Кәсіпорынның қаржылық есебі
Кәсіпорындар мен мекемелер де әкімшілік құқық субъектілері болып табылады.
Шаруашылық –коммерциялық қызметі жүзеге асырушы ұйымдар кәсіпорынға жатады,
олардың басты мақсаты- табыс алу.
Кәсіпорындарға қарағанда мекемелердің айырмашылығы, олар әкімшілік-саяси,
ғылыми, мәдени -әлеуметтік және басқа өрістердегі функцияларды табыс
таппай орындайды, шаруашылық-коммерциялық қызмет оларға тән емес, тек
қосымша болуы мүмкін. Бұл- кәсіпорын мен мекемелерді әкімшілік құқық
субъектілері ретінде бірінен бірін бөліп қараудың негізгі себептері.
Кәсіпорындар мен мекемелердің қызыметінің нормативтік-құқықтық
негізін ҚР Азаматтық кодексі, заңнама мен заң күші бар актілер құрайды.
Кәсіпорындар мен мекемелердің әкімшілік-құқықтық мәртебесі олардың түріне
байланысты. Ұйымдарды мына белгілеріне қарай топтастыруға болады:
-Меншік формалары бойынша: мемлекеттік; заңды жне жеке тұлғалардың жеке
меншігіне негізделген дара; аралас;
- Қызметтің негізгі түрі бойынша: өнеркәсіптік, ауыл шаруашылық, сауда,
көлік, банк, сақтандыру, құрылыс.т.б.
- Денсаулық сақтау, білім беру, мәдени, ғылыми, спорт, және т.б.
мекемелері.,
Ұйымдар өз кезегінде ұйымдық – құқықтық формаларына қарай кооперативтер;
шаруашылық серіктестері, оның ішінде, акцанерлік қоғам; қоғамдық және діни
бірлестіктер; мемлекеттік; концерндер; корпарациялар, консорциумдар,
холдинг компаниялары, фирмалары, т.б. болып бөлінеді.
Ұйымдар басқа негіздемелер бойынша да топтастырылуы мүмкін, мысалы, шетел
капиталының қатысуына байланысты.ү
Ұйымдардың мүліктің меншік иелері немесе уәкілетті органдар құрады.
Мемлекеттік ұйымдардың құрылуы басқарудың құқықтың актілерін шығаруды
қарастырады. Олар бар ұйымды қайта ұйымдастырудың, оның ішінде монополияға
қарсы органдардың шешімі бойынша мәжбүрлеп қайта ұйымдастыру нәтижесінде де
құрылуы мүмкін.
Ұйымдардың көпшілігінде міндетті түрде жарғы болуы тиіс, оны меншік иесі
немесе уәкілетті орган бекітеді, ал жарғыда көрініс табатын негізгі
мәселелерді мемлекет анықтайды. Сонымен қатар ұйымдар құрылтай шарты
негізінде, ал мекемелер, заңда көзделген жағдайда – осындай түрді
ұйымдастыру туралы жалпы ереже негізінде әрекет ете алады.
Ұйымдардың әкімшілік құқық субъектілігі олар әділет органында
тіркелген кезден бастап туындайды.Құрылтай құжаттары заң талптарына сай
келмесе, заңда белгіленген құру тәртібі бұзылса, тіркеуден бастартылуы
мүмкін. Ұйымдар тіркеуден өткенде оларға қоғамдық өмірдің әртүрлі өрісінде,
оның ішінде мемлекетік басқару өрісінде құқықтар мен міндеттер, әкімшілік
құқыөқ қатынастарына кіру қабілеті беріледі. Бұл өрістегі құқықтар мен
міндеттер олардың әкімшілік –құқықтық мәртебесінің міндетті түрдегі
элементі болып табылады. Олардың ішіндегі мемлекеттік болып табылатындарына
мемлекет міндет белгілейді., функциялары мен құрылымын, басқару оргадарын
құру тәртібін және бағыныштылық сипатын анықтайцды, ол олардың құқықтық
мәртебесінің бөлігі болып табылады. Жеке ұйымдар, жалпы құқықтық
міндеттеулерге бағынғанымен, ондай мәселелерді өз бетімен шешеді. Мысалы,
банктер мен сақтандыру ұйымдары өздеріне заң рұқсат еткен қызметпен ғана
айналысуға құқылы. Мемлекеттік, жеке және аралас ұйымдардың әкімшіліқ –
құөықтық мәртебесінде біршама айырмашылықтар бар, бірақ олар біртіндеп
жойылады, себебі, меншік формасына қарамастан олардың бәрінде құрудың,
тіркеудің және ... жалғасы
Шаруашылық –коммерциялық қызметі жүзеге асырушы ұйымдар кәсіпорынға жатады,
олардың басты мақсаты- табыс алу.
Кәсіпорындарға қарағанда мекемелердің айырмашылығы, олар әкімшілік-саяси,
ғылыми, мәдени -әлеуметтік және басқа өрістердегі функцияларды табыс
таппай орындайды, шаруашылық-коммерциялық қызмет оларға тән емес, тек
қосымша болуы мүмкін. Бұл- кәсіпорын мен мекемелерді әкімшілік құқық
субъектілері ретінде бірінен бірін бөліп қараудың негізгі себептері.
Кәсіпорындар мен мекемелердің қызыметінің нормативтік-құқықтық
негізін ҚР Азаматтық кодексі, заңнама мен заң күші бар актілер құрайды.
Кәсіпорындар мен мекемелердің әкімшілік-құқықтық мәртебесі олардың түріне
байланысты. Ұйымдарды мына белгілеріне қарай топтастыруға болады:
-Меншік формалары бойынша: мемлекеттік; заңды жне жеке тұлғалардың жеке
меншігіне негізделген дара; аралас;
- Қызметтің негізгі түрі бойынша: өнеркәсіптік, ауыл шаруашылық, сауда,
көлік, банк, сақтандыру, құрылыс.т.б.
- Денсаулық сақтау, білім беру, мәдени, ғылыми, спорт, және т.б.
мекемелері.,
Ұйымдар өз кезегінде ұйымдық – құқықтық формаларына қарай кооперативтер;
шаруашылық серіктестері, оның ішінде, акцанерлік қоғам; қоғамдық және діни
бірлестіктер; мемлекеттік; концерндер; корпарациялар, консорциумдар,
холдинг компаниялары, фирмалары, т.б. болып бөлінеді.
Ұйымдар басқа негіздемелер бойынша да топтастырылуы мүмкін, мысалы, шетел
капиталының қатысуына байланысты.ү
Ұйымдардың мүліктің меншік иелері немесе уәкілетті органдар құрады.
Мемлекеттік ұйымдардың құрылуы басқарудың құқықтың актілерін шығаруды
қарастырады. Олар бар ұйымды қайта ұйымдастырудың, оның ішінде монополияға
қарсы органдардың шешімі бойынша мәжбүрлеп қайта ұйымдастыру нәтижесінде де
құрылуы мүмкін.
Ұйымдардың көпшілігінде міндетті түрде жарғы болуы тиіс, оны меншік иесі
немесе уәкілетті орган бекітеді, ал жарғыда көрініс табатын негізгі
мәселелерді мемлекет анықтайды. Сонымен қатар ұйымдар құрылтай шарты
негізінде, ал мекемелер, заңда көзделген жағдайда – осындай түрді
ұйымдастыру туралы жалпы ереже негізінде әрекет ете алады.
Ұйымдардың әкімшілік құқық субъектілігі олар әділет органында
тіркелген кезден бастап туындайды.Құрылтай құжаттары заң талптарына сай
келмесе, заңда белгіленген құру тәртібі бұзылса, тіркеуден бастартылуы
мүмкін. Ұйымдар тіркеуден өткенде оларға қоғамдық өмірдің әртүрлі өрісінде,
оның ішінде мемлекетік басқару өрісінде құқықтар мен міндеттер, әкімшілік
құқыөқ қатынастарына кіру қабілеті беріледі. Бұл өрістегі құқықтар мен
міндеттер олардың әкімшілік –құқықтық мәртебесінің міндетті түрдегі
элементі болып табылады. Олардың ішіндегі мемлекеттік болып табылатындарына
мемлекет міндет белгілейді., функциялары мен құрылымын, басқару оргадарын
құру тәртібін және бағыныштылық сипатын анықтайцды, ол олардың құқықтық
мәртебесінің бөлігі болып табылады. Жеке ұйымдар, жалпы құқықтық
міндеттеулерге бағынғанымен, ондай мәселелерді өз бетімен шешеді. Мысалы,
банктер мен сақтандыру ұйымдары өздеріне заң рұқсат еткен қызметпен ғана
айналысуға құқылы. Мемлекеттік, жеке және аралас ұйымдардың әкімшіліқ –
құөықтық мәртебесінде біршама айырмашылықтар бар, бірақ олар біртіндеп
жойылады, себебі, меншік формасына қарамастан олардың бәрінде құрудың,
тіркеудің және ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz