Электр тоғы ұғымы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

М. Тынышбаев атындағы Қазақ көлік және камуникациялар колледжі.

Реферат
Тақырыбы: Электр тоғы ұғымы

Орындаған: Мәмбет Айбек

Алматы - 2022ж

Жоспар:
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім:
1) Электр тоғы. Ток тығыздығы.
2) Біртекті өткізгіш үшін Ом заңы.
3) Джоуль- Ленц заңы.
4) Тармақталған тізбектер. Кирхгоф ережесі.
5) Электромагниттік индукция құбылысы.
3. Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе:
Электр тогы - электр қозғаушы күштің әсерінен зарядтардың (зарядталған бөлшектер немесе дене) бағытталған қозғалысы.
Зарядталған бөлшектер: өткізгіштерде -- электрондар, электролиттерде -- иондар (катиондар мен аниондар), газда -- иондар мен электрондар, арнайы жағдайдағы вакуумда -- электрондар, жартылай өткізгіштерде -- электрондар мен кемтіктер (электронды-кемтіктік өтімділік) болып табылады.
Электр тогы энергетика саласында -- энергияны алыс қашықтыққа жеткізу үшін, ал телекоммуникация саласында -- ақпаратты шалғайға тасымалдау үшін қолданылады.
Сипаттамалар
Электр тогының бағыты шартты түрде өткізгіштердегі оң заряд тасушылардың орын ауыстыру бағыты алынады, бірақ өткізгіштердегі заряд тасушылардың заряды теріс (мысалы, металда электрон) болғандықтан ток бағыты электрондардың бағытына қарсы келеді. Электр тогы өткізгіш бойымен спиральді қозғалады.
Токтың тұрақты ток (ағылш. direct current, DC) және айнымалы ток (ағылш. alternating current, AC) деп аталатын екі түрі бар.
Тұрақты ток -- уақыт бойынша бағыты және шамасы өзгермейді. Тұрақты ток көздері: аккумуляторлар, батареялар. Электрондар - тан + ағылады.
Айнымалы ток -- бағыты мен шамасы периодты түрде өзгеріп отыратын электр тогы. Ал техникада айнымалы ток деп ток күші мен кернеудің период ішіндегі орташа мәні нөлге тең болатын периодты ток түсіндіріледі. Айнымалы ток байланыс құрылғыларында (радио, теледидар, телефон т.б.) кеңінен қолданылады.

Негізгі бөлім
1. Электр тоғы-электр қозғаушы күштердің әсерінен зарядтардың (зарядталған бөлшектер немесе дене) бағытталған қозғалысы.
Зарядталған бөлшектер: өткізгіштерде - электрондар, электролиттерде - иондар(катиондар мен аниондар), газда - иондар мен элетрондар, арнайы жағдайдағы вакуумда-электрондар, жартылай өткізгіштерде - элетрондар мен кемтіктер болып табылады.
Электр тогы энергетика саласында- энергияны алыс қашықтыққа жеткізу үшін, ал телекоммуникация саласында-ақпаратты шалғайға тасымалдау үшін қолданылады.
Бұл тарауда өткізетін ортадағы өткізгіштік тогын, яғни металдардағы токты қарастырумен шектелеміз. Белгілі болғандай, электр тогы қандай да бір S бет арқылы (мысалы, өткізгіштің көлденең қимасы арқылы) заряд тасымалы екендігі белгілі. Өткізетін ортада ток тасушылар электрондар, иондар, не басқа бөлшектер болуы мүмкін.
Электр өрісі болмаса, ток тасушылар хаосты қозғалыс жасайды және кез келген ойша алынған S бет арқылы екі бағытта оң және теріс тасушылардың орташа есеппен бірдей саны өтеді, сондықтан S бет арқалы өтетін нөлге тең. Элетр өрісін қосқан кезде тасушылардың хаосты қозғалысына қандайда бір U орташа жылдамдықпен реттелген қозғалы қосылады және S бет арқылы ток пайда болады. Сөйтіп, электр тогы- бұл шын мәнісінде электр зарядтарының реттелген тасымалдануы.
Элетр тогының сандық өлшемі I ток күші, яғни, қарастырып отырған S бет арқылы уақыт бірлігінде тасымалданатын заряд болып табылады; I=dqdt.
Ток күшінің өлшем бірлігі ампер (А) болып табылады.
Ток тығыздығы. Электр тогы өзі өтетін бет бойында бір қалыпты таралмауы мүмкін. Сондықтан токты дәлірек сипаттау үшін J- ток тығыздығының векторын енгізді. Осы вектордың модулі сан жағынан берілген нүктедегі ток тасушылардың қозғалыс бағытына перпендикуляр орналасқан элементар аудан арқылы өтетін - сол ауданға қатынасына тең: J-векторының бағыты ретінде оң тасушылардың реттелген қозғалысының u- жылдамдық веторының бағыты алынады (немесе теріс тасушылардың реттелген қозғалысының жылдамдық векторына қарама-қарсы бағыты). Егер тасушылар оң және сондай-ақ, теріс зарядтар болса, онда ток тығыздығы төмендегі формуламен анықталады: мұндағы, және оң және теріс зарядтың Тасушылары тасушылардың көлемдік ығыздықтары; және олардың реттелген қозғалысының жылдамдықтары. тек электрондар болып табылатын өткізгіштерде ток тығыздығы .
J векторының өрісін графиктік түрде ток сызығының көмегімен Е векторының сызықтары сияқты кескіндеуге болады. Қарастырып отырған S беттің әрбір нүктесіндегі ток тығыздығының веторын біле отырып, J векторының ағыны ретінде осы бет арқылы өтетін ток күшін табуға болады: .

2. Біртекті өткізгіш үшін Ом заңы. Ом заңы-электр тогының негізгі заңдарының бірі. Эксперимент жүзінде ашылған Ом заңы:біртекті өткізгіштің бойымен ағатын ток күші оның ұштарындағы потенциалдар айырымына (U кернеуге) пропорционал , мұндағы, R-өткізгіштің электрлік кедергісі. Кедергінің өлшем бірлігі ом (Ом).

R кедергі өткізгіштің пішіні мен өлшамдеріне, оның материалына және температураға, сондай-ақ, мұны есте сақтау керек- өткізгіш бойымен өтетін токтың конфигурациясына тәуелді болады. Сым өткізгіш жағдайында кедергінің мағынасы күмән келтірмейді. Токтың көлемдік таралуының жалпы жағдайында қарастырылып отырған өткізгішке қосылған сымдардың орналасуы немесе токтың конфигурациясы көрсетілмейінше кедергі туралы сөз етуге болмайды. Қарапайым жағдайда біртекті цилиндірлік өткізгіштің кедергісі , мұндағы -өткізгіштің ұзындығы; оның көлденең қимасының ауданы; меншікті электрлік кедергісі. Соңғысы өткізгіштің материалына және оның температурасына тәуелді. ом * метрмен (Ом*м) өрнектеледі.
Ең жақсы өткізгіштер (мысалы, алюминий) үшін меншікті элетрлік кедергісінің мәні бөлме температурасында Ом*м -ге көбейтілген бірнеше бірліктерді құрайды.

3. Джоуль-Ленц заңы, кедергісі R болатын өткізгіштен t уақыт аралы- ғында өткен І ток кезінде әлгі өткізгіште бөлінетін Q жылу мөлшерін анықтайды: Q = ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.