Жануарлар патологиясы. Жылқы делафондиозы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Аграрлық факультет
Ветеринариялық санитария кафедрасы
Курстық жұмыс
Пән: Жануарлар патологиясы
Тақырыбы: Жылқы делафондиозы

Орындаған:Турарова Н.К Тексерген: Оразалиева С.Б
Топтың студенті: ВС-403
Қолы:_________ Қолы:___________
Өткізген күні:_________
Комиссия:____________ Қолы:____________
Баға:________________

Семей 2018жыл
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ЖОСПАРЫ:

I. Кіріспе
II. Өлексені сою барысында жазылған патологиялық-анатомиялық хаттама:
2.1 Кіріспе бөлім (тіркеу, қысқа анамез)
2.2 Сипатау бөлім ( өлексенің сыртқы және ішкі көріністері)
2.3 Қорытынды бөлім( патологиялық - анатомиялық өзгерістер)

III. Анықталған ауруды талдау
3.1 Аурудың қысқаша анықтамасы
3.2 Этиологиясы
3.3 Аурудың өрбуі
3.4 Патоморфологиялық өзгерістер
3.5 Өсіп, өнуі
3.6 Эпизоотологиясы
3.7 Сырт белгілері
3.9Анықтау
IV. Қортынды.
V. Әдебиеттер тізімі.
VI. Қосымша.

I.Кіріспе
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауында елбасымыз ауыл шаруашылығындағы мәселелерді де елеусіз қалдырмады. Өз сөзінде Мен 20 жылдан артық күш-жігерім мен халқыма қалтықсыз еңбек етіп келемін. Осы жылдары мәртебемізді көтеріп, мерейімізді асырған барша жетістіктеріміз - біздің ортақ табысымыз. Аграрлық секторда етті мал шаруашылығын дамыту жөнінде бұрын соңды болып көрмеген жоба жүзеге асырылады. 2016 жылдың өзіңде ет экспорты 60 мың тоннаға жетеді, мұның құны 4 миллион тонна бидай экспортына тең. Мемлекет бұл мақсатта 130 миллиард теңгелік несие ресурстарын бөледі. Бұл ауылдық жерлерде 20 мыңнан астам жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік береді, жүз мыңнан астам ауыл тұрғындарының кіріс көзіне айналды. Мұның өзі малдың барлық түрінің асыл түліктері мен тұқымдарының бас санының көбейтуге мүмкіндік береді,- деп аяқтады.
Сол себепті малдардың қауіпті ауруларға шалдығуының шаруашылықтарға тигізетін зияны өте көп. Міне осы тұрғыдан қарағанда алдынғы кезде елімізге жетіспеушілік тудыратын мал өнімін көтеру, бұл ет және ет өнімдері мен мал өнімдері. Қатерлі ауруға тек бір - екі бас мал ғана емес, көптеп малдардың топ - тобымен ауруы; ауыр жағдайда көмек көрсетіліп үлгермегенде ауру малдың кенеттен өлім жітімге ұшырауы; аман алып қалған малдардың өнімінің азаюы; жұмыс малдарының жұмысқа жарамсыздығы; жедел көмекке; емдеп жазуға жұмсалатын қаражат шығындары; адам күші, оларға төленетін жалақы. Міне осы сияқты тағы басқа да шығындар шаруашылықтардың, ветеринария қызметкерлері мен жеке қожалықтардың, сондай - ақ ветеринариялық зертханалардың экономикалық жағдайына елеулі әсерін тигізері сөзсіз.
Ұлан байтақ Қазақстан республикасының жерінде бытыраңқы орналасқан көптеген мал шаруашылықтарында малдардың ішінде әр түрлі қауіпті аурулар жиі кездесетін жағдай. Өзімізге белгілі ветеринарияның ауыл шаруашылығындағы рөлі - жануарларды әр түрлі қауіпті аурулардан сақтап, ауыра қалған жағдайда, емдеу, алдын алу шараларын жүргізу арқылы адамға және жануарларға ортақ аурулардың тарап кетпеуін қадағалау.
Соның ішінде ветеринариялық - санитариялық сараптау - тамақ өнімдерінің (ет, сүт, балық, жұмыртқа, бал т.б) және шикізаттар (тері,сүйек, ішек қарындар), сондай-ақ кейбір өсімдік өнімдерінің санитариялық - гигиеналық әдістерін зерттеуге арналған ғылым. Ветеринариялық - санитариялық сараптаудың негізгі мақсаты - адамдарға қауіпті тағам өнімдері аурудың көзі болатын немесе жануарлар арасында жұқпалы, инвазиялық аурулардың таралуына жол бермеу.
Сонымен қатар, ауыл шаруашылық малдарының ауруға шалдығуы, олардың ағзаларындағы қауіпті бактериялар, вирустар мен паразиттер малдың өсім төлдерін, тіпті адамдарды да өнімдері арқылы (сүт, ет, май, ірімшік, айран) ауруға шалдықтыруы мүмкін. Кей кезде індетті аурулардан келетін шығындар, еліміздің экономикалық шығындарынан да асып түседі.
Ауру ағзаның, әсіресе созылмалы аурулардың түрінде ауру малдың резистенттілік қабілеті әлсірейді де, олардың індетті, тоғышарлық, көбінесе жұқпалы емес ауруларға қарсы тұру қабілеттілігін нашарлатады. Сондықтан ондай малдарда бір аурудан басқа аурулармен қабаттасып асқынған түрлері жиі кездеседі. Көп жағдайларда мал мамандары, күтуші, бақташы, адамдар аурудың табиғатын терең білмегендіктен дұрыс диагноз қоя алмай қалуы жиі кездеседі.

II. Өлексені сою барысында жазылған паталогиялық-анатомиялық хаттама:
Тіркеу
Мал иесі: Приречный ауылдық округі Азат шаруақожалығының малы
Өлексе: Жылқы
Жынысы: ұрғашы
Тұқымы: қазақ жылқысы
Жасы: 5 жасар
Түсі: күрең
Қонымдылығы: төмен (арық)
Өлген күні: 01.04.2018ж
Сойылған күні: 02.04.2018ж
Өлексе сойылған жері: Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің ветеринариялық санитария кафедрасының прозекториясында 02.04.18ж сойылды.
Сойған: Мамиев Айдос, Қабдолданов Ғалымбек
Союға қатысқандар: Болатбекова Д.Б., Мухаметкалиева Г.А., Турарова Н.К

Мал қашан ауырған : 22.03.2018 жылы ауырған жылқы тынышы кетіп, жерге құлай берген, ұзақ аунақшып, тапыршып, шалқая жатып төрт аяғын көкке көтеріп , кейде алдыңғы аяқтарына суйеніп, бөксесін бүгіп итше отырып алаған, іші шығып. Аталған сырт белгілері айқындалып, түйнеуі дүркін-дүркін қайталанып ұзақ уақыт созылған. Мал дел-сал болып есеңгіреген. Аузындағы шөбін тісіне қыстырған қалпы шайнамай, есіней берген. Іші түйнеп қатты шаншыған, өлімге ілезде ұшыраған.

Өлім белгілері: Өлексенің дене темперетурасы қоршаған орта темперетурасынан төмен , іріп шіру байқалмайды. Құлағында, танау, ауыз қуысында өзгерістер жоқ. Денесінде дақтар мен қанталаулар кездеспейді. Буындары сіресіп, құрысып-тырысып қалған.
Сипаттау бөлімі:

Өлексенің сыртқы түрі мен жалпы сипаттамасы: Жылқы өлексесі оң жағымен жатыр. Қатты арықтаған, іші шығып бүйір жағында көлемі ұлғайған. Іші өткен, артқы жағында іздері қалған, қан аралас екені айқын көрініп тұр. Сирақтары құрысып - тырысып қалған.
Көзге көрінетін кілегей қабықтары мен көздің жағдайы : көздің кілегей қабықтарында аздаған қанталулар байқалады. Ауыз, танау кілегей қабықтары табиғый түсті, өзерістері жоқ.
Жүні: Түсі күрең. Аздап жүні түскен кейбір жерлерде, қажалған жерлер бар.
Тері және тері астындағы шелі: терісінің аздаған қажалған іздері бар, түсі қалыпты. Қызару, қанталау, күлдіреуіктер жоқ.
Бұлшық еттері мен сіңірлері: бұлшық еттері бүтін, аяқ сіңірлері құрысып - тырысып қалған
Сүйектері мен буындары: бүтін, анатомиялық жағдайда дұрыс орналасқан. Буындарын кескенде буынаралық сұйықтық ақты, сүйектін түсі-табиғи түс, қатты.
Көкірек қуысы: мүшелердің орналасуы анатомиялық жағынан дұрыс, қан аралас сұйықтық пен іріңдіктер көрінді , онын көлемі 35-40 мл-дей. Делафондиялардын балаңқұрттарының зақымдауынан болған.
Жүрегі және қолқа қақпақшалары: мүше көлемі бірқалыпты, қанға толы, бозарған түс байқалмайды, қарыншалары мен жүрекшелері сұйыққа толы, жүрек қабында қанды сұйық жиналған. Қолқа қақпашаларында көлемі 20 мм-ге дейін тромбтар бар. Оның құрамында қызғылт түсті балаң құрттардың личинкалары кездесті.
Өкпесі: қанға толған, ұлғайған, тығыздалып, қоңыр түске еніп, талаққа ұқсайды. Суға салса тастай батады.Өкпе капиллярлары кеңейген, қанға толған,қабырғаларының өткізгіштік қасиеті артқан. Кесіп көргенде тілік бетінен лайсан сұйық, арасында ас бұршғындай жұмыр құрттар табылды. Сондай-ақ көлемі көк нәр дәніндей ақшыл-сұр түсті некроз ошақтары кездеседі. Суға салғанда ауыр батады.
Талақ : толығымен қанталауға ұшыраған күйде , көлемі өзгермеген және жолақ тәрізді қанталаған. Тілгенде қанды сұйық шығады, шеттері бірігеді. Қырындысы анық емес.
Бүйен: қабырғасы қалыңдаған, сірі және кілегей қабықтары қарақошқыл өңді, қанаралас сұйық бар, қарамай (деготь) түсті.
Тоқ ішек: толық зақымданған, кілегей қабықтары сұр жасылдау түсті өлеттенген, сірі қабықтарында көптеген дақты қанталаулар көрінді. Ішек қуыстарында бұлыңғыр-қызғылтым сұйықпен қатар шоколад тәріздес нәжіспен кетелген. Тоқ ішек қабырғасын балауса құрттар жайлаған, айналасын қоршай қалыптасқан түйіндерде іріңге ұрсас сұйықтық бар.
Шажырқайы мен тік ішегі: ішек жуандаған , іштері тромбпен кептелген ағзаның сір және кілегей қабықтары, шажырқайы қаптаған қанталау. Қабынған шажырқайда іріңдіктер бар. Көлемі әрқайлы өсінді қалташалар бар, оларды оларды ішінен деляфондияның балаңқұрттары табылды, саны 150 ге жуық. Ішектің сірі қабығында фибрин шөгіп перитонит дамыған.
Алдыңғы шажырқай артериясы: Аневризмалар таспиық тастарындай шажырқай артерияларын бойлай орналасқан, қабырғалары өте қалың шеміршектей нығыз, үлкендігі грек жаңағындай. Интима төмпешік тәрізді бұлтыйып, кедір-бұдырланған, бетінде майда ұйыстар (тромбоз) кездесті. Оларда жұмыр құрт личинкалары мен ұзындығы 1,5 см-дей қызғылт түсті құрттар бар.
Бүйрек: майда жолақты дақтар кездеседі. Көлемі ұлғайған, қанға толы. Түсі бозарған , нүктеленіп қанталаған , бозғылт. Кескенде шеттері бірікпейді. Шекарасы анық емес. Капсуласы оңай шешіледі.
Құрсақ қуысы: серозды-қанараласқан сұйыққа толы. Қабырғаларында фибрин жіпшелері шөккен. Қан тамырлары бүлінген тромб эмболияға ұшыраған іріңді артериит пайда болған.
Қуығы мен несеп шығару түтігі: қан аралас несепке толы кілегей қабықтары қанталаған.
Сыртқы жыныс мүшелері - қанталаған , артқы тесік маңындағы тері көгеріп кеткен

V. Қорытынды бөлім
Патологиялық-анатомиялық диагноз
1. Арықтау, жалпы анемия.
2. Алдыңғы шажырқай артерияларында аневризмдер мен тромбоздар.
3. Ішектің кілгей қабығының бүрлерінде некроздар.
4. Іш қатуы капростаз.
5. Құрсақ қуысының қан тамырларында іріңді артериит, периартериит.

Өлім себебі туралы соңғы қорытынды.
Барлық аталған клиникалық белгілерге байланысты өлген жылқыны сою нәтижесінде патологиялық-анатомиялық өзгерістерге байланысты "Жылқы делафондиозы" деген алдын-ала қойылған диагнозымыз расталды.

Анықталған ауруды талдау:
Аурудың қысқаша анықтамасы.
Жылқы делафандиозы алдыңғы шажырқайлық артериясының ұйысуға (тромбозға) және аневризмаға ұшыраумен сипатталатын жылқы және есек ауруы.
Қоздырғышы Delofondia vulgaris. Ауруды Strongylidae тұқымдастығына жататын Delofondia vulgaris нематодасының балаусасы қоздырады. Дертті ересек құрттың балаңқұрттары тудырады, олар тік ішек сырты қантамырларын, шажырқайдың артерияларын жайлайды, ішкі қабығын тітіркендіріп қабындырады, тамыр ішінде қан ұйып түйіледі, ал оның қабырғасы созылып кеңейеді, соның салдарынан өсінді қалташалар (аневризм) пайда болады. Ауырған жалқының танышы кетіп тыпыршып мазасызданады, іш түйнеп қатты шаншиды, өлімге ұшырауы да ілезде болуы мүмкін.
Өсіп өнуі. Жалқының тоқ ішегінде күн етіліп жатқан ересек далафондиялар жұмыртқалары нәжіспен бірге сыртқы ортаға шығады да, олардан босаған балаусалар бір аптаның ішінде малға жұғу қасиетіне иеленеді. Сумен, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.