Психологтың оқыту процесінде кәсіби қалыптасуының дағдарыстық кезеңдері, тәсілдері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Alikhan Bokeikhan University

Гуманитарлық факультет

Педагогика және психология кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы : Психологтың оқыту процесінде кәсіби қалыптасуының дағдарыстық кезеңдері және оларды жеңу тәсілдері.

Орындаған:Төлегенова. А

Группа:ПС-201

Баяндама

Тұлғаның қалыптасуы мен дамуы үлкен мəселе екенін бір сөзбен жеткізіп айту өте қиын. Биологиялық тіршілік иесі ретінде өмірге келген адамның əлеуметке қосылып адам болып тұлғалануының негізінде жатқан нəрсе сөзсіз осы - тұлғаның кəсіби дамуының психологиялық ерекшеліктері екендігі еш дау тудырмаса керек.
Адамның эволюциялық даму жолында тек еңбек əрекеті ғана, яғни адамды адам еткен еңбек екенін көреміз. Осылайша, адам еңбек əрекеті арқылы қарадүрсін жабайы қоршаған ортаны игерілген, өңделген мəдени ортаға айналдырып өзгертті жəне өзі де өзгерді əрі мəдениленді. Осындай жасампаздық əрекеті арқасында адам қарапайым еңбек əрекетін күрделендірді əрі түрлендірді. Еңбек бөлінісіне байланысты орай болған күрделі еңбектен жеке-жеке кəсіп түрлері бөлініп шығып, кəсіппен айналысқан адамдар белгілі бір білімдерді игеріп, дағдылар қалыптастырып, тəжірибе жинақтап, шеберліліктерін шыңдап барып кəсіпке кіріскен.
Адамның тұлғалық дамуы мен кəсіби дамуы арақатынасы əрине бар. Ол қоршаған ортаға, адамдарға, материалдық жəне рухани мəдениет заттарына, отбасына жəне өз мамандығына деген жақсы қатынастардан байқалады. Сонымен, кəсіби дамудың негізгі ерекшеліктері - кəсіби байлықтар приоритеті, жұмысқа кірісіп кету, берілу.
Сондықтан да, қазіргі ғылымдағы кəсіпке дайындалу ұғымы, бір жағынан топтардың, таптардың, ұлттардың жалпы əлеуметтік жүйесінің құндылық стандарттарымен, екінші жағынан тұлғаның мотивациялық бағдарлауымен тығыз байланысты. Қоғамдағы маңызды құндылықтар интериоризациясы мінез-құлықтағы əлеуметтік нормативтерді игеру арқылы келеді. Құндылықтық бағдарлау қоғамдық маңызды істерде және мінез-құлықтарда пайда болатын сананың мінез- құлықтың белгілі бір бағыттылығында өзін көрсетеді немесе өзі жөнінде мәлімет береді.

Индивидті кәсіби және тұлғалық даму темптерірің сәйкес болуы дегеніміз адамдардың өзін-өзі еңбекке бейімдеуі және тны жүзеге асыруымен сипатталатын қатынас.

Жалпы айтқанда адамның индивидті, тұлғалық және кәсәби дамуы оның индивидуалды өмірінде өзара әрекеттесіп, кәсіби өмір сценарийінің кең спектірін құрайды. Адамның шынға жетуі тұлғалық кәсіби қалыптасуының әр кезендерінде орналасады.

Кәсіби қалыптасу адам өмірінің ұзақ кезенің қамтижы(35-40жыл) . Осы уақыт аралығында өмірлік және кәсіби жоспарлар өзгереді, әлеуметтік жағдайлар мен жетекші іс-әрекет ауысады, тұлға құрылымының қайта құрылуы жүреді. Осыған байланысты кәсіби қалыптасудың үздіксіз процесінде кезеңдердің бөліну критерийлері туралы сұрақ пайда болады.

Тұлғаның кәсіби қалыптасу мәселесін терең зерттеген отандық психологтардың бірі Т. В. Кудряцев тұлғаның мамандыққа қатынасы мен іс-әрекеттің орындалуы деңгейін кезеңдерді юөлу критерийлері иетінде алды. Ол кезеңдердің төрт түрін бөліп көрсетті:

Кәсіби ниет, (ой) оның пайда болуы мен қалыптасуы;

Кәсіби білім беру және кәсіби іс-әрекетке дайындық;

Мамандыққа кірісу, оны белсенді меңгеру және өндірістік ұжымнан өз орнын табу;

Кәсіби еңбекте тұлғаның толық жүзеге асуы.

Е. А. Климов төмендегідей кәсіби бағдарланған кезенді ұсынды:

Оптация кезеңі (12-17жас) -кәсіби өмірлік жолын саналы түрде таңдауға дайындық;

Кәсіби дайындық кезеңі (15-23жас) - болашақ кәсіби іс-әрекет икемділігіне үйрену, қажетті білім алу;

Кәсіпқойдың дамуы кезеңі (16-23 жастан бастап зейнеткерлікке дейін) - кәсіби қауымдастықтардағы тұлғааралық қарым-қатына жүйесіне кіру және іс-әрекет субьектісінің әрі қарай дамуы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.