреді. Қазіргі таңда орын алған экологиялық проблематикасын ұғыну және шешуге талпыну қажеттілігі глобальды проблемаларының иерархиясында алғашқылардың бірі атанды. Көптеген ғалымдардың, әлеуметтік және саяси қайраткерлердің форумдарында адамның тұтас іс әрекеттері табиғи тепе теңдікті тамырымен бұзу арқылы өркениеттің жойылуына итереді деген үрейлі арыздар үнделуі жиілеп кетті. Атап айтсақ, үдемелі экологиялық және технологиялық тәуекелдің әлеуметтік проблемалары белсенді талқылануды.
Соңғы он жыл тәжірибесі көрсеткендей, экологиялық апаттарға технологиялық құралдардың не табиғи стихияның белгісіз әрекетінен гөрі адамның өз әрекетін толық әрі тиянақты ойластырмағандығынан табиғатқа қайта түзетуге келмес зиян әкелуі кінәлі болып табылады. Дәл осыған орай, барша елдерде қазір экология ғылымын басым ғылымдырмен тығыз қарым қатынаста жанастыру қолға алынуда. Әсіресе, экология мен экономикалық байланыс терең зерттелуге бағытталған. Яғни, жер бетіндегі халықты қажеттілігімен қамтамасыз етілуі табиғи зонаға минималды залалмен не еш зиян тигізбеусіз арқылы атқарылу көзделген.
Қазіргі кездегі био алуандылықтың халі.
Ресми 2010 жыл - халықаралық био алуандылық жылы аталды. Әрине БҰҰ-ның осы әрекеті планетамыздың табиғатын қорғауға және оны рационалды қолдануға көңіл аударуға, яғни оның экожүйесін сақтауда бірігу және өте бағалы табиғат нысандарын қорғауға бағытталғаны анық.
Биоценоздың құрамы мен құрылымының кең болуы оның сыртқы жағымсыз әсерлерге қарсы тұра білу қабілетінің жоғары болуына меңзейді. Бұл экологиялық ереже. Биологиялық және ландшафтық алуантүрлілікті қорғау қажеттілігі осы ережеге негізделген.
Биоәртүрлілікті сақтау
Қазақстанның экожүйесі Орталық Азияда және тұтастай алғанда континентте биологиялық әртүрлілік бірегейлігімен ерекшелінеді.
Өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің жоғалуы генетикалық деңгейдегі әртүрлілікті жоғалтуға және экожүйелердегі тиісті өзгерістерге әкеледі. Биоәртүрлілікті іc жүзінде жоғалтудың негізгі себебі өмір сүру ортасының жойылуы және тозуы, ең бастысы, ормандарды жою, топырақтың эрозиясы, ішкі және теңіз су айдындарының ластануы, өсімдіктер мен жануарлар түрлерін тым көп тұтыну болып табылады. Таяуда ғана өсімдіктер мен жануарлардың бөгде түрлердің жерсінуі де биоәртүрлілікті жоғалтудың алаңдатар жәйі деп танылды.
Биоәртүрлілікті сақтау үшін Қазақстан Республикасы 1994 жылы Биоәртүрлілік жөніндегі конвенцияны бекітті, биологиялық әртүрлілікті сақтау және теңгермелі пайдалану жөніндегі ұлттық стратегия мен іс-қимыл жоспарын әзірледі.
Биоәртүрлілікті сақтаудың неғұрлым тиімді шарасы ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құру болып табылады. Республиканың ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының ауданы 13,5 млн. гектарды немесе барлық аумақтың 4,9%-ін құрайды, бұл биологиялық әртүрліліктің экологиялық теңгерімін сақтау үшін тым жеткіліксіз және 10%-ті құрайтын әлемдік стандарттардан төмен.
Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын дамыту мен орналастыру тұжырымдамасына сәйкес 2030 жылға дейін олардың алаңын 17,5 млн. гектарға дейін ұлғайту көзделген, бұл республика аумағының 6,4%-ін құрайды.
Қазақстанда биологиялық әртүрлілікті сақтау мақсатында биоәртүрлілік объектілерінің жай-күйін бағалау және түгендеу, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың желісін ұлғайту және қазіргі табиғи және антропогендік процестерді ескере отырып, оларды жасанды молықтыру және бұзылған аумақтарда қалпына келтіру жолымен табиғи популяциялардың сирек түрлерін сақтау, елдің ерекше қорғалатын ... жалғасы
Дүниежүзілік жабайы табиғат қорының берген анықтамасына сәйкес био алуандылық бұл- жердегі өсімдіктердің, жануарлардың миллион түрлерінің, ген терімдерімен және күрделі экожүйелі микроорганизмдердің, яғни тірі табиғатты құрушылардың барлық түрлерінің әр алуандылығы. Осыған орай био алуантүрлілікті ерекшеліктеріне сай бірнеше деңгейде қарастырғанымыз жөн.
Биологиялық әр түрлілік - бактерияның жердегі түрлерінің барлық терімін және көп клеткалы, өсімдіктер патшалығын, жануарлар әлемін және саңырауқұлақтарды қамтиды . Тіршілік көзінің ұдайы тірі қалуына биологиялық әр түрлілік деңгей түрлері және табиғи бірлестіктердің барлығы барынша қажет. Олардың барлығы адам тіршілігі үшін де аса маңызды. Алуантүрлілік олардың әркелкі орталарда эволюциялық және экологиялық бейімделулердің байлығын паш етеді .
Көріністі алуандылық - әр түрлі табиғи қор қайнарымен адам үшін қызмет етеді . Мысалы , дымқыл тропикалық орман түрлілігі өте бай өсімдік және жануардан шығатын өнімдердің тамаша әр түрлілігінің табылмас қайнар көзі. Олар азық ретінде , құрылыста және медицинада қолданыла алады .
Генетиқалық әр түрлілік - әрбір тіршілік иесіне ауруларға қарсы тұра білу, өмірге икемділік сақтау және өзгермелі ортаға бейімделу қабілеттілігі қамтамасыз етуші болып табылады. Үй жануары мен өсімдіктердің генетиқалық әр түрлілігі сүйемелдеу бағдарламаларымен жұмыс істейтін әрі жаңа ауылшаруашылықты замандастыруға мақсаттылар үшін әсіресе бағалы.
Ұжымдық алуандылық - қоршаған ортаның әркелкі шарттарына деген бірлескен белгі беру. Шөл далалар, дала, орман және су басқан жерлерге тән биологиялық бірлестік су тасуларының жөнге салу, ауа мен судың сүзулеу және топырақ эрозиясынан сақтау сияқты қызметтермен экожүйенің үздіксіз жұмыс жасауын қамтамасыз етеді.
Кіріспе сияқты
ХХI ғасыр басында орын алған деструктивті антропогендік, одан бері технологиялық қоршаған ортаға көрсетілген қысым мен араласу адамзатты жаһандық дағдарысқа алып келді. Қазіргі кездегі цивилизация цивилизациялық дамудың ұзақ перспективаға динамикасы мен бағытын анықтайтын нүктеде. Халық санының өсуі мен оны материалды-энергетикалық қамтамасыз ету аралығындағы қайшылық бір жағынан, табиғи экожүйелердің салыстырмалы шектелген қойылған мүмкіншіліктеріне, ал екіншіден, антогонистік мінезге ие болады.
Қайта түзетуге келмес биосферадағы дегродациялық өзгертулер мен цивилизацияның дәстүрлі табиғи шарттардың радикалды трансформациясымен қызмет етуімен қайшылықтың асқынуы ендігі адамзат ұрпақтарының өте маңызды назарларына қауіп келтіреді. Қазіргі таңда орын алған экологиялық проблематикасын ұғыну және шешуге талпыну қажеттілігі глобальды проблемаларының иерархиясында алғашқылардың бірі атанды. Көптеген ғалымдардың, әлеуметтік және саяси қайраткерлердің форумдарында адамның тұтас іс әрекеттері табиғи тепе теңдікті тамырымен бұзу арқылы өркениеттің жойылуына итереді деген үрейлі арыздар үнделуі жиілеп кетті. Атап айтсақ, үдемелі экологиялық және технологиялық тәуекелдің әлеуметтік проблемалары белсенді талқылануды.
Соңғы он жыл тәжірибесі көрсеткендей, экологиялық апаттарға технологиялық құралдардың не табиғи стихияның белгісіз әрекетінен гөрі адамның өз әрекетін толық әрі тиянақты ойластырмағандығынан табиғатқа қайта түзетуге келмес зиян әкелуі кінәлі болып табылады. Дәл осыған орай, барша елдерде қазір экология ғылымын басым ғылымдырмен тығыз қарым қатынаста жанастыру қолға алынуда. Әсіресе, экология мен экономикалық байланыс терең зерттелуге бағытталған. Яғни, жер бетіндегі халықты қажеттілігімен қамтамасыз етілуі табиғи зонаға минималды залалмен не еш зиян тигізбеусіз арқылы атқарылу көзделген.
Қазіргі кездегі био алуандылықтың халі.
Ресми 2010 жыл - халықаралық био алуандылық жылы аталды. Әрине БҰҰ-ның осы әрекеті планетамыздың табиғатын қорғауға және оны рационалды қолдануға көңіл аударуға, яғни оның экожүйесін сақтауда бірігу және өте бағалы табиғат нысандарын қорғауға бағытталғаны анық.
Биоценоздың құрамы мен құрылымының кең болуы оның сыртқы жағымсыз әсерлерге қарсы тұра білу қабілетінің жоғары болуына меңзейді. Бұл экологиялық ереже. Биологиялық және ландшафтық алуантүрлілікті қорғау қажеттілігі осы ережеге негізделген.
Биоәртүрлілікті сақтау
Қазақстанның экожүйесі Орталық Азияда және тұтастай алғанда континентте биологиялық әртүрлілік бірегейлігімен ерекшелінеді.
Өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің жоғалуы генетикалық деңгейдегі әртүрлілікті жоғалтуға және экожүйелердегі тиісті өзгерістерге әкеледі. Биоәртүрлілікті іc жүзінде жоғалтудың негізгі себебі өмір сүру ортасының жойылуы және тозуы, ең бастысы, ормандарды жою, топырақтың эрозиясы, ішкі және теңіз су айдындарының ластануы, өсімдіктер мен жануарлар түрлерін тым көп тұтыну болып табылады. Таяуда ғана өсімдіктер мен жануарлардың бөгде түрлердің жерсінуі де биоәртүрлілікті жоғалтудың алаңдатар жәйі деп танылды.
Биоәртүрлілікті сақтау үшін Қазақстан Республикасы 1994 жылы Биоәртүрлілік жөніндегі конвенцияны бекітті, биологиялық әртүрлілікті сақтау және теңгермелі пайдалану жөніндегі ұлттық стратегия мен іс-қимыл жоспарын әзірледі.
Биоәртүрлілікті сақтаудың неғұрлым тиімді шарасы ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құру болып табылады. Республиканың ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының ауданы 13,5 млн. гектарды немесе барлық аумақтың 4,9%-ін құрайды, бұл биологиялық әртүрліліктің экологиялық теңгерімін сақтау үшін тым жеткіліксіз және 10%-ті құрайтын әлемдік стандарттардан төмен.
Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын дамыту мен орналастыру тұжырымдамасына сәйкес 2030 жылға дейін олардың алаңын 17,5 млн. гектарға дейін ұлғайту көзделген, бұл республика аумағының 6,4%-ін құрайды.
Қазақстанда биологиялық әртүрлілікті сақтау мақсатында биоәртүрлілік объектілерінің жай-күйін бағалау және түгендеу, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың желісін ұлғайту және қазіргі табиғи және антропогендік процестерді ескере отырып, оларды жасанды молықтыру және бұзылған аумақтарда қалпына келтіру жолымен табиғи популяциялардың сирек түрлерін сақтау, елдің ерекше қорғалатын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz