Жеңіл атлетика. Арнайы және дайындық секіру жаттығулары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақ Ұлттық Қыздар Педагогикалық университеті

Жаратылыстану факультеті

Биология кафедрасы

Баяндама

Орындаған: Кулбаева А. Ә

Тақырыбы: Жеңіл атлетика. Арнайы және дайындық секіру жаттығулары; д) челночный жүгіру техникасы; эстафета беру техникасы;

Группа: 102Б-6В01509

Қабылдаған: Усбанов Н. С

Алматы 2020

Жеңіл атлетика

Жеңіл атлетика - жүру, жүгіру, секіру мен лақтыру жаттығулары мен көпсайыстарынан тұратын спорт түрі.

Жеңіл атлетика - спорттың ең негізгі және көпшілік спорт түрлерінің бірі, дене тәрбиесі жүйесінде жан-жақтылығы мен оңайлығы және қолданбалығы сипатымен негізгі орынға ие. Жеңіл атлетикада жоғары спорттық нәтижеге жету көбіне спортшылардың саналы түрде техникалық дайындығымен байланысты. Техника ұғымы неғұрлым биік нәтижеге жету мақсатында спорттық жаттығуларды барынша тиімді орындаумен анықталады. Жеңіл атлетикалық жаттығулар техникасына үйрету процесінде оның деңгейіне дамиды. Бұл процесті шартты түрде алғашқы қадам және толыққанды деңгей деп екіге бөлуге болады.

Оқытудың алғашқы сайысында спорт техникасының негіздері қарастырылады. Бұл тұста айналысушылар (занимающиеся) үшін техника туралы жалпы ұғым қалыптасады және қарапайым қозғалыстар жасау кезеңінде салыстырмалы түрде техника жоғары деңгейге жетеді. Қозғалыс дағдылары мен қабілеті дене дамуымен әрдайым сәйкесе бермейтіндігін айту қажет. Сондықтан, спорттық техниканы дене сапасы деңгейімен тығыз байланыста қарау қажет. Техниканы үйрету барысында шәкірттің қажетті жағдайда бұлшық етке күш салуына, қозғалысының еркіндігі мен жылдамдығына, уақытылы бұлшық етін жаза білуіне назар аудару керек. Қарапайым техниканы меңгерту үшін орташа есеппен 5-8 сабақ қажет екендігін оқыту ісінің тәжірибесі көрсетіп отыр. Дегенмен бұл дайындықпен шектелуге болмайды, сол себептен дұрыс әрі орнықты дағдыны қалыптастыру мақсатында жаттығуларды бірнеше мәрте қайталау қажет.

Арнайы және дайындық секіру жаттығулары

Секіруші жаратушы берген күшті дұрыс пайдалану (Н. А Бернштеин) дерегі бойынша күшті екіге бөледі: 1, реактивті инерционды бұлшық ет қимылының алдын ала қатаң деформация қуатының созылуының күш қуаты. Осының барлығы итерілу қуатын екпін алған жылдамдығының байланысынан қамтамасыз етіледі және бастапқы жылдамдықтан, ұшу бұрышынан туындайды.

Итерілу қозғалысының механизмін дұрыс түсіну үшін биіктікке секірудегі итерілуді жылдамдықпен байланыстыра отырып қарастыру мағыналы деп қараймыз.

Итеру уақытында жылдамдықтың қосындысының спортшы денесінің белгілі бір жылдамдықпен Д. О. М тепе -теңдікте қозғалуы, итерілу күшінен қуатынан пайда болады. Осы арада итерілуден итеру күшінен туындап белсенді күштен пайдалану. Принципінен құралған тежеуші итерілу күші осы арада екпін алу бағынышты рөлде. Итерілетін аяқтың бұлшық еттерінің күшінің әрекетінен, секірушінің бастапқы жылдамдығының өсуіне, итерілу функциясының тиіп кетуі (рикошет манызы зор) . Итерілетін аяқтың бұлшық еттерінің әрекетінен пайда болатын амортизациялық фазаға өтуді үнемді пайдалану.

Қазір итерілу әдісін (реактивті) тиіп кету нәтиже-мен сипатталады. Осыған байланысты итерілетін аяқты жедел шығарып итеру орнына қою мағынасы зор. Қазіргі дайындықта итерілуге кіру әдісі, сермелген аяқты жедел орындаіу әдісі екпін алуда жүгіру адымның әдісі оның ырғақты жүйесі.

Секіру әдістері әр түрлі болса да, итерілу әдісінің негізі жалпы бірдей.

Практикалық жүзде орындау амалдары тепе-тең болып келеді. Ерлер арасында советтік секіруші В. Ященко аспалап (перекидной) тәсілі арқылы (2, 34., 2, 35м) алған осы әдіспен Г. Вессинг ГДР-2, 36 см (1980ж) . 1968 жылы Мехико Олимпиадасында Фосбери - флоп әдісімен 2, 24см алып чемпион атанды. Кейінгі жылдары осы әдіспен С. Симиони 2, 01 ал ерлер арасында Х. Сотамайер-2, 45(1993 ж) . Осы рекорд осы күнге дейін жаңартылған жоқ.

Биіктікке секіру жүйе жағынан күрделі жаттығуларға жатады, әр түрлі жүйелерден құралған және екпін алғанда циклды қозғалудан итерілу және ұшу фазасында циклді қозғалысқа ауысады.

