Соттық дәлелдеудің мақсаты және субъектілері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Евразия Технологиялық Университеті

СӨЖ

Тақырып:Соттық дәлелдеудің мақсаты және субъектілері

Орындаған:Жумабаева Динара Ю18-1к

Тексерген:Тлебаева Г. М

2020-жыл

Соттық дәлелдеудің мақсаты және субъектілері

Сот дәлелдеуі-бұл азаматтық процеске қатысушылардың, сондай-ақ соттың істі сотта қарау кезінде дәлелдемелерді жинау, ұсыну, Зерттеу және бағалау жөніндегі қызметі. Бұл қызмет процессуалдық заңнамада реттелетін қатаң процессуалдық шеңберде жүреді.

Сот дәлелдемелерінің субъектілері, ең алдымен, азаматтық процестегі тараптар, сондай-ақ сотқа дәлелдемелерді жинау, ұсыну бойынша құқықтары да, міндеттері де бар іске қатысатын өзге де тұлғалар болып табылады, олар да дәлелдемелерді зерттеуге қатысушылар болып табылады.

Іске қатысатын адамдардан басқа, дәлелдеу субъектісі де өте маңызды міндеттер жүктелген сот болып табылады. Соттың дәлелдеу процесіне қатысу дәрежесі жарыспалылық қағидаты негізінде айқындалады.

Жарыспалылық қағидатына сәйкес сот тараптарға олардың дәлелдеу жөніндегі құқықтарын жүзеге асыруға жәрдем көрсетеді. Сот іс үшін қандай мән-жайлардың маңыздылығын, оларды қай тарап дәлелдеуі керек екенін анықтайды. Тараптардың, іске қатысатын басқа да адамдардың, олардың өкілдерінің өтініші бойынша қажетті дәлелдемелер талап етіледі. Алайда дәлелдеуде тараптардың іс-әрекеттері айқындаушы болып табылады. Қазақстанның азаматтық процесінде таза бәсекелестік жоқ. Заң сотқа істің мән-жайын анықтауға қатысу құқығын берді, өйткені бұл құқықтың болмауы істі дұрыс емес, процесті шебер жүргізетін адамның жеңуіне әкелуі мүмкін.

Азаматтық процесс үшін, іс жүргізу құқығының басқа салалары сияқты, дәлелдеуді талап ететін мән-жайлар олардың негізінде белгіленетін фактілер туралы мәліметтер іс бойынша дәлелдемелер болып табылады. Дәл осы жерде іс жүргізу құқығының әртүрлі салаларындағы дәлел ұғымының мәні бірлігі жатыр.

ҚР жаңа Азаматтық іс жүргізу кодексінің 64-бабына сәйкес іс бойынша дәлелдемелер заңда белгіленген тәртіппен алынған фактілер туралы ақпарат болып табылады, соның негізінде сот тараптардың талаптары мен қарсылықтарын негіздейтін жағдайлардың, сондай-ақ істі дұрыс қарау және шешу үшін маңызды басқа жағдайлардың болуын немесе болмауын анықтайды.

Бұл мәліметтер тараптар мен үшінші тұлғалардың түсініктемелерінен, куәлардың айғақтарынан, жазбаша және заттай дәлелдемелерден, аудио - және бейнежазбалардан, сарапшылардың қорытындыларынан алынуы мүмкін.

Дәлелдемелерді келесі белгілер бойынша жіктеуге болады.

1. Оларды қалыптастыру тәсілі бойынша - жазбаша, ауызша, пәндік (заттық) .

Жазбаша өтініштерге талап арыздар, талап қоюларға қарсылықтар, жазбаша өтінішхаттар, процестік әрекеттердің хаттамалары, сарапшылардың қорытындылары, Соттың сот тапсырмасы бойынша орындалған жазбаша материалдары, құжаттар жатады.

Куәлардың айғақтары, тараптардың және сотта үшінші тұлғалардың түсініктемелері ауызша түсініктемелерге жатады.

Заттық (заттай) дәлелдер-бұл заттай дәлелдемелер, бейне және аудио таспалар.

2. Білім беру процесі, дәлелді күш және сенімділік бойынша - бастапқы (тікелей) және туынды (жанама) .

Түпнұсқаға фактіні анықтаудың бастапқы көзі болып табылатын дәлелдер кіреді (куәгерлердің айғақтары, түпнұсқа құжаттар, аудио жазбалар) .

Туынды дәлелдемелерге бастапқы дәлелдемелердің бар екендігін көрсететін, олардың мазмұнын беретін, бірақ өздері ондай болып табылмайтындар жатады (жазбаша дәлелдемелердің көшірмелері, бастапқы дәлелдемелерден өздеріне белгілі болған, белгіленетін мән-жайлар туралы куәлардың айғақтары) .

3. Дәлелденген жағдайға (заңды фактіге) қатысты - тікелей және жанама.

Тікелей дәлелдер - бұл белгілі бір заңды фактіні (фактілерді) тікелей анықтайтындар. Мысалы, некені тіркеу туралы куәлік неке туралы фактіні дәлелдейді.

Жанама дәлелдер - бұл тек бір-бірімен байланысты белгілі бір заңды фактіні (жағдайды) анықтай алатын дәлелдер. Мысалы, пәтерге меншік құқығы болмаған кезде және оған паспорттық тіркеу болмаған кезде белгілі бір тұрғын үйде тұрақты тұру фактісі дәлелдемелер жиынтығымен анықталады-көрші куәгерлердің пәтерде тұру туралы куәліктері, пәтер мен коммуналдық және басқа да қызметтерге ақы төлеу туралы түбіртектер, тұрғылықты жері бойынша емдеу туралы мәліметтер, Пошта мекен-жайына хат-хабар алу және т. б.

Дәлелдеу пәні - бұл істі дұрыс шешу үшін маңызды заңды фактілердің жиынтығы. Өзінің құрылымы бойынша дәлелдеу нысанасы 3 бөлімнен тұрады:

1) талап қоюшының талаптарын негіздейтін мән-жайлар

2) жауапкердің талап қоюға қарсылығын негіздейтін фактілер

3) істі дұрыс шешу үшін маңызы бар өзге де мән-жайлар.

Бастапқыда дәлелдеу тақырыбын талапкер өзінің талап арызында қалыптастырады, онда ол сотталушыға өзінің талабын білдіреді және белгілі бір дәлелдер келтіреді. Жауапкер талап арыздың көшірмесін ала отырып, өзінің қарсылығында өзіне мәлімделген талаппен келіспейтін мән-жайларды келтіреді. Алайда, дәлелдеу тақырыбын судья түпкілікті қалыптастырады. Дәлелдеу нысанасын қалыптастыру кезінде мәлімделген талаптың заңды біліктілігі негізгі мәнге ие, өйткені іс бойынша дәлелдеу нысанын сот даулы материалдық құқықтық қатынастардың сипатына және осы қатынасты реттейтін құқықтық нормаларға сүйене отырып белгілейді.

Процессуалдық заң осы мәліметтерді алуға болатын нысанды реттейді (қажетті ақпарат) . Бұл мәліметтер: тараптар мен үшінші тұлғалардың түсініктемелерінен, куәлардың айғақтарынан, жазбаша және заттай дәлелдемелерден, аудио - және бейнежазбалардан, сарапшылардың қорытындыларынан алынады.

Тараптар мен үшінші тұлғалардың түсініктемелері - бұл тараптар мен үшінші тұлғалардың ауызша (сот отырысында істі мәні бойынша қарау кезіндегі түсініктемелер) немесе жазбаша нысанда (талап арызда, оған пікірде қамтылған дәлелдер мен қарсылықтар) хабарлаған іс үшін маңызды мән-жайлар туралы мәліметтер. Қамтылған мәліметтердің сипаты бойынша тараптар мен үшінші тұлғалардың түсініктемелері фактілер туралы мәлімдемелерге және фактілерді тануға бөлінеді. Фактілер туралы мәлімдемелер-бұл Тарап өзінің талаптары мен қарсылықтарын негіздейтін жағдайларды растайтын немесе екінші Тарап өзінің талаптары мен қарсылықтарын негіздейтін жағдайларды жоққа шығаратын мәліметтер. Фактілерді тану-бұл екінші Тарап өзінің талаптарын (қарсылықтарын) негіздейтін жағдайларды растайтын ақпарат.

Куәгерлердің айғақтары-бұл жеке дәлел, бұл куәгердің іс жүргізу тәртібімен оған іс үшін заңды маңызы бар нақты жағдайлар туралы еркін әңгіме түрінде белгілі болған мәліметтерді сотқа ауызша хабарлауы. Қаралып отырған іске қатысты мән-жайлар туралы мәліметтердің айғақтарда болуы, сондай-ақ куәның өзінің хабардар болу көзін көрсетуі куә айғақтарына қойылатын негізгі талаптар болып табылады. Бұл жағдайда дәлелдеменің көзі куә - сот төрелігіне жәрдемдесетін, іс үшін заңды маңызы бар нақты мән-жайлар туралы мәліметтері бар, сотқа өзінің хабардар болу көзін көрсете алатын адам болып табылады.

Кәмелетке толған және кәмелетке толмаған куәлардан жауап алудың іс жүргізу тәртібі бірқатар айырмашылықтарға ие. Куәнің істің нәтижесіне заңды қызығушылығы жоқ, бұл оның іс жүргізу мәртебесінде көрінеді. Сонымен бірге, заң сотта куәлік беру міндетінен босату мүмкіндігін қарастырады-куәлік иммунитеті, ол куәлік беру тақырыбына және куәлік беру нысанына байланысты абсолютті және салыстырмалы болады.

Жазбаша дәлелдемелер-бұл сот талқылауы қозғалғанға дейін туындайтын, процеске қатысушы мәртебесі жоқ адамдардан шығатын, іс үшін маңызды мән-жайлар туралы мәліметтерді қамтитын, олардың дұрыстығын анықтауға мүмкіндік беретін цифрлық, графикалық немесе өзге нысанда орындалған құжаттар мен материалдар. Жазбаша дәлелдемелер (құжаттар) қолжазба, машинкаға басылған және электронды болуы мүмкін, басылымның тақырыбына байланысты ресми және бейресми болып бөлінеді, жасау тәсілі бойынша түпнұсқа және көшірме болады, ал заңды нысаны бойынша нотариалды куәландырылған қарапайым жазбаша түрде жасалады.

Ресми құжаттар белгіленген тәртіппен жасалады және куәландырылады, ресми органдардан және нормативтік құқықтық актілерге сәйкес жариялы-құқықтық функцияларды жүзеге асыратын тұлғалардан шығады, нысандары мен деректемелері болады, мысалы, әртүрлі құқықтарды немесе заңды жағдайларды куәландыратын билік органдарының куәліктері. Ресми емес құжаттар ресми емес азаматтар мен ұйымдардан келеді, мысалы, жеке хат алмасу.

Әкімшілік құжаттар мемлекеттік және материалдық құқықтық қатынастарға қатысушылардың еркі жүзеге асырылатын күш-жігер сипатына ие. Анықтамалық-ақпараттық құжаттарда заңды мәні бар фактілердің сипаттамасы, расталуы болады.

Жазбаша дәлелдемелердің айрықша белгілері:

1) Ақпарат цифрлық немесе графикалық нысанда тіркелген, олардың дұрыстығын анықтауға мүмкіндік беретін заттай негіз;

2) істің талап етілген мән-жайларын анықтау үшін сотқа қажетті мәліметтер мәтіннің мазмұнынан қабылданады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.