Қаржылық бақылау әдістерімен қаржылық бақылаудың органдары

«МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУ» оқу бағдарламасы

1. Курсты жүргізетін оқытушы туралы мәліметтер

Тұрлығазиев Қанат Сакенович

ҚазЭУ “Қаржы” кафедрасының аға оқытушысы.

2. Пререквизиттер

Осы курсты оқу үшін алдын-ала оқытылатын пәндер:

- Қаржы теориясы

- Мемлекеттік қаржы

- ҚР-ның әкімшілік құқығы

3. Постреквизиттер

Осы курсты игергеннен кейін оқытылатын пәндер:

- ҚР-ның салық бақылауы

- ҚР-ның салық құқығы

- ҚР-ның кеден құқығы

- ҚР-ның банк құқығы

4. Пәннің сипаттамасы

Мемлекеттік қаржылық бақылау - негізгі және маңызды бақылау саласы. Бұл қаржының қоғам өмірінде және әрбір жеке адам үшін үлкен маңыздылығымен байланысты. Қаржы мемлекет болмысының материалдық негізі және оның функцияларының жүзеге асырылуын ақшалай қамтамасыз етудің көзі болып табылады. Қаржы тетіктері арқылы мемлекет елдің әлеуметтік және экономикалық дамуына белсенді әсер етеді. Әрбір ұйым және әрбір азамат әртүрлі қаржылық институттар арқылы мемлекетпен тығыз байланыста болып, әртүрлі қаржылық құқықтық қатынастардың субъектілері болып табылады. Сол себепті, қаржылық бақылауды оқып үйрену, олардың түрлерін, функцияларын, сыныптамасын және де мемлекеттік бақылаудың жүзеге асырылу әдістерін үйрену жоғары оқу орындары студенттері үшін оқытылуға міндетті арнайы пән болып табылады.

Пәнді оқытудың мақсаты:

Студенттердің негізгі мемлекеттік қаржылық бақылау ұғымдарын білуі және қаржылық бақылау нормаларын жеке өздерінің саралауға қабілетті болуы.

Пәнді оқудың міндеттері:

Студенттердің қаржы заңнамасымен жұмыс істеуге дағдылануы, оны қолдану мәселелері бойынша қорытынды беруге және нақты қаржылық бақылау сұрақтарын шешуге қабілетті болуы.

Қаржы құқығы жалпы бөлімнен және ерекше бөлімнен тұрады, ал олар, өз кезегінде, әр түрлі салаларды қамтиды. Қаржылық бақылаудың жалпы бөлімі «Мемлекеттік қаржылық бақылау негіздері», «Қаржылық бақылау түрлерінің негіздері», «Қаржылық бақылаудың құқықтық негіздері», «Бақылау органдарының жауапкершілігі» секілді қаржылық қатынастарды қамтиды. Мемлекеттік бақылаудың ерекше бөлімі «Қаржылық бақылау», «Салық бақылау», «Банктік қадағалау», «Кедендік бақылау» және т. с. салаларды қамтиды.

Пәннің мазмұны бұл курсты оқып білу нәтижесінде алынған білімдер жүйелі және терең, іргелі сипатта болатындай құрастырылған.

Әр тақырыпты оқуға осы пәнді толық игеруге бөлінген жалпы уақыт бюджеті шеңберіндегі белгілі бір мөлшердегі сағат саны көзделген. Әр тақырыптың жоспары оқытылуы тиіс сұрақтарды қамтиды. Әр тақырыпқа әдебиет пен нормативтік құқықтық актілер тізімі ұсынылған. Мұнымен қоса бағдарламада пәнді оқудың оқұ-әдістемелік құралдар көрсетілген.

5. Сабақтардың күнтізбелік-тақырыптық жоспары

6. Пәннің мазмұны

1-ші тақырып. Қаржылық бақылау ұғымы, міндеттерімен функциялары және олардың түрлері.

1. Қаржылық бақылау ұғымы мен мәні.
2. Қаржылық бақылау функциялары.
3. Қаржылық бақылаудың түрлері және қаржылық бақылау органдары.

Әдебиет:

1. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
2. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
3. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Қаржылық бақылау жүйесінің және қаржы қызметінің ұғымы мен мәнін оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Қаржылық бақылаудың ғылыми негіздерін, ел мен мемлекет қаржы жүйесіндегі қаржылық бақылаудың құрамын, мемлекет қаржы қызметінің мазмұны мен жүзеге асыру аясын, оның әдістері мен құқықтық нысандарын білу.