Әсіресе фазаларда кездесетін үйлесу байланыста-рын ескерген манызды: А) сүреден екпін алғанда жіберілген қате итерілу фазасында оз әсерін тигізеді Б) итерілуге дайындалу фазасында қазіргі реактивті-тиіп итерілу құрастырғанда өте жауапты. В) сермелетін аяқтын итерілуінде жоғарғы қуатпен кең көлемді қозғалыспен орындалып таяқшадан өткенде ұтымды өтуін қамтамасыз етеді. Ф) таяқшаға кіру фазасында итеретін аяқтын өтуінің нәтижелі болуын қамтамасыз етеді. Сонымен биікке секіргенде динамикалық және әдістік нәтижелікке жету үшін төрт фазаға бөлінеді; секіру қозғалысының бір жүйелігі ритммен (ырғақпен) біріктіріледі: 1) сөрелік екпін. 2) итерілуге дайындалу және өту; 3) итерілуге кіру; 4) көтерілу фазасын орынду (таяқшадан өту)

Ұзындыққа және үштік секіруде жалпы әдісінде, орындау амалдарында, дайындық әдістерінде және жоспарлауда, оқу тренировка процесінде ұқсастық бар. Осы жеңіл атлетика түрінің меңгеруге дайындағанда және жетілдіруінде бірін бірі толықтырып, спорттық қозғалудың тұрақтылығына өз әсерін тигізеді.

Ұзындықта және үштік секіруде спорттық әдістің негізін атлет қозғалу қабілетін (биомеханикалық заңдылықты) сақтап отырып ұтымды пайдалануда негізгі мақсат-көлденең аралықты ұзақ өту. Барлық жағдайда қарапайымдылық және спортшының табиғи қозғалысын дұрыс пайдалану ол спорттық әдістің бірден бір көрсеткіші. Секіру кезінде спортшы секіргенде трекпен уақытылы белсенді байланыста болып орындауды іске асады. Спортшы ішкі күш әрекеті арқылы, бұлшық еттердің жиырылуы арқылы қозғалады. Олар қозғаушы күшке жатады. Әр қозғалыста қозғаушы күштен басқа тежеуші күш байқалады: оларға жататын ауаның қарсылық күші, дененің салмағы және тіректе пайда болатын реакция күші, дененің қозғалысына қарама-қарсы. Бұлшық еттердің сығылуы (қозуы ішкі күш ретінде тежеуші) .

Сонымен жеңіл атлетикадағы секірулерді жетілдіру әдісі ол қозғаушы күшті епті пайдалана отырып тежеуші әрекетті бәсеңдету болып табылады.

Механика заңдылығы бойынша секірушінің денесінің алысқа ұшуы ол көтерілудің бастапқы жылдамдығының көлеміне. Ұзындыққа секірудегі дененің білік нүкте ортасының биіктігіне бұрышына байланысты. Қазіргі замандағы ең тәжірибелі шебер секірушілердің әдісін зерттеу арқылы мынадай қорытынды жасауға болады: алысқа секіру үшін дененің көтерілуінің бастапқы жылдамдықтың маңыздылығы, белсенділігі ақырғы адамның екпінімен белгіленеді. Секіруші итерілгенде қозғалыс бағытын өзгертіп, қолайлы ұшу бұрышын туындатады, осылар керекті биіктікті және алысқа ұшуды қамтамасыз етеді.

Белгілі спортшылардың секіруін жіктегенде, екпін жылдамдығын 9, 1 ден 10, 7 метр/сек көбейткенде ол нәтиженің өсуі 690-890см-ге тең, ұшудың бастапқы жылдамдығы 8, 5-9, 6 метр/сек көбейеді және Д. Б. нүктесі 20-22 көлемінде сақталады.

Челночный жүгіру техникасы

Қысқа қашықтыққа жүгіру - ертеден белгілі жарыстың бір түрі. Ол əйгілі Гераклден басталған. Геракл алғашқы рет қашықтықтың негізін қалаған деседі халық аңызы. Ол -өз табанымен 600 қадам жерді өлшеп, осы аралықты «стадии» деп атаған. Міне осыдан стадион деген сөз шыққан. Стадй ұзындығы əр түрлі болып келеді. 192 м, 27 см-ден 195 метрге дейін созылады. Эллада желаяқтары 200 метрлік қашықтықта сайысқа түскен. Гректер жеңіл атлетиканың көптеген түрінен таң қаларлық жеңіске жеткен. Мысалы, бір стадийді олар қанша уақытта жүргені біз үшін құпия болмақ. Ол кезде уақытты өлшейтін құрал болмағандықтан, стадийді қанша минутта жүріп өткені белгісіз. Бізге əр түрлі мəліметтер жеткенімен, оларды уақытқа айналдыру қиын. Мысалы, сол кездегі желаяқтаржүгірген кезде, тіпті аяқтарының ұшы құмға да түспеген деседі. Ал кейбіреулерін мəреден ғана көрген, олардың белгілі қашықтықты қалай жүріп өткенін ешкім аңғармаған. Тарихшылардың айтуы бойынша біздің дəуірімізге дейін 632 жылы Олимпиада чемпионы Милеттегі Полименетор желаяқтардың бірі болған. Ол өзі қойшы, өзінің жылдамдығын ақтарды қуып, олармен бірге ойнап, секіріп шыңдаған. Бір күні осы олимпионаик (осы кезде чемпиондарды солай атаған) мал бағып жүрген кезде қоян жүгіріп шығады. Қасындағылардың айғайы басылып үлгерместен, тулаған қоян Полименестордың қолында тұады. Ал, қоян секундына 14 м, жыламдықпен жүгіреді десек, сонда ғалымдардың есептеуі бойынша 100 м, аралықты Полименестор 7, 2 сек, уақытта жүгіріп өткен. Яғни ол стадий (192, 27 м) 15 секундта жүгірді десе де болады. Қандай жылдамдық десеңші!

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.