Ветеринарлық қызмет ұйымдастыру


Мазмұны
- Кестелер тiзiмi . . . 2
Туйіндеме . . . 3Кіріспе . . . 5Жобаның концепциясы . . . 6Өнімнің (кызметтің) сипаты . . . 7Өндіріс бағдарламасы . . . 7Маркетинг жоспар . . . 87. 1 Кызмет нарығының сипаты . . . 8
7. 2 SWOT-талдау . . . 9
7. 3 Маркетинг стратегиясы . . . 10
Техникалық жоспарлау . . . 118. 1 Жобаның орналасқан территориясы және қысқаша сипаты . . . 11
8. 2 Инфрақұрылымы . . . 12
8. 3 Жобаның техникалық жағдайлары . . . 12
8. 4 Жобаның конструктивтік шешiмдерi . . . 13
8. 5 Жобаныц капиталдық шығындарын есептеу . . . 14
Ұйымдастыру, Басқару және Кызметкерлер . . . 15Жобаны жүзеге асыру . . . 16Пайдалану шығындары . . . 17Жалпы және әкімшілік шығындар . . . 17Капитал мен қаржыландыруға қажеттілік . . . 17Жобаның тиімділігі . . . 19Жобаның өзін-өзі ақтауы . . . 21Әлеуметтік-экономикалық және экологиялық әсер . . . 2216. 1 Жобаның әлеуметтік-экономикалық ахуалы . . . 22
16. 2 Экологиялык ахуалы . . . 23
Кестелер тiзiмi
Кесте 1 - Жүзеге асыру жоспары . . . 7
Кесте 2 - Қызметті сату көлемі . . . 7
Кесте 3 - Сатудан табыс . . . 7
Кесте 4 - Орал қаласы бойынша ветеринарлық қызмет нарығының сипаты . . . 8
Кесте 5 - Орал қаласындағы ветеринарлық қызмет нарығы саласындағы бәсекелестік . . . 8
Кесте 6 - SWOT-талдау . . . 9
Кесте 7 - Қызметтің негізгі түрлері . . . 10
Кесте 8 - Ветеринарлық қызметті ұйымдастыруға қажетті жабдықтар . . . 12
Кесте 9 - Жоба бойынша капиталдық шығындар . . . 14
Кесте 10 - Кәсіпорынның шаттық кестесі . . . 15
Кесте 11 - Инвестициялық жобаны жүзеге асырудың күнтізбелік кестес . . . 16
Кесте 12 - Айналымдық шығындар құрамы . . . 16
Кесте 13 - Жалпы және әкімшілік шығындардың құрамы, мың теңге . . . 17
Кесте 14 - Инвестициялық салымдар . . . 17
Кесте 15 - Жобаны қаржыландыру көзі! . . . 17
Кесте 16 - Несиелендіру шарттары . . . 18
Кесте 17 - Несиені өтеу кестесі . . . 19
Кесте 18 - Кәсіпорын қызметтерінің көрсеткіштері . . . 19
Кесте 19 - Жобаның шығынсыздығы . . . 20
Кесте 20 - Қаржылық-экономикалық тиімділігінің көрсеткіштері . . . 21
Кесте 21 - Қауіпті PESTEL -талдау әдісі бойынша бағалау . . . 21
Суреттер тізімі
Сурет 1 - Ұйымдастырушылық құрам . . . 16
Түйіндеме
Бұл бизнес-жоба Қазақстан Республикасының Батыс Қазақстан облысында (БҚО) «Ветеринарлық қызмет ұйымдастыру» жобасының қаржылық-экономикалық тиімділігі мен техникалық тұрғыда жүзеге асырылуын түсiндiру мақсатында әзiрлендi.
Жобаның сипаттамасы
- Жобаның атауы: «Ветеринарлық қызмет ұйымдастыру»;
- Жобаның болжамдық орналасатын жері: Қазақстан Республикасы, БҚО;
- Жобаны жүзеге асырудың уйымдастырушылық-құқытық үлгiсi: жобаны Жауапкершілігі шектеулi серіктестік түрiнде құрылытаны кәсіпорын жүзеге асырады.
- Жобаның түрi: Start Up;
- Жобаны жүзеге асыруды бастау: 2019 жылдың 1-тоқсаны;
- Жобалық қуаттылыққа жету: 2019 жылдың 4-тоқсаны;
- Жобаны игеру кезеңдері: дайындық кезеңі. Жобаны жүзеге асыру шарттары алдын-ала келістірілді, келiсiм-шарттар жасау, ЖЖҚ дайындау жүргiзiлуде, қажетті білікті мамандар шақырылған;
- Жобаны жузеге асыру үшiн қажетті қаржылық ресурстар: Жоба бойынша жалпы бiрiктiрiлген инвестициялық жұмсалымдар 10, 7 млн. теңгені (71, 3 мың АҚШ доллары) құрамақ
Жобаның стратегиялық мақсаттары:
- Келушiлердi қабылдауға арналған орын iздеу, жалпы ауданы 70 м2- жалға алынады;
- Бұл жоба үй жануарлары үшiн ветеринарлық қызметтер кешенін көрсетудi уйымдастыру мақсатында жүзеге асырылмақ.
Жобаның экономикалық мақсаттары:
- Жобаны жүзеге асыруға жұмсалатын инвестициялық қаражаттардың кепiлдi түрде қайтарылуын қамтамасыз ететін экономикалық негіз қалыптастыру;
- Табыстан алынған қаражаттар есебінен концентраттар өндiрудi дамыту;
- Табыс алу;
Бастапқы кезектегі мақсаттары:
- Заманауи кәсіпорын құру;
- Қызметкерлер iрiктеу және үйрету, өндірістік қатарлар жұмысын ұйымдастыру;
- Нарық көлемінің артуын ынталандыру арқылы өңдірістің толық қуаттылыққа жетуін қамтамасыз ету;
- Компанияның жағымды имиджи қалыптастыру;
- Нарыкта орын нығайту және қызметтер көлемін арттыру.
Инвестициялар (жобаның құны) және қаржыландыру
Жоба бойынша бiрiктiрiлген инвестициялық шығындар 10, 7 млн. теңге (71, 3 мың АҚШ доллары) болады деп жоспарлануда, ал жобаны қаржыландырунесиелік ақша қаражатын тарту арқылы жүзеге асырылатын болады.
Жобаның мерзiмдерi және кезеңдерi
Инвестициялық жобанық инвестиция алдылық кезеқ - 2018 жылдың 4-токсаны.
Жобаны жүзеге асыруды бастау - 2019 жылдың 1-токсаны.
Құрылыс-жабдықтау жұмыстарын атқару 2019 жылдың каңтарынан бастап 2019 жылдың наурыз аралығында болмак.
Ветеринарлық кызметтің жұмысын бастауы 2019 жылдың қыркүйек-қазан айларына жоспарланған.
Инвестициялық жобаның осы бизнес-жобасы бойынша есептеулер 2018 жылдың желтоқсан айында қалыптасқан нарыктық ақпараттар негізінде орындалды. Есептеулер барысында ақша бiрлiгiне теңге алынды. Қаржылық-шаруашылық қызметін жобалау уакыты 5 жыл. Инвестициялық жобаның дисконтталған өзiн-өзi ақтау мерзiмi 4, 1 жыл. Жобаның таза дисконтталған пайдасы 16, 9 млн. теңге. Кірістіліктің ішкі нормасы 21, 6%.
Инвестициялық жоба өзiн-өзi ақтай алады және жобаның бастамашыларына қосымша табыс алуға мүмкiндiк береді, жоспарлаудың барлық уақытында ақша қаражаттарының қалдық көрсеткiштерi оң болып қалады. Жоба бойынша салыстырмалы керсетюштер кестеде берілген.
Инвестицияның тиімдлігін, жобаның өзiн-өзi ақтауы
Дисконтталган инвестициялық шыгындар
мөлшерлемесі
Жобаны жүзеге асыру мынадай жетістітерге жетуге мүмкiндiк береді:
- ҚР БҚО территориясында ветеринарлық қызмет көрсетуге арналған инфрақұрылым қалыптастыру;
- Казакстанның нарығында бәсекеге қабілетті ветеринарлық қызмет көрсету;
- Доктор, әкімші, адамдар мен қосалқы жұмыскерлер тұлғасында жаңа, ақысы жоғары жұмыс орындарын қалыптастыру;
- Салық түрiнде бюджетке түсiмтi ұлғайту;
- Қызметтер саласына инвестиция тарту.
Кіріспе
Бул бизнес-жоба "Ветеринарлық қызмет ұйымдастыру" жобасын инвестициялаудың негізділігін экономикалық тұрғыда түсiндiруге арналған.
Бизнес-жобада инвестициялық есептеулер жасау үшiн қажетті барлық ақпараттар берілген, соның ішінде кірістердің, жобаны жүзеге асыру барысында талап етілетін шығыстардың және негізгі салымдардың негізгі түрлерi берілген. Сонымен қатар Қазақстан Республикасындағы ветеринарлық қызмет нарығының саипаттамасы оған қатысты сұраныс пен тұтыным динамикасы көрсеткiштерiмен бірге, сонымен қатар бағалығ көрсеткiштерiмен бірге ұсынылған. Аталған көрсеткіштер негізінде жобаны жүзеге асыру барысында нарыктық даму көрсеткіштеріне болжам жасалған. Инвестициялық жобанық тиімділігі мен тәуекелдеріне баға берілген және жобаның негізгі интегралдық көрсеткiштерi - таза дисконттық табыс (NPV), кірістіліктің ішкі нормасы (IRR), кірістілік индекс (PI), өзiн-өзi ақтаудың дисконттық кезең (DPP) нарыктың нақты даму калпының негізінде бағыттала отырып есеплтеген.
Ұсынылған бизнес-жобаның көмегімен әлеуетті инвесторлар аталмыш жобаға қаражат енгізудің тиімділігін бағалай алады, жобаны қаржыландырудың неғұрлым тиiмдiрек үлгiсiн таңдау мүмкiндiгiне, сонымен қатар құрылысқа үлестiк қатысу арқылы пайда алу мүмкiндiгiне ие болуға болады.
Жобаның тімділігін экономикалық тұрғыда түсiндiру үшiн есептеулер жасауға пайдаланылған деректердің негізгі көздерi мыналар болды:
БАҚ пен Ғаламтордың ашық көдерінен алынған ақпараттар;
ҚР статистика Агенттігінің статистикалық деректері талдаулық шолулар және баспасөз хабарламалары
Инвестициянық тиімділгін бағалау мақсатында есептеулер жүргiзу барысында дисконтталған ақша ағымы әдісі қолданылды (FCF) .
Зерттеулер 2018 жылдың желтоксанында жүзеге асырылды.
Жобаның концепциясы
Жобаның концепциясында ҚР БҚО (Орал қаласында) ветеринарлық қызмет көрсетудi ұйымдастыру қарастырылған.
Жобаның мақсаты - үй жануарларына арналған ветеринарлық қызметтер кешені керсету.
Мақсаттық топ үй жануарлары бар Орал қаласының тұрғындары болады деп жоспарлануда.
Көрсетілетін қызметтердің бәсекелестіктегі артықшылықтары:
- нақты диагностикаға бағытталуы;
- зертханада және бiр орында барлық қажетті жабдықтар мен құралдардың болуы;
- қызметке халықтық қол жетімділігі.
Бұл бизнес-жоба әрекет етуге арналған соңғы үлгiдегi нұсқаулар болып табылмайды, тек осындай бизнес-идеянық әлеуетті даму мүмкiндiктерiн қарастыратын құрал болып саналады. Сондықтан аталған жобаны жүзеге асыру барысында сату бағдарламасының да, шығарылатын өнім түрлерiнiң де өзгеруi мүмкiн.
Өнімнің (кызметтің) сипаты
Ветеринарлық қызмет (емхана) Орал қаласында (БҚО) орналастырылатын болады.
Кызметтің ветеринарлық кабинеті ветеринарлық қызметтің келесі түрлерiн көрсететін болады: жануарларды вакцинацилау (жоспарлық егу), ол үшiн импорттық вакциналар қолданылады және жануардық құжатында ол туралы белгі жазылады; иттер мен мысықтарды прогрессивтік бейинвазиялық (ауыртпайтын) әдістермен емдеу, емдеу барысында акупунктуралар, лазерлер, новокаиндік блокадалар, ұлпалық терапия, гемотерапия және т. б. қолданылатын болады.
Жануарлар ауруын диагностикалауда зерттеудің УДБ, рентген, ЭКГ, УКС сияқты құралдарын пайдалану жоспарлануда, мәселен темiреткi, қан сынамасын, зәр, нәжіс, жас, түрлi бөлімдер және т. б. талдануы үшiн.
Сонымен қатар күрделi емес хирургиялық оталар жасалатын болады: мысықтар мен еркек жануарларды піштіру, мысықтар мен еркектерді тазарту, кесаревтік кесу, құлақ қуысында уйыған қанды ашық түрде алу, тіс жұлу, тістерді ультрадыбыспен тазарту, жараны залалсыздандыру, гипс орау жэне тағы да басқалар.
Қажет болған жағдайда жануарларды гумандық жайландыру (эвтаназия) және денелерін кремациялау жасалатын болады. Сондай-ақ жануарларды жеке түрде кремациялау және кулін иесіне қайтару қызмет де қарастырылатын болады.
Болашақта үйге баратын ветеринарлық дәрәгерлер тобын жасақтаған дұрыс, олар қызмет тұтынушысына барып, барлық құралдарды пайдалана отырып тиісті қызмет түрiн көрсетеді, соның ішінде УДЗ, рентген, ЭКГ бар. Зертханада сараптау үшiн қажетті анализдер алады.
Өндіріс бағдарламасы
Кесте 1 - Жүзеге асыру жоспары
Кесте 2 - Қызметті сату көлемi
Кесте 3 - Сатудан табыс
Маркетингтік жоспар
Қызмет нарығының сипаты
ҚР ауыл шаруашылығы Министрлігінің агроөнеркәсіп секторы бойынша мемлекеттік инспекция Комитетінің талдау қызметінің деректерi бойынша Қазақстан Республикасындағы ветеринарлық емханалардың шамамен 50% жағдайы мәз емес. Емханалардың көбiсiнде қажетті жабдықтар жоқ, басым көпшілігінде кадрлар жиі ауысады, нәтижесінде қызметкерге қойылатын талап төмендейді. Көптеген клиникаларда орындарын жалдап отыр, бұл орайда олар жалдау ақысын төлеу мәселесінде қиналады.
Көптеген аймақтық ветеринарлық емханалар жеке секторларда орналасқан, демек қызмет көрсету маман тұратын жерде тікелей ұйымдастырылады. Соған қоса ветеринарлық кызметердің көбісі сертификатсыз әрекет етуде, ал тұтынушы өзi тәуекел жасай отырып олардың көмегіне жүгiнуге мәжбүр.
Сала бойынша нарықтағы жағдайдың сипаты:
- Орал қаласында және аймактарда ветеринарлық емханалар жеткіліксіз;
- Емханалардық көбiсiнде кажетті жабдықтар мен саймандар жоқ;
- Кадрлар жиі ауысады, салдарынан ветеринарлық емхана штаты толық емес;
- Ветеринарлық кызметтің сапасы төмен.
Кесте 4 - Орал қаласы бойынша ветеринарлық қызмет нарығының сипаты
Кесте 5 - Орал қаласындағы ветеринарлық қызмет нарығы саласындағы бәсекелеслік
Негізгілер ретінде қызметтің максималды дифференцияциясының бәсекелік стратегиялары пайдаланылады, оған қызмет түрлерінің сан алуандалуы арқылы қол жеткізіледі:
(а) қызмет түрлері бойынша,
(в) баға бойынша,
Ветеринарлық емханалар нарықта тұтынушыларға көп түрлі қызмет көрсететін компаниялардың басымшылыққа ие екеніне үйренген, сондықтан олардың өздерінің өзгеге ұқсамайтын эксклюзивтік элементтері бар.
Бәсекелестіктің басқа құралдары ішінде мыналар да бар:
Сапа;
Баға.
SWOT-талдау
Мүмкіндіктерді анықтау үшін және өнімнің нарықта алға жылжылуының қауіптерін бағалау үшін SWOT-талдау жасап көрейік, оның нәтижелері кестеде берілген.
Кесте 6 - SWOT -талдау
* Сандық баға (1 бастап 5 ұпайға дейін)
Маркетинг стратегиясы.
Орал қаласында ветеринарлық қызмет көрсетудің тиімді жүйесін ұйымдастыру. Негізгі қызметтер мыналар болады:
- Ветеринарлық қызметтер кешені
Масқаттық топ:үй жануарлары бар ҚР халқы.
Жобаның маркетингтік стратегиясын дайындауға ұсынылатын тауарлар, бағалар, дистрибуция және алға жылжыту бағытында стратегия әзірлеу кіреді. Төменде аталған бағыттар бойынша әзірленген стратегия берілген.
Қызмет көрсету стратегиясы.
Тауарлардың негізгі түрі мен оларға ұсынылатын болжамдық бағалар 7-кестеде берілген.
Кесте 7 - Қызметтің негізгі түрлері
Баға стратегиясы
Баға стартегиясы мынадай шараларды қарастырады:
1. бәсекелестердің бағалық саясатын барлау;
2. жеңілдіктер жүйесін пайдалану;
3. жұмсалған қаражаттардың жабылуы мен қолданыстағы әрекет етуші заңнама талаптарын ескере отырып баға қалыптастыру («шығыстар плюс» стратегиясы) ;
4. төлеудің икемді түрлерін қалыптастыру - төлемді кешіктіре қайтару жүйесін енгізу.
Алға жылжыту стратегиясы
Алға қойылып отырған маркетингтік мақсаттарға жету Компанияданбағыттың таңдалып алынған тұстарын жүзеге асыруға бағытталған шаралар кешенін әзірлеуді талап етеді.
Қызметтерді алға жылжыту бойынша шаралар кешеніне жарнамаларды енгізу ұсынылады. өнімдер мен қызмет түрлерін алға жылжытудың құралдары ретінде мыналар пайдаланылады:
1. Арнайы баспа құралдары;
2. Арнайы ТВ және Радио бағдарламалары;
3. Дербес сайт;
4. Ғаламторлық маркетинг
Тарату әдістері және арналары
Таратуды ынталандыру
Бұл жобаның бағалық саясаты тауарлардың жоғары сапалы болуына сай келеді, сол арқылы тұтынушылардың жақсы пікіріне ие болады. Бағыттау қағидаты да осыған негізделген. Басты назарды жоба тауарларына билік етіп тұрған орташа нарықтың бағаны ескере отырып дифференциалданған бағаны қалыптастыруға аударған абзал.
Бағаны қалыптастыру қағидаты тұрақты және ауспалы жұмалымдарды төмендету болып табылады, бірақ саудаланатын тауардың спасына нұқсан келтірмеу керек. Бағалық ынталандыру ретінде тұрақты алармандар үшін жеңілдіктер жүйесі қолданылатын болады.
Қажет болған жағдайда бағалық дискриминация саясаты да қолданылады.
Ұсынылып отырған дифференциялық әдіс тиімді болып табылады, себебі нарықта қандай да бір өзгерістер болғанда компания оларға неғұрлым тез арада әрекет ете алады.
Сонымен қатар жарнаманың тиімділігі мен имиджді қалыптастыру үшін мыналар болуы керек:
1. ветеринарлық қызмет жұмыскерінің кәсібилігі;
2. жұмыстың жеделдігі;
3. алармандар қажеттілігіне бейімделу және оларды толық қанағаттандыру;
4. қызмет көрсету сапасының мінсіздігі;
5. міндеттемелерді нақтылап анықтау және толығымен орындау;
6. нарықта үнемі болу;
7. көрмелерге, тұсау ксерлерге қатысу.
Дайындалған маркетинг жүйесі кәсіпорынға алға қойған маркетингтік мақсаттарға жетуіне және нарықтағы өз орнын нығайтуына мүмкіндік береді.
Техникалық жоспарлау
Жобаның орналасқан территориясы және қысқаша сипаты
Жобаның жүзеге асырылу орнын таңда ең алдымен халыққа жақындығына байланысты жасалды, ҚР ШҚО тұрғындар саны 2012 жылдың қарашасында 1, 4 млн. адам болды.
Жобаны жүзеге асыру үшін жаңадан салуға қарағанда орында жалға алған тиімді. Бұл келесі факторлармен түсіндіріледі: капиталдық шығындарды азайту (орында жөндеп, әрлеуге кететін шығындар құрылысқа кететін капиталды шығынға қарағанда біршама аз), орын құрылысы барысында жергілікті билік органдарымен жер телімін сатып алу және емхана құрылысы бойынша бірқатар келістіру әрекеттерін жасау керек (бұл жобаның құны мен жүзеге асырылуы мерзімін айтарлықтай қымбаттатады) .
Инфрақұрылымы
1. электрмен жабдықтау - қала желілеріне қосылу жоспарлануда;
2. су тарату - жоба жүзеге асырылатын орынға жақын маңда орталық коммуникация бар;
3. автожолдар.
Ветеринарлық қызмет үшін қажетті жабдықтарды төменнен қараңыз (8-кесте) .
Кесте 8 - Ветеринарлық қызметті ұйымдастыруға қажетті жабдықтар
Жобаның техникалық жағдаяттары
Жобаның техникалық шешімдері ветеринарлық дәрі-дәрмектерді пайдалану мен сақтау бойынша ең үздік, заманауи технологияларды пайдалануға негізделген, әрекет ететін қолданыстағы нормалар мен ережелерге сай келеді және еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасыс мен өрт-жарылыс қауіпсіздігі талаптары сақталған жағдайда ғимараттар мен үймараттардың қауіпсіз қолданылуын қамтамасыз етеді.
Жоба «Еңбекті қорғау бойынша сала аралық ережелерге», әрекет етуші СНжЕ талаптарына, СН, технологиялық жобалау нормаларына және басқа да нормативтік құжаттарға сай дайындалды.
Жобаның конструктивтік шешімдері
Терапевттік кешенді бағдарламаға мыналар кіреді:
- Дәрігердің тексеруі, анамнез жинау, тексеру бағдарламасын жасау;
- Кең ауқымды түрде зертханалық әдіспен қанрды, зәрді тексеру;
- Ағзадағы зат алмасуды тексеру;
- Рентген;
- Егулерді бақылау;
- ЭКГ;
- Күре тамыр қысымын тексеру;
- Шапты, жамбас, жүрек бөліктерін УДБ тексеру;
- Компьютерлік томография;
- Дәрігермен қорытынды кеңесу, тексеру нәтижелерін талқылау, әрі қарай тексеру немесе емдеу қажет болғанда ұсыныстар жасау.
- Чек-ап
Қолданылатын әдістің мәнісі науқасқа қойылған диагнозды растау немесе жоққа шығару ғана емес, сонымен қатар денсаулыққа толық болжам жасау болып табылады. Басқаша сөзбен айтқанда, барлық ағзаның күйі туралы толық мағлұмат алу, маңыздысы -ең қолайлы әдіспен. Бған заманауи инновациялық технологиялар арқылы қол жеткізуге болады.
Замануи технологиялар және аса жоғары құзіреттілік втеринарлық дәрігерлерге жылдам арада әрі кәсіби түрде медициналық диагностика жасап, кез-келген ауруды бастапқы кезінде анықтауға мүмкіндік береді. Соған қоса наркозға, эндоскопияға, теріні кесуге және т. б. қатысты оталық әрекеттер жасау қауіпі шеттетіледі.
Чек-ап бағдарламалар:
• Толық алдын алу-сауықтыруға бағытталған «Чек-ап» тексерістері;
• Гастроэнтeрологиялық тексеру;
• Кардиологиялық тексеру;
• Пульмонологиялық тексеру;
• Урологиялық тексеру;
• Гинекологиялық тексеру;
• Неврологиялық тексеру
Дәрігерлердің ұсыныстары бойынша мынадай диагностикалық тексерулер жасалуы мүмкін:
• Kомпьютерлік томография
• Қан мен зәрді зертханалық тексеру
• Ағзадағы зат алмасуды зерттеу
• Шап-бұт маңы органдарын сонографияялық тексеру (УДБ)
• Омыртқа мен буындарды тексеру
Диагностикалық тексерулер аяқталғаннан кейін үй жануарының күйі туралы толық мағлұмат беріледі.
Жобаның капиталдық шығындарын есептеу
Кесте 9 - Жоба бойынша капиталдық шығындар
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz