Гегельдің тек таза әрі абсолютті философиясы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Гегельдің тек таза эрі абсолютті философияны қолданып Шығыстың ықпалын елемеу, батысты өз мүрасының көлемді бөлігінен бас тартуға мәжбүрледі. Егер қатал сынға алса, барлық критерияларды Гегель орнатып отыр.

Гуссерель айтқандай, батысқа өзінің «тарихи энтелехйлі» мэнін жаңа туындылармен дэлелдеуге тура келеді, өйткені батыстың өзі тарих туындысы жэне басқа да тарихи туындыларды зерттеуге тэуелді. Ал оның мэні өзінің шындық жэне түсінік идеяларын тура немесе жанама түрде философиямен байланысқан ғылымға немесе капитализмге айналдыру. Мэселе оларды жою емес, тек олардың басынан өтіп жатырған қүлдыраулармен бетпе-бет қалдыру, осыдан табыстылығының мэнін анықтау, яғни біздің экономика толықтырылған өркениет бізде үлкен қызығушылықтар тудырады. Мэселе ғылым да, философиялық дүниетанымда ене алмайтын жерде ақиқатты табу жэне түсінбеген жерлерді біздегідей мифологияға айналдыру емес; біздің тіршіліктен өте алыс адамзаттық дүниетаныммен бетпе-бет жолығарда олардың тарихын жэне даму заңдылығының қүпиясының теоретикалық жэне практикалық проблемаларын анықтау. «Шығыстың тазалығында» біз түсіну керек қүпия бар, өйткені біздің ересек идеяларымыз белгілі дэрежеде тым тар болып келеді.

Батые пен Шығыс арасындағы қатынас үлкен мен бала қатынасы іспетті, бірақ ол білімді мен білімсіз, «философия» жэне «философиялық емес» қатынас деген сөз емес; бүл қатынастар өте сезімтал, ол Шығыстағы жетпеген жерлердің алдын алу мүмкіндігіне ие.

Адамзат рухының бірлігі «философия еместі» шынайы ақиқат философияға тэуелдендіреді, және екеуін қосқанда пайда болады. Ол бір мэдениеттің басқа мэдениеттермен байланысында көрінеді.

Философиялық эмбебаптың проблемасына келсек басқа өркениетпен бетпе-бет келген саяхатшылардың эңгімелерінен көруге болады. қытай туралы фотографиялар бізге жаьанның тұңғиықтығын танытады, эрине егер олар сиапттау жағынан басқа, олар біздің сезімімізбен Қытай туралы ойларымызға негізделеді. Керісінше фотография Қытайларды түрмыста суреттесе, оүл пародоксалды оолса да, олар тіршіліп оізге түсінікті бола бастайды.

Түсінікке жат көрінетін үғымдар оларды тарихи жэне адамзаттық аспектте тани алсақ бізге адамзаттық болмысқа деген көзқарасының белгілі бір баламасы бола алады, ал ол өз кезегінде жасырын эмбебаптық қасиет ретінде танылады. Қытай мен Индия философиясы тіршіліктің үстінен қарамауға, керісінше олардың жаңғырығы болуға ұмтылады. Батые философиясы Шығыстан түрмыс гармониясына жету жолын, негізгі тандау жасау мүмкіндігін «батыс адамына» айналу арқылы өзіміз жапқан мүмкіндіктерді ашу, қалай оларды өмірге оралту турасында үйрену керек.

Сондықтан да болар, біз Шығысты ең атақты философтар жиналған мұражай ретінде таңқалумен ғана шектелдік. Оны бөлшектеп ролін тану орнына шынайы нақтылығы жоқ жалпылама көзқарас материалдарын жинадық. Сол себепті қазіргі кезде Шығыс философиясының танымды қүпиясы да осында.

Дюркгейм (Durkhein) Эмиль (1858-1917) - француз элеуметгік философы, социолог, позитивизм жоқтаушысы, француз социологиялық мектебінің негізін қалаушы мен басшысы, «Ь аппее зосіо1о§ідие» журналына біріктірілген. Д. сэйкес қоғамды өзіндік ерекше шындық ретінде тани отырып, адам тіршілігінің биологиялық, психологиялық, жеке индивидуалды саласынан тэуелсіз етіп көрсетеді; ол индивидтердің өзара көп қырлы қарым-қатынастары негізінде пайда болып, индивидтен тыс, жэне индивид үсті шындықты қарайды.

«Социологиялық эдіс ережелері» (1895) кітабында, өз методологиясының басты принципін анықтап берді, «Әлеуметтік фактілерді зат ретінде қарастыру керек» деп айтты, жаратылыстану ғылымдарының объективті методологиясын қолданып, элеуметтік қүбылыстарды түсіндіруге рационализм мен детерменизмді негіздеу керек деп айтты.

Фрезер (frazer) Джеймс Джордж (1854-1942) ағылшын антропологы, діни тарихшы, атақты «золотая ветвь» еңбегінің авторы, осы еңбегінде Африка, Азия, Европаның индустрияға дейінгі жэне алғашқы қоғамдық қүрылыстағы діни сенімдерімен діни практикаларын зерттей отырып, адамзат ойлауының үш тарихи сатысы; магиялық, діни, ғылыми - туралы гепотезаны алға тартқан ғалым.

Леви-Строссаның шыққан еңбектері . . . 50 жылдардың басына таман Мерло-Понтидың аталмыс еңбегі жазылып біткенде, Клод Леви-Стросс өте көп көлемде мақалалар мен «Элементарные структуры родства» («Les structures elementaires de la parente», 1952) кітаптарын жазып шығарды. (84 бетте ұсыныстарды қараңыз) .

«Парменидтың» қиыр жолы - «Парменид» немесе «Идеялар туралы» - Платон диалогы (427-347 б. э. д. ), ол ерте грекиялық философ; кітап аты элейдік мектептің атын қалаушы Парменида (шам. б. э. д. 540-480ж) атымен аталған; бұл кітап түсуге қиын Платон кітаптарының бірі.

«Ой түйінділердің» біркелкі қозғалысы - мэселе Декарттың филосолфиялық шығармасы «Размышления о первой философии; в коих доказывается существования Бога и различие человеческой душой и телом». [“Meditationes de Prima philosophia, in quibus Dei extstential, et animae humanae a corpore distinectio, demonstrantur. ” 1641]

С. 101; Платон «идеялары» - адамдар пайдаланатын грамматикалық формалармен ортақ түсініктерді еркін эрі салмақты шындыққа айналдыру.

Декарттың зүлым генийі . . . - танудың дүрыс емес принциптерін шығаруда алғышарт болып табылатын методологиялық күдіктену принципіне сүйенген Декарт өзінің «метафизические размышлания» кітабында «зүлым гений» образына сүйену арқылы ақылдыны ақымақтыққа айналдыру барысында тек өз мақсатына жетумен қатар керісінше - ескі жэне жаңа қателіктер мен жаман қылықтар басшылығынан қүрылуға мүмкіндік береді.

Сартр Декартты қарсы қойды . . . қараңыз: Декарт текстерін жөндеу жэне оларға Кіріспе Ж. -П. Сартра: Везсагіез (1596-1650) . Introduction et choix par J. -P. Sartre. P., 1946.

геlog (грек) - соңы, мақсат.

ргоmis - лат. Ргоmitto - алдын алу.

Мэн-цзы (Мэн Кэ, Мэн Цзыной, шам. Б. э. д. 372-289 ж) Қытай ойшылы, саясаткер, ұстаз, ерте конфуцшілдіктің идеологы. (келесі үсын. қар. )

Сэнь-Цзы (Сюнь Куан, шам. Б. э. д. 313-238ж) ежелгі Қытайдың ірі ағартушысы эрі философы, конфуцишілдік мектеп өкілі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.