Тұрақты даму концепциясы туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Тұрақты даму концепциясы

Адамзат қоғамының алдында тұрған экологиялық мәселелер оның дамуыньң
барлық тарихи кезеңдерінде орын алып отырды. Бірақ, өндірістік қоғам мен
демографиялық жарылыс кезеңінде адамзаттың табиғатқа теріс әсерінің
нәтижелері ғаламдық сипатқа ие болды. Экологиялық мәселенің мәні —
табиғаттағы қалыптасқан тепе-теңдікті бұзбай, миллиардтаған адамдарды жерде
қоныстандыру және олардың барлық қажеттіліктерін қамтамасыз ету. Казіргі
Жердегі тіршілік адам қызметінің сипатына тәуелді.
Қазіргі кезең адамының ерекше биосфералық қызметі — биосфераны қорғау
мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр.

Экологиялық
мәселелердің алдын алу үшін адам ретсіз дамудан тиімді, реттелген,
табиғатпен қоғамның даму зандарына негізделген дамуға өтуі тиіс. Тек осы
кезде ғана адамзат қоғамының дамуы үздіксіз, ұзақ уақыттық, бірқалыпты
жағдайда, табиғи және әлеуметтік дағдарыссыз дамиды. Мұндай дамуды —
тұрақты даму деп атайды. Бірақ бұл үшін адамдардың сана-сезімі, олардың
мақсаты мен адамгершілік бағыттылығы өзгеруі тиіс.
Планетадағы тіршілікті қорғау бүкіл адамзаттың бірігуін талап
етеді.
1987 жылы БҰҰ-ның Дүниежүзілік қоршаған орта мен даму комиссиясы
Біздің жалпы болашағымыз атты есебінде қоршаған орта үшін қауіпсіз,
жолда экономикалық дәуірге аяң басуға шақырды.
Алғаш рет тұрақты даму концепциясы ұсынылды.
Тұрақты даму дегенде қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырьш,
болашақ ұрпақтардың өзінің қажетгіліктерін қамтамасыз етуіне қаупі
туғызбайтын даму деп түсіну керек. Біз ата-бабаларымыздың Жерін мұраға
алған жоқпыз. Біз оны өзіміздің балаларымыздан қарызга алдық (БҰҰ
материалдарынан) .
1992 жылдың маусым айында Рио-де-Жанейро қаласында өткен БҰҰ-ның
қоршаған орта мен даму бойынша өткен конференциясы Тұрақты даму
концепциясын және XXI ғасырдың күн тәртібіне атты ауқымды бағдарламасы
қабылдады. Бұл бағдарламада шешілуі болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз
ететін жалпы мәселелер қарастырылған.
Сонымен қатар конференцияда мәлімдеме мен екі концепция - климаттың
өзгеруінің алдын алу, ормандарды қорғау мен биологиялық алуантүрлілікті
сақтау мәселелері бойынша қабылданды.
Бұл мәселелерді кешенді ғылыми тұрғыдан шешуге болады. Бұл үшін
экология, экономика және әлеуметтік дамудың барлық негізгі топтарын
біртұтас кешен түрінде қарастыру қажет(сызбанұсқа).
БҰҰ-ның конференциясы барлық елдердің үкіметтерін тұрақты дамудың
үлттық концепцияларын қабылдауға шақырды.
Қазақстан Республикасының Үкіметі ұсынған Қазақстан Республикасының
тұрақты дамуға көшу концепциясы бекітілді Республиканың экологиялық
саясаты оның экологияльқ қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.
Республика Президенті Н. Назарбаевтың БҰҰ Бас Ассамблеясында жасаған
баяндамасында тұрақты дамуға жетудің түйінді мәселелерін шешудегі еліміздің
белсенді қызметін дәлелдейтін нақты мысалдар келтірді. 1992-1998 жылдар
аралығында Қазақстан тарихта бірінші болып ядролық полигонын жауып, ядролық
қарудан бас тартты, Аралды сақтап қалуға арналған интеграциялық
процестердің ұйтқысы болды.
Қазіргі уақытта экологиялық, экономикалық әлеуметтік мәселелерді
интеграциялау саласындағы саяси іс-шараларды анықтау жолдары іздестірілуде.
Олар:
бұзылған экожүйелерді қалпына келтіруді
қамтамасыз ету;
суды тиімді пайдаланудьң нақты шараларын
анықтау;
жерді пайдалану, ауыл шаруашылығының тұ-
рақты дамуын жүзеге асыруға, биологиялық
алуантүрлілікті сақтауга бағытталған үйлесімді
іс-шараларды қабылдау.

Қоғамның тұрақты дамуының жалпы сызбанұсқасы
Биологиялық алуантүрлілікті сақтау концепциясына сәйкес биологиялық
алуан түрлілікті қорғаудың ұлттық баяндамасы қабылданды.
Тұрақты дамуды қамтамасыз ету құралдарымен байланысты мәселелерге
мыналар жатады:
қаржы ресурстары және оларды пайдалану
механизмі;
экологиялық қауіпсіз технологияларды қолда-
ну; тұрақты дамуды ғылыми және ақпараттық
қамтамасыз ету. Бұл мәселелердің біздің Рес-
публикамыздың тұрақты дамуын қамтамасыз
етуде маңызы ерекше.
Бұл "мәселелерді шешудің міндеттері Қазақстан Решубликасының
экологиялық қауіпсіздік концепциясында қарастырылған (Қазақстан
Республикасының Президентінің шешімімен бекітілген, 30 сәуір, 1996 жыл).
Республиканың экологиялың қауіисіздігі дегенде ең алдымен қоршаған ортаға
антроногенді немесе табиғи әсердің нәтижесінде жеке адамға, қо-ғамға,
табиғат пен мемлекеттің өмірлік маңызды қажеттіліктерін нақты және мүмкін
болатын қауіптен қорғауды қамтамасыз ету процесін түсінеміз. Экологиялық
қауіпсіздік жүйесіне биосфера мен сыртқы антропогенді және табиғи факторлар
арасындағы тепе-тендікті ұстап тұруға багытталған медициналық, биологиялық,
экологиялық, құқықтық іс-шаралардың жиынтығы жатады. Алда тұрған маңызды
мәселенің бірі адамды қоршаған ортаға мүмкін болатын шекті экологиялық
қысымды, яғни экожүйелердің өзара байланыстары, қарым-қатынастары, олардың
біртұтастығы сақталатын антропогенді фактордың әсер етуінің максималды
деңгейін анықтау больш табылады.
Қазіргі кезде Қазақстан территориясының көптеген бөліктері күшті
антропогенді әсерге ұшыраған. Арал маңы аймағы экологиялық қатер аймағы
болып табылады. Мұнда шаруашылық қызметінің нәтижесінде қоршаған орта
көптеген өзгерістерге ұшыраған, Аралдың экожүйесі бұзылып, халықтың
денсаулығының төмендеуі мен өлімнің артуы байқалып отыр.
Қазақстан Республикасьның экологиялық қауіпсіздігінің стратегиялық
мақсаты мен міндеттеріне экологиялық білім және тәрбие беру жүйесін жасау
мен дамыту жатады.

Қоғам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасынын төрт кезені

Екінші аграрлық кезеңге адамның мәдени жер өңдеуге көшуінен басталған
неолит дәуірі жатады (б.э.д. VIII—VII ғасырлар). Бұл дәуір өнеркәсіптік
өндірістің қалыптасуына дейінгі кезеңді, яғни б.э. XVII ғасырына дейінгі
уақытты алып жатыр. Әлеуметтік экономикалық жағынан алғанда бұл кезең құл
иеленушілік және феодалдық қоғамдар кезеңі болып табылады.
Неолит дәуірінен бастап, егіншілік пен мал шаруашылығының
дамуына байланысты қоғам биосфераға күшті әсер ете бастады.
Ормандарды кесу, шалғындық далаларды жырту, үй жануарларын
жою нәтижесінде ғаламшардың орасан үлкен территориялары біртіндеи
құмды шөлдер мен жартасты тауларға айнала бастады. Археологияльқ және
палеоботаникалық зерттеулер қазіргі кездегі шөлдер Гоби, Қарақұм, Қызылқұм,
Сахара шөлдерінің территориясын бір кездерде гүлденген өркениетті елдер
алып жатқанын көрсетеді.
Аграрлық кезеңнен бастап тарихтағы техногенді дәуір басталады, яғни
адам белсенді түрде биосфераны азгерте бастады, табигаттьқ зандылықтарын
өзінің мақсатына бағытталған түрде пайдалана бастады. Сондықтан егіншілік
технологиясы, мал шаруашылығының технологиясы туралы осы кезеьңен бастап
айтуға болады.
Аграрлық кезеңнің соңы кеме қатынасымен, Жаңа дүниенің, Тынық
мүхитының аралдарының ашылуымен, еуропалықтардың Үндістан мен Қытайға,
Африка мен Орталық Азияға, Шығыс Сібірге енуімен сипат-талады. Аталғандар
Жердің табиғаты туралы, оның орман, топырақ, су ресурстары, минералдық
байлықтары туралы түсініктерді өзгертті және оларды пайдаланудың жаңа
мүмкіндіктерін туғызды.
Кеме қатынасының дамуы теңіз кәсіпшілігінің кеңеюіне, ең алдымен
киттер мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.