Иманның сөздік және терминдік мағынасы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Иман дегеніміз не?

Бакинин а.

Жоспар

1 Кіріспе бөлімі:

а) Иманның сөздік және терминдік мағынасы.

2 Негізгі бөлім:

а) Иман сөзіне Қатысты ғалымдардың берген ашықтамалары

б) Иман дегеніміз не?

в) Иманға байланысты кейбір мәселелер

3 Қортынды бөлім:

Иман мутахаррик күш, ұлы мүмкіншілік .

Пайдаланылған әдебиеттер:

1 . Мұстафа Исламұлы “ Иман”

2 . Шерафиддин Көлшік “ Ислам ақаиды”

3 . Ислам энциклопедиясы 22-23-том

4 . Меидан Ларавуссе “үлкен сөздік және энциклопедия”

Сөздікте иман (иман) сөзі, амнун (амнун) тыныштық, сенімділік, бейбітшілік ішінде болу сөзінен шығып, құптау, растау, сену деген мағыналарға келеді.

Терминдік мағынасы болса пайғамбарлардың Аллаh Тағала тарапынан әкелген нәрселерін мақұлдау және пайғамбарлардың айтқан нәрселерін күмәнсіз қабыл етіп, сену. Иман сөзінің орнына, оның синонимдері болып табылатын, “итикат” “ислам” сөздері қолданылады.

Ибраниде иман сөзі, “еминах” (Тәңірге иман және адамдарға сену) сөзіне сәйкес келеді.

Христиан дәстүрінде “еминах” сөзінің аудармасы грекше “pistis” сөзінің мағынасына жақын “fides”, “confessio” және “dogma” сөздері қолданылған.

Хрестиандардың көзқарасы бойынша иман: “Илахи вахи жолымен келген және шіркеу тарапынан дұрыс болып ұсынылған сенімді қабыл ету “saint Augustin” иманның маңыздылығын, иманды: былай ашықтаған “Іштей мойындауды керек еткен ой”. Saint Thomas көзқарасы бойынша иманның обьектісі ақиқат, қиқатты қамти отырып қабылдаумен жететін иман ойша (логиккалық) әрекет болып, адамның қалауымен іске асады.

Ашғари және матурида масхабтарының көзқарасы бойынша иман мен амал бір-біріне сәйкес болуы керек. Амалсыз иман, имансыз амал болмайды. Бұл мынаған ұқсайды. Шам шырағы иман болса, осы шырақты, отты қорғап тұратын шыны амал болып табылады. ИМан мен амал бір заттың іші мен сырты сияқты. Ішсіз сырт, сыртсыз іш болуы мүмкін емес Ханафилер бойнша амал - жүрекпен сену тілмен айту. Кирамилер бойнша иман - тілмен сөилеу ғана. Жехмие сенімі бойнша иманның қайнар көзі - ақыл. Тек ақылдың қамтып, қабылдап, түсінгеніне ғана иман етіледі дейді. Суннилер болса иман - көңілден сену деген пікірде

Тасаввуфта иман қалушы “БЕКА” және мына төрт түрге айырылады: Иманы истидлали - ақлмен, ойлау арқылы барылатын иман; иманы якыни біліп, әртүрлі күмәндан ұзақ тұрып етілген иман ; иманы шухиди- рахат және (çoşkunluk) ішінде жетілетін иман; иманы хузури -тәңірді тауп, көңілда тәңірді тамашалау соңында шығатын иман.

Ş. Cürcanı, Tarıfatında (s. 34. ) иманды бес топқа бөлген . Олар:

1. Matbu ıman : иман етпеулері мүмкін болмаған періштелер иманы.

2. Makbul ıman: мүминдер иманы.

3. Ma sum ıman: күнәсіз, қорғалған иман. Пайғамбарлар иманы

4. Mevkuf ıman : үзік, тұтқындаған, күманды иман. Бидғатшылардың иманы осы түрге жатады.

5. Merdud ıman: тәрк етілген, қабылданбаған иман. Бұл мұнафықтардың иманы

Иманың басқа түрлері де бар. Олар: Iman-ı taklıdı -сенбестен, сенген сиақты көрінген өтірікші иманы және Iman-yeıs - шарасыз және үмітсіз қалып, Тәңірді паналағандардың иманы.

Мұсылман Ş. Cürcanı атып өткен бес түрлі иманның соңғы екеуі, мауқуф және мердут иманмен кездесуі, қарсыласуы мүмкін. Әсіресе мұнафық халіне түсуі мүмкін. Сол себепті әр уақытта иманды есепке тартып, жиі-жиі бакылау әр мұсылманның міндеті, әрі үлкен міндеті.

Ибнулъ Жевзи “ жүрекпен қабылдау, тілмен айту, және мүшелермен амал” түрінде түсіндірілген иманның Құранда бес түрлі мағынада қолданылғанын айтады: Растау(тасдиқ) тек қана тілдің айтуы (ıkrarı) , таухид (Алланың бірлігі) ; Пайғамбарды растау, бекіту, намаз. Құран Кәримде иман сөзі әр түрлі мағынада 800-ден аса жерде кездеседі.

Сонымен иман дегеніміз не? Иман - ең үлкен мүмкіншілік. өмірдің мағынасы, мақсаты, маңызы және адамды жаратылғандардың мақлұқаттың ішінде ерекшелейтін иманды ағашқа ұқсататын болсақ, бұл ағаштың тамыры жүректк, томары ақылда және сабақтары (талшықтары) мүшелерде орналасқан. Бұл ағаштың жемісі болса- амал. Ағашты- тамыры, томары, сабақтары не жемістері жайында айтпай, түсіндіруге тырысқан адам оны не кем, не жаңылыс түсіндіреді.

Иман негізінде адамның қасиетті жаратылыс екендігіне үлкен бір длел. Адамның ішкі табиғатының өлшеемдерінің сыртқы өлшемдерден кең екендігін оның иман келтіре алмауымен ашықтай аламыз.

Иман - адамды тар денесінен және статистикалық шекаралардан құтқарып оны сыртқы дүниемен, әлемдермен бірлестіретін әрекетшіл күш. Иман сияқты ұлы мүмкіншілікті пайдаланбаған адам, өзін тар денесіне қамап, өзін жануарлар тәрізді осы дүниеде тұтқындалып қалады.

Иман дегеніміз не? Сұрағына пайғамбарымыз бір кезінде былай жауап берген: “иман Аллаһқа (ж. ж. ), періштелеріне, оған қауышуға, пайғамбарларына, өлгеннен кейін тірілуге сену”. (Бұхари. Иман б: 37(1\18) ) “Жабрайл хадисі” деген атпен атақты болған бұл сахих риуаятта бес бап білдірілген. Үшінші бап болған “оған қауышумен” бесінші бап болған “тірілу” де маңыздылығы жағынан бірдей. Періштелерге иман Пайғамбарлыққа иманның бір бөлігі болып табылады.

Бірден көп каналдардан, жолдармен келген “жибрил хадисі”-нің бұл вариянтында тағдырға иманмен байланысты бап жоқ. Хадис бұл түрімен Құрандағы иман етілетін баптарды тізбектеген аяттармен басқа риуаят шынжырларынан келген вариянттарға қарағанда жақсы келіседі, сәйкеседі. өйткені аяттарда кейбір риуаяттарда алтыншы бап болып айтылған тағдырға иман бабы айтылмаған.

Бақара \117 және Ниса \136 аяттарда тізбектелген иман баптарымен жибрил хадисінің Бұхаридің сахих кітабынан алған варианты бір-біріне жақсы сәйкес келеді.

Иман ммен исламның шарттарын сандармен және белгілі баптармен шектеудің дұрыс еместігіне дәлел болған мына хадис (сахих хадис) -те намаз, зекет, ораза “иман деген не?” деген сұраққа жауап ретінде айтылуда: “Расулуллаһ (с. а. с. ) өзіне келген бір топ елшілерге : “Тек Аллаһқа иман етуді әмір етіп былай сұрады: “тке Аллаһқа иман етудің не екенін білесіңдер ме?” Олар: “Аллаһ және оның Расулу жақсы юіледі”деп жауап берді. Сол кезде пайғамбар (с. а. с. ) : “Аллаһтан басқа илаһ болмағанына және Мұхаммед оның елшісі болғанына куәлік ету, намаз қылу, зекет беру, рамазанда ораза тұту және бестен бірін беру” (Buhari. . iman. b. 40 (1/19) ) .

Ибн Аббас : “Егер құлшылықтарың болмаса, Раббым сендерді неге бағаласын”(25\77) теаліндегі аятты “иманыңыз болмағанда” (ЛАУЛАА ИМАНУКУМ) деп тәпсір етіп” құлшылығыңыз-иманыңыз деген (Fethul-Bari 1/65)

Омар бин Абдулазиз әкімдерінің бірі болған Адии б. Адииге жазған хатында былай деген: “иман-парыздары, шариғи жазалар және сүннеттерден тұрады. Кімде-кім осылардың барлығын толықтай тамадаса оның иманы кәміл, кімде-кім бұларды толық орындамаса оның иманы нұқсан болады.

Сахабадан Муаз б. Жебел (р. а. ) достарының бірі Асуәд б. Хилалға тәфәккур және аллаға зікірді меңзеп: “ Кел біргі отырып біраз иман етейік” деді. Әбу Ханифадан келген бір иман ашықтамасын, жоғарыда айтылып өткен нәрсеге қарсы қоятындар шығуы мүмкін. Әбу Ханифаның иман мен амалды.

Бұл жайт оның бүкіл шығармаларында көрінеді. Иам Ағзам өзінің “әл-алим уалмутасаллим” атты шығармасында “иман деген не?” деп сұраған шәкірті Әбу Мукатилге былай деп жауап берген: “Иман- растау (тасдиқ), мағрифат (яқин), икрар және ислам”

Бұл ашықтама көпшілік тарапынан қолдау тапқан пікірге иманмен амалдың ешқандай байдланысы жоқ деген көзқарасқа келіспейтіндігін, керісінше иманды икрар және ислам деп айта келіп, иман мен амалдың арасындағы байланысыты қабыл еткендігін көрсеткен. Өйткені икрар тілдің амалы. Ислам болса, пайғамбарымыз ашықытап өткендей амал иттиба көрініс және сыртқы пішіні.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.