Қылмыстық іс жүргізудегі мәжбүрлеу шаралары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

№ 7 тақырып. Қылмыстық іс жүргізудегі мәжбүрлеу шаралары

Процестік мәжбүрлеу шараларының ұғымы.

Процестік мәжбүрлеу шаралары - бұл қылмыстық-процестік заңда көзделген сот әділдігінің міндеттері мен тергеп-тексеру жетістіктеріне жету мақсатында күдіктінің, айыпталушының құқығын шектейтін іс бойынша қылмыстық процесті жүргізуші органның әрекеттері мен шешімдері.

Процестік мәжбүрлеу шараларының шарттары - әділ сот мақсаттарының жетістігіне жету қажеттілігі, қылмыстық сот өндірісі мен үкімді орындауға қатысты тәртіптерді анықтаумен қамтамасыз етілуі. Процестік мәжбүрлеу шаралары тек кедергі болған жағдайда және іс қозғалысына қатысты кедергілердің пайда болу мүмкіндігі шынайы туындаған жағдайда қолданылады.

Процестік мәжбүрлеу шараларының негізіне:

1) тіркелген қылмыстық істің болуы (сотқа дейінгі тергеп-тексерудің басталуы) ;

2) оған қатысты субъектілердің болуы (прокурор, анықтаушы, тергеуші, және өз өндірісінде істі қабылдаған және қарсылық білдірмеген сот) ;

3) оған қатысты объект (қылмыстық-процестік заңның әрекеттері тағылатын тұлғалар) жатады.

Сотқа дейінгі тергеп-тексерудің басталуы заңды түрде процестік мәжбүрлеу үшін қызмет етеді, себебі, онда қоғамға қауіпті әрекеттердің жүзеге асуы туралы қорытындылар болуы мүмкін. Мәжбүрлеу шаралары іс тоқтатылғаннан кейін қолданылуға тиісті емес.

Қылмыстық-процестік заң мынадай процестік мәжбүрлеу шараларын қарастырады: күдіктіні ұстап алу (17-тарау) ; бұлтартпау шаралары (18 -тарау) ; өзге де процестік мәжбүрлеу шаралары (19-тарау) .

Ұстап алудың мәні прокурор мен соттың алдын ала рұқсатынсыз адамды уақытша күзетке алу.

ҚПК-нің 128-бабының 1-бөлігінде көрсетілгендей, қылмыстық құқық бұзушылық жасаудағы күдіктіні ұстап алу - қылмыстық қудалау органы қылмыстың жолын кесу және оған күзетпен ұстау түрiндегi бұлтартпау шарасын қолдану туралы мәселенi шешу мақсатында немесе адамның жасырынуы не неғұрлым ауыр қылмыс жасауы мүмкін деп пайымдауға негіздер болса, қылмыстық теріс қылық бойынша іс жүргізуді қамтамасыз ету үшін қолданатын процестік мәжбүрлеу шарасы.

Қылмыстық-процестік ұстап алуды жай ұстап алудан, әкімшілік ұстап алудан және күзетпен ұстау сияқты бұлтартпау шараларынан ажыратып қарау керек.

Ұстап алу деп қылмыс жасады деп күдік келтірген адамды өз бетінше әрекет ету құқығынан айыру үшін дене күшімен мәжбүрлеу шаралары түсініледі. Заң бойынша қылмыскерді жәбірленушінің өзі, сондай-ақ басқа азамат (ҚР ҚПК-нің 130-бабы) немесе полицияның патруль-күзетші қызметкерлері ұстай алады.

Процестік ұстап алу күзетпен ұстау сияқты бұлтартпау шарасымен ұқсас келеді, бірақ бұл екеуі екі түрлі ұғымдар.

Ұстап алу тосын қолданылатын, қысқа мерзімді күзетке алу белгілерімен ерекшеленеді, оның ерекше негіздемесі, мақсаты, шара қолдану әрекеттері болады. Ұстап алу әрқашан тосын процестік әрекеті деп танылады, сондықтан соттың санкциясынсыз қылмыстық қудалаудың бастапқы сатыларында жүзеге асады. Ал бір ғана күзетпен ұстау сияқты бұлтартпау шарасын тандау туралы өтініш бойынша күдіктіні қайтадан ұстап алуға жол берілмейді.

Процестік ұстап алу шарасын тергеуші, прокурор, анықтау органы мен анықтаушы, қылмыстық қудалау органдары ғана жүзеге асыра алады.

Күдіктіні ұстап алу негіздері. Күдіктіні ұстап алу негіздері КПК-нің 128-бабының 2-бөлігінде қарастырылған, яғни қылмыстық қудалау органының лауазымды адамы, мына негiздердiң бiрi болған жағдайда күдіктіні ұстай алады:

1) осы адам қылмыс жасау кезiнде немесе тiкелей оны жасағаннан кейiн ұсталса;

2) көзімен көргендер (куәлар), оның iшiнде жәбiрленушiлер қылмыс жасаған адам ретінде осы адамды тікелей көрсетсе не ол адамды осы Кодекстiң 130-бабында көзделген тәртiппен ұстап алған кезде;

3) осы адамда немесе оның киімінде, өзiнің бойында немесе тұрғынжайында қылмыстың анық iздерi табылған кезде;

4) жедел-iздестiру, қарсы барлау қызметiнiң және (немесе) жасырын тергеу іс-қимылдарының заңға сәйкес алынған материалдарында адамға қатысты ол жасаған немесе жасауға дайындап жатқан қылмыс туралы анық деректер болғанда, бас бостандығынан айыру түрінде жаза тағайындалуы мүмкін қылмыс жасады деп күдiк келтірілген кезде.

Адамға қылмыстық құқық бұзушылық жасады деп күдік келтіруге негiз беретiн өзге де деректер болған кезде, егер ол адам жасырынуға әрекет жасаса не оның тұрақты тұрғылықты жерi болмаса немесе күдіктінің жеке басы анықталмаса не сотқа күзетпен ұстау түріндегі бұлтартпау шарасын санкциялау туралы өтінішхат жіберілсе ғана ұстап алынуы мүмкін.

Қылмыстық құқық бұзушылық жасады деп күдік келтірілген адамды ұстап алу мерзімі нақты ұстап алған кезден бастап есептеледі және жетпіс екі сағаттан аспауға тиіс.

Ұстап алуға қатысты негіздер - қылмыстық құқық бұзушылықты жасаған деп күдіктелген адам объективті тергеуге және талқылау ісіне кедергі келтіретіндей қауіп тудырса, қылмыстық қудалау органынан жасырынса, қылмыстық әрекетті жалғастыратын болса немесе іс бойынша ақиқатты ашуға кедергі келтірсе (куә, жәбірленуші атына қауіп төндірсе) .

Ұстап алу шарасын қолдану күзетпен ұстау сияқты бұлтартпау шараларын таңдау ретінде ерекше сипатқа ие болуы керек (күдіктінің мінез-құлқын түзетуге қатысты басқа да құралдар сияқты) .

Бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау тек судьяның санкциясымен және басқа, қатаңдығы неғұрлым жеңіл бұлтартпау шараларын қолдану мүмкін болмаған кезде заңмен бес жылдан астам мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген қылмысты жасады деген күдіктіге, айыпталушыға, сотталушыға қатысты ғана қолданылады (ҚПК-нің 147-бабының 1 бөлігі) . Басқа қылмыстар бойынша, яғни күзетпен ұстау түріндегі бұлтартпау шараларын қолдану мүмкін болмаған жағдайда ұстап алудың да қажеттілігі болмай қалады. Осыған орай күдіктіні ұстап алу заңдылығы оның іс-әрекетінің дұрыс саралануына байланысты.

Ұстап алудың арнайы негіздемесі - дербес санаттағы лауазымды адамдардың қызметтік иммунитетіне қатысты қосымша талаптарды сақтау. Мысалы, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің Төрағасы, Қазақстан Республикасының судьялары, Қазақстан Республикасы Бас Прокуроры және дипломатиялық қызметі бар тұлғалар қылмыс жасаған жерінде ұстау жағдайынан басқа Қазақстан Республикасы Президентінің немесе Қазақстан Республикасы Парламентінің келісімінсіз ұстап алынуға тиісті емес.

Процестік ұстау сотқа дейінгі тергеп-тексеру басталғаннан кейін ғана жүзеге асырылады.

Күдіктіні жеткізген сәттен бастап үш сағат ішінде кешіктірмей ұстап алу хаттамасы толтырылуы тиіс (ҚПК-нің 129-бабы, 131-баптың 2 бөлімі) . Ұстап алу хаттамасы ҚПК-нің 199-бабына сәйкес толтырылады. Онда күдіктінің тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) ; күдіктіні кімнің ұстап алғаны, ұстап алу негізі, уәждері, орны, нақты ұстап алу және жеткізу уақыты (сағаты мен минуты көрсетіле отырып) ; күдіктінің құқықтары түсіндірілгені туралы мәліметтер; жеке тінту нәтижелері; ұстап алынған адамның денсаулық жағдайы туралы мәліметтер; хаттаманың жасалған уақыты мен орны көрсетіледі.

Хаттамаға оны жасаған лауазымды адам, күдікті және қорғаушы (ол қатысқан кезде) қол қояды. Хаттамаға медициналық куәландыру қорытындысы қоса беріледі.

Сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адам жүргізілген ұстап алу туралы прокурорға ұстап алу хаттамасы жасалған кезден бастап он екі сағаттың ішінде жазбаша хабарлауға міндетті.

Мынадай: 1) аса ауыр ауыр қылмыс жасады деген күдік бойынша ұстап алу; 2) террористік немесе экстремистік қылмыс жасады деген күдік бойынша ұстап алу; 3) жаппай тәртіпсіздік барысында қылмыс жасады деген күдік бойынша ұстап алу; 4) қылмыстық топ құрамында қылмыс жасады деген күдік бойынша ұстап алу; 5) есірткі, психотроптық заттардың, прекурсорлардың және сол тектестердің заңсыз айналымына байланысты, кәмелетке толмағандарға жыныстық тиіспеушілікке қарсы қылмыстар, сондай-ақ адам өліміне алып келген қасақана қылмыс жасады деген күдік бойынша ұстап алу кезінде; 6) жердің шалғайлығы немесе тиісті қатынас жолдарының жоқтығы салдарынан, сондай-ақ төтенше жағдай немесе төтенше ахуал жағдайларында адамды тергеу судьясына уақтылы жеткізуді қамтамасыз ету мүмкін болмаған кезде жетпіс екі сағаттан аспайтын мерзімге ұстап алуға жол берілетін жағдайларды қоспағанда, адам қылмыс жасады деген күдік бойынша - қырық сегіз сағаттан аспайтын мерзімге, ал кәмелетке толмаған адам жиырма төрт сағаттан аспайтын мерзімге ұстап алынуы мүмкін.

ҚПК-нің 135-бабына сәйкес, сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адам ұстап алынған күдіктінің отбасының кәмелетке толған мүшелерiнiң қайсыбiрiне, ал олар болмаған кезде - басқа туыстарына немесе жақын адамдарына оның ұстап алынғаны және ұсталып отырған жері туралы кейінге қалдырмай хабарлауға немесе күдіктінің өзiне мұндай хабарлау мүмкiндiгiн беруге мiндеттi.

Шетелдіктің ұстап алынғаны туралы сол мемлекеттiң елшiлiгi, консулдығы немесе өзге де өкiлдiгi дереу хабардар етілуге, ал ол мүмкін болмаған жағдайда, Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі мен Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының бірлескен бұйрығымен белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі арқылы да жиырма төрт сағат ішінде хабардар етiлуге тиiс.

Тергеп-тексеру мүддесіне сай күдіктінің туыстарына өзі хабарлау құқығы шектелуі мүмкін (мысалы, қылмысқа бірге қатысқандар қылмыстың ізін жою немесе өзі ұсталмауға талпыну қаупінің алдын алу үшін) .

Хабарламаны кейінге қалдыру тергеудің айрықша жағдайларымен, тергеу құпияларымен негізделеді (мысалы, ұйымдасқан топ жасаған қылмыс, қастандыққа қатысушының біреуін ғана ұстау басқа қатысушылардың тергеу ісіне қарсы кедергі келтіруі мүмкін) .

Кәмелет жасқа толмағандарды ұстап алу туралы, қандай жағдайда да болмасын, тез арада оның ата-анасына, не заңды өкіліне хабарланады (ҚПК-нің 541-бабының 5-бөлігі) .

Қылмыстық процесті жүргізетін орган күдіктінің асырауындағы адамды қамқорлығына алу туралы және оның мүлкін сақтау туралы шараларды қолдануға міндетті (ҚПК-нің 154-бабы) .

Күдікті ұсталған сәттен бастап 24 сағаттан кешіктірмей күдіктіге қорғаушысының қатысуымен жауап беру мүмкіндігі жүргізілуі тиіс (ҚПК-нің 64-бабы) .

Қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген күдік бойынша ұстап алынғандар уақытша ұстау изоляторларында ұсталады. Қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген күдік бойынша ұстап алынған әскери қызметшiлер мен жазасын бас бостандығынан айыру түрiнде өтеп жүрген адамдар да тиiсiнше гауптвахталарда және қылмыстық-атқару жүйесiнiң бас бостандығынан айыру түрiндегi жазаны орындайтын мекемелерiнде ұсталуы мүмкiн.

Күдіктіні ұстап алу оны босатумен немесе күзетпен ұстау түріндегі бұлтартпау шарасын қолданумен аяқталады.

Күдік бойынша ұстап алынған адамды босату негіздері

Заң күдіктіні босатудың мынадай негіздерін қарастырады: (ҚПК-нің 133-бабы) :

1) қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген күдік расталмаса;

2) ұстап алынған адамға күзетпен ұстау түрiндегi бұлтартпау шарасын не қамаққа алу не Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерге шығарып жіберу түріндегі жазаны қолдануға негiздер болмаса;

3) ұстап алу осы Кодекстiң 131-бабының талаптарын елеулі түрде бұза отырып жүргiзiлген болса;

4) ұстап алу үшін заңды негіздер болмаса.

Егер нақты ұстап алынған кезден бастап - қырық сегіз сағат ішінде, ал кәмелетке толмағандарға қатысты жиырма төрт сағат ішінде ұстап алынған адамды ұстау орнының бастығына күдіктіні күзетпен ұстауды санкциялау туралы сот қаулысы келiп түспесе, ұстап алынған адамды ұстау орнының бастығы, осы Кодекстің 131-бабы төртінші бөлігінің 1) - 6) тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, оны өзiнiң қаулысымен дереу босатады және бұл туралы іс жүргізуінде іс жатқан адамды және прокурорды хабардар етеді.

Ұстап алынған адам босатылған кезде оған оны кiмнің ұстап алғаны, ұстап алудың, жеткізудің негiздерi, орны мен уақыты, босатудың негiздерi мен уақыты көрсетiлген анықтама берiледi.

Бұлтартпау шаралары

Процестік мәжбүрлеу шараларының бір түрі бұлтартпау шаралары болып табылады. Олар, басқа мәжбүрлеу шаралары сияқты, қылмыстық-процестік міндеттерді орындауды қамтамасыз ету мақсатында және заңмен белгіленген тәртіп бойынша қолданылады (ҚПК-нің 18-тарауы) .

Бұлтартпау шаралары жалпы ереже бойынша күдіктіге, айыпталушыға, сондай-ақ сотталушыға қолданылады. Осыған сәйкес, сотқа дейінгі тергеп-тексеру кезінде бұлтартпау шарасын қолдануды қылмыстық қудалау органы шешетін болса, ал соттағы өндіріс кезінде бұл мәселені сот (судья) шешеді.

ҚПК-нің 136-бабында бұлтартпау шараларын қолданудың негіздері туралы былай деп жазылған: күдікті, айыпталушы қылмыстық қудалау органдарынан немесе соттан жасырынып жүр не iстi объективтi тергеп-тексеруге немесе сотта талқылауға кедергі келтіреді не қылмыстық әрекетпен айналысуды жалғастырады деп пайымдауға жеткiлiктi негiздер болған кезде, сондай-ақ қылмыстық процестi жүргізетін орган үкiмнiң орындалуын қамтамасыз ету үшiн өз өкiлеттiктерi шегiнде осы адамдарға ҚПК-нің 137-бабында көзделген бұлтартпау шараларының бiрiн қолдануға құқылы.

Яғни, қылмыстық процестің міндеттерін орындауға кедергі келтіретін жағдайларды болғызбау бұлтартпау шараларын қолданудың тікелей мақсаты болып табылады. Ал бұл мақсаттың орындалуы ҚПК-нің 8-бабында көрсетілген қылмыстық процестің тікелей міндеттерін орындауға мүмкіндік туғызады.

Сонымен, бұлтартпау шаралары қылмыстық процесті жүргізетін органның жалпы ереже бойынша күдіктіге, айыпталушыға немесе сотталушыға занда көрсетілген тәртіп бойынша қолданатын мәжбүрлеу шараларының жеке тобы болып табылады.

Күдіктіге, айыпталушыға қатысты бұлтартпау шарасын таңдау кезінде, егер қатаңдығы неғұрлым жеңіл бұлтартпау шарасы болса, мұндай шараны қолдану мүмкіндігін қарау қажет.

Қылмыстық процесті жүргізетін орган әрбір жеке жағдайда бұлтартпау шарасының түрін тандау үшін ҚПК-нің 138-бабында көрсетілген мән-жайларды ескереді.

Бұл бапта былай деп айтылған: бұлтарпау шарасын және оның дәл қайсысын қолдану қажеттiлігi туралы мәселені шешкен кезде осы Кодекстің 136-бабында көрсетілген негіздерден басқа, сондай-ақ осы Кодекстің 137-бабының 2-бөлігінде көрсетілген қосымша шектеулерді белгілеген кезде сондай-ақ мыналар: жасалған қылмыстың ауырлығы; күдіктінің, айыпталушының жеке басы, оның жасы; денсаулық жағдайы; отбасы жағдайы, отбасында асырауындағы адамдардың бар-жоғы; күдіктінің, айыпталушының әлеуметтік байланысының орнықтылығы; күдіктінің, айыпталушының беделі; айналысатын ісі; күдіктінің, айыпталушының тұрақты жұмыс орнының немесе оқуының бар-жоғы; мүлiктiк жағдайы; тұрақты тұрғылықты жерiнiң бар-жоғы және басқа да мән-жайлар ескерiлуге тиiс.

Бұлтартпау шараларының бірнеше түрлері бар. Олар ҚПК-нің 137-бабында аталып көрсетілген:

1) ешқайда кетпеу және тиісті мінез-құлқы туралы қолхат;

2) жеке кепiлгерлік;

3) әскери қызметшiнi әскери бөлiм қолбасшылығының байқауда ұстауына беру;

4) кәмелетке толмаған адамды қарауда ұстауға беру;

5) кепiл;

6) үйқамақ;

7) күзетпен ұстау

Бұл аталған шараларды, олардың сипатына қарай және кімдерге қолданылатындығын ескере отырып, екі топқа бөлуге жатады:

1) бұлтартпау шараларының жалпы түрлері;

2) бұлтартпау шараларының арнайы түрлері.

Бірінші топқа мына шаралар жатқызылады: ешқайда кетпеу және тиісті мінез-құлық туралы қолхат, жеке кепілгерлік, кепіл, үйқамақ, күзетпен ұстау. Бұл топқа жататын шараларды қолдану үшін айрықша талаптар қойылмайтын болғандықтан, оларды бұлтартпау шараларының жалпы түрлері деп атаймыз.

Екінші топқа жататын бұлтартпау шараларының түрлері: әскери қызметшіні әскери бөлім қолбасшылығының байқауда ұстауына беру, кәмелетке толмаған адамды қарауда ұстауға беру.

Бұл шаралардың ерекшелігі олардың аталған субъектілер үшін көзделгендігі болып табылады. Дегенмен, бұл субъектілерге де қажет болған жағдайда бұлтартпау шараларының жалпы түрін қолдануға тыйым салынбайды. Мәселен, әскери қызметші ауыр қылмыс жасаған жағдайда тергеуші оған күзетпен ұстау түріндегі бұлтартпау шарасын қолданады. Ал, кәмелетке толмағандарға мүмкіндігінше ата-анасының немесе сенімге ие басқа адамдардың қарауына беру шарасы кеңірек қолданылуға тиіс.

ҚПК-нің 140-151 баптарында бұлтартпау шараларының түрлерін қолданудың тәртібі реттелген, соның ішінде: ешқайда кетпеу және тиісті мінез-құлық туралы қолхат қылмыстық процесті жүргізетін органның күдіктіден, айыпталушыдан анықтаушының, тергеушінің немесе соттың рұқсатынсыз тұрақты немесе уақытша тұрғылықты жерінен (елді мекеннен) кетпеуі, істі тергеп-тексеруге және сотта талқылауға кедергі келтірмеуі, қылмыстық процесті жүргізетін органның шақыруы бойынша белгіленген мерзімде келуі жөнінде жазбаша міндеттеме алуынан тұрады. (ҚПК-нің 141-бабы) .

Егер күдікті немесе айыпталушы тұратын жердің аумағында қоныс аударатын болса, бұл жөнінде бұлтартпау шарасын қолданған қылмыстық процесті жүргізетін органға хабардар етуге міндетті болып табылады. Бұл шараны қолдану екі процестік құжат жазу арқылы рәсімделеді: бұлтартпау шарасын қолдану туралы қаулы шығару және қолхат алу.

Бұлтартпау шарасы ретінде жеке кепілгерлікті қолданудың тәртібі ҚПК-нің 142-бабымен белгіленген, яғни жеке кепiлгерлік күдіктінің, айыпталушының тиісті мінез-құлқын және олардың қылмыстық процестi жүргізетін органның шақыруы бойынша келуін сенiмге лайық адамдардың өз жауапкершілігіне алатыны туралы жазбаша мiндеттеме қабылдауынан тұрады.

Бұлтартпау шараларының бұл түрін қолданудың мынадай шарттары бар:

кепілгерлердің саны екеуден кем болмауы тиіс;
кепілгерлердің бұл жөнінде өздерінің жазбаша өтінішхаты болуы қажет;
бұл шараны қолдануға күдіктінің, айыпталушының келісімі болуы тиіс;
кепілгерлер қылмыстық процестің барысында кепілдігінен бас тартуға құқылы.

Жеке кепілгерлікті қолдану туралы қылмыстық процесті жүргізетін орган тиісті қаулы шығарады. Сонымен қатар, кепілгерлердің әрқайсысы жеке кепілгерлік туралы қолхат береді. Бұл қолхатта ол өзi кепiлгер болып отырған адамға қатысты күдіктің мәні, күдікті, айыпталушы алдын алу үшін осы бұлтартпау шарасы қолданылған әрекеттерді жасаған жағдайда кепілгердің өзіне ақшалай өндіріп алуды қолданудан тұратын жауапкершілігі түсіндірілгендігін растайды.

Күдікті, айыпталушы алдын алу үшiн жеке кепiлгерлік қолданылған әрекеттердi жасаған жағдайда, сот әрбiр кепiлгерге осы Кодекстiң 160-бабында көзделген тәртіппен ақшалай өндіріп алуды қолдануы мүмкiн (ҚПК-нің 142-бабының 5-бөлігі) .

ҚПК-нің 143-бабында бұлтартпау шарасы ретінде күдіктіні немесе айыпталушыны әскери қызметшiнi әскери бөлiм қолбасшылығының байқауда ұстауына беру көзделген. Оның мәні әскери бөлім қолбасшылығының әскери қызметшiлер немесе оқу жиынына шақырылған әскери мiндеттiлер болып табылатын күдіктілерді, айыпталушыларды байқауда ұстауы Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының жарғыларында көзделген және осы адамның тиісті мінез-құлқын және оның қылмыстық процестi жүргізетін органның шақыруы бойынша келуiн қамтамасыз ете алатын шараларды қолданудан тұрады.

Қылмыстық процесті жүргізетін орган бұлтартпау шарасын қолдану туралы қаулы шығарып, оны орындауды әскери бөлім қолбасшылығына тапсырады. Онымен бірге осы бұлтартпау шарасы таңдалған күдіктің мәні хабарланады және әскери бөлім қолбасшылығының міндеттері түсіндіріледі.

Әскери бөлiмнің басшылығы осы бұлтартпау шарасын таңдаған органға байқауда ұстаудың орнатылғаны туралы жазбаша хабарлайды. Күдікті, айыпталушы алдын алу үшін осы бұлтартпау шарасы таңдалған әрекеттердi жасаған жағдайда, әскери бөлiмнің қолбасшылығы ол туралы осы бұлтартпау шарасын таңдаған органға дереу хабарлауға мiндеттi.

Өздерiне жүктелген байқауда ұстау жөнiндегi мiндеттердiң орындалмауына кiнәлi адамдар заңнамада көзделген тәртiптiк жауаптылықта болады (ҚПК-нің 143-бабының 4-бөлігі) .

Кәмелетке толмаған адамды қарауда ұстауға беру (ҚПК-нің 144-бабы) . Кәмелетке толмаған адамды ата-анасының, қорғаншыларының, қамқоршыларының немесе басқа да сенiмге лайық адамдардың, сондай-ақ ол тұрып жатқан, бала құқықтарын қорғау жөніндегі функцияларды заңға сәйкес жүзеге асыратын ұйым әкiмшiлiгiнiң қарауда ұстауына беру көрсетілген адамдардың қайсыбiрiнiң өзіне кәмелетке толмағанның тиісті мінез-құлқын және оның қылмыстық процестi жүргізетін органның шақыруы бойынша келуiн қамтамасыз ету, оның ішінде оның үйден тыс жерде болуын шектеу және қылмыстық процесті жүргізетін органның рұқсатынсыз басқа жерге баруына жол бермеу жөнінде жазбаша мiндеттеме қабылдауынан тұрады.

Кәмелетке толмаған адамды ата-анасының немесе басқа тұлғалардың қарауда ұстауына беру тек олардың жазбаша өтінішхаты бойынша ғана мүмкін болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.