Франчайзингтік қарым - қатынастардың жүйесі
Франчайзинг
Республикамыз үшін шағын бизнестің негізін қалау формаларының ішінде,
жаңа бизнес құрудан басқа франчайзинг пен жанұялық бизнес формалары ең
өзекті деуге болады. Алғашқы франчайзинг келісім XIX ғасырда тігін
машинасын өндіретін компания мен оның диллері арасында жасалды. Екінші
дүние жүзілік соғыстан кейін франчайзинг принциптері фармацевтикалық
бизнес, бөлшек сауда және қонақ үй кешені саласында кең қолданыла бастады.
Франчайзинг компаниясы өзінің франчайзи – мүшелеріне фирма атын, сауда
маркасын, өнімін, технологиясын және т.с.с. пайдалану құқығын береді.
Франчайзинг жаңадан бастаушы кәсіпкерлер үшін жаңа бизнеске, бүгінгі
күндегі кәсіпорын мен оның жұмысшылары жинақталған үлкен тәжірибелерді
пайдалануға мүмкіндік береді, сондықтан шетелдегі әрбір 12-ші кәсіпорынның
франчайзингтік болуы кездейсоқтық емес. Франчайзингтік қатынастар жүйесі –
тек қана бізде емес, сондай-ақ шет елде де айтарлықтай жаңа құбылыс,
сондықтан бұл түсініктің терминологиясына толығырақ тоқталу қажет.
Франчайзингтік қатынастың 3 типі бар:
1. Франчайзер - өнім өндіруші немесе қызмет көрсетуші фирма,
өзінің өнім өндіру немесе қызмет көрсету құқығын франчайзиға
береді.
2. Франчайзер – негізгі өнім өндіруші, өз өнімінің көтерме сату
құқығын франчайзиға береді.
3. Франчайзер – көтерме сатушы, тауарды бөлшек сату құқығын
франчайзи фирмасына береді.
Маркетингтік көмектің мәні – бұл франчайзи тарапынан франчайзердің
жақсы танылған және айтарлықтай кең ауқымды тұтынушылары бар сауда маркасы
мен атын пайдаланылуы болып табылады. Франчайзидің жарнамаға және тауардың
алға жылжуына қосымша шығын жұмсауының керегі жоқ, себебі онымен франчайзер
фирмасы айналысуда. Франчайзер оқытып, әзірлеу процесінде бизнесті
басқарудың негізгі әдістерін де жиі үйретеді. Франчайзер фирмасының мұндай
арсеналын иеленген Франчайзи бұрыннан бері жинақтаған тәжірибесін пайдалана
отырып, тек бизнесті тез бастауға ғана емес, сондай-ақ бизнестің ең басынан
табысты жұмыс істеу мүмкіндігіне ие болады.
Франчайзингтік қарым – қатынастардың жүйесі
Франчайзингтік қатынастардың негізгі кемшіліктеріне франчайзингтің
құнын, фирма өсімінің, шарт мерзімінің және тәуелсіздіктің шектеулілігін
жатқызу шарт. Франчайзингтің құнына ең алдымен франчайзи франчайзердің
сауда маркасын, атын, өнімін, технологиясын, ноу-хау және т.б. пайдалану
құқығын алғаны үшін төлейтін франчайзингтік төлем кіреді. Осы жерде егер
франчайзер жаңа компания немесе тез өсу кезеңіндегі компания болса, оның
капиталға деген қажеттілігі күрт өседі және ол бұл проблеманы көбінесе
франчайзи есебінен шешуге тырысатындығын есте ұстау керек. Бұл жағдайда
франчайзингтік төлем жоғары болуы мүмкін. Сондықтан көптеген франчайзилер
әріптес іздеген кезде ірі, тұрақталған фирмаларды таңдауға тырысады.
Франчайзи бұдан басқа материалдар мен толықтырушыларға, құрал-жабдықтарға,
еңбек ақы төлеуге кететін шығындарды көтереді. Шығынның мөлшері мен
құрылымы франчайзи-фирмасының түрі мен франчайзингтік қатынастың сипатына
тәуелді.
Фирма қызметінің аумақтық өрісін кеңейтуі көбіне оның негізгі өсу жолы
болып табылады. Дегенмен дәл осы фактор франчайзингтік шартта шектеуші
факторға айналады. Франчайзи тек шартта көрсетілген аумақта ғана әрекет ете
алады.
Көрсетілген кемшіліктерге қарамастан франчайзингтік нысан бүкіл әлемде
бизнесті ұйымдастырудың толық құқықты түрі болып есептеледі. Оның үстіне
соңғы жылдары оның одан әрі қарай таралу тенденциясы байқалуда. 1970 жылдан
1990 жылға дейін франчайзингтік фирмалар арқылы жүзеге асырылған сатылым
көлемі 10-нан 15%-ға дейін өсті. Шағын бизнесті ұйымдастырудың бір нысаны
ретінде франчайзингтің кең ауқымдық сипатқа ие болғандығы жайлы келесі
сандардан көруге болады. АҚШ-та франчайзингтік жүйе арқылы жүзеге асырылған
сату мен қызмет көрсету көлемі 758 млрд долларды құрады, франчайзерлердің
саны 2177, ал франчайзи 542000 бірлікке тең. АҚШ-та 374 франчайзердің шет
елде 35000 франчайзилері бар, олардың 75% - Канадада, Жапонияда, Шығыс
Еуропада және Австралияда. Франчайзингтік қатынастардың
интернационализациясы туралы айтқан кезде, ең алдымен оның салған капиталы
жоғары дәрежеде пайда әкелетін, бөлшек және сервистік желісі дамыған
елдерге ұмтылатындығын атап кету қажет. Сонымен қатар әлеуеті жоғары
нарықтарды жаулап алып, ол жерде өз әсерін орнатуға деген ұмтылыс
франчайзер үшін басты дәлелдеуші факторға айналады. Халықаралық франчайзинг
ұстанатын факторларға шетелге шығумен байланысты шығындар жатады. Бұл жерде
франчайзер әрине нарықтық стрстегиясын өзгертуді қажет етпейтін және табыс
табу деңгейі бұрынғыдай болатын елдерді табуға ұмтылады. Интернационалдық
франчайзингтің дамуын тоқтататын факторларға, шығындардан басқа ... жалғасы
Республикамыз үшін шағын бизнестің негізін қалау формаларының ішінде,
жаңа бизнес құрудан басқа франчайзинг пен жанұялық бизнес формалары ең
өзекті деуге болады. Алғашқы франчайзинг келісім XIX ғасырда тігін
машинасын өндіретін компания мен оның диллері арасында жасалды. Екінші
дүние жүзілік соғыстан кейін франчайзинг принциптері фармацевтикалық
бизнес, бөлшек сауда және қонақ үй кешені саласында кең қолданыла бастады.
Франчайзинг компаниясы өзінің франчайзи – мүшелеріне фирма атын, сауда
маркасын, өнімін, технологиясын және т.с.с. пайдалану құқығын береді.
Франчайзинг жаңадан бастаушы кәсіпкерлер үшін жаңа бизнеске, бүгінгі
күндегі кәсіпорын мен оның жұмысшылары жинақталған үлкен тәжірибелерді
пайдалануға мүмкіндік береді, сондықтан шетелдегі әрбір 12-ші кәсіпорынның
франчайзингтік болуы кездейсоқтық емес. Франчайзингтік қатынастар жүйесі –
тек қана бізде емес, сондай-ақ шет елде де айтарлықтай жаңа құбылыс,
сондықтан бұл түсініктің терминологиясына толығырақ тоқталу қажет.
Франчайзингтік қатынастың 3 типі бар:
1. Франчайзер - өнім өндіруші немесе қызмет көрсетуші фирма,
өзінің өнім өндіру немесе қызмет көрсету құқығын франчайзиға
береді.
2. Франчайзер – негізгі өнім өндіруші, өз өнімінің көтерме сату
құқығын франчайзиға береді.
3. Франчайзер – көтерме сатушы, тауарды бөлшек сату құқығын
франчайзи фирмасына береді.
Маркетингтік көмектің мәні – бұл франчайзи тарапынан франчайзердің
жақсы танылған және айтарлықтай кең ауқымды тұтынушылары бар сауда маркасы
мен атын пайдаланылуы болып табылады. Франчайзидің жарнамаға және тауардың
алға жылжуына қосымша шығын жұмсауының керегі жоқ, себебі онымен франчайзер
фирмасы айналысуда. Франчайзер оқытып, әзірлеу процесінде бизнесті
басқарудың негізгі әдістерін де жиі үйретеді. Франчайзер фирмасының мұндай
арсеналын иеленген Франчайзи бұрыннан бері жинақтаған тәжірибесін пайдалана
отырып, тек бизнесті тез бастауға ғана емес, сондай-ақ бизнестің ең басынан
табысты жұмыс істеу мүмкіндігіне ие болады.
Франчайзингтік қарым – қатынастардың жүйесі
Франчайзингтік қатынастардың негізгі кемшіліктеріне франчайзингтің
құнын, фирма өсімінің, шарт мерзімінің және тәуелсіздіктің шектеулілігін
жатқызу шарт. Франчайзингтің құнына ең алдымен франчайзи франчайзердің
сауда маркасын, атын, өнімін, технологиясын, ноу-хау және т.б. пайдалану
құқығын алғаны үшін төлейтін франчайзингтік төлем кіреді. Осы жерде егер
франчайзер жаңа компания немесе тез өсу кезеңіндегі компания болса, оның
капиталға деген қажеттілігі күрт өседі және ол бұл проблеманы көбінесе
франчайзи есебінен шешуге тырысатындығын есте ұстау керек. Бұл жағдайда
франчайзингтік төлем жоғары болуы мүмкін. Сондықтан көптеген франчайзилер
әріптес іздеген кезде ірі, тұрақталған фирмаларды таңдауға тырысады.
Франчайзи бұдан басқа материалдар мен толықтырушыларға, құрал-жабдықтарға,
еңбек ақы төлеуге кететін шығындарды көтереді. Шығынның мөлшері мен
құрылымы франчайзи-фирмасының түрі мен франчайзингтік қатынастың сипатына
тәуелді.
Фирма қызметінің аумақтық өрісін кеңейтуі көбіне оның негізгі өсу жолы
болып табылады. Дегенмен дәл осы фактор франчайзингтік шартта шектеуші
факторға айналады. Франчайзи тек шартта көрсетілген аумақта ғана әрекет ете
алады.
Көрсетілген кемшіліктерге қарамастан франчайзингтік нысан бүкіл әлемде
бизнесті ұйымдастырудың толық құқықты түрі болып есептеледі. Оның үстіне
соңғы жылдары оның одан әрі қарай таралу тенденциясы байқалуда. 1970 жылдан
1990 жылға дейін франчайзингтік фирмалар арқылы жүзеге асырылған сатылым
көлемі 10-нан 15%-ға дейін өсті. Шағын бизнесті ұйымдастырудың бір нысаны
ретінде франчайзингтің кең ауқымдық сипатқа ие болғандығы жайлы келесі
сандардан көруге болады. АҚШ-та франчайзингтік жүйе арқылы жүзеге асырылған
сату мен қызмет көрсету көлемі 758 млрд долларды құрады, франчайзерлердің
саны 2177, ал франчайзи 542000 бірлікке тең. АҚШ-та 374 франчайзердің шет
елде 35000 франчайзилері бар, олардың 75% - Канадада, Жапонияда, Шығыс
Еуропада және Австралияда. Франчайзингтік қатынастардың
интернационализациясы туралы айтқан кезде, ең алдымен оның салған капиталы
жоғары дәрежеде пайда әкелетін, бөлшек және сервистік желісі дамыған
елдерге ұмтылатындығын атап кету қажет. Сонымен қатар әлеуеті жоғары
нарықтарды жаулап алып, ол жерде өз әсерін орнатуға деген ұмтылыс
франчайзер үшін басты дәлелдеуші факторға айналады. Халықаралық франчайзинг
ұстанатын факторларға шетелге шығумен байланысты шығындар жатады. Бұл жерде
франчайзер әрине нарықтық стрстегиясын өзгертуді қажет етпейтін және табыс
табу деңгейі бұрынғыдай болатын елдерді табуға ұмтылады. Интернационалдық
франчайзингтің дамуын тоқтататын факторларға, шығындардан басқа ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz