Ұзақ мерзімді салымдарды өтеу мерзімдері есебінің тәртібі
КІРІСПЕ
Банктер өзінің активті операцияларын жүргізу үшін пассивті
операцияларды өткізу нәтижесінде пайда болатын тартылған қаржыларды
қолданады. Коммерциялық банктің пассивті операциялары келесі нысанда жүзеге
асырылуы мүмкін:
• банк қорын қалыптастыру және ұлғайту үшін банктердің пайдасы есебінен
аударулар;
• басқа заңды тұлғалардан алынған несиелер;
• депозиттік операциялар.
Депозиттік операциялар – бұл заңды және жеке тұлғалардың тартылған
қаржылары бойынша белгілі бір мерзімге немесе талп ету салымы бойынша
банктердің операциялары. Депозиттік операцияларды жүргізу кезінде кез
келген банк өздері дайындаған депозиттік саясатты ұстанады және олар өз
кезегінде келесі ережелерге негізделеді:
1. депозиттік операциялар банктің пайда табуына немесе болашақта пайда
табуға мүмкіндік жасауға негізделіп ұсынылады;
2. депозиттік операцияларды ұйымдастыру үдерісінде депозиттік операция
–лар субъектісінің әр түрлілігіне және депозиттердің әр түрлі
нысандарының үйлесімділігіне ұмтылыс болады;
3. депозиттік операцияларды жүзеге асыру барысында осы және депозиттер мен
несиелік салымдардың мерзімдері мен сомалары бойынша несие ұсыну
операциялары арасындағы өзара байланыс пен өзара келісімділіктің болуын
қамтамасыз етуі қажет;
4. депозиттік операцияларды ұйымдастыру үдерісінде банк балансының
өтімділігінің жоғары деңгейде қамтамасыз ететін мерзімдік депозиттерге
ерекше анзар аударған жөн;
5. депозиттік операцияларды ұйымдастыра отырып, банк депозиттік шоттардағы
бос қаржы резервтерінің (активті операцияларға тартылмаған) ең аз болуына
талпынуы керек;
6. депозиттерді тартуға әсер ететін банк қызметтерді дамыту және
қызмет көрсету сапасы мен мәдениетін жоғарылату шараларын
қарастырған жөн.
Ұзақ мерзімді салымдарды өтеу мерзімдері есебінің тәртібі
Салымшы депозиттік шотты ашпас бұрын, банк пен салымшы депозитті
ашуға қатысты екі серіктес құқықтары мен міндеттерін белгілейді. Банк
салымшы арасындағы келісім – салымшы жарна енгізіп, банк өз
кезегінде оған шот ашып, енгізілген сома туралы белгі қойылатын
арнайы кітапшаны жүргізуіне негізделеді. Бұл кітапша клиентке жазба
жасалған соң беріледі. Заңды түрде мұндай шартты қатынас қарызды
білдіреді, ол бойынша клиент – кредитор, ал банк – дебитор болып
табылады. Келісім жинақ шотына депозит салынған соң күшіне енеді.
Депозиттер тарту банк үшін маңызды міндет, сондай-ақ депозиттік
операциялардың дұрыс бухгалтерлік есебін ұйымдастыру маңызды. Салым
операцияларының бухгалтерлік есебін ұйымдастырудағы міндет әр салым
бойынша ақша қаржыларының дәл есебін қамтамасыз ету және банк
мекемесінің қызметін басқару үшін қажетті ақпаратты алу. Бұл
міндетті орындауға депозиттік операциялардың тиісті синтетикалық
және аналитикалық есебін ұйымдастыру арқылы қол жеткізіледі.
Аналитикалық есептің мәні нақты салымшы депозиттері, ал синтетикалық
есептің мәні – депозиттердің анықталған түріне жататын депозиттер.
Депозиттік салымдардың есебі үшін қолданылатын шоттар:
2211 – Клиенттердің талап ету бойынша салымдары;
2215 – Клиенттердің қысқа мерзімді салымдары;
2217 – Клиенттердің ұзақ мерзімді салымдары;
2219 – Клиенттердің шартты салымдары;
2221 – Клиенттердің арнайы салымдары;
2222 – Арнайы мақсаттағы еншілес ұйымдардың кепілдік салымдары;
2223 – Клиенттердің кепілдік-салымдары.
Барлық көрсетілген шоттар пассивті: кредиттік сальдо банктің
клиент алдындағы берешегін білдіреді: айналым дебет бойынша бұрын
қабылданған депозит сомасында берешекті өтеу және пайыздарды қосу;
кредит бойынша пайыздарды есептеу және жаңадан қабылданған салымдар.
Депозиттерді кіріс құжаттары негізінде, қолма-қол ақша негізінде
тарту кезінде шоттар корреспонденциясы құрылады:
Дт 1001 Кассадағы нақты ақша
Кт 2217 Ұзақ мерзімді салым
Депозиттор – заңды тұлғалардан ұзақ мерзімді салым қабылдау кезінде:
Дт 2203 Клиенттердің есеп айырысу шоты
Кт 2217 Ұзақ мерзімді салым
Басқа банктер қызмет көрсететін клиенттерден депозиттер тарту
кезінде, тиісті ақша қаржылары корреспонденттік шоттар арқылы түседі.
Бұл кезде келесі жазба жасалады:
Дт 1051 – 1052 Корреспонденттік шоттар
Кт 2211 – 2229 Тартылған салымдар
Депозиттер бойынша тартылған қаржыларды қайтару кезінде кері
бухгалтерлік жазба жасалады:
Дт 2217 Ұзақ мерзімді салым
Кт 1001 Кассадағы нақты ақша
2203 Клиенттердің ағымды шоттары
1051 – 1052 Корреспонденттік шоттар
Банк тартылған ұзақ мерзімді салымды қайтармаған жағдайда
мерзімі өткен депозиттер қатарына жатқызады және оған келесі өткізбе
жасалады:
Дт 2217 Ұзақ мерзімді салым
Кт 2224 – 2226 Клиенттердің салымдары бойынша мерзімі өткен
қарыз
Мерзімі өткен салымдар сомасын қайтарған кезде келесі шоттар
корреспонденциясы жасалады:
Дт 2224 – 2226 , 2226 Клиенттердің салымдары бойынша мерзімі
өткен қарыз
Кт 1001 Кассадағы нақты ақша
2203 Клиенттердің ағымды шоттары
1051 – 1052 Корреспонденттік шоттар.
Қарыздық пайыз – ақша қаражаттарын қарыздвқ құн үшін қарыз
алуғашыға, сондай-ақ, ақша қаржыларын ақша, несие және қаржы
нарықтарында орластырушы ... жалғасы
Банктер өзінің активті операцияларын жүргізу үшін пассивті
операцияларды өткізу нәтижесінде пайда болатын тартылған қаржыларды
қолданады. Коммерциялық банктің пассивті операциялары келесі нысанда жүзеге
асырылуы мүмкін:
• банк қорын қалыптастыру және ұлғайту үшін банктердің пайдасы есебінен
аударулар;
• басқа заңды тұлғалардан алынған несиелер;
• депозиттік операциялар.
Депозиттік операциялар – бұл заңды және жеке тұлғалардың тартылған
қаржылары бойынша белгілі бір мерзімге немесе талп ету салымы бойынша
банктердің операциялары. Депозиттік операцияларды жүргізу кезінде кез
келген банк өздері дайындаған депозиттік саясатты ұстанады және олар өз
кезегінде келесі ережелерге негізделеді:
1. депозиттік операциялар банктің пайда табуына немесе болашақта пайда
табуға мүмкіндік жасауға негізделіп ұсынылады;
2. депозиттік операцияларды ұйымдастыру үдерісінде депозиттік операция
–лар субъектісінің әр түрлілігіне және депозиттердің әр түрлі
нысандарының үйлесімділігіне ұмтылыс болады;
3. депозиттік операцияларды жүзеге асыру барысында осы және депозиттер мен
несиелік салымдардың мерзімдері мен сомалары бойынша несие ұсыну
операциялары арасындағы өзара байланыс пен өзара келісімділіктің болуын
қамтамасыз етуі қажет;
4. депозиттік операцияларды ұйымдастыру үдерісінде банк балансының
өтімділігінің жоғары деңгейде қамтамасыз ететін мерзімдік депозиттерге
ерекше анзар аударған жөн;
5. депозиттік операцияларды ұйымдастыра отырып, банк депозиттік шоттардағы
бос қаржы резервтерінің (активті операцияларға тартылмаған) ең аз болуына
талпынуы керек;
6. депозиттерді тартуға әсер ететін банк қызметтерді дамыту және
қызмет көрсету сапасы мен мәдениетін жоғарылату шараларын
қарастырған жөн.
Ұзақ мерзімді салымдарды өтеу мерзімдері есебінің тәртібі
Салымшы депозиттік шотты ашпас бұрын, банк пен салымшы депозитті
ашуға қатысты екі серіктес құқықтары мен міндеттерін белгілейді. Банк
салымшы арасындағы келісім – салымшы жарна енгізіп, банк өз
кезегінде оған шот ашып, енгізілген сома туралы белгі қойылатын
арнайы кітапшаны жүргізуіне негізделеді. Бұл кітапша клиентке жазба
жасалған соң беріледі. Заңды түрде мұндай шартты қатынас қарызды
білдіреді, ол бойынша клиент – кредитор, ал банк – дебитор болып
табылады. Келісім жинақ шотына депозит салынған соң күшіне енеді.
Депозиттер тарту банк үшін маңызды міндет, сондай-ақ депозиттік
операциялардың дұрыс бухгалтерлік есебін ұйымдастыру маңызды. Салым
операцияларының бухгалтерлік есебін ұйымдастырудағы міндет әр салым
бойынша ақша қаржыларының дәл есебін қамтамасыз ету және банк
мекемесінің қызметін басқару үшін қажетті ақпаратты алу. Бұл
міндетті орындауға депозиттік операциялардың тиісті синтетикалық
және аналитикалық есебін ұйымдастыру арқылы қол жеткізіледі.
Аналитикалық есептің мәні нақты салымшы депозиттері, ал синтетикалық
есептің мәні – депозиттердің анықталған түріне жататын депозиттер.
Депозиттік салымдардың есебі үшін қолданылатын шоттар:
2211 – Клиенттердің талап ету бойынша салымдары;
2215 – Клиенттердің қысқа мерзімді салымдары;
2217 – Клиенттердің ұзақ мерзімді салымдары;
2219 – Клиенттердің шартты салымдары;
2221 – Клиенттердің арнайы салымдары;
2222 – Арнайы мақсаттағы еншілес ұйымдардың кепілдік салымдары;
2223 – Клиенттердің кепілдік-салымдары.
Барлық көрсетілген шоттар пассивті: кредиттік сальдо банктің
клиент алдындағы берешегін білдіреді: айналым дебет бойынша бұрын
қабылданған депозит сомасында берешекті өтеу және пайыздарды қосу;
кредит бойынша пайыздарды есептеу және жаңадан қабылданған салымдар.
Депозиттерді кіріс құжаттары негізінде, қолма-қол ақша негізінде
тарту кезінде шоттар корреспонденциясы құрылады:
Дт 1001 Кассадағы нақты ақша
Кт 2217 Ұзақ мерзімді салым
Депозиттор – заңды тұлғалардан ұзақ мерзімді салым қабылдау кезінде:
Дт 2203 Клиенттердің есеп айырысу шоты
Кт 2217 Ұзақ мерзімді салым
Басқа банктер қызмет көрсететін клиенттерден депозиттер тарту
кезінде, тиісті ақша қаржылары корреспонденттік шоттар арқылы түседі.
Бұл кезде келесі жазба жасалады:
Дт 1051 – 1052 Корреспонденттік шоттар
Кт 2211 – 2229 Тартылған салымдар
Депозиттер бойынша тартылған қаржыларды қайтару кезінде кері
бухгалтерлік жазба жасалады:
Дт 2217 Ұзақ мерзімді салым
Кт 1001 Кассадағы нақты ақша
2203 Клиенттердің ағымды шоттары
1051 – 1052 Корреспонденттік шоттар
Банк тартылған ұзақ мерзімді салымды қайтармаған жағдайда
мерзімі өткен депозиттер қатарына жатқызады және оған келесі өткізбе
жасалады:
Дт 2217 Ұзақ мерзімді салым
Кт 2224 – 2226 Клиенттердің салымдары бойынша мерзімі өткен
қарыз
Мерзімі өткен салымдар сомасын қайтарған кезде келесі шоттар
корреспонденциясы жасалады:
Дт 2224 – 2226 , 2226 Клиенттердің салымдары бойынша мерзімі
өткен қарыз
Кт 1001 Кассадағы нақты ақша
2203 Клиенттердің ағымды шоттары
1051 – 1052 Корреспонденттік шоттар.
Қарыздық пайыз – ақша қаражаттарын қарыздвқ құн үшін қарыз
алуғашыға, сондай-ақ, ақша қаржыларын ақша, несие және қаржы
нарықтарында орластырушы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz