Торайлардың Ауески ауруы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ.

АГРАРЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТ

" ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ МЕДИЦИНА КАФЕДРАСЫ"

Курстық жұмыс

Пән: Жануарлар патологиясы ІІІ.

Тақырыбы:Торайлардың Ауески ауруы.

Орындаған: Әбіш Е. М. Тексерген: доцент Оразалиева С. Б.

Топтың студенті: ВМ-503.

Қолы: Қолы:

Тапсырған күні: Бағасы:

Семей қаласы, 2018 жыл.

Жоспары:

І. Өлексені сою барысында жазылған хаттама

1. Кіріспе бөлімі (тіркеу, қысқа анемнез)

2. Сипаттау бөлімі.

3. Қорытынды бөлім.

II. Анықталған ауруды талдау.

1. Аурудың қысқаша анықтамасы.

2. Этиологиясы.

3. Патогенезі.

4. Клиникалық белгілері.

5. Патологиялық-анотомиялық өзгерістер.

6. Гистологиялық өзгерістер.

7. Диагноз.

8. Дифференциальды ажырату диагнозы.

IІІ. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

IV. Қосымшалар

І . Өлексені сою барысында жазылған хаттама

Кіріспе бөлімі

І. Тіркеу.

Мал түрі: Торай

Жынысы: Еркек-торай

Лақап аты: жоқ

Жасы: 3 ай

Тұқымы: Ірі ақ тұқымды шошқалар

Түсі: ақ

Ерекше белгісі: жоқ

Мал иесі: Шынтеміров Бейбіт

Мекен-жайы : Шығыс Қазақстан облысы Семей қаласы Мичурина көшесі, 52.

Өлген жері : Шығыс Қазақстан облысы Семей қаласы Мичурина көшесі, 52-үйдің Шынтеміров Бейбіттің мал қорасында.

Өлген күні, айы: 20 қараша 2018жылы

ІІ. Анамнез.

Мал иесі Шынтеміров Бейбіттің айтуынша: Торайдың дене температурасының 41 градусқа дейін көтерілуімен ауырған. Клиникалық зерттеу кезінде ауру малдарда азықтың тежелуі, дене қызуының қысқа мерзімді көтерілуі және өткір диарея, кебу, тежелу, азықтан бас тарту байқалды. Сонымен қоса торайлар шаткаяқтап жүргенін байқаған. Өткен жылдары шошқа өсіруде торайлар паратифпен, ісіну ауруымен және Ауески ауруымен ауырған көрінеді.

Сойылған күні: Торайды22. 11. 2018ж Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университетінің Ветеринариялық медицина кафедрасының прозекториясында - Слямгалиев Арман сойды.

Союшы: Мал дәрігері Слямгалиев Арман

Өлексені союға қатысқан адамдар : Мал дәрігеріСлямгалиев Арманпрактикант Дауыл Надира және мал иесі Шынтеміров Бейбіт

II. Сипаттау бөлімі.

СЫРТҚЫ ТЕКСЕРУ

Ерекше белгілері : Өлексенің салмағы 15 кг-ға жуық дұрыс денелі торайдың мәйіті, тік ішек маңайы қоңыр қошқыл нәжіспен ластанған болды. Көзге көрінетін кілегейлі қабықтар көгерген. Танау тесіктерінен сора көрінеді. Ауыз қуысынан қана аралас көбік шықты.

Өлексенің сыртқы көрінісі : Өлексе сол жағымен жатқан.

Дене құрылысы : Денесі титықтап қатты арықтаған.

Қоңдылығы : Өте арық.

Өлексе белгілері .

Өлексенің сууы: Өлексе суыған және өлексенің температурасы сыртқы ауаның температурасынан төмен. Сыртқы ауа температурасы +7°, ал торай өлексесінің температурасы 0°.

Өлексенің сіресуі : Ет гликогені глюкоза мен сүт қышқылыны айналған және көз еттері нығыздалған, осыған орай өлекседе сіресу белгілері байқалады. Ауыз бен көзі ашық қалпында сірескен. Мойын және аяқтары сірескен. .

Өлекседегі қанның қайта шоғырлануы: Өлексенің сол жағында теріде және тері астындағы шелге қара қызыл қан құйылған.

Өлім дақтары: Өлім дақтары жоқ.

Өлексенің шіруі: Шіру процесі әлсіз байқалады

Көзге көрінетін кілегей қабықтар.

Көзі, мұрын қуысы және ауыз қуысында : Ауыздың, мұрынның және коньюктивтердің шырышты қабықтары ылғалды, тегіс, сұр түсті, көкшіл реңкті.

Тері және тері клетчаткалары

Тері әлсіз серпімді, құрғақ, жүн, күңгірт, жақсы сақталады. Құйрығы мен артқы аяқтары аймағындағы тері мен жүн нәжіс массасымен көмкерілген.

Тері асты клетчаткасы құрғақ, оң жағынан қызарған, майлы шөгінділер шамалы.

Беткейлік лимфа түйіндерінің жағдайы

Беткейлік лимфа түйіндері -жақ асты, жұтқыншақ, тізе асты және тізе асты - сәл ұлғайған, сұр, шырынды, серпімді.

Сыртқы сөл бездері:

Сөл бездерінің қан тамырлары қанға толып, көлемі ұлғайған, сұр- қызғылт түсті, болбыр.

Бұлшықеттері мен сіңірлері

Қаңқа бұлшықеттері көлемі азайған, соның салдарынан сүйектер жақсы шығып, тығыз консистенциясы, бозғылт-қызыл түсті кесіндіде, құрғақ, бұлшық ет талшықтарының суреті сақталған. Мәйіттің қаңқа ұлшықеттерінің қабығы әлсіз. Мәйіттің ыдырау белгілері жоқ.

Сүйектер мен буындар:

Сүйектер қатты, буындар деформацияланбаған, қуыстарында синовиалды сұйықтықтың сарғыш түсті тартқыштардың аз мөлшері бар. Сүйектің буындық беті тегіс, ылғалды, жылтыр, көк түсті.

ІШКІ ТЕКСЕРУ

Құрсақ қуысына. Органдарының орналасуы анатомиялық ережеге сай. Бөгде мазмұн жоқ. Құрсақ ылғалды, тегіс, жылтыр, жартылай мөлдір, сұр түсті.
2 мл- дай қызыл сұйықтық жиналған. Ағзалардың орналасуы анатомиялық дұрыс. Плевра тегіс, ылғалды, жылтыр. Плевраның астында нүктелі қан құйылу байқалады.
Ауыз қуысы, мойын және кеуде қуысы мүшелері

Тіс: Тістерінде көзге көрінетін өзгерістер жоқ.

Тіл: шырышты қабығы қызғылт түсті кішкене бозғытанған. Кесілген тілде ашық қызғылт түсті, бұлшық ет талшығының үлгісі жақсы көрінеді.

Жұтқыншақ, көмей және бадам: Көмейдің шырышты қабығының зақымданған учаскелері қалың, сезіне құрғаған, сұр-лас-сары түсті, фибрин Кебек тәрізді ұшып келген түрінде жинақталған .

Қан және қан жасау органдары

Қан тамырлары : Ірі тамырларда қан қанық қызыл, ұйыған оңай алынады

Кеуде қуысының лимфа түйіндері : Бронхиалды және орта қабырғалы лимфа түйіндері қызыл түсті, үлкейген, ісінген, шырынды.

Бауыр және көкбауыр 1, 5 есе үлкейген, түрлі қан кетулер байқалады, дистрофиялық ошақтар байқалады .

Сүйек кемігі кеуде және түтік тәрізді сүйектерде қызыл түсті.

Бадамша без ісінген, шырышты қабаттың бетіне сәл жоғары көтерілген, серпімді, кесіп қарағанда - сұр түсті, біртекті.

Жүрек-тамыр жүйесі

Жүрек созылған, оң жақ қарынша сол жақтың жоғарғы жағынан сәл ілінеді. Эпикардиалды клетчаткада майлы шөгінділер жоқ. Эпикард тегіс, ылғалды, жылтыр, мөлдір. Клапандар серпімді, сұр, жартылай мөлдір, эндокард тегіс, жылтыр, жартылай мөлдір, сұр түсті. Миокард жұмсарып сары сұрғылт ошақтар дамып, қанталаған. Қуыстарда әсіресе оң жүрекше мен қарынша жақсы оралған қара-қызыл қан бар, оның ұйытқысы оңай алынады.

Ірі тамырларда (аорта, өкпе артериясы және қуыс веналар) қанмен толтырылған.

Тыныс алу органдары

Мұрын қуысында -шырыштың аз мөлшері байқалады. Шырышты қабық ылғалды, жылтыр, көк реңкті.

Өкпе : Диафрагмалды үлестер (артқы) серпімді, бозғылт-қызғылт түсті, ісінген, тіліктің беті орташа ылғалды, аздаған қан сұйықтары бөлінедің олардың бөліктері суда оңай жүзеді. Тығыз консистенцияның алдыңғы және орташа бөліктері, сұр түсті, айқын көрінген ұзын құрылымы бар, тіліктің бетінен бронхтан кілегейлі массалар бөлінеді, бұл бөліктер суға батпайды.

Ас қорыту органдары

Ауыз қуысында - тілдің кілегйлі қабығында ұсақ сары түсті т. йіршіктер бар. Тіл сепімді, кілегійлі қабығында сұрғылт түсті.

Жұтқыншақта және өңеште азық қалдығы жоқ, кілегейлі қабығы тегіс, ылғалды, сұрғылт түсті.

Асқазан көлемі кішірейген, онда жартылай сұйық, сұр-сары түсті, ішіндегінің қышқыл иісі бар картоп пен құрама жемге толы. Шырышты қабығы ісінген, қатпарларға нүктелі қанқұйылулар жиналған, беті қалың сұр шырышпен жабылған.

Аш ішекте тағамдық масса жоқ. Шырышты қабығы ісінген, қызарған, шырышпен жабылған.

Он екі елі ішек тің бастапқы бөлігінің шырышты қабығында нүктелі қан құйылу

Тоқ ішекте және соқыр ішекте сұйық нәжіс массаларының аз мөлшері бар. Шырышты қабығы қалың, кей жерлерде сәл қызарған, диаметрі 1-1, 5 см, дөңгелек пішінді, шырышты қабықтың деңгейінен сәл жоғары, лас-сұр түсті, тегіс емес беті бар. Бөртпелерді алғаннан кейін терең жаралар қалады.

және кескенде ашық-қоңыр түсті анық білінетін некроздық ошақтар байқалады. Кесіндісі біркелік, құрғақ.

Өтінде 200 мл ге жуық қою қара-жасыл өт, шырышты қабығы жұмсақ, қою сары түсті. Өт ағынының өтуі қиын.

Несеп - жыныс органдары

Бүйрек үлкейген жоқ, капсула қиындықпен алынады, бүйрек тығыз консистенциялы, ашық-қоңыр түсті, қабықтық қабатта шағын сұр ошақтар көрінеді. Шырыш қабығындағы қан кетулер байқалады

Қуықта мөлдір, ашық сары зәрдің аз мөлшері бар. Шырышты қабығы қалың емес, тегіс, ылғалды, бозғылт-қызыл түсті.

Жыныс мүшелерінде көзге көрінетін өзгерістер жоқ

Жүйке жүйесі

Бас миы серпімді консистенциялы, сұр-ақ түсті, сұр және ақ зат арасындағы шекара жақсы көрінеді. Мидың қатты және жұмсақ қабықтары зақымданусыз. Ми мен жұлын мидың қан тамырларына қан кетуімен, бас миы заттарының жеңіл ісінуіне көңіл бөлінеді

Ішкі секреция бездері

Эндокриндік бездер зерттелмеген.

1. 3 Қорытынды бөлім.

Паталогиялық - анатомиялық диагноз:

Бауырдағы, көкбауырдағы және басқа мүшелердегі микронекроздар.
Геморрагиялық диатез.
Жедел іріңді энцефаломиелит.
Катаральды бронхопневмония.
Катаральды гастроэнтерит.
Лимфа түйіндерінің ісінуі және гиперемиясы

Қосымша зерттеулер

Зертханалық зерттеулер . Зерттеу барысында қояндарды немесе жас мысықтарды жұқтырады. Зертханалық жануарларға зерттелетін материалдың суспензиясын бұлшықет ішіне енгізу кезінде 3 күннен кейін Ауески ауруының типтік көрінісі (қозу, қышу, тарақ) пайда болды.

Биопробаның нәтижелері негізінде тәжірибелі жануарларға Ауески ауруы анықталды

Гистологиялық зерттеулер. Гистологиялық зерттеулер барысында келесідей өзгерістер анықталды; көкбауыр - фолликулдардың гиперплазиясы, мида тоқыраған гиперимия байқалды; бауыр-бауыр үлесіндегі паратифозды гранулемалар және тамырлардың жүрісі бойынша гистиоциттер мен лимфоидты жасушалардың пролиферациясы, әсіресе жасушалық элементтерге бай буын аралық дәнекер тіндері және алынған канальцтардың эпителийінің түйіршікті дистрофиясы;

Жиналғананамнездерге, , , , Ауескиауруынатән деген қорытындыға келдік. Соңғы диагноз

ІІ.

2. 1.

Ауески ауруы - жіті өтетін, өкпе қабығын зақымдайтын, орталық жүйке жүйесінің бұзылуымен, жануарлардың қатты қышынуымен сипатталатын жануарлардың жұқпалы ауруы.

Қоздырушысы - Suid (alpha) herpevirus - герпес туыстығына жататын ДНҚ құрайтын вирус. 180-190нм мөлшеріндегі ересек вириондардың сыртын микопротеитті қабықша қаптайды. Қоздырушысы барлық ауыл шаруашылық жануарларын, жабайы жануарларды зақымдайды.

2. 2. Этиологиясы

Негізінен ауески ауруына үй және жабайы сүтқоректі жануарлар бейім болғанмен, табиғи жағдайда ауру шошқа, ит, мысық, мүйізді ірі қара, аңдардың арасында көбірек кездеседі. Тақтұяқты жануарлар мен приматтар ауески ауруына жоғары резистентті және сирек ауырады. Барлық жануарлардың төлдері, әсіресе ересектеріне қарағанда ерекше бейімді болады. Ауру қоздырғышының негізгі көзі-танау қуысынан аққан сұйықтық пен сүттен, несептен вирус бөлінетін ауру жануарлар. Ауруға аса сезімтал жануарларда (мүйізді ірі қара, қой, ешкі, ит, мысық) ауру жіті өтеді, сол себептен соңы өліммен аяқталады. Шошқалар вирусқа өте сезімтал емес, ауырғандары сау болып кетеді. Сондықтан шошқалар басқа жануарларға қарағанда ауру тасымалдауда қауіпті емес. Ауески ауруының қоздырғыштарын тарататын факторлар зақымдалған азықтар, қора жай, лагерь территориясы, ет және тағы да басқа болып табылады. Қоздырғыштарды көбірек тарататын және сақтайтындар: тышқандар болып табылады. Олар ауески ауруының вирусының табиғаттағы негізгі тұрағы болады.

Жануарлар негізінен аурумен алиментарлық жол арқылы: азық, су, сонымен қатар әр түрлі құрал-саймандар арқылы жұқтырады. Торайлар ауру мегежіндердің сүті арқылы залалданады. Ауру жануарларды сау жануармен қатар ұстаған кезде вирус зақымданған тері және кілегей қабықтары арқылы жұғуы мүмкін. Күйіс қайыратын малдар зақымданудың түрлеріне төзімді болып келеді. Сол себептен осы жануарларды зақымдайтын негізгі көздер қансорғыш жәндіктер болып келеді.

Шошқа шаруашылықтарында ауру негізінен сәтсіз шаруашылықтардан әкелінген шошқалар арқылы жұғуы мүмкін. 3-4 апталық торайларда ауру жіті түрінде өтіп, аяғы өліммен аяқталады. Ересек торайларда да ауру жіті өтеді. Бірақ көп бөлігі өлмейді. Ересек торайлар сирек аурады. Аурудан сәтсіз шошқа шаруашылықтарда уақытында сауықтыру шаралары жүргізілмесе, ауески ауруы стационарлы сипатқа айналуы мүмкін.

2. 3. Патогенезі

Негізінен вирус жүйке жүйесіне әсер еткенмен, ауру патогенезі жануарлардың жасы мен түріне әсері ерекше. Вирус әуелі енген жерінде өсіп-өнеді, одан кейінқанға, сөлге кіріп өседі және бүкіл организмге таралады. Вирусимия, қызба және геморрагиялық диатездің белгілері болады. Ал қоздырушысының орталық жүйке жүйесіне енуі - энцефалитке тән белгілермен сипатталады. Ересек шошқаларда вирус орталық жүйке жүйесін сирек зақымдайды. Әдетте торайлардың ауруының алғашқы даму сатысы вирустың қанға енуімен сәйкес келеді және септицимиялық белгілермен сипатталады, ал екіншісі - вирустың орталық жүйке жүйесіне жетуімен байқалады.

Қышыну - ауески ауруы болғанда көп мал түрлерінде пайда болатын құбылыс. Ол ацетилхолиндік және гистоминдік зат алмасуының бұзылуынан терінің тітіркенуімен түсіндіріледі.

2. 4. Клиникалықбелгілер

Ауруға тән негізгі клиникалық белгілер - қышыну, доңыздан басқа барлық жануарларды байқалады. Бірақ та бұл белгінің өзі індеттің бастапқы кезеңінде ғана айқын көрінеді. Сонымен қатар, клиникалық белгілер жануарлардың түріне, жасына, жұғу жолдарына байланыстыда әр түрлі болады.

Мысалы, вирус құрсақта жұққан торайлар туғаннан кейін септикалық түрде ауырып, 4 -12сағат аралығында шығынға ұшырайды

2. 5. Паталого-анатомиялық өзгерістер.

Шошқадан басқа, барлық жануарлар түрлерінің өлекселерін сырттай қарау кезінде терісінің қышыну болған жерінде жарақатты зақымданулар болады. Бұл бөлімдердің жүні түсіп қалады, геперемияға ұшырайды, домбығады. Кейде тері қабатының қышыну ошағында сүйекке дейін жететін ашық терең жарақат болады. Терінің тері асты клетчаткасы геморрагиялық инфильтрацияға ұшырайды. Коньюктивасы мен танаудың кілегей қабықшасы геперемияға ұшырайды. Танау қуысы сұйықтыққа толы болады. Жұтқыншақтың кілегейлі қабықшасы қызарған. Шошқаларда, иттерде, мысықтарда геперемия жұтқыншақ, көмейде ғана емес, сонымен қатар оның бездерінде де болады. Ережеге сай сірлі және сірлі-геморрагиялық ринит және гайморит дамиды. Қосалқы жыныс безінің кілегейлі қабықшасы, әсіресе шошқаларда бөріткен, диффузды қан құйылулар байқалады. Көмей, жұтқыншақ, көмекей, кейде крупозды дефтериялық сипаттағы толқынды қабықшамен қапталады. Ауа тамыр мен көмекейде көп мөлшерде сұр түсті экссудат пайда болады.

Ауески ауруында зақымдаушылар, әсіресе шошқалардың өкпесінде байқалады. Ең алдымен паталого-анатомиялық өзгерістер шошқа өкпесінің домбығуымен сипатталады. Көкшіл түсті өкпе ауада қызарады. Көбінесе белсенді гиперемия байқалады. Кілегейлі домбыққан сұйықтықтар тек қана альвеолаларда ғана емес, сонымен бірге жоғарғы тыныс жолдарын да бітеп тастайды.

Торайларда эндокардта қан құйылымдар кездеседі, жүрек бұлшық етінің дегенеративті өзгерістері сирек байқалады. Асқазан-ішек трактасындағы өзгерістердің спецификалық сипаты жоқ. Мұнда көбінесе катаральды қабыну процесстері байқалады. Көп жағдайда асқазанның аспен бітелуі, әсіресе сабанмен және тағы да басқа заттармен бітелуі байқалады. Асқазанда жіті катаральді өзгерістер байқалады, кілегейлі геперемия кездеседі. Тік ішекте катаральды энтерит байқалады. Бауыр гиперемияға ұшырайды.

2. 6.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.