Қабаттың мұнай бергіштігін арттырудың жылулық әдістері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті

«Техникалық» факультеті

Мұнай-газ ісі кафедрасы

Конспект

Тақырыбы:« Қабаттың мұнай бергіштігін арттырудың жылулық әдістер»

Орындаған: Сулейменов Н

Ақтөбе 2019

Қабатты сұйықпен жару өнімді қабатқа əсер ету арқылы ұңғыманың өнімділігін көбейту, мұнайды алу темпін жылдамдататын жəне қабаттың мұнай бергіштігін арттыратын əдіс болып табылады. Қабатты сұйықпен жару

өндірі ұңғымаларында да, айдау ұңғымаларында да қолданылады.

Қабатты сұйықпен жару үдерісі екі этаптан тұрады:

- бірінші этапта өнімді қабатқа жоғары қысымда жəне қажетті жылдамдықта жұмыс сұйықтығын айдайды, осының нəтижесінде коллектор жынысы жарылып, қолдан жасалған жарықтар пайда болады;

- екінші этапта үдеріс біткен соң жоғары өткізгіштікті сақтап қалу жəне

артық қысымды түсіру мақсатында қабатқа жарықтың қабырғаларын ашық күйінде ұстап тұратын жарықтарды кеңейткіш айдалады.

Қабатты сұйықпен жару жүргізілген кездегі өнімділіктің көтерілу деңгейі жарықтың еніне жəне жарылған материалдың өткізгіштігіне байланысты. Соңғы жылдары ғылыми-зерттеу зертханаларында жəне шетел компанияларының орталықтарында əртүрлі геологиялық жағдайларда қабатты сұйықпен жару технологиясын жетілдіру жұмыстары жүргізілуде, яғни жарудағы жұмыс сұйықтығын, жарықтарды бекіту материалдарын таңдау, айдаудың оптималды қысымы мен жылдамдығын, сонымен қатар қабатты сұйықпен жарудың кезеңін анықтау жəне т. б. қабатты сұйықпен жаруды жүргізуді жобалаудың жетілдірілген əдістері мен зертханалық зерттеулер гидрожару операциясының мақсималды экономикалық тиімділігін қамтамасыз ететін жағдайларды анықтауға мүмкіндік береді.

Полимерлер химиясындағы зерттеулер, сонымен қатар қабатты жару технологиясындағы жетістіктер үлкен масштабтағы өңдеулерді жүргізуге мүмкіндік берді. 7600 м3 сұйықтық жəне 1300 т құм айдау арқылы өңдеу жұмыстары жүргізілген. Əдетте айдау темптері 0, 8-16 м м3/мин аралығында болады. Қазіргі таңда жарғыш материал концентрациясы 600-960 кг/м3 аралығында өзгереді, жəне де операцияның басында бұл материалдың концентрациясы 120 кг/ м3 көлемінде болады, ал операция соңында 1700-1900 кг/ м3-ке дейін өседі.

Қабатты сұйықпен жару қондырғысы жоғары дəрежеде қиын болып

кетті, ол көп мөлшерде құрғақ жəне сұйық қоспаларды дозалауға, сəйкесінше олардың жұмыстық сұйықпен араласуына жəне оларды əртүрлі концентрациядағы жарғыш материалдармен айдауға мүмкіндік береді. Кеңейткіш концентрациясы 2400 кг/м3 мөлшерге жеткен кездер сирек емес. Үлкен көлемді материалмен жұмыс істеу үшін, оларды сақтауға жəне тасымалдауға арналған арнайы қондырғылар жасалған, бұл олардың сұйыққа үлкен жылдамдықпен берілуін, жүйеге қоюландырғыштарды, фильтрация көрсеткішін төмендеткіш қоспаларды, полимерді деструкциялайтын реагенттер жəне БАЗ-ды енгізуді жəне дозалауды жеңілдетуге арналған.

Қабатта аномалды қысым болу себептерінен жарықшақтар пайда

болады немесе бұрын болғандары кеңейтіледі, сондықтан қабаттың өтімділігінің қомақты өсуіне жол беріледі. Пайда болған жарықшақтар сұйықтық ағынымен бірге айдалған ірі түйірлі құммен бекітіледі. Бұл ұңғыма

оқпанының айналасындағы сорғытылатын ауданды жəне оның өнімділігін бір шама жасанды кеуектік кеңістіктің пайда болу себептерімен көбейтіледі.

Егер өңдіруді ұңғыма оқпанының айналасы өткізгішітігі аз блоктарымен шектелсе. Бұл əдіс жинақталған мұнай бергіштікті 5-15% жоғарылатуы мүмкін.

Сонымен бірге шаюшы сұйықтықтарды сіңіруге жол беретін қомақты

ауырлатылған ерітінділермен бұрғылау үдерісінде қабаттың өз бетімен айырылу көрінісі белгілі. Суды айдаумен қабаттың қысымын жасанды қолдау үдерісінде жиі пішіндері қабаттың гидравликалық айырылуын растайтын индикаторлық сызықтар алынады. Сондықтан қысымның жоғарылауында Q=f (р) индикаторлық сызықтың құрылысы пайда болады жəне ұңғыманың қабылдау қабілеті күрт өседі ( 8. 2 а, ə-сурет) .

Су айдау ұңғымаларында қабатты гидрожару ерекше тиімділігін көрсетті. Қабатты гидрожару газды ұңғымаларда кең қолданады. Қабатты гидравликалық жарудағы жарықшақтардың пайда болу механизмін қарастырайық. Жыныстың айырымға бекемдігі жəне кернеумен ескертіліп, жоғарыда жатқан жыныстардың салмағымен белгіленген біріккен кедергісінен гидравликалық қысым асқанда ұңғыма оқпанында жарықшақтану мөлшері ең аз нүктеде басталады. Əдетте, шамалы тереңдікте жатқан қабаттарда көлденең айырылымдар, ал тереңдеу жатқандарда - тік айырылымдар орын алады. Зерттеулер нəтижелері көрсеткендей көлденең жарықшақтар жоғары жатқан жыныстардың шамалы қысым мөлшерінде пайда болуы мүмкін. Сонымен гидравликалық жару қысымы сол кезде пайда болған жарықшақтардың бағдары жəне өлшемдері кен қысымының сипатына, өнімді жыныстардың табиғи жарықшақтағының сипаты мен параметрлеріне, сондай- ақ қойнауқат қысымының мөлшеріне тəуелді болады. Қабатты гидрожару үдерісінде əр кезде жару сұйықтықтарды айдау жылдамдығы əсермен қамтылған қабаттың қабылдау қабілетінен озуы қажет болады.

Бұл керекті айдау жылдамдығы əрине, жару сұйықтықтың тұтқырлығына жəне түп жанындағы аймақтың параметрлеріне ( өтімділігі, қалыңдығы, түп конструкциясы жəне т. б. ) тəуелді өзгереді. Айтылған өтімділігі аз жыныстарда тұтқырлығы шамалы сұйықтықтарды пайдалану салыстырмалы төмен айдау жылдамдылығымен гидравликалық айырылымға жетуге мүмкін болатынын көрсетеді. Өтімділігі жоғары жыныстарда жарылым үшін тұтқырлығы жоғары сұйықтықтарды немесе айдау жылдамдығын біршама жоғарылату қажет болады. Гидравликалық жаруды берік өтімділігі аз құмтасты, тығыз жарықшақты əктастарды немесе доломиттерді, берік қабаттасқан құм-сазды немесе карбонат-сазды жыныстарды жəне т. б. ашатын ұңғымаларда пайдалану ұсынылады.

Қоршаған табиғи ортаның және табиғи ресурстардың пайдаланылу рационы - оның дамуының қазіргі заманғы адамзаттың маңызды мәселелері. Олар адамның шаруашылық әрекеттерінің зиянды салдарын жою және алдын алуға қажеттікті көрсетеді.

Қоршаған ортаны қорғаудың және оны ластанудан қорғаудың экологиялық мәселелерін шешуде бұрғылау өндірісі белгілі бір орынды алады. Бұрғылау жұмыстарының ерекше айырмашылығы оның табиғатта өндірілетіндігінде және тек жерді ғана емес сонымен қатар: балшық, өзен, теңіздер мен көлдер акваториясын қамтитын үлкен аймаққа таратылады, ұңғымаларды бұрғылау процессінде табиғи және минерализацияланған судың жиналуымен қойнаулар ашылады.

Бұрғылау жұмыстары кезінде барлық ластау көздері келесі топтарға бөліне алады:

пайдалану - суыту жүйесінен судың төгілуі, шламнан лақтырымдар, науларды, еденді тазалау, қондырғыны жуудан ағын сулардың қалыптасуында пайда болады және т. б. ;

технологиялық - көтерілетін бұрғылау құбырларынан бұрғылау ерітіндісінің ағуы және олардың шайылуынан кейін судың лақтырылуы бұрғылау кезінде оның өңделуінің салдарынан және осы артықтардың лақтырылуы, көтеру-түсіру операцияларын орындау кезінде ерітіндінің лақтырылуы;

апаттық - ашық фонтандау уақытында ұңғымадан қабаттық флюидтің төгілуі; булық құбырөткізгіштер немесе тығындық құбырдың сынуы кезіндегі техникалық сұйықтың шығыны және т. б. ;

табиғи - бұрғылаудан техникалық сұйықтардың, атмосфералық жауындарда жану-майлау материалдарының шығарылуы.

Ластануды ескерту. Табиғатты қорғау бойынша комплексте өндірістік шығындардың санын төмендетуге және оларды өңдеуге максималды түрде утилизациялауға, тұйық цикл бойынша техникалық суды пайдалану жүйесін ендіруге, шығындардың токсикалығын төмендетуге арналған жүйелердің тазалау құрылғыларының сенімділігін және тиімділігін жоғарылатуға көмектесетін әректтер жинағында технологиялық процестерді өңдеуге және ендіруге үлкен орын беріледі.

Ұңғымаларды шаюда келесі әрекеттер жүргізіледі:

жер амбарларын пайдаланудан толық бас тарту және оларды үлкен сиымдылықты металл резервуарлармен алмастыру;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.