ТҮРКИЯ ТУРИЗМНІҢ ДАМУЫНЫҢ АЛҒЫ ШАРТТАРЫ

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
1 ТҮРКИЯ ТУРИЗМНІҢ ДАМУЫНЫҢ АЛҒЫШАРТТАРЫ

1.1 Түркияның табиғи жағдайы
1.2 Тарихи-мәдени жағдайы
1.3 Түркияның туристік аудандары, шекарасы, аумағы

2 ТҮРКИЯНЫҢ НЕГІЗГІ ТУРИЗМ САЛАЛАРЫНЫҢ ДАМЫҒАН ӨҢІРЛЕРІ

2.1 Туризм инфрақұрылымы
2.2 Ірі қалалары
2.3 Түркияның туризмнің дамыған түрлері

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер

КІРІСПЕ

Түркияда туризм нақты елдің және оның халқының тарихымен, мәдениетімен,
салт-дәстүрлерімен, рухани, сонымен қатар діни құндылықтарымен танысуға
барша мүмкіндік бере отырып, мемлекет қазынасына пайда әкелетін жүйе
ретінде дамуда. Пайда келтірумен қатар, туризм елдің әлем қауымдастығы мен
азаматтар алдында танылуының алып факторы болып табылады.
Қазіргі уақытта туроператорлардың көпшілігі Жерорта теңізі елдерімен
жұмыс жасауда. Ол елдер арасында Түркия аса танымал.
Түркия дүние жүзінде туристерді ең көп тартатын мемлекеттердің бірі.
Туристерді ең көп қабылдайдыт елдер арасында Түркия үшінші орынды алады.
Жыл сайын бұл мемлекетке әлем туристердің 46% келеді.
Түрік Республикасы Кіші Азия мен Шығыс Фракия жерінде Еуропа мен Азия
аралығында Дарданелла, Мәрмәр теңізінің және Босфор сулары екі құрлықты
бөлетін жерде орналасқан мемлекет. Елдің мәдениеті уникалды, ал таризы
ежелгі Византия тарихы сияқты бай мемлекет. Түркия жағалаулары Клеопатра,
Ескендір Зұлқарнайын сияқты ұлы тұлғалар есімдерімен байланысты. Түркия
дегенде апостол Павел мен оның Ефесеняндарға жолдауы, Гай Юлий Цезарьдің
Veni. Vedi. Vici. сөздері, яғни Келдің. Көрдің. Жеңдің деген сөздері
Зела деген жерде Анкараның қасында пайда болған сөздері еске түседі.
Түркия shop-турларымен белгілі. Сондай-ақ мемлекет отельдері дүние
жүзінде комфортты отельдердің бірі болып келеді. Бірақ ең бастысы тарих
және архитектура ескерткіштері көп шоғырланған мемлекет болып табылады.
Түркия – мозайкалы ел. Ол құрлықтық және аралдық бөліктерден тұрады.
Ауылдары мен жағалаулары бір-бірінен ерекшеленетін тұрпат пен мінезге ие.
Бір-біріне жақын орналасқан тарихи қалалардың өздері де айырымашылықтарға
толы: біреуі шығанақ жағалауында салынып, құмды жағалауы және кең
жағажайларымен тамсандырса, келесі теңізге қырлар бойымен саты-көшелер
арқылы көтеріле биік жартастардан қарайды; үшіншісі фешенебельді қонақ
үйлері мен мейрамханалары бар әсем кеме-клубына айналған.
Жерорта теңізі бойындағы көптеген жағалаулары мен ыңғайлы географиялық
орналасуы Түркия спецификасын, ерекшелігін анықтайды, оның дамуына
Грекиямен көрші болуы да әсер етеді.
Түркияның теңіз маңы қалалары, халықаралық маңызы бар танымдық туризм
зоналар болып табылады. Бұл облыстардың дамуы арқасында туризм грек
экономикасының басты табыс көзіне айналды.

1 ТҮРКИЯ ТУРИЗМНІҢ ДАМУЫНЫҢ АЛҒЫШАРТТАРЫ

1.1 Түркияның табиғи жағдайы

Азияның батысында және Еуропаның оңтүстік аймағының кішігірім бөлшегін
ұлы Түркия елі алып жатыр. Мемлекет 780 576 км2 территорияны алып жатыр,
бұл территорияның үш пайызы Еуропаға (Тракия), ал қалған 97 пайызы Азияға
кіреді. Азияға кіретін бөлігі – Аанатолия – 15 өзені бар дал мен биік
плато. Еежелгі кезде бұл жерді Кіші Азия деп атайтын еді. Оңтүстіктен Тавр
тауынан бастап (Торос) солтүстікте Қара теңіз – Понтий таулары Анатолияны
қоршап алған. Шығысында сөнген вулкандар мен биік таулар орналасқан. Осы
жерден Тигр және Еврат өзендері өз бастауларын алады.
Бір жағынан нағыз Жерорталық: антикалық ескерткіштер, балықшылар
кемелері және маслиналар, ал бір жағынан Исламдық шығыс: кілемдер,
муэдзиндер, т.б.
Түркия Кіші Азия мен Шығыс Фракия территориясында Еуропа мен Азия
арасында орналасқан. Дарданелла, Мәрмәр және Босфор сулары екі құрлықты
өзара бөледі.
Түркияның географиялық картасына қарағанда юралар және қыраттардың
көпшілігі көзге түседі. Мемлекет қатты тілмденген, табиғи ландшафттарының
және өсімдік байлылығы вертикалды зоналдығымен сипатталады.
Түркияда биік, тілемденген шатқалдар мен мұзды шыңдары бар таулары
өзара үйлескен.
Рельфетің сипаттамасы бойынша Түркия таулы ел: теңз деңгейінен орташа
биіктігі 1000 метр. Территорияның жартысынан көбін Кішіазиялық тау
қыраттары алады. Олардың құрамында Понтий және Тавр таулары ала араларында
Анатолия қыраттары орналасқан.
Понтий таулары Қара теңіз жағалауына параллель етіп 100 шақырымға дейін
созылған. Батысында таулар Саркарья өзеніне дейін жетеді. Солтүстігінде
Қара теңізге қарай төмендей бастайды, жағалау мен тау арасында 5-10
шақырымдай ғана сызық қалады. Қызыл-Ирмак, Ешиль Ирмак және Саркарья
өзендерінің сағаларында ғана жазық 60-70 шақырымға дейін кеңейе бастайды.
Понтий тауларының орташа биіктігі 2500 метр. Шығыс жағында таудың ең
биік нүктесі орнласқан – Качкар шыңы – 3931 метр. Батысына қарай Понтий
таулары 900 метрге дейін төмендей бастайды. Бұл аймақта максималды биіктік
2000 метрден аспайды.
Түркияның оңтүстігінде Жерорта теңізі жағалауында күрделі Тавр (Торос)
тау жүйесі созылған. Бұл жүйені үш бөлікке бөліп қарастыруға болады: Батыс,
Орталық, Шығыс Тавр [35].
Батыс Тавр – Анталья жазығын доға етіп қоршап алған. Бұғаздың батысы мен
шығысында таулар Ликий және Киликий жазық территорияларын ала отырып
теңізге қарай созылады. Биік тау қыраттары (Бедаг, 3086 м; Эльмалы, 3073 м)
терең жазықтармен бөлінген. Батыс Тавр қыраттары арасында, әсіресе
солтүстігінде көлдер топтары және терең шұңғымалар топтары орналасқан
(Бейшехир, Эргидир, Сугла және тұзды көлдер: аджигель, Акшехир мен Испарта
шұңғымасы және т.б. жатады). Бұл аймақтың аты да түрыктың көлдер елі.
Орталық Тавр биіктігімен және рельфетің альпілік типтес болуымен
ерекшеленеді. Мұндағы көптеген қыраттардың биіктігі 3000 метрден асады.
Батысында оңтүстік батысына қарай Орталық Тавр Жерорта теңізіне жақындай
келе бірден теңізге қарай үзіледі. Тек қана кейбір аймақтарында аллювиальды
жазықтардың тар сызықтарын байқауға болады, мысалы, Анамура, Аланья,
Силифке, Финике аудандары. Мерсин қаласы маңында таулар бірден солтүстік-
шығысқа қарай бұрылады.
Таврдың солтүстік шығыс жалғасы Бинбог және Тахталы қыраттары алып
жатыр, сондай-ақ бұл қыраттар Антитавра деген атпен белгілі. Қыраттар
оңтүстік батыс пен солтүситік шығысқа қарай созылып Узуняйланамен бітеді.
Шығыс Тавр оңтүстікке қарай Мұрат өзені және Baн көлінен бастап
мемлекеттің шығысына қарай созылған (Хакяри ауданы). Мұндағы ең биік
нүктелері 4000 метрге дейін жетеді, ал Джило тау жүйесінде бұл көрсеткіш
биіктейді (4168метр).
Шығыс Тавр оңтүстігінде Диярбакыр шұңғымасы орналасқан. Шұңғыма
оңтүстікке қарай Месопотамия жазығына қарай төмендей береді.
Шеткі таулары арасында орналасқан Анатолия қыраттарын Ішкі Анатолия
және Шығыс Анатолия деп бөлуге болады. Ішкі Анатолия аласалау болып келеді.
Бұл аймақ ағынсыз шұңғымалар топтарынан құралған. Мұндағы биіктік батыстан
шығысқа қарай 800-12000 метрге дейін биіктей береді. Осындай ойпаттардың
бірінде Түркия астанасы Анкара орналасқан. Қыраттардың оңтүстік бөлігінде
ежелгі вулкандар тізбегі орналасқан. Орталық және Ішкі Аанатолияның
оңтүстігінде көлдер және батпақтар, көбінесе тұзды, орналасқан. Қыраттың
орталығында шамамен 1000 метр биіктікте Түркияда көлемі бойынша екінші
орында тұрған Тұз көлі орналасқан. Бұл көл өзінің суларының тұзды болуымен
ерекшелінеді. Жаз уақытында көл құрғап, түбі тұзды қабатпен жамылады.
Шығыс Анатолия солтүстігінде Понтий таулары мен оңтүстігінде Шығыс
Тавр арасында орналасқан. Батысында аймақты ішкі Анатолиядан Акдаг қыраты
бөледі. Шығыс Анатолияда биік таулар орналасқан, шамамен 1500 метрден 5000
метрге дейін. Армения шекрасының маңында Үлкен Арарат – сөнген вулкан,
Түркияның ең биік нүктесі (5165 метр) орналасқан. Бұл массивтің ерекшелігі
– конус тәрізді формалары болып табылады. Конус шыңы қарлы мұздықпен
жамылған. Үлкен Арарат маңында Кіші Арарат (3925 метр) орналасқан.
1.2 Тарихи-мәдени жағдайы

