Француз Республикасы
Француз Республикасы-Батыс Европадағы ең ірі капиталистік
мемлекеттердің бірі. Жерінің аумағы жөнінен шетелдік Европада 1-орын
алады. Солтүстігінде және солтүстік-шығысында Белгиямен, Германиямен,
шығысында Швейцария, Италиямен, оңтүстік-батысында Испаниямен шектеседі.
Солтүстік-батысын Па-де-Кале және Ла-Манш бұғаздары, батысын Атлант
мұхитының Бискай шығанағы, оңтүстігін Жерорта теңізі шаяды. Оңтүстігіндегі
Корсика, жерортатеңіздік және Бискай шығанағындағы бірқатар шағын аралдар
Францияға қарайды. Жері 551,6 мың шаршы- шақырым. Халқы 57 млн. адам.
Астанасы – Париж қаласы. Францияда орталық иеліктерінің жалпы жері 155,5
мың шаршы- шақырым , халқы 1,7 млн. адам болды.
Франция өзінің жер бедері жөнінен жазық және биіктігі орташа таулы
елдер қатарына жатады. Жағасы онша тілімделмеген, ірі түбектер елдің
солтүстік-батысында ғана кездеседі. Жазық өңірлер Франция териториясының
60%-ін алып жатыр; биік таулы бөлігнің үлесі 5% - тен астам. Маңызды жазық
өңірі – Солтүстік Француз ойпаты; бұның құрамына Париж алабы, Гаронна
ойпаты кіреді, елдің оңтүстік – шығысында Рона ойпаты қалыптасқан. Жоғарыда
Рейн ойпатының біраз бөлігі Франция жерінде. Ойпатты жазықтары негізінен
аллювилік жыныстардан түзілген. Орталық және Оңтүстік Францияны Орталық
Француз массиві алып жатыр. Бұл – Европағы герциндік массивтер ішіндегі,
өзінің биіктігі және ауданы жөнінен ең маңыздысы; орталық жағы неоген және
төрттік вулканизмнен байланысты магмалық жыныстардан түзілген. Францияның
ең биік жері – Монблан шыңы (биіктігі 4807 метр) осында. Биік таулы бұл
өңір шыңдакрын мұздықтар ( Мер-де-Глас,Блан) мен көп жылдық қар жамылғысы
жапқан.Францияның қиыр оңт.- бат. Шетін Пиреней таулы жүйесінің солт.
беткейшлері (ені 30-40 км, биіктігі 3298 метрге дейін) қамтиді. Негізгі
территориядан тысқары жатқан Корсика аралы кристалдық тау жүйелерінен
тұрады. Ең көтеріңкі жері- Мон-Сенто тауы, 2710 м. Франция жер қойнауы
темір рудасы, боксит, калий және тас тұздары, Эльзастың тектоникалық
ойытарынан, тас тұзы Лотарингия және Юра өңірінен, көмір Солтүстік
Франциядан, Лотарингия және Орталық массив қойнауынан, мұнай мен табиғи газ
Пиреней бөктерінен, Эльзастан табылды. Минералды бұлақтар Орталық массивтың
вулканды өңірлерінде көп кездеседі.
Франция жерінде теңіздік қоңыржай климат бірте-бірте континенттік
және жерортатеңіздік климатқа ауысады. Теңіздік қоңыржай климат негізінен
Атлант мұхиты жағалауында (Аквитания, Бретань, Нормандия, Ла-Манш маңы)
басым қалыптасқан. Бұл өңірдің жазы бұлтты, қоңыр салқын болады; шілдеде
+16+18 С. Жауын шашыны 600-800 мм (қыратты жерлерінде 1200 мм-ге жуық).
Елдің орталық жағына қарай (Лотарингия, Эльзас, орталық массивтің солтүстік
бөлігі) континенттік климаттық құбылыстары басым байқала бастайды. Қысы
суықтау (қаңтардың орташа температурасы 1 С, кейде аяз –20С-қа дейін
төмендейді); жазы жылы, ыстықтау, шілденің орташа температурасы 17-19 С.
Жылдық жауын-шашын мөлшері 550-750 мм, көбі жазда жауады. Жерортатеңіздік
климат Францияның жерортатеңіздік жағалауы мен Корсика аралын қамтиды;
шілденің орташа температурасы 23-24 С, қаңтарда 4-8 С. Жылдық жауын-шашын
600-800 мм. Францияда таулы климаттың екі түрі байқалады: биіктігі орташа
таулар климаты (Орталық массив, Вогез, Юраны қамтиды) және биік таулық
немесе альпілік климат (Альпі, Пирененй жүйелерінде). Алғашқысы қамтитын
өңірлердің жазы қоңыр салқын, қысы суық; жауын-шашынның жылдық мөлшері 1000-
2000 мм, шілденің орташа температурасы 11-16 С, қаңтарда – 5 С-қа дейін.
Альпіде және Пиренейде қаңтардың –5 С- тық изотермасы 1500-2000м биіктіктен
өтеді, жоғарылаған сайын салқындай түседі. Жауын-шашын мөлшері 2000-2500
мм. Франция жерінің өзен торы өте жиі. Өзендері негізінен таулардан
басталады және орта төмен ағыстарында жазық өңірлермен ағады. Ірі өзендері
– Луара, Рона, Сона, Сена, Гаронна. Рейн өзенінің орта ағысы да Франция
жерінде. Жазық бөлігіндегі көптеген өзендер жаңбыр суымен қоректенеді.
Биіктігі орташа таулық өзендерінің деңгейі әсіресе көктемде және күзде
көтеріледі. Альпілік өзендер суы жаздағы мұздықтар мен қар шоғыры еру
кезінде көбейеді. Жерортатеңіздік өзендері қысқа келеді. Бұлардың көпшілігі
Орталық массивтің оңтүстік беткейлерінен, Теңіз маңы Альпісінен, Пиренейдің
шығыс жағынан басталады. Жаңбыр суымен қоректенеді, қыс маусымында
деңгейлері көиеріледі. Францияның таулық өңірлеріндегі өзендері су энергия
қорына өте бай. Жалпы гидроэнергия ресурсы 8,9 млн квт; бұның 50процентке
жуығы Рона, Орталық массив және Пиреней алабының үлесіне тиеді. Солтүстік
және Батыс Франциядағы жазықтық өзендер кеме жүзуге қолайлы, көбі каналдар
арқылы көрші су жолдарымен байланысқан. Ірі аумақты көлдері көп емес;
Мұздықтан қоректенетін шағын көлдер кездеседі. Франция жері топырақ
жамылғысы жөнінен ормандық қоңыр топырақты және субтропиктік қызыл қоңыр
топырақтық зоналарда орналасқан. Париж алабында құнарлы ормандық қоңыр,
Арморикан массивінде, Вогез, Орталық массивтің ... жалғасы
мемлекеттердің бірі. Жерінің аумағы жөнінен шетелдік Европада 1-орын
алады. Солтүстігінде және солтүстік-шығысында Белгиямен, Германиямен,
шығысында Швейцария, Италиямен, оңтүстік-батысында Испаниямен шектеседі.
Солтүстік-батысын Па-де-Кале және Ла-Манш бұғаздары, батысын Атлант
мұхитының Бискай шығанағы, оңтүстігін Жерорта теңізі шаяды. Оңтүстігіндегі
Корсика, жерортатеңіздік және Бискай шығанағындағы бірқатар шағын аралдар
Францияға қарайды. Жері 551,6 мың шаршы- шақырым. Халқы 57 млн. адам.
Астанасы – Париж қаласы. Францияда орталық иеліктерінің жалпы жері 155,5
мың шаршы- шақырым , халқы 1,7 млн. адам болды.
Франция өзінің жер бедері жөнінен жазық және биіктігі орташа таулы
елдер қатарына жатады. Жағасы онша тілімделмеген, ірі түбектер елдің
солтүстік-батысында ғана кездеседі. Жазық өңірлер Франция териториясының
60%-ін алып жатыр; биік таулы бөлігнің үлесі 5% - тен астам. Маңызды жазық
өңірі – Солтүстік Француз ойпаты; бұның құрамына Париж алабы, Гаронна
ойпаты кіреді, елдің оңтүстік – шығысында Рона ойпаты қалыптасқан. Жоғарыда
Рейн ойпатының біраз бөлігі Франция жерінде. Ойпатты жазықтары негізінен
аллювилік жыныстардан түзілген. Орталық және Оңтүстік Францияны Орталық
Француз массиві алып жатыр. Бұл – Европағы герциндік массивтер ішіндегі,
өзінің биіктігі және ауданы жөнінен ең маңыздысы; орталық жағы неоген және
төрттік вулканизмнен байланысты магмалық жыныстардан түзілген. Францияның
ең биік жері – Монблан шыңы (биіктігі 4807 метр) осында. Биік таулы бұл
өңір шыңдакрын мұздықтар ( Мер-де-Глас,Блан) мен көп жылдық қар жамылғысы
жапқан.Францияның қиыр оңт.- бат. Шетін Пиреней таулы жүйесінің солт.
беткейшлері (ені 30-40 км, биіктігі 3298 метрге дейін) қамтиді. Негізгі
территориядан тысқары жатқан Корсика аралы кристалдық тау жүйелерінен
тұрады. Ең көтеріңкі жері- Мон-Сенто тауы, 2710 м. Франция жер қойнауы
темір рудасы, боксит, калий және тас тұздары, Эльзастың тектоникалық
ойытарынан, тас тұзы Лотарингия және Юра өңірінен, көмір Солтүстік
Франциядан, Лотарингия және Орталық массив қойнауынан, мұнай мен табиғи газ
Пиреней бөктерінен, Эльзастан табылды. Минералды бұлақтар Орталық массивтың
вулканды өңірлерінде көп кездеседі.
Франция жерінде теңіздік қоңыржай климат бірте-бірте континенттік
және жерортатеңіздік климатқа ауысады. Теңіздік қоңыржай климат негізінен
Атлант мұхиты жағалауында (Аквитания, Бретань, Нормандия, Ла-Манш маңы)
басым қалыптасқан. Бұл өңірдің жазы бұлтты, қоңыр салқын болады; шілдеде
+16+18 С. Жауын шашыны 600-800 мм (қыратты жерлерінде 1200 мм-ге жуық).
Елдің орталық жағына қарай (Лотарингия, Эльзас, орталық массивтің солтүстік
бөлігі) континенттік климаттық құбылыстары басым байқала бастайды. Қысы
суықтау (қаңтардың орташа температурасы 1 С, кейде аяз –20С-қа дейін
төмендейді); жазы жылы, ыстықтау, шілденің орташа температурасы 17-19 С.
Жылдық жауын-шашын мөлшері 550-750 мм, көбі жазда жауады. Жерортатеңіздік
климат Францияның жерортатеңіздік жағалауы мен Корсика аралын қамтиды;
шілденің орташа температурасы 23-24 С, қаңтарда 4-8 С. Жылдық жауын-шашын
600-800 мм. Францияда таулы климаттың екі түрі байқалады: биіктігі орташа
таулар климаты (Орталық массив, Вогез, Юраны қамтиды) және биік таулық
немесе альпілік климат (Альпі, Пирененй жүйелерінде). Алғашқысы қамтитын
өңірлердің жазы қоңыр салқын, қысы суық; жауын-шашынның жылдық мөлшері 1000-
2000 мм, шілденің орташа температурасы 11-16 С, қаңтарда – 5 С-қа дейін.
Альпіде және Пиренейде қаңтардың –5 С- тық изотермасы 1500-2000м биіктіктен
өтеді, жоғарылаған сайын салқындай түседі. Жауын-шашын мөлшері 2000-2500
мм. Франция жерінің өзен торы өте жиі. Өзендері негізінен таулардан
басталады және орта төмен ағыстарында жазық өңірлермен ағады. Ірі өзендері
– Луара, Рона, Сона, Сена, Гаронна. Рейн өзенінің орта ағысы да Франция
жерінде. Жазық бөлігіндегі көптеген өзендер жаңбыр суымен қоректенеді.
Биіктігі орташа таулық өзендерінің деңгейі әсіресе көктемде және күзде
көтеріледі. Альпілік өзендер суы жаздағы мұздықтар мен қар шоғыры еру
кезінде көбейеді. Жерортатеңіздік өзендері қысқа келеді. Бұлардың көпшілігі
Орталық массивтің оңтүстік беткейлерінен, Теңіз маңы Альпісінен, Пиренейдің
шығыс жағынан басталады. Жаңбыр суымен қоректенеді, қыс маусымында
деңгейлері көиеріледі. Францияның таулық өңірлеріндегі өзендері су энергия
қорына өте бай. Жалпы гидроэнергия ресурсы 8,9 млн квт; бұның 50процентке
жуығы Рона, Орталық массив және Пиреней алабының үлесіне тиеді. Солтүстік
және Батыс Франциядағы жазықтық өзендер кеме жүзуге қолайлы, көбі каналдар
арқылы көрші су жолдарымен байланысқан. Ірі аумақты көлдері көп емес;
Мұздықтан қоректенетін шағын көлдер кездеседі. Франция жері топырақ
жамылғысы жөнінен ормандық қоңыр топырақты және субтропиктік қызыл қоңыр
топырақтық зоналарда орналасқан. Париж алабында құнарлы ормандық қоңыр,
Арморикан массивінде, Вогез, Орталық массивтің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz