Жұмысбастылық мәселесі қалалар мен жұмысшылар елді мекендерінде өте өзекті, көкейтесті мәселелер
Қазақстандағы жұмысбастылық мәселелері және еңбек рыногының жағдайы
Рыноктық экономиканың бір ерекшелігі оның тұрақсыздығы, оның негізгі әсерінен жұмыссыздықтың пайда болуы. Жұмыссыздық - бұл, экономикалық белсенді халықтың белгілі бір бөлігі олардың өздерінде жұмыс істеуге бар мүмкіндіктері мен үміттерін іске асыра алмауы. Жұмыссыздық - рыноктық экономиканың өте күрделі де қиын мәселесі.
Жұмыспен толық қамту дегеніміз, ол - халық шаруашылығы көлемінде еңбекке деген қабілеті бар халықты жұмыс орындармен қамтамасыз ету. Ал, тиімді жұмыспен қамту дегенміз - қоғамдық қажеттіліктерді аз еңбек шығындарымен қанағаттандыру.
Кеңес заманында жұмыссыздық мәселесі тралы қайта құру кезеңінде шын әңгіме бола бастады. 1990 жылы жұмыспен қамтамасыз ету туралы заң қабылданды. Ал бұның алдында жұмыссыз мәселесі тек теоретикалық тұрғыдан, батыс елдер тәжірибесіне сілтеп, негативтік түрде қарастырылды. Шынында, жұмыссыздық жеке адам және қоғам үшін көптеген әлеуметтік-экономикалық мәселелерді өзімен алып келеді.
Қазіргі таңда Қазақстанда жұмыспен қамту нысандары мен түрлерінің салалық өзгерістері болып жатыр, еңбек нарығы мен халықтың түрі топтарының экономикалық мүмкіндіктерінің жіктелуінің сегментациясы жоғарылауда және жұмыс іздеу мен еңбек мансабының нарықтық стратегиясы қалыптасуда. Жұмыссыздықты реттеу өткір әлеуметтік мәселеге айналуда. Экономиканы реформалау жаппай жұмыссыздықтың пайда болуына алып келді, жұмыссыздықтың жоғары күрделі тәуелділігі бар кәсіби топтар мен жекелеген өңірлер анықталды. Жұмыспен қамтудың табысты түрде іске асуы мемлекттік жұмыспен қамту саясатын қайта қарауды талап етеді. Бұл мәселелер әлеуметтік тұрғыдан зерттеліп, экономикалық тиімділік талабына жауап беретін Қазақстанның еңбек нарығын дамытудың пайдалы жолдарын іздестіруді талап етеді.
Жұмыспен қамту қатынасы мынадай элементтерден тұрады:
* Жұмыс пен жұмыс күшін іздеу;
* Жұмысшыларды жалдау және босату тәртәбі;
* Еңбек мәні мен мазмұны;
* Оның төлем деңгейін және тиісті жеңілдіктің нысандарын бекіту;
* Кадрларды өндірістен тыс жерде және жұмыс орындарында оқытып дайындау;
* Тік және көлденең күйдегі кәсіби икемділік.
Жұмысбастылық мәселесі қалалар мен жұмысшылар елді мекендерінде өте өзекті, көкейтесті мәселелер. Ауыл шаруашылығындағы өндірістің құлдырауы халықтың жұмысбастылығына әсер етті. Ауыл шаруашылығы тұрғындарының арасында көші-қон процесі күшейді. Әсіресе, жұмыс іздеп қалаға немесе экономикалық құрылымы дамыған аймаққа келуші жастар.
Сондықтан жұмыссыздықпен күресуге қарсы мынадай шаралар белсенді түрде ұсынылады:
Келешегі зор салалар мен өндірістерде экономикалық тиімді жұмыс орныдарының санын сақтау және арттыру;
Әр түрлі қаржыландыру көздерін пайдалану нәтижесінде инвестициялық белсенділікті арттыру арқылы жұмыс орныдарын құру;
Орта және шағын кәсіпкерлікке қолайлы жағдай жасау, өз істерін ашқысы келген азаматтардың кәсіпкерлік бастамаларын және еңбегін қолдау;
Қоғамдық жұмыс түрлерін ұйымдастыру және кеңейту және т.б.
Рыноктық экономика толық жұмыс істеуі үшін мынадай бес түрлі рынок қызмет істеуі қажет: еңбек рыногы, жер рыногы, өндіріс құрал-жабдығының рыногы, азық-түлік ... жалғасы
Рыноктық экономиканың бір ерекшелігі оның тұрақсыздығы, оның негізгі әсерінен жұмыссыздықтың пайда болуы. Жұмыссыздық - бұл, экономикалық белсенді халықтың белгілі бір бөлігі олардың өздерінде жұмыс істеуге бар мүмкіндіктері мен үміттерін іске асыра алмауы. Жұмыссыздық - рыноктық экономиканың өте күрделі де қиын мәселесі.
Жұмыспен толық қамту дегеніміз, ол - халық шаруашылығы көлемінде еңбекке деген қабілеті бар халықты жұмыс орындармен қамтамасыз ету. Ал, тиімді жұмыспен қамту дегенміз - қоғамдық қажеттіліктерді аз еңбек шығындарымен қанағаттандыру.
Кеңес заманында жұмыссыздық мәселесі тралы қайта құру кезеңінде шын әңгіме бола бастады. 1990 жылы жұмыспен қамтамасыз ету туралы заң қабылданды. Ал бұның алдында жұмыссыз мәселесі тек теоретикалық тұрғыдан, батыс елдер тәжірибесіне сілтеп, негативтік түрде қарастырылды. Шынында, жұмыссыздық жеке адам және қоғам үшін көптеген әлеуметтік-экономикалық мәселелерді өзімен алып келеді.
Қазіргі таңда Қазақстанда жұмыспен қамту нысандары мен түрлерінің салалық өзгерістері болып жатыр, еңбек нарығы мен халықтың түрі топтарының экономикалық мүмкіндіктерінің жіктелуінің сегментациясы жоғарылауда және жұмыс іздеу мен еңбек мансабының нарықтық стратегиясы қалыптасуда. Жұмыссыздықты реттеу өткір әлеуметтік мәселеге айналуда. Экономиканы реформалау жаппай жұмыссыздықтың пайда болуына алып келді, жұмыссыздықтың жоғары күрделі тәуелділігі бар кәсіби топтар мен жекелеген өңірлер анықталды. Жұмыспен қамтудың табысты түрде іске асуы мемлекттік жұмыспен қамту саясатын қайта қарауды талап етеді. Бұл мәселелер әлеуметтік тұрғыдан зерттеліп, экономикалық тиімділік талабына жауап беретін Қазақстанның еңбек нарығын дамытудың пайдалы жолдарын іздестіруді талап етеді.
Жұмыспен қамту қатынасы мынадай элементтерден тұрады:
* Жұмыс пен жұмыс күшін іздеу;
* Жұмысшыларды жалдау және босату тәртәбі;
* Еңбек мәні мен мазмұны;
* Оның төлем деңгейін және тиісті жеңілдіктің нысандарын бекіту;
* Кадрларды өндірістен тыс жерде және жұмыс орындарында оқытып дайындау;
* Тік және көлденең күйдегі кәсіби икемділік.
Жұмысбастылық мәселесі қалалар мен жұмысшылар елді мекендерінде өте өзекті, көкейтесті мәселелер. Ауыл шаруашылығындағы өндірістің құлдырауы халықтың жұмысбастылығына әсер етті. Ауыл шаруашылығы тұрғындарының арасында көші-қон процесі күшейді. Әсіресе, жұмыс іздеп қалаға немесе экономикалық құрылымы дамыған аймаққа келуші жастар.
Сондықтан жұмыссыздықпен күресуге қарсы мынадай шаралар белсенді түрде ұсынылады:
Келешегі зор салалар мен өндірістерде экономикалық тиімді жұмыс орныдарының санын сақтау және арттыру;
Әр түрлі қаржыландыру көздерін пайдалану нәтижесінде инвестициялық белсенділікті арттыру арқылы жұмыс орныдарын құру;
Орта және шағын кәсіпкерлікке қолайлы жағдай жасау, өз істерін ашқысы келген азаматтардың кәсіпкерлік бастамаларын және еңбегін қолдау;
Қоғамдық жұмыс түрлерін ұйымдастыру және кеңейту және т.б.
Рыноктық экономика толық жұмыс істеуі үшін мынадай бес түрлі рынок қызмет істеуі қажет: еңбек рыногы, жер рыногы, өндіріс құрал-жабдығының рыногы, азық-түлік ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz