Linux операциялық жүйесі

Жоспар

ЖОСПАР
Кіріспе 2
Linux операциялық жүйесімен танысу 3
Linux операциялық жүйенің негізгі қасиеттері 3
Linux.тің таралуы 5
Жүйе дистрибутивтері 6
Linux жүйесі 7
Көпқолданбалы операциялық жүйе 9
Көптапсырмалы операциялық жүйе 9
Операциялық жүйедегі басқарылатын объектілер 10
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 12

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
Кіріспе 2
Linux операциялық жүйесімен танысу 3
Linux операциялық жүйенің негізгі қасиеттері 3
Linux-тің таралуы 5
Жүйе дистрибутивтері 6
Linux жүйесі 7
Көпқолданбалы операциялық жүйе 9
Көптапсырмалы операциялық жүйе 9
Операциялық жүйедегі басқарылатын объектілер 10
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 12

Кіріспе

Linux операциялық жүйесі көптеген жерлерде, яғни ұжымдық мекемелер
мен ғимараттарында оқуда тегін және өте қарапайым OS Unix альтернативінде
кең таралды.

Бүгінгі барлық операциялық жүйелердің жақсы қасиеттерін Linux өзінде
қамтып тұр. Оны OS2 операциялық жүйе сияқты жеңіл қондыруға болады. Оның
графиктік интерфейсі WindowsXP-мен пара-пар және желінің жасалу мүмкіндігі
WindowsNT-дан жоғары, ал көпқолданбалы жұмыс тәртібі Unix принципі арқылы
жасалған.

OS Linux-тің болашағы жоқ деп айтылуда. Бірақ бұл операциялық жүйенің
он бір жылдық тарихы бізге керісінше ойлануға кепілдік береді.

Бұл жұмыстың мақсаты Linux-тің мүмкіндіктері мен жұмыс ережелерімен
танысу болып табылады. Бөлімдерде операциялық жүйенің жалпы мағлұматтары
және оны дербес компьютерде қондырудың процесі келтіріледі. Сонымен бірге
операциялық жүйеде графиктік және мәтіндік режимдермен жұмыс істеуге
болатыны көрсетіледі. Және де кейбір администраторлау мағлұматтары мен OS-
тің жан-жақты қамтылуы беріледі.

Linux–те инструменттердің жинағы қамтамасыздандырылған, осы
инструменттер арқылы, сіз өзіңіздің жеке қолданбаларыңызды, құжаттарыңызды,
WEB парақтарыңызды, презентацияларыңызды, сызбаларды, ойындарды және де
компьютерлік графиктерге дейінде қатынас құра аласыз. Интернетте Linux
жүйесі персоналды компьютерлерде жұмыс жасайтындарға негізгі тірек болып
табылады. Интернетте жүріп саяхаттаудан тыс, Linux операциялық жүйесі
интернет тораптарын және FTP – серверлерін құруға рұқсат береді. Осының
арқасында басқа қолданушылар (мысалы, модемі компьютерге қосылған, сіздің
достарыңыз) сіздің Linux жүйеңізге көп пайдаланушылар режимінде қосыла
алады.

Linux операциялық жүйесімен танысу

Linux – Unix операциялық жүйесінің толық функционалды нұсқасы. Бұл
операциялық жүйеге, Unix операциялық жүйесінің ең қуатты мүмкіндіктері
кіргізілген, және де Linux–ке Unix операциялық жүйесінің қазіргі кездегі
қолданбалары қосылған. Бұл қолданбалар GNU тізбегімен таралып өзіне кәсіби
деңгейдегі қолданбаларды кіргізеді. Linux–те инструменттердің жинағы
қамтамасыздандырылған, осы инструменттер арқылы, сіз өзіңіздің жеке
қолданбаларыңызды, құжаттарыңызды, WEB парақтарыңызды,
презентацияларыңызды, сызбаларды, ойындарды және де компьютерлік
графиктерге дейінде қатынас құра аласыз. Интернетте Linux жүйесі персоналды
компьютерлерде жұмыс жасайтындарға негізгі тірек болып табылады. Интернетте
жүріп саяхаттаудан тыс, Linux операциялық жүйесі интернет тораптарын және
FTP–серверлерін құруға рұқсат береді. Осының арқасында басқа қолданушылар
(мысалы, модемі компьютерге қосылған, сіздің достарыңыз) сіздің Linux
жүйеңізге көп пайдаланушылар режимінде қосыла алады.
Linux-тің бірінші түрі шыққаннан кейін екі айдан соң Линус Торвальдс
жаңа оперциялық жүйені таратты және басқаларды Linux-ті дамыту жұмысына
шақырды. Сондықтан Linux операциялық жүйесі бүгінгі күнде көптеген жер
шарының программистерімен дамытылуда және олардың жемісі көптеген Интернет
сайттарында жазылған. Осы топтың басқарушысы әлі күнге дейін Линус
Торвальдс болып саналады.

Linux Unix-тің жеңілдетілген түрінің қорында орналасқан, ол Minix
деп аталады. Алғашынан бастап Linux тез бейімделген, кіші және арзан
операциялық жүйе ретінде жасалады.

Linux операциялық жүйенің негізгі қасиеттері

• Толық көпқолданбалы операциялық жүйе. Ол бір мезгілде бірнеше жұмыстарды
орындауда компьютердің барлық ақпараттық ресурстарын қолданады.
• Виртуалдық жадының жәрдемі. Linux қатты дискінің бөлімін виртуалдық жады
ретінде пайдалана алады. Операциондық жадыда активті процестерді сақтайды
және дискіге програманың аз қолданылатын бөлімдерін кіргізеді. Жүйенің
барлық жадысы қолданылады (виртуалдық және операциялық), Linux үшін
бағдарламалармен дискінің жалпы жадысы сипатталады.
• Операциялық жүйенің графиктік ортасы. XWindow – бұл стандартты интерфейс,
ол Unix-те графиктік мүмкіндіктерді орындайды.
• Linux барлық қолданбалы тор хаттамаларын, сонымен бірге Интернет-
хаттамасы TCPIP, желілік хаттамалары SMB* және Novell, Nis ақпараттық
хаттамалары, NFS, WINS және т.б. желілік файлдық жүйенің хаттамаларына
жәрдемдеседі.

• Кітапхана байлығы. Әрбір жұмыстағы қайталанатын
процедураларды сақтаудың орнына жүйе стандартты кітапхана
жиынын береді. Олар қажет уақытта бағдарламаларға қосылады.

• SysV, BSP және IEEE POSIX 1 стандарттарына ұқсас болуы. Linux көбінесе
стандарттарды қолданады.
• Операциялық жүйенің ашық мәтіні. Linux AT&T* сияқты саудалық
дамытылуларын пайдаланбайды. Сондықтан әрбір адам өзінің OS модулін
жазуға мүмкіндік алады.

• Басқа операциялық жүйелерге қарағанда өте арзан.

• Вирустарға толық қарсы тұруы. Қазіргі уақытта Linux-ке арналған он вирус
қана белгілі. Олардың ешқайсысы операциялық жүйеге зиян келтіре алмайды.

Linux-тің таралуы

“Linux тегін” – бұл Linux-тің әрбір түрі мен дистрибутивтерін
таратушылардың негізгі постулаты. Linux GNU GPL лицензиялық
сәйкестенушілікке байланысты таралады. Бұл мазмұнды және көлемді құжатты
қысқаша былайша беруге болады:

• Жүйе тегін таралады.
• Операциялық жүйе жиынын және оған кіретін мағлұматтарды сатуға
дайындалғаны үшін сатушының кез келген баға қоюға құқығы бар.
• Лицензияда көрсетілген сатып алушының құқықтарына сатушының қарсы құқысы
жоқ.

Соңғы бөлімше ерекше көңіл бөлуді талап етеді. Дистрибутив құраушысы
және сатушы сатып алушыға дистрибутивті пайдалану құқығын береді, сатып
алушының оны көбейтуге және тегін таратуға мүмкіндігі бар. Бірақ Linux
тегін деп те айтуға болмайды: сатып алушы сатушыға оның компакт-дискіге
жазуға, қапталуы мен сатылу орнына әкелінуіне кеткен қаражатты төлейді.

Бұл бойынша Қазақстан Республикасында әрбір Linux дистрибутивінің
лицензиялық көшірме күнделікті 300-1500 теңге бағасымен сатылады.

Linux ұсынатын жабдықтардың әр түрлілігін ескере отырып, ол арзан
тұрмайды деп аңғаруға болады. Дегенмен ол бұлай емес! Linux ядросы мен оған
жазылған бағдарламалардың көп бөлігін Іnternet арқылы, негізінен көшірме
жасауға және таратуға ешбір шектеу қойылмаған, олар тегін таратылады.
Ең алдымен, Linux ядросы GNU GPL (General Public License жалпы
түрдегі қоғамдық лицензия) лицензиясы негізінде таралады. Бұл тегін
бағдарламалық қамтамалар фондымен (Ғrее Software Foundation) құрылған тегін
бағдарламалық қамтамаларды таратуға негізделген арнайы лицензия. GNU
лицензиясы бойынша бағдарламалық қамтаманы тегін немесе ақшалай GNU
лицензиясының шарттары орындалған жағдайда таратуға рұқсат етіледі.
GNU лицензиясының тағы бір маңызды ерекшелігі барлық бағдарламалық
қамтамалар бастапқы мәтіндерінің толық жиынымен таралуы қажет. Бастапқы
мәтіндерге қол жеткізбейтіндіктен өзгертулер енгізуге болмайтын саудалық
бағдарламалық қамтамалармен салыстырғанда, GNU бағдарламаларын
модификациялауға рұқсат етілумен қатар толық еркіндік беріледі.
Linux операциялық жүйесін және оған арналған бағдарламаларды құрудың
осындай тәсілінің сәтті болуы соншалық - оны Netscape компаниясы өзінің
Communicator бағдарламалар тобы үшін қабылдады.

Жүйе дистрибутивтері

Дистрибутив үшін құжаттар бөлек беріледі. Бірақ оған көптеген
ережелер, анықтамалық файлдар және HOWTO кіреді, сондықтан сауатты
қолданушы құжатты қажет етпейді.

Linux-ті мықты құрастырушылар: Red Hat Inc., және Mandrake S.A.
өздерінің нұсқаларын дистрибутивке енгізеді, бірақ бұл OS* жиынының
бағасының көтерілуіне әкеліп соғады.

Linux дистрибутивтері көптеген әр түрлі компаниялармен шығарылады.
Бүгінгі күні Linux-тің 90 түрі бар, бірақ олардың барлығы Unix
стандарттарымен ұқсас. Батыстағы Linux-тің негізгі құрастырушылары:

• Red Hat, Inc. – Red Hat Linux-тің үш түрін: Home, Standard және
Professional шығарады;
• Caldera, Inc. – Caldera Open Linux түрін шығарады;
• Debian Group – Linux Debian;
• Corel, Inc. – әмбебап саудаға қондырылуы ыңғайлы Corel Linux шығарады, ол
Linux Debian қорында сақталады;
• SUSE Group – S.U.S.E Linux-ті шығарады, әсіресе еуропалық тілдер үшін
локальданған.

Келесі дистирбутивтер ТМД территориясында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.