Электрбайланыс сызықты құрылымдарының құрлысын салу
12 Дәріс. Электрбайланыс сызықты құрылымдарының құрлысын салу
Дәрістің мақсаты: электрбайланыс сызықты құрылымдарының құрлысын салу жұмысын ұйымдастыруды қарастыру.
Электрбайланыс сызықты құрылымдарының құрылысын салу нұсқауда көрсетілген талаптарға сай орындалады және жұмыстың ұйымдастырылуын қиындататын ерекшеліктерге ие:
- жұмыс майданынының ұзақтығы және құрылыс объектілерінің жиі орын ауыстыруы;
- жылдың кез келген уақытында жұмыс орындалуы қажеттілігі, көбінесе ашық аспан астында және қысылтаяң жағдайда;
- құрылыс жерінде көліктің қозғалысын қамтамасыз ету;
- механизмдерді қолдануды шектейтін, қаныққан трасса жағдайына сай әр түрлі жер асты коммуникацияларымен толы жағдайда үлкен көлемді жер жұмысының орындалуы;
Жұмыстың басталуына дейін техникалық документтер оқылуы қажет және құрылыс ауданына тексеріс жүргізу. Алынған мәліметтер негізінде өндіру жұмысының планын құрастырамыз, құрылыстың аяқталу мерзімін анықтайды және байланыс іргетасының қолданысқа енгізілуі, жұмыстың орындалу технологиясы.
Сызықты құрылымдарының құрылысын салудың негізгі жұмыс түрлері:
- телефонды кәбілді канализацияның құрлысы;
- кәбілдерді канализациялауда, коллекторда, тоннелдерде, мосттармен, ғимарат қабырғаларында кәбілдерді жүргізу және кәбілдер аспалылығы (подвеска);
- кәбілдік байланыс жолдарының монтажы;
- кәбілдерді кіргізу құрылғылары.
Кәбілдерді канализацияда төсеу.
Телефондық канализация арналарында электрлікпен қоса, оптикалық сауытталмаған (небронированные) байланыс кәбілдерін орнатады. Канализацияда кәбілді орнатуға кіріспес бұрын, құбыр арналырының сәйкес дайындығын жүргізу қажет.
Дайындық жұмыстары арналарды алдын ала дайындаудан басталады, ол соңдарына винттік штырьлары мен втулкалары бар металл қуыстысы таяқшадан ( жиі дюралюминилік) жасалуы мүмкін. Таяқшаларды тізбектеп бірінен кейін бірін бұрайды және арнаға енгізеді. Бірінші таяқша соңына ұштықты ( наконечник) бұрап бекітеді.Ұштық көрші құдықшада көрінгенде, оған диаметрі 3 мм болаттан жасалған проволканы қыстырып, таяқшаларды біртіндеп бұрап шығара отырып кері итереді. Барлық таяқшалар шығарылғаннан кейін, арнада қалған проволка - дайындық ( заготовка) болып табылады.Егер дайындық канализацияның түзу сызықты бөлігінде жасалса, онда таяқшаларды бұрап шығармай-ақ, келесі пролет арнасына өткізеді. Арналарды таяқшалармен дайындау тәсілі көп еңбекті талап етеді, дегенмен ол қосымша механизмдер мен жабдықтарды қажет етпейді.
Сонымен қатар пневматикалық арнаөткіш, серпінді болат лента, полиэтилен түтік, шыныпластик шыбықшалар көмегімен дайындық жасау тәсілдері белгілі.Егер дайындық бос емес арналарда жасалса, онда орнатылған кәбілдердің зақымдалуын болдырмайтын шараларды қабылдау керек. Дайындау жұмыстарынан кейін арнаның дұрыстығын (исправность) тексереді. Ол үшін дайындыққа (заготовкаға) пробалы цилиндірді қыстырып, ал цилиндрге диаметрі арна диаметріне тең металл щетканы қыстырады. Пробалы цилиндр арна арқылы өте отырып, құбырлардың түйіскен түіскен жеріндегі томпақтарды (наплывы) жояды, ал щетка арнадан кішкене қоқыс пен топырақ қалдығын жояды. Арна қатты лас болған кезінде, оны арнайы бірінші таяқ ұшына бұралатын жандары өткір қалақпен тазалайды.
1 - кәбіл;
2 - құдық;
3 - құбырөткізгіш;
4 - шұлық;
5 - компенсатор;
6 - блок;
7 - кәбілдік тізелік;
8 - жүкшығыр.
12.1 сурет- Кәбілді тарту сұлбасы
Арналардың жөндігін тексергеннен кейін, кәбілді тартуға кіріседі. Көлемі 100 жұпқа дейін кәбілдерді, әдеттегідей, канализация пролеттеріне қолдан таратды. Ауыр кәбілдерді тетіктер арқылы келесідей созады.
Кәбілдік арбаны немесе кәбілі бар тағана-домкраттарды (козлы-домкраты) тарту бағытындағы құдыққа орнатады (8,2 сурет қара). Бұл кезде кәбіл құдыққа міндетті түрде барабан төбесінен келуі керек. Кәбілдік машинаны немесе жүкшығырды (лебедка) екінші құдыққа орналастырады. Жүкшығырдың болат арқанын заготовкамен қосып, кәбілі бар барабан орнатылған құдыққа тартып шығарады. Арқан соңын шеткi құрыштан жасалған шұлық көмегімен кәбіл соңымен қосады, содан кейін жүкшығармен кәбілді арнаға тартады.
Құдықта кәбіл соңын тарту үшін тесіп өткен (сквозной) кәбілді шұлықты қолданады, ал кәбілді аралық құдыққа тарту үшін- ойып жасалған (кесілмелі (разрезной)) шұлықты қолданады. Кәбіл бұралуын болдырмас үшін, арқанды бұралу компенсаторы көмегімен шұлықпен жалғайды, кәбіл қабығының арна саңылауының шетінен зақымдалуын болдырмас үшін, оған алмалы-салмалы ( разъемный) сақтандырғыш втулканы немесе кәбілді тізені (колено) орнатады. 8.3-суретте құбырға ( трубопровод) кәбіл созуға арналған негізгі құрылғылар көрсетілген.
а - кәбілдік шұлықтар (1 - ақырлы; 2 - өтулі; 3 - кесікпен);
б - бұрау компенсаторы ;
в - сақтандырғыш втулкасы;
г - кәбілдік тізелік.
12.2 сурет- Құбырөткізгіштің ішіне кәбілді тарту құралдары
Созғаннан кейін, кәбіл соңдарын жақсылап бітейді және консольдарға жинақтайды. Қыс мезгілінде қабықтары қорғасыннан жасалған кәбілдерді -200С-қа дейін температура кезінде, ал қабықтары пластмассадан жасалған кәбілдерді -100С-тен төмен емес температура кезінде созуға (тартуға) болады.
Көпірлер, ғимарат қабырғаларына кәбіл орнату және тіреулерге ілу. Көпірлерге кәбілдер орнату.
Қала бойында байланыс кәбілдерінің өзен арқылы орнатылуы, әдетте, көпірлер бойымен жасалады. Кәбілді орнату тәсілі көпір габариттері мен конструкциясына тәуелді және әрбір жағдайда жеке жобалық шешім ретінде анықталады. Әдетте, кәбілді қарапайым телефондық канализациядағыдай, жаяу жүру бөлігінің астынан өтетін құбырларда орнатады. Құбырларды көпірдің жаяу жүру бөгігінің астына бір немесе екі қатар қылып жинақтайды. Көпірдің екі жақ бөлігінен, көпірде жинақтауға арналған құбырларды шығаратын құдықтарды құрастырады (орнатады). Көпірдің пролетты бөлігінің үлкен ұзындығы кезінде, тротуарларда арнайы бақылау құрылғыларын жасайды.
Кәбілдерді құбырға орнату мүмкін болмаған жағдайда, оларды көпірдің шет жағына немесе жаяу жүргінші бөлігінің астынан бекітілетін отқа төзімді науаларға ( желоб) орнатады. Егер көпір арқылы бір кәбілді орнату қажет болса, онда оны көпір фермосына бекітілетін тросқа ілуге болады.
Вибрация әсерінен, көпірге орнатылған кәбіл қабықтары тез ескіріп, құртылады ( әсіресе қорғасыннан жасалған). Вибрация әсерін азайту үшін амортизациялық құрылғыларды қолданды. Мұндай құрылғылар қатарына, құмнан, резиналы ұнтақтан жасалған серпімді негіздер, арнайы пружиналы амортизаторлар жатады . Көпірге кәбілдерді, муфт монтажын болдырмас үшін, мүмкіндігінше бір құрылыстық ұзындықпен орнатады. Кәбілдің көпірден жағалауға өткен жерлерінде топса ( петля) түрінде қор (запас) қалдырады.
Ғимарат қабырғаларына кәбіл орнату. Тарату желісінің енгізу кәбілдерін орнатқан кезде, тарату кәбілдерін ғимаратқа сыртқы қабырға бойымен енгізіп, ары қарай қабырғамен ашық орнату жолымен екінші этаж деңгейінде әрбір подъезге тармақталуына жиі тура келеді. Жер асты құбырынан ғимараттың сыртқы қабырғасына кәбілді шығару, ішкі диаметрі 50мм болатын иілген болат трубасы арқылы жүзеге асырылады. Бұл трубаның жерасты асбестоцементті трубамен түйіндесуі бетон немесе ағаш тығынның (пробка) көмегімен жасалады. Жерасты канализациясынан кәбілдің ғимарат қабырғасына шығарылуын сыртқы диаметрі 63мм болатын, құдықтан қабырғаға дейін, қабырғаға шығардағы иілуімен қоса бір ұзындықты, полиэтиленді трубалармен де жасауға болады. Тігінен орнату бөліктерінде кәбілді биіктігі 3м-ге дейін болатын болат науалармен механикалық зақымданудан қорғайды.
Оптикалық кәбілдердің монтажы.
ҚТС-те оптикалық байланыс кәбілдерін станциялар арасындағы байланыс жолдарында қолданады және телефондық канализацияда орнатады, сондықтан кәбілдің байланыс муфтыларының монтажы, негізінен, кәбілдік құдықтарда жүзеге асырылады.
ТО-ны (талшықты оптика) өсіруге (тұтасып кетуге) дайындық. ТО-ны өсіруге дайындау процесі, талшықтың біріншілік қорғаныс-беріктегіш қабатын шешу операциясы мен талшықтың жақсы өңделген торцілік бетін алу үшін жүргізілген жарудан, сонымен қоса қорғалған соңдарын ерітінді сіңірілген (спирт) жұмсақ материалмен отбиркілеуден тұрады.
Қазіргі кезде Отандық өндіріспен шығарылатын ОК-де тек эпоксиакрилатты біріншілік қорғаушы-беріктегіш қабаты бар ТО-лар қолданылады. Мұндай қабатты механикалық немесе химиялық тәсілмен жоюға болады.
Эпоксиакрилатты қабатты механикалық тәсілмен жою үшін, негізгі жұмыс элементі қалыңдығы 0,3мм болат жүздер ( лезвия) болып табылатын аспап қолданылады. Қорғаныс қабатын бір өтуден жойған жөн. Бұл жағдайда жарық өткізгіш (световод ) бетінің зақымдалуы минималды болуы керек. Тазартудың күшін жақсылап таңдау қажет, бұл машықтану мен күнделікті жаттығуды талап етеді. Қабатты жоюдың механикалық тәсілі сваркалы (дәнекерлегіш) косу беріктігінің 10%-ға жуығын азайтады. Қабатты тілу және ары қарай оны созу ТО бетінде, құрал пышағының сырғанауы мен шыны бетінен қабаттың сыдырылуынан болатын фрикциондық күштер нәтижесінде кішігірім зақымдануларды болдырады. Қорғалған ТО-ны сваркалы аппарат ұстағыштарына бекітеді, бұл да оның бетін зақымдайды.
Көрсетілген кемшіліктері жоқ, эпоксиакрилатты қабатты белгілі бір температураға дейін қыздырылған ерітінді көмегімен химиялық тәсілмен шешу, айтарлықтай ыңғайлы болып табылады. Бұл мақсатта арнайы УН-1 типті қыздыру құрылғысын пайдаланған дұрыс. ТО соңын қыздырылған ерітіндіге батырып ( мысалы, ацетон), белгілі уақыт аралығында ұстап тұрады (негізінен 20...25 с арасында). Қабат ісінеді, жарық өткізгіш устінен ажырайды және механикалық жолмен таза жұмсақ ветош көмегімен оңай шешіледі.
ТО-ның жақсы өңделген торцтық бетін алу үшін, жару операциясын жүргізеді: біріншілік қабаты жойылған жарық өткізгіш бетіне кертуді (насечка) оған тізбектей қосымшаланған берілген жердегі жарылыстардың өсуі мен жарық өткізгіштің сынуын тудыратын созғаш, игіш немесе осы жүктемелердің комбинациясын жүргізеді. Торцтық бет жазық, тегіс және ТО осіне перпендикуляр болуы керек. Жару кезінде торц бетінің айналы болуы (кескіш қысымы оптималды және ТО диаметрі номиналдыға жақын), қабырғалы және толқынды зоналармен болуы (ТО - ға кескіш қысымы таңдалмаған немесе ТО диаметрі номиналды мәнінен ығысып кеткен), үлкен шошақты (выступ) қамтуы ( ТО диаметрінің номиналдыдан ығысуы) мүмкін. Айналы зона ТО жалғастырудың ең жақсы жағдайларын қамтамасыз етеді, қабырғалы зона жарылудың тарала бастаған ауданын сипаттайды, толқынды зона алғашқы екеуінің арасында аралық болып табылады.
ТО өсіру тәсілдері. Қазіргі кезде байланыс кәбілдерінің ТО-н қосу үшін ТО-ң сваркасы пайдаланылады. Сварканы электрлік доғасы, оттекті-сутекті оттық, хлорсутекті оттық, СО-лазері, плазмалы генератор көмегімен жүргізеді. Барлық тәсілдердің ішінен ТОБЖ-ны (талшықты оптикалық байланыс жолы) пайдалану мен құрылыс процесінде ОК монтажы кезінде практикалық қолданысқа ие болған тек электрлік доғасы көмегімен сваркілеу ( дәнекерлеу) тәсілі.
Бірмодалы талшықтардың сваркасы кезінде осьтік және бұрыштық ығысудың аз мәндерін қамтамасыз ету қажеттілігімен байланысты күрделі инженерлік есептерді шешуге тура келеді, мысалы, сваркіленетін бірмодалы ТО-ң осьтік ығысуы 0,1мкм-ден аспауы керек. Біріктірілген бірмодалы ТО-ның ұзыннан жатқан осьтерінің ығысуы бойынша қатаң қадағалануы, жүрекше диаметрі 5...8 мкм болатын талшықтың бұл типі үшін беттік тартылыс күштері дәл түзетуді (юстировка) қамтамасыз ете алмағандығынан. Бірмодалы ТО-ң түзетуі кезінде мұндай қадағалауларға қолмен қол жеткізу мүмкін емес.
Бірмодалы ТО-ны сваркілеу комплектілерінде арнайы микрожылжығыштары бар автоматтық түзету жүйелері және басқарудың электронды блогы қолданылады. ТО-ң автоматтық түзету сапасын бақылаудың 2 негізгі тәсілі белгілі.
Бірінші тәсілінде, түзету сапасын ТО тоғысқан жері (стык) арқылы өтетін оптикалық сигналдың қуат деңгейіне байланысты бағалайды, ал ТО-ғы оптикалық сәулеленудің кірісі мен шығысы арнайы құрылғыларда талшықтың иілу бөліктері арқылы жүзеге асырылады.
Екінші тәсілінде, бақылау жүйесінің жұмыс принципі келесіге негізделген: егер жарық орамы (пучок) ТО торцына перпендикуляр түссе, онда жарықтың шағылған ағыны пайда болады, оның қуатының таралу (бөлшектелу) анализі оптикалық қуаттың, демек оптикалық осьтің, максимумын шығаруға және сыну көрсеткішінің профилін анықтауға мүмкіндік береді.
Әдетте, бірмодалы ТО-ның сварка тәсілімен жасалған, автоматикалық сваркілеу аппаратымен жасалған тоғысқан жерлеріндегі шығындар 0,05...0,01 дБ-ді құрайды.
Оптикалық кәбілдердің (ОК) алмалы-салмалы қосылысы. Алмалы-салмалы қосқыштар ақырғы тармақтағыш ( разделочных) муфтыларда, 19 дюймдік полкаларда және аралық кросстарда қолданылады.
Жапондық NTT фирмасының дизайнымен жасалған SC қосқышы ең перспективті болып саналады және ТОБЖ-мен байланысты барлық салаларда пайдаланылады. ST қосқышы деректер тарату желілерінде қолданылады. Оюлық (резьбалық) FC қосқышы көбінесе бірмодалы талшықпен қолданылады, бірақ SC-ке қарағанда ыңғайсыздау, бұған қоса оның дуплексті аналогы жоқ.
Сондықтан байланыс жолы үшін SC және ST типті қосқыштарды қолдану мақсатқа лайық. SMF талшығы үшін SC қосқыштарын қолданған кездегі әкелінетін шығындар 0,5дБ-ден төмен көрсеткішті құрайды; SMF талшығы үшін ST қосқыштарынікі 0,7дБ-ден төмен көрсеткішті құрайды. [7, с. 44].
Әртүрлі типті алмалы-салмалы қосқыштардағы шығындардың типтік міндері 12.1-кестеде келтірілген.
Талшықты жарық өткізгіштердің алмалы-салмалы қосылысының негізгі түрлерінің параметрлері [11].
12.1 кесте
Коннектор түрі
Ұштық
тың материалы
1,3 мкм толқын ұзындығындағы орташа жоғалтулар, дБ
көпмодалық
бірмодалық
ST
керамика
0,25
0,3
SC
керамика
0,2
0,25
FC
керамика
0,2
0,6
биконыстық
пластмасса
0,7
-
SMA
болат
1,0
-
MIC (FDDI)
керамика
0,3
0,4
Қосқыштың бір типінен екіншісіне өтпелі розеткаларды қолданған жағдайда шығын мәндері керамикалық ұштығы бар бір ST - коннектормен енгізілетін шығындарға тең деп қабылданылады.
Жалғаушы-үлестіргіш (коммутационды-үлестіргіш) құрылғылар. Муфта. Коммутациялық - үлестіргіш құрылғылардың конструкциясына қойылатын негізгі талаптар, мыналар:
1) Оптикалық кәбіл сәулежолдарын (световод) механикалық зақымдалудан сенімді қорғау;
2) Кәбіл соңдарын бекіту мүмкіндігі;
3) Талшықтың техникалық қорының берілген радиус иілісін (изгиб) сақтай отырып, дәнекерленген қосқыштардың қорғаныс гильзаларын және механикалық сплайс корпустарының (егер олар бар болса) корпуста орналастыру ыңғайлылығы. Бұндай қорды керек ету шарты біріктірілген талшықтарды муфта корпусынан шектен тыс шығару қажеттілігінен туындайды. Мысалға, балқытып біріктіру (сварочный) аппаратына орнату үшін және де қандай да бір ақауларды тапқан жағдайда қайталап дәнекерлеу мүмкіндігін қамтамасыз ету қажеттілігі үшін;
4) Жөндеу және профилактикалық жұмыстар уақытында талшықтарға, сплайстарға, резеткаларға және коннектордың ағытпа қосқыштарына ыңғайлы және қарапайым қол жеткізуін тудырады;
5) Коннекторлардың және резеткалардың оптикалық ағытпа қосқыштарына қосылуды қамтамасыз ету;
6) Оптикалық порттардың қаттамаларының (упаковка) жоғары тығыздығы және үлкен сыйымдылығымен үйлескен жақсы жалпы габоритті (массагаборитті) көрсеткіштері.
Сыртқы кәбілдер төсеулерін (прокладка) дәнекерлеу үшін аралық (сызықты) қорғаныс муфталары қолданылады. Муфтаны орнату қажеттілігі -- зақымдалған кәбілдерді жөндеу кезінде және де үлкен сыйымдылықты кәбілден екі немесе одан да көп кіші сыйымдылықты кәбілге өткен кезде туындайды.
Муфталар - талшықты сәулежолдардың технологиялық қорларын орналастыруды, арнаулы (специальный) кассеталарға қорғаныс гильзаларын және сплайз өсірім жатқызуды (укладка) және де механикалық зақымданудан сақтауды, оптикалық кәбілдің ішкі көлемін ылғалдың әсерінен қорғауды қамтамасыз етеді. Жөнделген (смонтированные) муфталар кәбілді канализация құдықтарында және коллекторларда жатқызылады (устанавливаются). Жер астына, саз батпаққа немесе 10м-ге дейін тереңдікке су түбіне тікелей орнатуға рұқсат ететін нұсқалары бар, сонымен қатар әуелік байланыс жолдарының бағаналарына асу үшін арналған.
Муфта негізінде цилиндр немесе параллелипипед пішіндес полимерлі немесе металл ... жалғасы
Дәрістің мақсаты: электрбайланыс сызықты құрылымдарының құрлысын салу жұмысын ұйымдастыруды қарастыру.
Электрбайланыс сызықты құрылымдарының құрылысын салу нұсқауда көрсетілген талаптарға сай орындалады және жұмыстың ұйымдастырылуын қиындататын ерекшеліктерге ие:
- жұмыс майданынының ұзақтығы және құрылыс объектілерінің жиі орын ауыстыруы;
- жылдың кез келген уақытында жұмыс орындалуы қажеттілігі, көбінесе ашық аспан астында және қысылтаяң жағдайда;
- құрылыс жерінде көліктің қозғалысын қамтамасыз ету;
- механизмдерді қолдануды шектейтін, қаныққан трасса жағдайына сай әр түрлі жер асты коммуникацияларымен толы жағдайда үлкен көлемді жер жұмысының орындалуы;
Жұмыстың басталуына дейін техникалық документтер оқылуы қажет және құрылыс ауданына тексеріс жүргізу. Алынған мәліметтер негізінде өндіру жұмысының планын құрастырамыз, құрылыстың аяқталу мерзімін анықтайды және байланыс іргетасының қолданысқа енгізілуі, жұмыстың орындалу технологиясы.
Сызықты құрылымдарының құрылысын салудың негізгі жұмыс түрлері:
- телефонды кәбілді канализацияның құрлысы;
- кәбілдерді канализациялауда, коллекторда, тоннелдерде, мосттармен, ғимарат қабырғаларында кәбілдерді жүргізу және кәбілдер аспалылығы (подвеска);
- кәбілдік байланыс жолдарының монтажы;
- кәбілдерді кіргізу құрылғылары.
Кәбілдерді канализацияда төсеу.
Телефондық канализация арналарында электрлікпен қоса, оптикалық сауытталмаған (небронированные) байланыс кәбілдерін орнатады. Канализацияда кәбілді орнатуға кіріспес бұрын, құбыр арналырының сәйкес дайындығын жүргізу қажет.
Дайындық жұмыстары арналарды алдын ала дайындаудан басталады, ол соңдарына винттік штырьлары мен втулкалары бар металл қуыстысы таяқшадан ( жиі дюралюминилік) жасалуы мүмкін. Таяқшаларды тізбектеп бірінен кейін бірін бұрайды және арнаға енгізеді. Бірінші таяқша соңына ұштықты ( наконечник) бұрап бекітеді.Ұштық көрші құдықшада көрінгенде, оған диаметрі 3 мм болаттан жасалған проволканы қыстырып, таяқшаларды біртіндеп бұрап шығара отырып кері итереді. Барлық таяқшалар шығарылғаннан кейін, арнада қалған проволка - дайындық ( заготовка) болып табылады.Егер дайындық канализацияның түзу сызықты бөлігінде жасалса, онда таяқшаларды бұрап шығармай-ақ, келесі пролет арнасына өткізеді. Арналарды таяқшалармен дайындау тәсілі көп еңбекті талап етеді, дегенмен ол қосымша механизмдер мен жабдықтарды қажет етпейді.
Сонымен қатар пневматикалық арнаөткіш, серпінді болат лента, полиэтилен түтік, шыныпластик шыбықшалар көмегімен дайындық жасау тәсілдері белгілі.Егер дайындық бос емес арналарда жасалса, онда орнатылған кәбілдердің зақымдалуын болдырмайтын шараларды қабылдау керек. Дайындау жұмыстарынан кейін арнаның дұрыстығын (исправность) тексереді. Ол үшін дайындыққа (заготовкаға) пробалы цилиндірді қыстырып, ал цилиндрге диаметрі арна диаметріне тең металл щетканы қыстырады. Пробалы цилиндр арна арқылы өте отырып, құбырлардың түйіскен түіскен жеріндегі томпақтарды (наплывы) жояды, ал щетка арнадан кішкене қоқыс пен топырақ қалдығын жояды. Арна қатты лас болған кезінде, оны арнайы бірінші таяқ ұшына бұралатын жандары өткір қалақпен тазалайды.
1 - кәбіл;
2 - құдық;
3 - құбырөткізгіш;
4 - шұлық;
5 - компенсатор;
6 - блок;
7 - кәбілдік тізелік;
8 - жүкшығыр.
12.1 сурет- Кәбілді тарту сұлбасы
Арналардың жөндігін тексергеннен кейін, кәбілді тартуға кіріседі. Көлемі 100 жұпқа дейін кәбілдерді, әдеттегідей, канализация пролеттеріне қолдан таратды. Ауыр кәбілдерді тетіктер арқылы келесідей созады.
Кәбілдік арбаны немесе кәбілі бар тағана-домкраттарды (козлы-домкраты) тарту бағытындағы құдыққа орнатады (8,2 сурет қара). Бұл кезде кәбіл құдыққа міндетті түрде барабан төбесінен келуі керек. Кәбілдік машинаны немесе жүкшығырды (лебедка) екінші құдыққа орналастырады. Жүкшығырдың болат арқанын заготовкамен қосып, кәбілі бар барабан орнатылған құдыққа тартып шығарады. Арқан соңын шеткi құрыштан жасалған шұлық көмегімен кәбіл соңымен қосады, содан кейін жүкшығармен кәбілді арнаға тартады.
Құдықта кәбіл соңын тарту үшін тесіп өткен (сквозной) кәбілді шұлықты қолданады, ал кәбілді аралық құдыққа тарту үшін- ойып жасалған (кесілмелі (разрезной)) шұлықты қолданады. Кәбіл бұралуын болдырмас үшін, арқанды бұралу компенсаторы көмегімен шұлықпен жалғайды, кәбіл қабығының арна саңылауының шетінен зақымдалуын болдырмас үшін, оған алмалы-салмалы ( разъемный) сақтандырғыш втулканы немесе кәбілді тізені (колено) орнатады. 8.3-суретте құбырға ( трубопровод) кәбіл созуға арналған негізгі құрылғылар көрсетілген.
а - кәбілдік шұлықтар (1 - ақырлы; 2 - өтулі; 3 - кесікпен);
б - бұрау компенсаторы ;
в - сақтандырғыш втулкасы;
г - кәбілдік тізелік.
12.2 сурет- Құбырөткізгіштің ішіне кәбілді тарту құралдары
Созғаннан кейін, кәбіл соңдарын жақсылап бітейді және консольдарға жинақтайды. Қыс мезгілінде қабықтары қорғасыннан жасалған кәбілдерді -200С-қа дейін температура кезінде, ал қабықтары пластмассадан жасалған кәбілдерді -100С-тен төмен емес температура кезінде созуға (тартуға) болады.
Көпірлер, ғимарат қабырғаларына кәбіл орнату және тіреулерге ілу. Көпірлерге кәбілдер орнату.
Қала бойында байланыс кәбілдерінің өзен арқылы орнатылуы, әдетте, көпірлер бойымен жасалады. Кәбілді орнату тәсілі көпір габариттері мен конструкциясына тәуелді және әрбір жағдайда жеке жобалық шешім ретінде анықталады. Әдетте, кәбілді қарапайым телефондық канализациядағыдай, жаяу жүру бөлігінің астынан өтетін құбырларда орнатады. Құбырларды көпірдің жаяу жүру бөгігінің астына бір немесе екі қатар қылып жинақтайды. Көпірдің екі жақ бөлігінен, көпірде жинақтауға арналған құбырларды шығаратын құдықтарды құрастырады (орнатады). Көпірдің пролетты бөлігінің үлкен ұзындығы кезінде, тротуарларда арнайы бақылау құрылғыларын жасайды.
Кәбілдерді құбырға орнату мүмкін болмаған жағдайда, оларды көпірдің шет жағына немесе жаяу жүргінші бөлігінің астынан бекітілетін отқа төзімді науаларға ( желоб) орнатады. Егер көпір арқылы бір кәбілді орнату қажет болса, онда оны көпір фермосына бекітілетін тросқа ілуге болады.
Вибрация әсерінен, көпірге орнатылған кәбіл қабықтары тез ескіріп, құртылады ( әсіресе қорғасыннан жасалған). Вибрация әсерін азайту үшін амортизациялық құрылғыларды қолданды. Мұндай құрылғылар қатарына, құмнан, резиналы ұнтақтан жасалған серпімді негіздер, арнайы пружиналы амортизаторлар жатады . Көпірге кәбілдерді, муфт монтажын болдырмас үшін, мүмкіндігінше бір құрылыстық ұзындықпен орнатады. Кәбілдің көпірден жағалауға өткен жерлерінде топса ( петля) түрінде қор (запас) қалдырады.
Ғимарат қабырғаларына кәбіл орнату. Тарату желісінің енгізу кәбілдерін орнатқан кезде, тарату кәбілдерін ғимаратқа сыртқы қабырға бойымен енгізіп, ары қарай қабырғамен ашық орнату жолымен екінші этаж деңгейінде әрбір подъезге тармақталуына жиі тура келеді. Жер асты құбырынан ғимараттың сыртқы қабырғасына кәбілді шығару, ішкі диаметрі 50мм болатын иілген болат трубасы арқылы жүзеге асырылады. Бұл трубаның жерасты асбестоцементті трубамен түйіндесуі бетон немесе ағаш тығынның (пробка) көмегімен жасалады. Жерасты канализациясынан кәбілдің ғимарат қабырғасына шығарылуын сыртқы диаметрі 63мм болатын, құдықтан қабырғаға дейін, қабырғаға шығардағы иілуімен қоса бір ұзындықты, полиэтиленді трубалармен де жасауға болады. Тігінен орнату бөліктерінде кәбілді биіктігі 3м-ге дейін болатын болат науалармен механикалық зақымданудан қорғайды.
Оптикалық кәбілдердің монтажы.
ҚТС-те оптикалық байланыс кәбілдерін станциялар арасындағы байланыс жолдарында қолданады және телефондық канализацияда орнатады, сондықтан кәбілдің байланыс муфтыларының монтажы, негізінен, кәбілдік құдықтарда жүзеге асырылады.
ТО-ны (талшықты оптика) өсіруге (тұтасып кетуге) дайындық. ТО-ны өсіруге дайындау процесі, талшықтың біріншілік қорғаныс-беріктегіш қабатын шешу операциясы мен талшықтың жақсы өңделген торцілік бетін алу үшін жүргізілген жарудан, сонымен қоса қорғалған соңдарын ерітінді сіңірілген (спирт) жұмсақ материалмен отбиркілеуден тұрады.
Қазіргі кезде Отандық өндіріспен шығарылатын ОК-де тек эпоксиакрилатты біріншілік қорғаушы-беріктегіш қабаты бар ТО-лар қолданылады. Мұндай қабатты механикалық немесе химиялық тәсілмен жоюға болады.
Эпоксиакрилатты қабатты механикалық тәсілмен жою үшін, негізгі жұмыс элементі қалыңдығы 0,3мм болат жүздер ( лезвия) болып табылатын аспап қолданылады. Қорғаныс қабатын бір өтуден жойған жөн. Бұл жағдайда жарық өткізгіш (световод ) бетінің зақымдалуы минималды болуы керек. Тазартудың күшін жақсылап таңдау қажет, бұл машықтану мен күнделікті жаттығуды талап етеді. Қабатты жоюдың механикалық тәсілі сваркалы (дәнекерлегіш) косу беріктігінің 10%-ға жуығын азайтады. Қабатты тілу және ары қарай оны созу ТО бетінде, құрал пышағының сырғанауы мен шыны бетінен қабаттың сыдырылуынан болатын фрикциондық күштер нәтижесінде кішігірім зақымдануларды болдырады. Қорғалған ТО-ны сваркалы аппарат ұстағыштарына бекітеді, бұл да оның бетін зақымдайды.
Көрсетілген кемшіліктері жоқ, эпоксиакрилатты қабатты белгілі бір температураға дейін қыздырылған ерітінді көмегімен химиялық тәсілмен шешу, айтарлықтай ыңғайлы болып табылады. Бұл мақсатта арнайы УН-1 типті қыздыру құрылғысын пайдаланған дұрыс. ТО соңын қыздырылған ерітіндіге батырып ( мысалы, ацетон), белгілі уақыт аралығында ұстап тұрады (негізінен 20...25 с арасында). Қабат ісінеді, жарық өткізгіш устінен ажырайды және механикалық жолмен таза жұмсақ ветош көмегімен оңай шешіледі.
ТО-ның жақсы өңделген торцтық бетін алу үшін, жару операциясын жүргізеді: біріншілік қабаты жойылған жарық өткізгіш бетіне кертуді (насечка) оған тізбектей қосымшаланған берілген жердегі жарылыстардың өсуі мен жарық өткізгіштің сынуын тудыратын созғаш, игіш немесе осы жүктемелердің комбинациясын жүргізеді. Торцтық бет жазық, тегіс және ТО осіне перпендикуляр болуы керек. Жару кезінде торц бетінің айналы болуы (кескіш қысымы оптималды және ТО диаметрі номиналдыға жақын), қабырғалы және толқынды зоналармен болуы (ТО - ға кескіш қысымы таңдалмаған немесе ТО диаметрі номиналды мәнінен ығысып кеткен), үлкен шошақты (выступ) қамтуы ( ТО диаметрінің номиналдыдан ығысуы) мүмкін. Айналы зона ТО жалғастырудың ең жақсы жағдайларын қамтамасыз етеді, қабырғалы зона жарылудың тарала бастаған ауданын сипаттайды, толқынды зона алғашқы екеуінің арасында аралық болып табылады.
ТО өсіру тәсілдері. Қазіргі кезде байланыс кәбілдерінің ТО-н қосу үшін ТО-ң сваркасы пайдаланылады. Сварканы электрлік доғасы, оттекті-сутекті оттық, хлорсутекті оттық, СО-лазері, плазмалы генератор көмегімен жүргізеді. Барлық тәсілдердің ішінен ТОБЖ-ны (талшықты оптикалық байланыс жолы) пайдалану мен құрылыс процесінде ОК монтажы кезінде практикалық қолданысқа ие болған тек электрлік доғасы көмегімен сваркілеу ( дәнекерлеу) тәсілі.
Бірмодалы талшықтардың сваркасы кезінде осьтік және бұрыштық ығысудың аз мәндерін қамтамасыз ету қажеттілігімен байланысты күрделі инженерлік есептерді шешуге тура келеді, мысалы, сваркіленетін бірмодалы ТО-ң осьтік ығысуы 0,1мкм-ден аспауы керек. Біріктірілген бірмодалы ТО-ның ұзыннан жатқан осьтерінің ығысуы бойынша қатаң қадағалануы, жүрекше диаметрі 5...8 мкм болатын талшықтың бұл типі үшін беттік тартылыс күштері дәл түзетуді (юстировка) қамтамасыз ете алмағандығынан. Бірмодалы ТО-ң түзетуі кезінде мұндай қадағалауларға қолмен қол жеткізу мүмкін емес.
Бірмодалы ТО-ны сваркілеу комплектілерінде арнайы микрожылжығыштары бар автоматтық түзету жүйелері және басқарудың электронды блогы қолданылады. ТО-ң автоматтық түзету сапасын бақылаудың 2 негізгі тәсілі белгілі.
Бірінші тәсілінде, түзету сапасын ТО тоғысқан жері (стык) арқылы өтетін оптикалық сигналдың қуат деңгейіне байланысты бағалайды, ал ТО-ғы оптикалық сәулеленудің кірісі мен шығысы арнайы құрылғыларда талшықтың иілу бөліктері арқылы жүзеге асырылады.
Екінші тәсілінде, бақылау жүйесінің жұмыс принципі келесіге негізделген: егер жарық орамы (пучок) ТО торцына перпендикуляр түссе, онда жарықтың шағылған ағыны пайда болады, оның қуатының таралу (бөлшектелу) анализі оптикалық қуаттың, демек оптикалық осьтің, максимумын шығаруға және сыну көрсеткішінің профилін анықтауға мүмкіндік береді.
Әдетте, бірмодалы ТО-ның сварка тәсілімен жасалған, автоматикалық сваркілеу аппаратымен жасалған тоғысқан жерлеріндегі шығындар 0,05...0,01 дБ-ді құрайды.
Оптикалық кәбілдердің (ОК) алмалы-салмалы қосылысы. Алмалы-салмалы қосқыштар ақырғы тармақтағыш ( разделочных) муфтыларда, 19 дюймдік полкаларда және аралық кросстарда қолданылады.
Жапондық NTT фирмасының дизайнымен жасалған SC қосқышы ең перспективті болып саналады және ТОБЖ-мен байланысты барлық салаларда пайдаланылады. ST қосқышы деректер тарату желілерінде қолданылады. Оюлық (резьбалық) FC қосқышы көбінесе бірмодалы талшықпен қолданылады, бірақ SC-ке қарағанда ыңғайсыздау, бұған қоса оның дуплексті аналогы жоқ.
Сондықтан байланыс жолы үшін SC және ST типті қосқыштарды қолдану мақсатқа лайық. SMF талшығы үшін SC қосқыштарын қолданған кездегі әкелінетін шығындар 0,5дБ-ден төмен көрсеткішті құрайды; SMF талшығы үшін ST қосқыштарынікі 0,7дБ-ден төмен көрсеткішті құрайды. [7, с. 44].
Әртүрлі типті алмалы-салмалы қосқыштардағы шығындардың типтік міндері 12.1-кестеде келтірілген.
Талшықты жарық өткізгіштердің алмалы-салмалы қосылысының негізгі түрлерінің параметрлері [11].
12.1 кесте
Коннектор түрі
Ұштық
тың материалы
1,3 мкм толқын ұзындығындағы орташа жоғалтулар, дБ
көпмодалық
бірмодалық
ST
керамика
0,25
0,3
SC
керамика
0,2
0,25
FC
керамика
0,2
0,6
биконыстық
пластмасса
0,7
-
SMA
болат
1,0
-
MIC (FDDI)
керамика
0,3
0,4
Қосқыштың бір типінен екіншісіне өтпелі розеткаларды қолданған жағдайда шығын мәндері керамикалық ұштығы бар бір ST - коннектормен енгізілетін шығындарға тең деп қабылданылады.
Жалғаушы-үлестіргіш (коммутационды-үлестіргіш) құрылғылар. Муфта. Коммутациялық - үлестіргіш құрылғылардың конструкциясына қойылатын негізгі талаптар, мыналар:
1) Оптикалық кәбіл сәулежолдарын (световод) механикалық зақымдалудан сенімді қорғау;
2) Кәбіл соңдарын бекіту мүмкіндігі;
3) Талшықтың техникалық қорының берілген радиус иілісін (изгиб) сақтай отырып, дәнекерленген қосқыштардың қорғаныс гильзаларын және механикалық сплайс корпустарының (егер олар бар болса) корпуста орналастыру ыңғайлылығы. Бұндай қорды керек ету шарты біріктірілген талшықтарды муфта корпусынан шектен тыс шығару қажеттілігінен туындайды. Мысалға, балқытып біріктіру (сварочный) аппаратына орнату үшін және де қандай да бір ақауларды тапқан жағдайда қайталап дәнекерлеу мүмкіндігін қамтамасыз ету қажеттілігі үшін;
4) Жөндеу және профилактикалық жұмыстар уақытында талшықтарға, сплайстарға, резеткаларға және коннектордың ағытпа қосқыштарына ыңғайлы және қарапайым қол жеткізуін тудырады;
5) Коннекторлардың және резеткалардың оптикалық ағытпа қосқыштарына қосылуды қамтамасыз ету;
6) Оптикалық порттардың қаттамаларының (упаковка) жоғары тығыздығы және үлкен сыйымдылығымен үйлескен жақсы жалпы габоритті (массагаборитті) көрсеткіштері.
Сыртқы кәбілдер төсеулерін (прокладка) дәнекерлеу үшін аралық (сызықты) қорғаныс муфталары қолданылады. Муфтаны орнату қажеттілігі -- зақымдалған кәбілдерді жөндеу кезінде және де үлкен сыйымдылықты кәбілден екі немесе одан да көп кіші сыйымдылықты кәбілге өткен кезде туындайды.
Муфталар - талшықты сәулежолдардың технологиялық қорларын орналастыруды, арнаулы (специальный) кассеталарға қорғаныс гильзаларын және сплайз өсірім жатқызуды (укладка) және де механикалық зақымданудан сақтауды, оптикалық кәбілдің ішкі көлемін ылғалдың әсерінен қорғауды қамтамасыз етеді. Жөнделген (смонтированные) муфталар кәбілді канализация құдықтарында және коллекторларда жатқызылады (устанавливаются). Жер астына, саз батпаққа немесе 10м-ге дейін тереңдікке су түбіне тікелей орнатуға рұқсат ететін нұсқалары бар, сонымен қатар әуелік байланыс жолдарының бағаналарына асу үшін арналған.
Муфта негізінде цилиндр немесе параллелипипед пішіндес полимерлі немесе металл ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz