Дайын өнімнің есебі, оны жөнелту мен сату
Дайын өнімнің есебі, оны жөнелту мен сату
Дайын өнім -- өндірістік үрдістің соңғы нәтижесі. Ұйым сатып алушылар мен тапсырыс берушілермен жасалған келісім шарттардағы өнімнің сапасы, көлемі, түрлері жайлы шарттарға байланысты өнім дайындап, шығаруды ұйымдастырады. Ол өнімнің стандартқа сәйкес және техникалық шарттарға сәйкестігі техникалық бақылау қызметінен өткендігі паспорт, сертивикаты және тағы басқа құжаттарымен куәләндірылған қоймаға қабылдап алғаны және басқа жәйлары міндетті түрде АКТ пен рәсімделеді
Дайын өнімді есептеу үшін 1320 Дайын өнім деп аталатын активті инвентарлы шот пайдаланылады. Дайын өнім Кәсіпорынның айналым қаражат құрамына кіреді. Және қаржылық есеп беруде нақты өзіндік құны бойынша кіреді. Дайын өнімнің нақты өзіндік құны есептік кезең аяқталғанан кейін ғана анықталады. Есепті кезең соңында ауытқудың пайызынан сомасын есептеу жолымен шығарылып оның есептік баңасын нақты өзіндік құнына дейін жеткізеді. Ауытқудың % мен сомасы ай ішінде түскен және ай басындағы өнім қалдығынан есептеледі. Ауытқуды мына формуламен есептейді:
Ауытқу сомасы
Ауытқу пайызы = x 100%
Қалдық + ай ішінде түскен өнім
Дайын өнімді жөнелту мен сату
Дайын өнімді босату үшін бұйрық - жүкқұжаты жасалады, онда екі құжат біріктірілген: қоймаға берілетін бұйрықты және босату жүкқұжаты. Қоймада берілетін бұйрықты тиісті қызмет бөлімі сатып алушымен жасалған келісім шарттың негізінде, сатыпалушының атын, өнімнің көлемі мен түрлерін,жіберілу мерзімін көрсете отырып толтырады. Материалды жауапты тұлға әрбір бүйрық бойынша өнімдерді жинақтап, оларды босату үшін экспидиторға береді, Жіберілді деген графаға өнімнің саны көрсетіледі.
Құжатқа қызмет бөлімінің бастығы, қоймашы және экспидитор қол қояды. Бұйрық - жүкқұжатқа екі дана етіп жасалады: біріншісі экспидиторға беріледі, Ол тауарлы көліктік жүкқұжаты бойынша, сатып алушы қабылдап алатын стансаға дейін қанша сома тасмалдау құны төленгенін, қанша жүктің жіберілгенін, оның орнына санын көрсетеді; екінші жүктің жіберілгендігін растау үшіе қоймаға қалады, Осы құжат бойынша қойма есебінің карточкасында Шығыс графасында жөнелтілген жүктің мөлшері көрсетіліп, ол бухгалтерияға өткізіледі. Келесі күні экспидитор бұйрық-жүкқұжатын және көлік тасмалдау ұйымының түбіртегін, типтік формадағы және шот-фактураны сатып алушының атына жазып беру үшін ұйымның бухгалтериясына өткізеді.
Олар бұйрық - жүкқұжатынан басқа, теміржолдың, басқада тасымалдау мекемелернің стансадан жүкті жіберілгендігі туралы белгісі бар жүк тасмалдау құжаты немесе коносамент, жұмысы қабылдау актісі және басқа да тиісті құжаттар болуы мүмкін.
Дайын өнімді шығарудың және оның қоймадағы есебі
Дайын өнім өндіруді ұйым бухгалтериясы тұрақты түрде бақылап отыруға тиіс. Дайын өнім шығару туралы құжаттар бухгалтерияға күнделікті келіп тұрады, сол жерде өнімнің түрлері, көлемі жайлы натуралды түрде есеп жүргізіледі. Ай аяқталғаннан кейін шығарылған барлық өнімнің көлемі жоспарлау, сату бағасымен және нақты өзіндік құнымен бағаланады (өндірістің аналитикалық есебі бойынша). Есеп жүргізудің журнал-ордерлік формасына сай, шығарылған өнімнің нақты өзіндік құнының сомасы № 10 журнал-ордердің 1320 Дайын өнім деп аталатын счеттар тобының дебитінде және 8110 негізгі өндіріс деп аталатын счеттың кредиті бойынша көрсетіледі. Қоймадағы дайын өнімнің есебі оперативті-бухгалтерлік тәсіл бойынша жүргізіледі, яғни әрбір өнімнің номенклатурасы бойынша ТМҚ-р (ТМҚ-5) карточкасы ашылады.
Колледж білім берумен айналысқандықтан дайын өнімі болып оқушылардың оқу ақысынан тапқан табысы болып табылады.
Шаруашылық операция мазмұны
Дебет
Кредит
Дайын өнімді кіріске алу
1320
8110, 8210, 8310
Дайын өнімді ақысыз беру
7410
1320
Материалдар мен шикізаттар негізгі өндіріс цехына босатылды
8111
1310
Өндірістен шыққан дайын өнім қоймаға кірістелді
1320
8110
Жабдықтаушылардан материалдар мен шикізат алынды
1310
3310
Оның ішінде ҚҚС 12% көрсетілді
1420
3310
Сатып алынған өнімнің өзіндік құнын есептен шығару
7010
1320
Қоймалардағы артық шыққан дайын өнімдерді кіріске алу
1320
6280
Дайын өнімдерді зертханалық сараптау өткізу және әкімшілік шығындары үшін есептен шығару
7210
1320
Сатып алушылардан берешек сомасы келіп түсті
1010
1030
1210
Қорларды есептен шығару үшін жасалған резерв
7420
1360
Дайын өнім бағасының құлдырауына байланысты өзіндік құнын есептен шығару
1360
1320
Дайын өнім есебінің аудиті - дайын өнімді бағалау түрлері мен дайын өнімді босату немесе сатып - өткізу талаптарына сай қарастырлады. Осының нәтижесінде шоттар корреспонденциясын қолданғандағы сызбалар дұрыстығын тексереді. Мұндағы басты міндет дайын өнімнің есебіне , оның ішінде мынадай бөлімшелерге назар аударылуы тиіс:
* дайын өнімді бағалаудың түрлерін , дайын өнімді бағалау, өнімді түсіруді және сатып - өткізуді құжаттау, өткізу шығындарының есебі.
Дайын өнім - өндірістен шығарылатын шұжықтар, кәсіпорынның айналым қаражаттарын құрамына кіретіндіктен, аудит жүргізуде барлық табыс көздерінің құралу сомасын, шығындардың жабылғандығы көрінісін бақылау, талдау - басты мақсат болады.
Дайын өнім - шаруашылықта толық өңдеуден өткен қолданыстағы стандарттарға сәйкес келетін техникалық бақылау бөлімі қабылдап қоймаға кіріске алынған өнім. Демек, дайын өнімдерге өзінің күрделі құрлысы және әлеуметтік саласы үшін сыртқа орындалған өнеркәсіптік сипаттағы жұмыстар мен қызметтері, сонымен қатар сатуға арналған өз өндірісіндегі жартылай фабрикаттардың құны да жатады. Шаруашылық қызметін сипаттайтын негізгі көрсеткіші, өндірілген дайын өнім ( қызмет, жұмыс ) сатылған өнімнің көлемі болып табылады.
Ішкі аудит жүргізу көзделетін болса, аудитор дайын өнімдердің дұрыс бағаланып, қоймаға кіріске алыну операцияларынның бухгалтерлік есепте көрсетілуін тексеруге кірісердің алдын - ала қаралатын мәселелерді түгел қамтитындай етіп бағдарлама жасап тексеру барысында кездескен фактілердің нәтижесінде толықтырулар мен түзету енгізіп басшылыққа ала отырып, мынадай мәселелерді анықтауы керек:
* өндірістен тапсырылған шұжықтардың дұрыс және уақытылы құжатталғандығын;
* дайын өнімдерді, яғни шұжықтарды шығаруға байланысты орын алған операциялардың бухгалтерлік есепте дұрыс көрсетілгендігін;
* дайын өнімдер бұйымдардың түрлері мен тапсырыстар бойынша өндірістік өзіндік құнының дұрыс анықталғандығын;
* өнімнің жоспарлы құнымен нақты өзіндік құнының ауытқу сомасының дұрыс есептеліп, олардың шығысқа шығарылғандығын;
* шығарылған дайын өнімдердің ( жұмыс, қызмет ) бухгалтерлік корресонденцияларының дұрыс берілгендігін;
* дайын өнімдердің дұрыс бағалануы;
Аудитор үшін ең алдымен қажеттісі баланста келтірілген мәліметтің 1320 Дайын өнім шоты бойынша Бас кітаптағы мәліметтермен салыстыру және басқа да есеп регистрларының дұрыс жүргізілуін өндірістен қоймаға өткізілген өнімдердің өзіндік құнының дұрыс анықталғандығын, құжаттарының уақтылы және дұрыс толтырғандығын тексеру болып табылады.
Кәсіпорындағы дайын өнімдердің аудитін сапалы өткізу үшін шаруашылықтың шарт бойынша міндеттемесінің уақтылы орындалуын қамтамасыз ететін , шығарылған өнімді жедел бақылауды жүзеге асыру тәртібімен танысудың маңызы зор. Аудитор бұл мақсатқа жету үшін субъектіде технологиялық үрдістің орындалуына, шығарылған өнімнің көлемі, ассортименті, сапасы бойынша жоспардың орындалуына және сондай - ақ өндірістің ырғақтылығын бақылаудың сапасына жүйелі тексеру тиісті. Жедел бақылау накладнойларына және күнделікті беріліп отыратын ақпараттарда көрсетілген нақты мәліметтерді жоспардағы салыстыру арқылы анықтайды. Өнім өндіріу жоспарының орындалуымен қатар, одан ауытқу әсер еткен себептерін анықтап, кеткен кемшіліктерді жою үшін ауытқу жол берген нақты себептері анықталды.
Барлық өндірілген өнімнің бухгалтерлік есепте түгел көрсетілгеніне назар аударуы қажет. Егер шығарылған өнімге цехтардың немесе өойманың қабылдау - өткізу құжаттары толтырылмаса және бухгалтерлік есепте көрсетілмеу фактілер орнына, онда есепте жоқ өнімнің пайда болуына бірден - бір себепші болуы ықтимал.есепте жоқ өнім бухгалтерлік есеп құжаттарында көрсетілгендіктен , аудитор оны анықтау үшін қолданыстағы әдістемені қолдануы қажет.
Есепте жоқ өнімдер , көптеген жағдайда, осы өнімді өндірудің технологиялық үрдісін көрсететін құжаттардың жұмсалынған шикізат және дайын өнім шығару туралы жедел есеп мәліметтерінің ж .т.б, сондай - ақ сатып алушыға артып жөнелтілген өнімдерді растайтын құжаттарының рұқсат қағаз шот - фактуралар, накладнойлар ж.б.негізінде анықталады . Кейбір жағдайларда есепте жоқ өнім алынған өнімді көрсететін құжаттарымен, қоймалардың және цехтардың өнім өндірушінің құжаттарымен , шаруашылықтың цехтарындағы және қоймалардағы дайын өнімдерді түгендеу мәліметтерімен, салыстыру жолымен анықталуы да ықтимал.есепте жоқ шығарылған өнім қоймаға дайын ... жалғасы
Дайын өнім -- өндірістік үрдістің соңғы нәтижесі. Ұйым сатып алушылар мен тапсырыс берушілермен жасалған келісім шарттардағы өнімнің сапасы, көлемі, түрлері жайлы шарттарға байланысты өнім дайындап, шығаруды ұйымдастырады. Ол өнімнің стандартқа сәйкес және техникалық шарттарға сәйкестігі техникалық бақылау қызметінен өткендігі паспорт, сертивикаты және тағы басқа құжаттарымен куәләндірылған қоймаға қабылдап алғаны және басқа жәйлары міндетті түрде АКТ пен рәсімделеді
Дайын өнімді есептеу үшін 1320 Дайын өнім деп аталатын активті инвентарлы шот пайдаланылады. Дайын өнім Кәсіпорынның айналым қаражат құрамына кіреді. Және қаржылық есеп беруде нақты өзіндік құны бойынша кіреді. Дайын өнімнің нақты өзіндік құны есептік кезең аяқталғанан кейін ғана анықталады. Есепті кезең соңында ауытқудың пайызынан сомасын есептеу жолымен шығарылып оның есептік баңасын нақты өзіндік құнына дейін жеткізеді. Ауытқудың % мен сомасы ай ішінде түскен және ай басындағы өнім қалдығынан есептеледі. Ауытқуды мына формуламен есептейді:
Ауытқу сомасы
Ауытқу пайызы = x 100%
Қалдық + ай ішінде түскен өнім
Дайын өнімді жөнелту мен сату
Дайын өнімді босату үшін бұйрық - жүкқұжаты жасалады, онда екі құжат біріктірілген: қоймаға берілетін бұйрықты және босату жүкқұжаты. Қоймада берілетін бұйрықты тиісті қызмет бөлімі сатып алушымен жасалған келісім шарттың негізінде, сатыпалушының атын, өнімнің көлемі мен түрлерін,жіберілу мерзімін көрсете отырып толтырады. Материалды жауапты тұлға әрбір бүйрық бойынша өнімдерді жинақтап, оларды босату үшін экспидиторға береді, Жіберілді деген графаға өнімнің саны көрсетіледі.
Құжатқа қызмет бөлімінің бастығы, қоймашы және экспидитор қол қояды. Бұйрық - жүкқұжатқа екі дана етіп жасалады: біріншісі экспидиторға беріледі, Ол тауарлы көліктік жүкқұжаты бойынша, сатып алушы қабылдап алатын стансаға дейін қанша сома тасмалдау құны төленгенін, қанша жүктің жіберілгенін, оның орнына санын көрсетеді; екінші жүктің жіберілгендігін растау үшіе қоймаға қалады, Осы құжат бойынша қойма есебінің карточкасында Шығыс графасында жөнелтілген жүктің мөлшері көрсетіліп, ол бухгалтерияға өткізіледі. Келесі күні экспидитор бұйрық-жүкқұжатын және көлік тасмалдау ұйымының түбіртегін, типтік формадағы және шот-фактураны сатып алушының атына жазып беру үшін ұйымның бухгалтериясына өткізеді.
Олар бұйрық - жүкқұжатынан басқа, теміржолдың, басқада тасымалдау мекемелернің стансадан жүкті жіберілгендігі туралы белгісі бар жүк тасмалдау құжаты немесе коносамент, жұмысы қабылдау актісі және басқа да тиісті құжаттар болуы мүмкін.
Дайын өнімді шығарудың және оның қоймадағы есебі
Дайын өнім өндіруді ұйым бухгалтериясы тұрақты түрде бақылап отыруға тиіс. Дайын өнім шығару туралы құжаттар бухгалтерияға күнделікті келіп тұрады, сол жерде өнімнің түрлері, көлемі жайлы натуралды түрде есеп жүргізіледі. Ай аяқталғаннан кейін шығарылған барлық өнімнің көлемі жоспарлау, сату бағасымен және нақты өзіндік құнымен бағаланады (өндірістің аналитикалық есебі бойынша). Есеп жүргізудің журнал-ордерлік формасына сай, шығарылған өнімнің нақты өзіндік құнының сомасы № 10 журнал-ордердің 1320 Дайын өнім деп аталатын счеттар тобының дебитінде және 8110 негізгі өндіріс деп аталатын счеттың кредиті бойынша көрсетіледі. Қоймадағы дайын өнімнің есебі оперативті-бухгалтерлік тәсіл бойынша жүргізіледі, яғни әрбір өнімнің номенклатурасы бойынша ТМҚ-р (ТМҚ-5) карточкасы ашылады.
Колледж білім берумен айналысқандықтан дайын өнімі болып оқушылардың оқу ақысынан тапқан табысы болып табылады.
Шаруашылық операция мазмұны
Дебет
Кредит
Дайын өнімді кіріске алу
1320
8110, 8210, 8310
Дайын өнімді ақысыз беру
7410
1320
Материалдар мен шикізаттар негізгі өндіріс цехына босатылды
8111
1310
Өндірістен шыққан дайын өнім қоймаға кірістелді
1320
8110
Жабдықтаушылардан материалдар мен шикізат алынды
1310
3310
Оның ішінде ҚҚС 12% көрсетілді
1420
3310
Сатып алынған өнімнің өзіндік құнын есептен шығару
7010
1320
Қоймалардағы артық шыққан дайын өнімдерді кіріске алу
1320
6280
Дайын өнімдерді зертханалық сараптау өткізу және әкімшілік шығындары үшін есептен шығару
7210
1320
Сатып алушылардан берешек сомасы келіп түсті
1010
1030
1210
Қорларды есептен шығару үшін жасалған резерв
7420
1360
Дайын өнім бағасының құлдырауына байланысты өзіндік құнын есептен шығару
1360
1320
Дайын өнім есебінің аудиті - дайын өнімді бағалау түрлері мен дайын өнімді босату немесе сатып - өткізу талаптарына сай қарастырлады. Осының нәтижесінде шоттар корреспонденциясын қолданғандағы сызбалар дұрыстығын тексереді. Мұндағы басты міндет дайын өнімнің есебіне , оның ішінде мынадай бөлімшелерге назар аударылуы тиіс:
* дайын өнімді бағалаудың түрлерін , дайын өнімді бағалау, өнімді түсіруді және сатып - өткізуді құжаттау, өткізу шығындарының есебі.
Дайын өнім - өндірістен шығарылатын шұжықтар, кәсіпорынның айналым қаражаттарын құрамына кіретіндіктен, аудит жүргізуде барлық табыс көздерінің құралу сомасын, шығындардың жабылғандығы көрінісін бақылау, талдау - басты мақсат болады.
Дайын өнім - шаруашылықта толық өңдеуден өткен қолданыстағы стандарттарға сәйкес келетін техникалық бақылау бөлімі қабылдап қоймаға кіріске алынған өнім. Демек, дайын өнімдерге өзінің күрделі құрлысы және әлеуметтік саласы үшін сыртқа орындалған өнеркәсіптік сипаттағы жұмыстар мен қызметтері, сонымен қатар сатуға арналған өз өндірісіндегі жартылай фабрикаттардың құны да жатады. Шаруашылық қызметін сипаттайтын негізгі көрсеткіші, өндірілген дайын өнім ( қызмет, жұмыс ) сатылған өнімнің көлемі болып табылады.
Ішкі аудит жүргізу көзделетін болса, аудитор дайын өнімдердің дұрыс бағаланып, қоймаға кіріске алыну операцияларынның бухгалтерлік есепте көрсетілуін тексеруге кірісердің алдын - ала қаралатын мәселелерді түгел қамтитындай етіп бағдарлама жасап тексеру барысында кездескен фактілердің нәтижесінде толықтырулар мен түзету енгізіп басшылыққа ала отырып, мынадай мәселелерді анықтауы керек:
* өндірістен тапсырылған шұжықтардың дұрыс және уақытылы құжатталғандығын;
* дайын өнімдерді, яғни шұжықтарды шығаруға байланысты орын алған операциялардың бухгалтерлік есепте дұрыс көрсетілгендігін;
* дайын өнімдер бұйымдардың түрлері мен тапсырыстар бойынша өндірістік өзіндік құнының дұрыс анықталғандығын;
* өнімнің жоспарлы құнымен нақты өзіндік құнының ауытқу сомасының дұрыс есептеліп, олардың шығысқа шығарылғандығын;
* шығарылған дайын өнімдердің ( жұмыс, қызмет ) бухгалтерлік корресонденцияларының дұрыс берілгендігін;
* дайын өнімдердің дұрыс бағалануы;
Аудитор үшін ең алдымен қажеттісі баланста келтірілген мәліметтің 1320 Дайын өнім шоты бойынша Бас кітаптағы мәліметтермен салыстыру және басқа да есеп регистрларының дұрыс жүргізілуін өндірістен қоймаға өткізілген өнімдердің өзіндік құнының дұрыс анықталғандығын, құжаттарының уақтылы және дұрыс толтырғандығын тексеру болып табылады.
Кәсіпорындағы дайын өнімдердің аудитін сапалы өткізу үшін шаруашылықтың шарт бойынша міндеттемесінің уақтылы орындалуын қамтамасыз ететін , шығарылған өнімді жедел бақылауды жүзеге асыру тәртібімен танысудың маңызы зор. Аудитор бұл мақсатқа жету үшін субъектіде технологиялық үрдістің орындалуына, шығарылған өнімнің көлемі, ассортименті, сапасы бойынша жоспардың орындалуына және сондай - ақ өндірістің ырғақтылығын бақылаудың сапасына жүйелі тексеру тиісті. Жедел бақылау накладнойларына және күнделікті беріліп отыратын ақпараттарда көрсетілген нақты мәліметтерді жоспардағы салыстыру арқылы анықтайды. Өнім өндіріу жоспарының орындалуымен қатар, одан ауытқу әсер еткен себептерін анықтап, кеткен кемшіліктерді жою үшін ауытқу жол берген нақты себептері анықталды.
Барлық өндірілген өнімнің бухгалтерлік есепте түгел көрсетілгеніне назар аударуы қажет. Егер шығарылған өнімге цехтардың немесе өойманың қабылдау - өткізу құжаттары толтырылмаса және бухгалтерлік есепте көрсетілмеу фактілер орнына, онда есепте жоқ өнімнің пайда болуына бірден - бір себепші болуы ықтимал.есепте жоқ өнім бухгалтерлік есеп құжаттарында көрсетілгендіктен , аудитор оны анықтау үшін қолданыстағы әдістемені қолдануы қажет.
Есепте жоқ өнімдер , көптеген жағдайда, осы өнімді өндірудің технологиялық үрдісін көрсететін құжаттардың жұмсалынған шикізат және дайын өнім шығару туралы жедел есеп мәліметтерінің ж .т.б, сондай - ақ сатып алушыға артып жөнелтілген өнімдерді растайтын құжаттарының рұқсат қағаз шот - фактуралар, накладнойлар ж.б.негізінде анықталады . Кейбір жағдайларда есепте жоқ өнім алынған өнімді көрсететін құжаттарымен, қоймалардың және цехтардың өнім өндірушінің құжаттарымен , шаруашылықтың цехтарындағы және қоймалардағы дайын өнімдерді түгендеу мәліметтерімен, салыстыру жолымен анықталуы да ықтимал.есепте жоқ шығарылған өнім қоймаға дайын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz