Ана тілі және ұлттық рух: ауыз әдебиеті, тәрбие және тілдің сақталуы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Тілі мен ділі берік ұлттық рухы биік.

Адамның адамдығын ана тілін білу тұрғысынан бағалау ата - бабасының өмір салтын, әдет - ғұрпын, рухани байлығын білу тұрғысынан бағалау деген сөз. Бұл бағзы заманнан келе жатқан көнелі дәстүр. Орыстың бір жазушысы: «Әрбір адамның өзінің ана тіліне деген көзқарасына қарап, оның мәдени деңгейіне ғана емес, сонымен бірге азаматтық қасиеттері жөнінде де мүлтіксіз баға беруге болады. Өз отанына деген шынайы махаббатсыз болуы мүмкін емес. Өз ана тіліне немқұрайлықпен қарайтын адам хайуанмен бірдей. Оның ана тіліне деген немкеттіліг өз халқының өткенініе, қазіргісімен келешегіне деген немкеттілікпен сабақтасып жатады. Сондықтан ондайлар зиянды» - дейді. Қатты айтылса да бұл шын сөз

Қазақ тілінің қайнар бұлағы - халық ауыз әдебиеті. Батырлар жыры, ертегі, аңыздар, шешендік сөздері, айтыс өнері . . .

Ауыз әдебиетінен балалардың өздері-ақ сынып-сынып болып білімпаздар жарысын ұйымдастыра алады. Ашық сабақ, кеш арнауға лайықты, өнегесі мол тақырыптар екені де даусыз.

Тілдің еріс алар жері-ең әуелі от басы, ошақ қасы, үй-іші . «Әуелі - бесігіңнді түзе» деген сөз кемеңгер Мұхтар Әуезовтың аузына текке түспеген. Бесікте басталмаған тілде береке болмайды. Бесіктен басталған тіл балабақшада баян тапса, бастауыш сынып, мектепте, онан соң жоғары оқу орындарында жалғасса, қанекей! Қазағымыздың қатып ұстанар бір қағидасы осы.

Экономикада, білім - ғылымда бәсекелестік деңгейіне жету талабын қолдап отырған Елбасымыздың саясатын біз де қуаттаймыз. Алайда көңілдегі күпті ойлардан арыла алмай жүргенімізде ақиқат. Тіпті орысша оқып, орыс тәрбиесін көрген Шоқан Уалихановтың өзінің қазақ баласын орысша оқытумен әуестене беруден тіксінгені бар. Одан бергі жерде Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатұлы қазақ тілінің байлығын ғана сөз етіп, таңданудан гөрі сол асыл қазынадан қамсыз - қарекетсіз күйде жүріп, айырылып қалмау жағын әңгіме еткен. Сақтандыра сөз қозғайды.

Қазір орыс тілі үстемділігн үстіне ағылшын тілін үйрену қатты насиқаттала басталды. Тіпті ендігі жерде ағылшын тілімен компьютерді, интернетті меңгермегендер мемлекеттік қызметке алынбайтыны ескертілуде. Рас орыс тілін үйрену арқылы ойымыз тереңдеп, қолымыз ұзарады. Білім көкжиегінде дүниежүзілік мәдениет қазанынан дәм таттық. Бұл үлкен жетістік. Сөйтіп жүріп біз ұлттық негізден алыстап, рухани тұғырымызды теңселте бастағанымызды да есте мықтап ұстаған жөн.

Еліміздің экономикасы мен әл-қуаты артып, саяси әлеуметтік еңсесі көтерілген сайын ұлттық тіл мен ұлттық рухымыздың өскенін, ұлттық мүддеміздің екінші қатардағы қосалқы дүниедей болып қалмауын қадағалау әрбір қазақпын деген үлкен - кішіге парыз. Тәуелсіздік туын енді ғана желбіретіп, әлемдік мемлекет қатарына қосыла бастағанымызда ұлттық құндылықтарымызды аялай алмасақ ендігімізге сын болмақ.

Ана тіліміздың бүгінгідей күнге тап болуы қазақтың өздеріне тікелей байланысты. Олай дейтініміз, өз басын силайтыни адам ғана өзгенің қадірін көре, тани білмек. Яғни, өз тіліне селқос өз ұлтының асыл қасиетін танып - біліп, оны қастерлей білмегеннен не жақсылық күтуге болады? Осындайлардың қарасы көбейген сайын халықтың ұлттық сипаты жоғала бастайды. Ондай халықтың өз мүддесін қорғалық күрескерлік қабілеті төмендейді. Ұлтжандылық, отансүйгіштік сезімі жоғалады.

Қазақпын деп сезіне білген әрбір азаматтың алында ұлт тұтастығы мен ел бірлігінің жауынгерлігі ретінде атқарар ісі ұшан - теңіз. Ендеше елің үшін, жерің үшін, ана тілің үшін күш қайратың мен білік - біліміңді жұмсап қал, жас ұрпақ!

Мақал - Мәтелдер

Тіл өнері туралы.