Түрік мемлекеті Кіші Азияда құрылды. Бұл жерге Орта Азиядан түрік
тілдес тайпалар көшіп келді. Түрік сөзі адам немесе кейбір ғалымдар
пікірінше, дұлыға деген мағынаны береді. Қазіргі астанасы Анкара қаласы
Анкире деген қоныс орнында пайда болды. Ежелгі фригий тілінен аударғанда,
Анкире сөзі тұрақ немесе жол бойындағы дем алу орны деген мағынаны
береді.
Түрік мемлекеті Кіші Азияда құрылды. Бұл жерге Орта Азиядан түрік
тілдес тайпалар көшіп келді. Түрік сөзі адам немесе кейбір ғалымдар
пікірінше, дұлыға деген мағынаны береді. Қазіргі астанасы Анкара қаласы
Анкире деген қоныс орнында пайда болды. Ежелгі фригий тілінен аударғанда,
Анкире сөзі тұрақ немесе жол бойындағы дем алу орны деген мағынаны
береді.
Түрік территориясындағы ең алғашқы цивилизация хеттер цивилизациясы
болған. Бұл халық жел және күн құдайларына сыйынған. Хеттер Анатолия
территориясын Қола дәуірінің ортасынан бастап (б.з.д. 1900-1600 жж) мекен
еткен. Бұл кезеңде Египет билеушісі ұлы Рамзес II соғысып, Сирияны да
бағындырған. Бірақ, ахей гректерінің б.з.д. 1250 жылындағы Трояны
бағындырғаннан кейін хеттер ыдырай бастады. Грек аралдарынан келген теңіз
адамдары хеттерге қысым көрсете бастады. Ал елдің шекараларында аралас
кішігірім теңіз пашалықтары пайда бола бастады. Бұл, Парсы патшасы Кир
Анатолияға шығыстан шабуыл жасағанша дейін (б.з.д. 550-530 жж) жалғасы
берді. Бірақ, парсылар Ескендір Зұлқарнайырмен қуылды. Ескендір қайтыс
болғаннан кейін, оның генералдары соғыс жәдігерлерін өзара бөле бастап,
азамат соғысы басталды. Азамат соғысы галаттар (кельттер) б.з.д. 279 жылы
Анкараны басып алып, өздерінің астанасы ретінде жариялағанша жалғаса берді.

Рим империясы елге тыныштық пен гүлденуді әкелді. Бұл шамамен үш
ғасырға созылды. Сол кезде, түріктер территориясында христиан діні тарала
бастады. Біздің заманымыздың 250 жылы Рим империясы әлсірей бастады. 324
жылы Константин оны біріктірді. Константин жаңа астанасын сала бастады. Бұл
қала Константинополь деген атқа ие болды. 527-565 жылдары Юстиниан Рим
империясын, немесе Византияның атын шығарды. Ол италияны, Балкандарды,
Анатолияны және Солтүстік Африканы қайта өзіне бағындырды, бірақ, оның
қайтысынан кейін бес жыл өткен сон, Меккеде Мұхамед пайғамбар дүниеге
келді. Түрік тарихы ең таңғажайып ертегіге ұқсап кетті. 669-678 жылдары
ислам әскері Константинопольге шабуыл жасады. Ислам династиялары үлкен
билікке ие болды. Дегенмен, Сельджуктардың түрік империясы ең алғашқы болып
қазіргі түркияны биледі.
Ежелгі кезеңдерде түрік мемлекетінің астанасы Истамбул қаласы болды
(еуропалық тілде – Стамбул), қала Мехмед жаулашы бастаған түріктер халқысы
жаулап алған Византия империясының астанасы болған Константинополь
қаласының орнында салынды. Византия империясы құлағаннан кейін еуропалық
және азиаттық Түркияны – Румелия мен Анатолияны біріктірген Осман империясы
құрылды. Осман империясы көп соғысты, оның ішінде Ресей патшалығы мен
Польшамен да соғысты [1].
13 ғасыр соңында Осман империясы түріктерді біріктіре бастап, монғол
шапқыншылықтарынан қорғайды. 1453 жылға қарай османдар Мехед жетекшілігімен
Константинопольды басып алады. Сүлейман ғажайып сұлтаны (1520-1566 жж)
империяны биікке көтеріп, Константинопольды одан да көркейтті. Бірақ,
Сүлейман сұлтанынан кейін бірнеше сұлтан ғана елді билей алды. 1585 жылға
қарай Осман империясы құлай бастады. ХІХ ғасырға қарай дұрыс емес билеу
салдарынан этникалық ұлтшыл конфликтер басталды. Осман империясына бағынған
халық бой көтере бастады. Оларды еуропалық билеушілер қолдады. 1832 жылғы
соғыстан кейін Грек патшалығы құрылды, сербтер, болгар, румындар, албандар,
армян және араб халықтары тәуелсіздікке ұмтылды. 1918 жылы Антанта Түркияны
өзара бөле бастады. Бірінші дүние жүзілік соғысы кезінде Осман империясы
жеңілді: 1918 жылдың 30 қазанында Агамемнон броненосецте британ адмиралы
Түркияға келіссөз талаптарын оқыды (талаптар бойынша Түркия араб елдерінен
әскерін алып кетіп, Батуми мен Бакудан кету керек болды). Түрік әскері
талқандалды, флот ағылшындар және француздар қол астына өте бастады. Осман
империясы өмірін тоқтатып, империямен бірге Стамбул түрік мемлекетінің
астанасы ретінде жойылды.
1923 жылдың қазан айында Түркия Республикасы болып жарияланды,
астанасы Анкара қаласы болды. Тұңғыш Президенті Мустафа Кемаль болды.
Мустафа Кемаль 1938 жылдың 10 қарашасына дейін елді биледі. Тұңғыш
президенті кезінде Түркия саясатына Ислам діні ықпал етпеген. Қазіргі таңда
Түркия батыс мемлекеті, НАТО және БҰҰ мүшесі, әлемде әсері бар мемлекетке
айналды. Ел басы - президент. Парламент 2 палатадан құралған, әр төрт жыл
сайын қайта сайлау өткізіліп отырады. Үкіметті премьер-министр басқарып
отырады.
Түркия өзінің көрікті жерлер саны мен көркемділігімен Греция, Италия
мен Испаниядан кем емес. Қазіргі Түкия территориясы ежелгі кезеңдерінде
Рим, Византия, Осман, Сельджук империялар құрамына кіретін еді, осының
салдарынан ел барлық аталған мемлекеттер мәдениеті мен салттарынан әсері
қалды [1].

1.3 Түркияның туристік аудандары, шекарасы, аумағы

Тарихпен бай және айбындымен ерекшеленетін Памуккале - фантастикалық
бірегейлі орын болып табылады. Бұл ұйғарыммен ешкім дауласпайды. Памуккале
(түрік тілінен аударғанда – Мақтадан жасалған қорған білдіреді) - әлемнің
сегізінші кереметіне жатқызылады. Бұл орын ертеден өз емдік қасиеттеріммен
тамаша пейзаждарымен белгілі. Екі мың жыл бойы ағып тұрған бұлақтар
құрамында жылдар бойы жиналған кальциймен толықтырылды. Тау баурайымен
ағатын бұлақтар террасалар мен кішкентай бассейндер құрастырды. Бірақ,
туристтерді тек қана сұлулық тартапайды, атап өткен термалды қайнар сулары
емдік қасиетімен белгілі. Мұнда адамдар остеохондрозды, бауыр ауруларынан
және бүршіктер, көз, адал, тері және басқа аурулардан емделіп шығады. Бұл
тамаша жердің жанында Хиераполиса ертедегі қалалары құлаған құрылыс
орндарын орналасқан. Мұнда Пергамскогосы патшалық кезеңінен бері сақталған
қала қалдықтары орналасқан. Туристер үшін минералды суларымен толтырылған
бассейн, ежелгі амфитеатр, рим моншасы Түркия территориясындағы ең ірі
некрополь, қақпалар және Домитиана қызықты болады. Мұндағы су температурасы
+35◦С. Бұл суларда Клеопатра да шомылды. Қонақ үйлерінде түнеп, таңғы және
кешкі тамақ ұсынылады. Кешкі тамақтан кейін міндетті түрде кешке қарай
далаға шығу қажет. Мұнда арнайы бағдарламалар құрастырылған.
Бағдарламаларға турист дем алуы үшін көңіл жадырататын шоу кіргізілген.
Мұнда кім Памуккаледе болмады, сол Түркияны да көрмеді деген сөз кеңінен
таралған [15].
Кушадасы қаласында таңырқарлық керуен - сарай бар, 16 Мехмет
сұлтанымен салынды. Сауда керуендері ұзақ жолдан кейін ежелгі заманда
осында тоқтаған. Саяхаттаушылар Ұлы жібек жолы арқылы жерорта теңіздік
қалаларына қара теңіз жолдары арқылы шығысы ғанибеттеріне берілді. Сарай 60
жыл бойы қалпына келтірілді. Көптеген туристер мен жергілікті тұрғындарға,
көпшілікке бұл жерде бос уақытты өткізуге мүмкіншілік жасалған. Сарайдың
ішкі ауласы тропикалық өсімдігімен, керемет фонтанмен жабдықталған. Тыныш
қана жерде сылдырап ағып жатқан су дыбыстары, құстардың назды құбылған
дыбыстары мен шығыс тұздықтарының иісі кез-келген адамды дем алдырады.
Түрік асханасының дәмін осында татуға болады. Мұнда туристер үшін түрік
халық музығасы, билері шоу бағдарламасына кіргізілген.
Әсемдік Дальяна көне Кауноса – де дем алу үшін тартымды аудан. Мұнда
су туризмі, ат туризмі дамыған. Ерекшелігі, тасбақалар әлемін көруге
болады. Бұл жерде тасбақалар жағажайы орналасқан. Жағажай құмында 80
сантиметр тереңдікке тасбақалар өздерінің жұмыртқаларын салып қояды.
Дальян өзені бойында б.з.д. 4 ғасырға жататын ликия патшаларының
зираттары орналасқан. Бұл жердің маңында Каунос ежелгні қаласы орналасқан.
Мұнда Агору орны, рим моншалары, амфитеатр орналасқан. Сонымен қатар, мұнда
да емдік орны орналасқан. Бірақ бұл минералды сулар емес, бұл батпақтар.
Батпақтардың құрамында күкіртті сулар бар. Олардың шығарған буының ерекше
қасиеті бар.
Родос – 300 жыл бойы осман импениясының қол астында болған. Аралда
Мармариса дем алыс орны орналасқан [14] .
Астана таң қалатын көрінісі тау шыңынан ашылады, гигантикалық
аквариум, амфитеатр, стадионды байқап қарайды - туристтер Смита. Сиднейі
адмиралы намысына аталған, қайда олимпиада ойынның біріншілер болып өтті.
Серуен төселген көшелерге кәрі қаланың, аспалы көпірлерге арқылы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.