2-ші тақырып. Қаржылық бақылау әдістерімен қаржылық бақылаудың органдары.

1. Қаржылық бақылау әдістері және оларға сипаттама.
2. Қаржылық бақылау әдістерін жүзеге асыру ерекшеліктері.
3. Қаржылық бақылауды жүзеге асыратын органдар

Әдебиет:

1. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
2. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
3. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Қаржылық әдістерінің мәнін оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Қаржылық қатынастарды реттейтін қаржылық бақылау әдістері арқылы мемлекеттің, елдің экономикасын дамыту және де қаржы-шаруашылық қатынастарын реттеу.

3-ші тақырып. Мемлекеттік қаржылық бақылау түсінігі және олардың түрлері.

1. Мемлекеттік қаржылық бақылау ұғымы және оның түрлері.

2. Мемлекеттік қаржылық бақылаудың түрлері және оларға сипаттама.

3. Мемлекеттік қаржылық бақылаудың сыныптамасы.

4. Мемлекеттік қаржылық бақылаудың элементтері.

5. Тәуелсіз қаржылық бақылау (аудит) .

Әдебиет:

1. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
2. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
3. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Мемлекеттік қаржылық бақылау ұғымы мен түрлерін және оның сыныптамасын оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Мемлекеттік қаржылық бақылау ұғымы мен түрлерін және оның сыныптамасын, құрылымы мен пайда болу, өзгеру және тоқтатылу негіздерін, қаржылық-құқықтық қатынастардың белгілері және түрлерін білу.

4-ші тақырып. Сыртқы және ішкі бақылауды ұйымдастыру негіздері.

1. Сыртқы бақылаудың мән мағынасы және оларды жүргізудің ерекшеліктері.
2. Сыртқы бақылауды жүргізу органдары.
3. Ішкі бақылаудың негізі және оларды жүргізудің өкілдіктері.

Нормативтік құқықтық актілер:

1. «Қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдарды мемлекеттік реттеу мен қадағалау туралы» ҚР-ның заңы. 04. 07. 2003.
2. «Трансферттік бағаларды қолдану кезіндегі мемлекеттік бақылау туралы» ҚР-ның заңы. 05. 01. 2001.
3. «Аудиторлық қызмет туралы» ҚР-ның заңы. 20. 11. 1998.

Әдебиет:

1. Мельников В. Д. Основы финансов. Учебник для вузов. - Алматы, ТОО «Издательство LEM», 2005
2. Мельников В. Д., Ильясов К. К. Финансы. Учебник для экономических специальнос-тей вузов. - Алматы: ФинЭко, 2003.
3. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
4. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
5. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Сыртқы бақылаудың ұғымы мен мәнін оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Сыртқы бақылаудың элементтерін, сыртқы бақылаудың нысандары мен түрлерін, бақылау органдарының құзыретін білу.

5-ші тақырып. Мемлекеттік қаржылық бақылау объектілерімен органның және маслихатың тексеру комиссиясының өзара іс-қимылы

1. Мемлекеттік қаржылық бақылау объектілері.
2. Мемлекеттік қаржылық бақылау органдарының іс-қимылы.

Әдебиет:

1. Мельников В. Д. Основы финансов. Учебник для вузов. - Алматы, ТОО «Издательство LEM, 2005
2. Мельников В. Д., Ильясов К. К. Финансы. Учебник для экономических специальнос-тей вузов. - Алматы: ФинЭко, 2003.
3. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
4. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
5. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Қаржылық бақылау объектілері ұғымы мен мәнін оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Мемлекеттік қаржылық бақылау функцияларын және оның құралдарын білу.

6-ші тақырып. Мемлекеттік қаржылық бақылау стандарттары және олардың түрлері .

1. Мемлекеттік қаржылық бақылау стандарттары ұғымы мен мәні.
2. Мемлекеттік қаржылық бақылау стандарттарының түрлері және оларға сипаттама.

Әдебиет:

1. Мельников В. Д., Ильясов К. К. Финансы. Учебник для экономических специальнос-тей вузов. - Алматы: ФинЭко, 2003.
2. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
3. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
4. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Мемлекеттік қаржылық ұғымы мен мәнін оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Мемлекеттік қаржылық ұғымын, олардың түрлерін, қаржылық операцияларды жүзеге асырудың тәртібі мен режимдерін, қаржылық бақылаудың мазмұнын білу.

7-ші тақырып. ҚР-да сыртқы бақылауды жүргізу ерекшеліктері.

1. Сыртқы бақылауды жүргізу негіздері мен олардың құрылымы.
2. Бақылау шараларын жүргізу жоспары, тәртіптері, сапасы және есеп берулері.

Әдебиет:

1. Мельников В. Д., Ильясов К. К. Финансы. Учебник для экономических специальнос-тей вузов. - Алматы: ФинЭко, 2003.
2. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
3. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
4. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Сыртқы қаржылық бақылаудың ұғымы мен мәнін оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Сыртқы қаржылық бақылаудың элементтерін, сыртқы бақылаудың нысандары мен түрлерін, қаржылық бақылау органдарының құзыретін, жауапкершіліктің мәселелерін білу.

8-шы тақырып. Салықтық бақылау мен салықтық тексеруді ұйымдастыру.

1. Салықтық бақылаудың экономикалық мәні, мақсаты, міндеттері
2. Салықтық бақылауды жүргізу принциптері.
3. Салықтық бақылаудың сыныптамасы.
4. Салықтық бақылауды жүзеге асыру нысандары мен әдістері.
5. Салық міндеттемелері.

Әдебиет:

1. Мельников В. Д., Ильясов К. К. Финансы. Учебник для экономических специальнос-тей вузов. - Алматы: ФинЭко, 2003.
2. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
3. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
4. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Салықтық бақылаумен тексеру ұғымы мен мәнін оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Салықтық бақылау және салықтық бақылау ұғымын және оның түрлерін, принциптерін, бюджетаралық қатынастарды реттеу механизмдерін білу

9-ші тақырып. Кедендік бақылауды ұйымдастыру түрлері.

1. Кедендік бақылау ұғымы және оның мазмұны.
2. Кедендік бақылауды жүргізудің түрлері.
3. Кедендік бақылауды ұйыдастыру ерекшеліктері.

Әдебиет:

1. Мельников В. Д., Ильясов К. К. Финансы. Учебник для экономических специальнос-тей вузов. - Алматы: ФинЭко, 2003.
2. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
3. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
4. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Кеден саласындағы басқару мен бюджеттік бақылаудың ұғымы мен мәнін оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Кедендік бақылау құқықтары мен бюджеттік құзыретті, кедендік басқару органдарының құрылымын, бюджеттік бақылаудың мәні мен негіздерін білу.

10-ші тақырып. Валюталық бақылау ұғымы және олардың түрлері.

1. Валюта, валюталық құндылықтар, валюталық опреациялар ұғымы.
2. Мемлекеттік валюталық реттеу: мақсаты мен міндеттері, органдары, әдістері.
3. Валюталық құндылықтарды әкелу мен әкетудің тәртібі.
4. Мемлекеттік валюталық бақылау: мақсаты мен міндеттері, органдары мен агенттері.

Нормативтік құқықтық актілер:

1. «ҚР-ның Ұлттық банкі туралы» ҚР-ның заңы. 30. 03. 1995.

«Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» ҚР-ның заңы. 13. 06. 2005.

Әдебиет:

1. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
2. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
3. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Валюталық реттеу мен валюталық бақылаудың ұғымы мен мәнін оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Валюта, валюталық құндылықтар, валюталық операциялардың ұғымын, олардың түрлерін, валюталық реттеудің мазмұнын, валюталық операцияларды жүзеге асырудың тәртібі мен режимдерін, валюталық бақылаудың мазмұнын білу.

11-шы тақырып. Банктік қадағалау және оның жүзеге асырылуы.

1. Банктік қадағалау ұғымы және оның мазмұны.
2. Банктік қадағалаудың іске асырылуы және оның қолданылуы.

Әдебиет:

1. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы. ТОО «Издательство LEM», 2005
2. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. : Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.
3. Финансы. Под ред. А. Г. Грязновой, А. В. Маркиной. - М. : Финансы и статистика, 2004.

Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:

Банктік қадағалау құрылымын оқу және ашып көрсету.

Тақырыптың нәтижелері:

Банктік қадағалау нысандарын, сыныптамасын, бюджеттік резервтердің арналуын білу.

7. ОСӨЖ мазмұны және өткізу кестесі

Барлығы 30 сағат

8. СӨЖ тапсырмалары және оны орындау кестесі

Студенттердің өзіндік жұмысын орындау үшін әдістемелік нұсқаулар

Студенттердің бұл курс бойынша төмендегі тақырыптармен және сұрақтармен жұмыс істеуі, олардың қажетті оқулықтар мен ғылыми әдебиетті өздігінше оқуын, сондай-ақ тиісті заңнаманың заңдары мен басқа да нормативтік құқықтық актілеріндегі принциптер мен нормаларды игеруін талап етеді.

Бұл пәнді оқу барысында әртүрлі авторлардың оқулықтарын, оқу құралдарын, лекция курстарын және қажет болғанда жекелеген монографияларын кең қолдануды талап етеді. Бұл студенттің оқылатын мәселелер бойынша өзіндік көзқарастың қалыптасуы үшін бір біріне қайшы келетін әртүрлі тұжырымдамаларды салыстыруға жәрдемдеседі. Республикамызда ғалымдар мен мамандар жеткіліксіз болғандықтан бұл пән бойынша отандық әдебиет аз. Сондықтан да шетелдік, ең алдымен ресейлік, авторлардың еңбектеріне жүгіну қажет. Бірақ мұндай әдеби деректерді қолданғанда олар қазақстандық заңнамадан едәуір өзгешелігі бар тиісті елдің заңнамасын саралауға негізделгендігін ескеру керек.

Бұл пәнді жетік түсіну үшін экономикалық әдебиет пен қаржы сөздіктерін қолдану қажет және оқытушыдан түсінбегендерін сұрастыруға болады.

Сондай-ақ бұл курсты игеруде заң журналдары мен газеттеріндегі ғылыми жарияланымдар үлкен көмек көрсетеді.

9. Пән бойынша нормативтік құқықтық актілер мен әдебиет тізімі

Нормативтік құқықтық актілер

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. 30. 08. 1995.
2. ҚР-ның бюджет кодексі. 24. 04. 2004.
3. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» ҚР-ның кодексі (Салық кодексі) . 12. 06. 2001.
4. ҚР-ның Кеден кодексі. 05. 04. 2003.
5. «Қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдарды мемлекеттік реттеу мен қадағалау туралы» ҚР-ның заңы. 04. 07. 2003.
6. «Трансферттік бағаларды қолдану кезіндегі мемлекеттік бақылау туралы» ҚР-ның заңы. 05. 01. 2001.
7. «Аудиторлық қызмет туралы» ҚР-ның заңы. 20. 11. 1998.
8. «ҚР-ның Ұлттық банкі туралы» ҚР-ның заңы. 30. 03. 1995.
9. «ҚР-да банктер және банк қызметі туралы» ҚР-ның заңы. 31. 08. 1995.
10. «Қазақстанның Даму банкісі туралы» ҚР-ның заңы. 25. 04. 2001.
11. «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» ҚР-ның заңы. 26. 12. 1995.
12. «Қаржылық лизинг туралы» ҚР-ның заңы. 05. 07. 2000.
13. «2005 жылға арналған республикалық бюджет туралы» ҚР-ның заңы. 02. 12. 2004.
14. «Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» ҚР-ның заңы. 13. 06. 2005.

Негізгі әдебиеттер

1. Мельников В. Д. Основы финансов. Учебник для вузов. - Алматы, ТОО

«Издательство LEM, 2005

2. Мельников В. Д., Ильясов К. К. Финансы. Учебник для экономических специальностей

вузов. - Алматы: ФинЭко, 2003.

3. Ілиясов Қ. Қ. Құлпыбаев С. Қаржы. ЖОО-ға арналған оқулық. - Алматы.

ТОО «Издательство LEM», 2005

4. Финансы. Учебник для вузов. Под ред. М. В. Романовского и др. - М. :

Перспектива, «ЮНИТИ», 2000.

... жалғасы

Қаржылық бақылауды ұйымдастыру

Қаржы түсінігі

ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫН ЖАҢА ДЕҢГЕЙГЕ КӨТЕРУ

Қаржылық бақылаудың қажеттілігі

Қаржылық жоспарлау, болжау

Қаржылық құралдары мен әдістері

Қаржының мәні. Қаржыландырудың көздері

Қаржылық бақылаудың сыныптамасы

Салықтық бақылауды ұйымдастырудың экономикалық мазмұны

Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржысын басқару

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс