Парацетамолдың фармакокинетикасы, физико-химиялық қасиеттері және аналитикалық әдістері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Парацетамол

Парацетамол (Панадол, эфферелган) - түрлі атаулармен сатылатын ыстық басушы дәрі. Бірақ өзге дженериктермен (алмастырушы дәрілер) құрамы бірдей. Ыстық басудан өзге демікпемен (астма) ауыратын адамдар үшін де тиімді дәрі. Парацетамолдың бір таблеткасы 500 мг құрайды. Парацетмол ішке қабылданған кезде асқазан-ішек жолынан тез және толық дерлік сіңеді. Қандағы ең жоғарғы концентрациясына 0, 5-2 сағаттан соң жетеді. Парацетмол организмнің тіңдеріне тез және біркелкі таралады. Қабылданған дозаның 10-15%-ы плазма ақуыздарымен байланысады. Таралу көлемі мен биожетімділігі шамасының балалар мен ересектерде елеулі айырмашылығы жоқ. Препарат плацентарлық бөгет арқылы өтеді. Бала емізетін ана сүтіне қабылданған дозаның 10%-дан азы түседі. Парацетмол бауырдың микросомальді ферменттерімен метаболизденеді. 80 пайызға жуығы глюкурон қышқылы және сульфаттармен конъюгаттар түзеді, ал 7 пайызға дейіні белсенді метаболиттер түзу арқылы гидроксил енуге ұшырайды. Олар глютатионмен конъюгацияланады. Артық дозаланған кезде немесе глютатион жеткіліксіз болғанда бұл метаболиттер гепациттер некрозан тудыоруы мүмкін. Парацетмолдың жартылай шығарылу кезеңі 1, 5-2, 5 сағатты құрайды. Бұл бауыр функциясының айқын бұзылуымен науқастарды жіне егде жастағы емделушілерде артуы мүмкін. Қабылданғаннан кейін 24 сағаттан соң парацетамолдың 85-90 пайызы несеппен бірге глюкуронидтер және сульфаттар түрінде, ал 3 пайызы өзгемеген күйде шығарылады. 10-12 жас жасқа дейінгі балаларда сульфаттармен бірге конъюгаттар түзуі парацетмолдың метаболизмі мен шығарылуының негізгі жолы болып табылады. Ересектерге кқарағанда балаларда гепаоуытты әсерінің болу ықтимылдығы төмен. Балалар мен ересектердегі басқа фармакокинетикалық параметрлерде айырмашылықтар жоқ.

N-ацетаминофенол

Бұл топқа парацетамол дәрілік заты кіреді. Парацетамол - көп функциялы қосылыс, өйткені оның молекуласында фенолдық гидроксилмен қатар, сірке қышқылының қалдықтарымен жабылған бастапқы хош иісті аминдер тобы бар (оны карбамид тобы деп те санауға болады) . Осыған сүйене отырып, дәрілік заттың сапасын талдау функционалды топтардың әрқайсысының қасиеттері мен олардың комбинациясына негізделген.

Қышқылдық қасиеттері

Фенолды гидроксилге байланысты препарат сілтілермен, ауыр металдардың тұздары - фенолаттармен түзіледі. Темір (III) хлориді бар парацетамолдың тұзы көк-күлгін түсті.

2-кесте. Парацетамолдың ортақ қасиеттері

Құрылымдық формуласы

Сипаттамасы

Құрылымдық формуласы:

Сипаттамасы:

Paracetamolum. Парацетамол.

n-ацетаминофенол

Кілегейлі немесе қызғылт реңктері бар ақ немесе ақшыл ақ түсті кристалды ұнтақ. Ол суда қиын ериді, 95% спиртпен оңай ериді, ацетон мен ащы сілтілік ерітінділерде ериді, эфирде іс жүзінде ерімейді. Дәрілік формалар: ұнтақ, таблетка. Ыстықты түсіретін, анальгетикалық қасиеттері бар.

Қышқылдану реакциясы

Тұз қышқылымен қайнатқан кезде сұйылтылған парацетамол сірке қышқылы мен n-аминофенол түзір, гидролитикалық бөлінуден өтеді. Соңғысы калий дихроматын хиномонинге дейін тотықтырады, ол әсер етілмеген n-аминофенолмен әрекеттеседі. Реакция күлгін түстің индаминді бояуын (индофенолға ұқсас) шығарады:

Азобояудың түзілуі

Парацетамол молекуласында фенолдық гидроксилдің болуы азо бояудың пайда болуына жауап береді. Препарат сілтімен ерітіліп, 1-2 тамшы жаңа дайындалған диазоний тұзы қосылады. Қызыл бояу пайда болады.

Азо бояуды несепнәр тобын гидролиздеп, n-аминофенол амин тобында диазоний тұзын алғаннан кейін де алуға болады. Азо компоненті ретінде кез-келген фенолды (мысалы, β-нафтол) қолдануға болады.

Тазалықты талдау

Парацетамолда n-аминофенол (препаратта 0, 01% -дан аспайды) және n-хлороцетанилидтің қоспасы (0, 001% аспайды) реттеледі. N-аминофенолды анықтау үшін препарат метил спиртінде ерітіліп, натрий нитропруссиді мен натрий карбонаты ерітіндісі қосылады, 30 минуттан кейін түс салыстыру ерітіндісімен (ФС) салыстырылады.

Қоспасы n-хлороцетанилид жұқа қабатты хроматография арқылы анықталады.

Сандық анықтау

Парацетамолды сандық анықтау нитрит әдісін қолдану арқылы жүзеге асырылады. Біріншіден, дәрілік зат қышқылдық гидролизге ұшырайды:

Содан кейін индикатор ретінде йод крахмал қағазын пайдаланып натрий нитритімен титрледі:

Натрийдің эквиваленттік нүктесінде нитрит калий йодидімен әрекеттеседі, босатылған йод крахмалды көк түске бояйды:

NaNO ₂ + 2KI + 2HCl → I ₂ + NO + 2KCl + H ₂ O

Диазоний тұзының түзілу реакциясы уақыт өте келе жалғасады, сондықтан нитритометрияның ерекшелігі баяу титрлеу болып табылады. Сонымен қатар, диазоний тұзы тұрақсыздыққа байланысты тұрақтандырылуы керек: