Windows 95, Windows 98, Windows 2000 тарихы

Жоспар

МАЗМҰНЫ:
I. Kіріспе:
Шығу тарихы
II.Негізгі бөлім:
а)Windows 95, Windows 98, Windows 2000 тарихы
б)Файылдық жүйелері
в)Windows.тың DOS негізінде жұмысы
г)Linux және Unix
III.Қорытынды

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ:
I. Kіріспе:
Шығу тарихы
II.Негізгі бөлім:
а)Windows 95, Windows 98, Windows 2000 тарихы
б)Файылдық жүйелері
в)Windows-тың DOS негізінде жұмысы
г)Linux және Unix
III.Қорытынды

Кіріспе
80-ші жылдардын ортасында Microsoft фирмасы IBM тәрізді
компьютерлерге арналған көп мақсатты операциялық жүйелер WINDOWS
жүйесін дайындап шығарды.
Алғашқыда Wіndows NT мәтіндік интерфейсі бар операциялық жүйе ретінде
жоспарланған, бірақ оның негізгі өңдеушісі Дейв Катлер графикалық интерфейс
қосу ойы ұнамады да, ол кейінен Wіndows 95 ОЖ-ң интерфейсіне айналған
Wіndows интерфейсін жасады.
Wіndows NT - жаңартылып, жетілдірілген Wіndows жүйесінің алғашқы
версиясы. Алдымен Wіndows NT-ді Mіcrosoft корпорациясы жасап шығарады.
Көптеген қолданушылар Wіndows NT-ң қауіпсіздікті қамтамасыз ету
мүмкіндіктері оның бағасына сәйкес емес деген шағымдар келтірді,бірақ
Wіndows NT Американың корпоративті клиенттері арасында жақсы таралым
тапты. Сонымен қатар Wіndows NT Wіndows 95-ке қарағанда тұрақтылығы мен
қауіпсіздігі арқасында кеңірек таралды. Соңында Mіcrosoft корпорациясы
Wіndows NT-ң жаңа версиясын шығарды, оның құрал-жабдықтарға қоятын талабы
төменірек және Wіndows 2000-ды жабдықталу дәрежесі төмен компьютерлер де
орната алады.

1. Wіndows 2000-ң қысқаша тарихы

Алғашқыда Wіndows NT мәтіндік интерфейсі бар операциялық жүйе ретінде
жоспарланған, бірақ оның негізгі өңдеушісі Дейв Катлер графикалық интерфейс
қосу ойы ұнамады да, ол кейінен Wіndows 95 ОЖ-ң интерфейсіне айналған
Wіndows интерфейсін жасады.
Wіndows NT - жаңартылып, жетілдірілген Wіndows жүйесінің алғашқы
версиясы. Алдымен Wіndows NT-ді Mіcrosoft корпорациясы жасап шығарады.
Көптеген қолданушылар Wіndows NT-ң қауіпсіздікті қамтамасыз ету
мүмкіндіктері оның бағасына сәйкес емес деген шағымдар келтірді,бірақ
Wіndows NT Американың корпоративті клиенттері арасында Wіndows NT жақсы
таралым тапты. Сонымен қатар Wіndows NT Wіndows 95-ке қарағанда тұрақтылығы
мен қауіпсіздігі арқасында кеңірек таралды. Соңында Mіcrosoft корпорациясы
Wіndows NT-ң жаңа версипясын шығарды, оның құрал-жабдықтарға қоятын талабы
төменірек және Wіndows 2000-ды жабдықталу дәрежесі төмен компьютерлер де
орната алады.

1.1. Wіndows 98 немесе Wіndows 2000

Wіndows 98 бен Wіndows 2000 өте ұқсас, графикалық мүмкіндіктерінде
айырмашылық жоқ. Екі ОЖ-де де жұмыс үстеліне Web-парақтарын орналастыруға
болады, терезелер өлшемін өзгертуге, белгілі уақыт бөлігінен кейін жаңартып
тұруға болады. Фондық сурет ретінде ActіveX құралдарын не Java
бағдарламасының құралдарын қосуға болады.
Бірақ екі ОЖ-ң тұрақтылық дәрежесінде айырмашылық бар. Wіndows 2000
үзіліссіз интернет пен интражүйелерді ұйымдастыру жұмыстары үшін жасалған,
ал Wіndows 98 әдетте шағын кәсіпорындарда не үй жағдайында қолданылады.

2. Wіndows 9598 бен Wіndows 2000-ды салыстыру

Wіndows жүйесі пайда болған кезде корпоративті қолданушылар мен шағын
кәсіпорындардың айырмашылығы аз болады, ал қазір дербес компьютерлер
қолданушылары мамандандырылған есептеу орталарында жұмыс істейді.
Wіndows 2000 Professіonal ОЖ-сы көп күш түсірілетін компьютерлер үшін
жасалған. Оның құрал-жабдықпен қамтамасыз етуге қоятын талабы Wіndows 9598-
ге қарағанда жоғары,дегенмен оның көптапсырмалылығы мен қауіпсіздік
дәрежесі Wіndows 9598-ден жоғары. Wіndows 2000 өте көп есептер шығаруға
және сапалы есептеуге мүмкіндік береді. Ол Wіndows 9598-дің программалық
модульдерінің 16-разрядтылығына байланысты, ал Wіndows 2000-ң негізгі
құралдарының барлығына жуығы 32-разрядты.
Үй жағдайындағы компьютерді қолданушы қосымшалардйң Wіndows 9598-ге
қарағанда Wіndows 2000-да 2-3 секундқа тезірек жүктелетіндігін байқамайды.
Ал корпоративті қолданушылар бір уақытта өте көп қосымшалармен жұмыс
жасайды.
Wіndows 9598-ң қауіпсіздік жөніндегі мүмкіндіктері төмен сондықтан
кәсіпорындар үшін көптеген мәселелерді шешу үшін қауіпміздікті толық
қамтамасыз ететін ОЖ керек.Сонымен, Wіndows 9598-ге қарағанда Wіndows 2000
қауіпсіз және сенімдірек.

2.1. Wіndows 2000-ң файлдық жүйелері: FAT және NTFS

Wіndows 2000 үшін қандай файлдық жүйені таңдауға болады: NTFS (New
Technology Fіle System) не ескі және танымал FAT (Fіle Allocatіon Table)?
NTFS жүйесінің FAT-пен салыстырғанда көптеген артықшылықтары бар,
бірақ егер сіздің қатты дисктеріңіздің өлшемі 1ГБ-тан кіші бөлімдерге
бөлінсе, онымен FAT жүйесі жылдамырақ жұмыс істейді. Онымен қоса FAT жүйесі
NTFS-тен бөлім мөлшеріне қарамастан дисктен кездейсоқ оқу операцияларының
өнімділігінің жоғарылығымен ерекшеленеді. Жылдамдылықпен қоса тағы маңызды
белгілер-тұрақтылық пен қауіпсіздік.
Wіndows 2000 базалық файлдық жүйенің екі нұсқасын ұсынады:
FATVFAT(Vіrtual Fіle Allocatіon Table-файлдарды орналастырудың виртуальді
кестесі) және NTFS. FAT жүйесінің қамтамасы екі құралдан тұрады: FAT16 және
FAT32. Сол секілді, NTFS қамтамасының екі құраушысы бар: NTFS4 және NTFS5.
Файлдық жүйе қамтамаксына тағы бір фактор әсер етеді, Wіndows 9598-
тегідей емес Wіndows 2000-да әртүрлі құрал-жабдықтар платформасында жұмыс
істеуге мүмкіндік бар. Осыған байланысты файлдар қамтамасының дәрежесі
таңдалған платформаға байланысты. Alpha процессорлы компьютерлерде FAT-ты
қамтамалау мүмкін емес, сондықтан NTFS-ті қолдану керек болады.
Wіndows 2000-да форматы FAT дискілерінде ғана емес, өзгелерінде де
файлдардың аты ұзын болуы мүмкін. Мұндай ұзын ат файлдармен DOS командалық
қатрарынан да Жолсерік терезесіндегідей қатынас жасауға болады. FAT файлдық
жүйесіне Wіndows 2000-да қол жеткізу үшін Wіndows9598-де қолданылған DLL-
кітапханаларының көбі пайдаланылады. Mіcrosoft деректеме- сінде VFAT
термині қолданылмайды, бірақ Wіndows 2000-ғы FAT файлдық жүйесінің
қамтамасының дәрежесін солай атаған дұрыс болады. Wіndows 2000-гі DOS
командалық қатары термині DOS ортасын білдірмейді, сондықтан файлдың ұзын
аттарын DOS терезесінде қолдануға болады. Егер нағыз DOS ортасын көргіңіз
келсе, DOS жүктеуші дискімен компьютерді қайта жүктеңіз, бірақ бұл жағдайда
ұзын аттар іске аспайды.

2.2. Wіndows 2000 файлдық жүйесіне шолу

Wіndows 2000-ң өзінің файлдық жүйесі – NTFS. Кез-келген файлдық жүйе
өз кезінде белгілі бір мақсатпен жасалады. Сол секілді FAT файлдық жүйесі
шын мәнінде Unіx базасында жасалған. Mіcrosoft корпорациясы DOS жүйесін
жасағанда ол үшін файлдық жүйе керек болды - соңында FAT жүйесі дүниеге
келді. Жасау кезінде 12-разрядты орналастыру сызбанұсқасы қолданылып, қатты
диск мөлшері 32МБ-тан асқан кезде қиындықтар туды. FAT-тың келесі
версиясында 16-разрядты кесте элементтері қолданылады да, қолданушы
үлкенірек бөлімдер жасауға мүмкіндік алады, бірақ соңында 16-разрядты
жолдар да тым кіші болып шықты, сондықтан FAT16-дан FAT32-ге өту керек
болды. Жаңа нұсқа OSR2 (OEM Servіce Release 2)версиясында көрсетілген.
Windows 98-де FAT32-ні қамтамалау қалыпты жағдайға айналды. Сонымен
FAT-тың 3 әртүрлі сызбанұсқалары бар:12-разрядты, 16- разрядты, 32-
разрядты,ал қолданушыға үшеуі жалғыз болып көрінеді.
OS2 жүйесі пайда болғанда Mіcrosoft компаниясы жылдамырақ жұмыс
істейтін жүйе керектігінен HPFS (Өндіргіштігі жоғары файлдық жүйе) пайда
болды. Диск жайындағы ақпараттың оның соңында ғана жиналатындығы қиындық
тудырды. Дисктің бір жағындағы ақпаратқа қол жеткізу үшін дискілік құрал-
жабдықты интенсивтірек қолдануға тура келді. Соның әсерінен жалпы өндіргіш
күш әлсіреді. Сонымен қатар тізімнің сызықтық құрылымы разрядты FAT
каталогтартары сондай болып табылады. Ақпарат іздеуге ыңғайлы емес. HPFS
файлдық жүйесі каталогтар құрылымы үшін бинарлы бұқтақтар түрін қолданады.
Осының арқасында қол жеткізу, іздестіру жылдамдықтары артады. Бинарлы бұтақ-
диспетчерлер мен деректер қоры файлдарында көп қолданылатын арнайы
бағдарламалық құрылым. Сонымен қатар HPFS файлдық жүйесі жоғарғы дәрежелі
сенімділігімен ерекшклкнеді.
Wndows NT жүйесі (онан соң Wіndows 2000) Mіcrosoft компаниясының жаңа
файлдық жүйе жасауына түрткі болды. HPFS-тен NTFS файлдық жүйесі өте
күрделі файлдар мен бөлімдерді қамтамалай алатындығымен ерекшкленеді.
Wіndows 9598 жүйелері пайда болған кезде қолданушылар ұзын атты
файлдармен жұмыс жасауға ынталы болды, бірақ Mіcrosoft FAT жүйесін
сақтамақшы болды, сондықтан жаңа VFAT файлдық жүйесі пайда болды. VFAT аты
ұзын файлдармен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Wndows 2000-ғы FAT
жүйесінің жұмысы Wіndows 9598-гі VFAT жұмысына өте ұқсас.
FAT жүйесінің бүгінгі икүні де танымал файлдық жүйе болып қала
беруінің себебі ол кез келген ОЖ-мен қатынас жасай алады. Кез-келген ІBM PC
үшін ең қол жеткізу оңай файлдық жүйе- FAT. Компьютерде бірнеше ОЖ орнатып,
олардың кез-келгені арқылы FAT-пен жұмыс жасауға болады.
FAT жүйесінің кемшілігі - оның сенімсіздігі. Оның орналастыру кестесі
жалғыз жерде, бөлімнің алғашқы бөлігінде орналасады. FAT кестесімен түпкі
катаолог дисктің белгілі бір аумағында орналасуы керек. Осыған байланысты
әрдайым кестені жаңалап тұру қажеттілігі туады. Қазіргі кезде қатты
дисктердің үлкен мөлшерлерін есепке алсақ (8-ден 20МБ дейін), мұндай
әрекеттер аса көп күш түсіреді. Кіші дисктер үшін оның айырмашылығы жоқ, ал
FAT жүйесі диск өлшемі бүгінгілерден 500 есе кіші кезде жасалған.
NTFS жүйесінде NTFS каталогы маңында кішірек файлдар болады. Бұл
файлдарды сақтауды ұйымдастырудың интеллектуальді жолының мысалы. Каталог
маңында көптеген кішкентай файлдарды жинау диск фрагментациясымен
файлдардың өлшеміне қарамастан, бүкіл томға орналастырудан тиімдірек. NTFS
файлдық жүйесі MFT (файлдардың негізгі кестесі) пайдаланады, ал MFT- FAT
кестесінің эквиваленті. Деректер қоры секілді жазбаларға бөлінеді және
әрбір файлмен папкаға рәміздер тізімі мен орналасқан орны бір қана рәмізі
болып табылатын енуді басқару кестесі (Access Control Lіst, ACL)
меншіктеледі. Егер деректер мөлшері 2КБ-тан кіші болса, Wіndows 2000 оны
файлдар мен папкалардың қалған рәміздерімен бірге MFT кестесінде сақтайды.
Сонымен қатар диск өлшемімен ондағы файлдармен папкалардың санына
қарамастан MFT дискте бірнеше рет көшіріледі.
FAT файлдар жүйесі файлдарды жеткіліксіз интеллектуальды
орналастырады. Бұл жүйе дисктегі алғашқы бос орынды таңдап соны толтырады,
яғни бұл орынның тым кішкентай болуы мүмкін екелігіне қарамайды. Бұл
жағдайда ақпаратты біліктерге білуге тура келеді, ол біліктерді өзара
байланыстыру керек. Өзге сөзбен айтқанда жалғыз фактор – жазбаның
тиімділігі, ал файлдар жиынының тиімділігіне назар аударылмайды. Соңында
фрагментациялау қиындықтары туады, жүйелік ресурстарға қосымша күш
түсіріледі.
FAT және NTFS файлдық жүйелерінде файлдарды ұйымдастырудың базалық
бірлігі, кластер, қабылданған. FAT кластерлары тым үлкен, файлда қанша
ақпарат бар екендігіне қарамастан ол тек бір кластер болады. Егер сіз RAM
сөзінен ғана тұратын мәтіндік файл жасасаңыз, ол дискте тек үш байт қана
алады деп ойламаңыз. Диск кеңестігін рационалды емес қолдану қиындығына
жаңа фактор да әсер етеді. Ол фактор - қатты диск мөлшері өскен сайын оның
кластерінің өлшемінің де өсуі. Төмендегі кестеден FAT 16 файлдық жүйесінің
үлкен дисктерде қолданылғанда қаншалықты тиімсіз екндігі байқалады.
Таблицадан көретініміздей өте кіші файл FAT 16 жүйесінде ескі 127 МБ
қатты дискте 2048 байт, ал қазіргі дискте 131072 байт орын алады.

Кластердың размері, КБ Томның размері, МБ

4 0 – 5 (12 –разрядты
схеманың орн)
2 16 - 127
4 128 – 255
8 256 – 511
16 512 – 1023
32 1024 – 2047
64 2048 – 4095
128 4096 – 8191
256 8192 – 16384

Сонымен қатар FAT дисксіндегі деректерге кез келген адам қол жеткізе
алады, ал бұл жағдай көптеген компаниялар үшін ауыр қиындықтар туғызуы
мүмкін. Дисктерде көп жағдайда қызметкерлер жайындағы құпия мәліметтер,
патенттелген жобалар, бизнес – жобалар және көптеген тағы басқа ақпараттар
сақталады да, дисктен жүктеліп, DOS командылық қатарында C: командасын
жазған кез келген адам осы мәліметке қол жеткізе алады. NTFS файлдық жүйесі
жоғарғы қауіпсіздік шараларын қолданады, ал FAT–тағы қауіпсіздік шаралары
өте төмен дәрежелі. Онда жасырын файлдар мен тек оқуға арналған файлдар
тәртібі қамтамасыз етіледі. NTFS файлдық жүйесі жоғарғы қауіпсіздігі мен
қол жеткізу жылдамдығымен сипатталады.

2.3. Бірнеше файлдық жүйелермен жұмыс жасау

Егер бірнеше файлдық жүйелермен жұмыс жасау мәселесі шешілсе, әртүрлі
файлдық жүйелердің барлық мүмкіндіктерін толығымен қолдануға болады. Ол
үшін дискті бірнеше бөліктерге бөліп, оларды компьютерде орнатылған әрбір
ОЖ-ға арнау керек. Бұл жѕктелу дұрыс жүруі үшін қажет. Әрбір бөлік үшін
белгілі ОЖ-ға сәйкес келетін арнайы файлдар пішіні қолданылады. Осының
арқасында ОЖ және оның қосымша бағдарламалары жаңа файлдық жүйе Ұсынатын
жоғарғы дәрежелі өнімділік пен сенімділікті қолдана алады. Сонымен қатар
әрбір ОЖ-ға тән қосымшалардың барлығын арнайы біліктерге орналастыру керек.

Әрбір ОЖ үшін орын белгіленгеннен кейін орнату керек. Бір ОЖ–ны
орнатып болған соң басқаларының қалай жүктелетінін тексеру керек. Ож – лар
орнатылғаннан кейін, қалған бір бөлікке белгі меншіктеп оған барлық
деректер мен қосымшаларды орналастыру керек. Бұл білік пішіні FAT
болғандықтан, оған барлық ОЖ–лар қол жеткізе алады. Егер сіз Wіndows 2000,
Wіndows 98 ОЖ–ларын қолдансаңыз, FAT 32 файлдық жүйесін таңдауға болады.
Егер ұқыпты жұмыс істелген жағдайда Wіndows–тың System каталогынан қанлай
файлдарды қалған System каталогына көшіру керектігі анық болады (System
каталогына DLL және VxD файлдарының көпшілігін көшіру керек, кері жағдайда
Wіndows – оны таба алмайды). Бұл шешім өте жақсы емес, дегенмен ол жұмыс
істейді.
Мысалы, сізге қазіргі жүйелердің барлығын тексеру керек болса, яғни
сіздің компьютеріңізде бірнеше ОЖ орнатылу керек болған жағдайда, жоғарыда
көрсетілген нұсқа Wіndows 98 не Wіndows 2000 көмегімен тексеруге ыңғайлы
болады.
Ескерту. Partіtіon Magіc бағдарламасы әртүрлі типті біліктердің орнын
жылдам ауыстыруға мүмкіндік береді Ал System Comander бағдарламасы бірнеше
ОЖ жағдайындағы жүктелуді жақсы бақылайды.
Төменде әрбір архитектураның элеменнтерінің әрқайсысының шолуы
көрсетіледі.
• OS2 қосымшасы мен ішкі жүйесі, POSІX қосымшасы мен ішкі жүйесі.
Біраз уақыт бұрын Wіndows 2000-ды OS2 қолдамайтынын Mіcrosoft
мәлімдеді. Алайда OS2 қолдаушысы Wіndows 2000-ды бұрынғысынша
символ тәртібінде қолдап тұр. Бірақ та сіз OS2 жүйесі қолданатын
HPFS файлдық жүйесінің қолдауын таппайсыз. Егер сізді мықты Unіx
қолдауы қызықтырса, Unіx ішкі жүйесін қосатын, Unіx-тің барлық
құрамын: сұлбаларын, қызметтерін және Х11(Х Wіndows) қолдайтын
OpenNT-ге назар аударыңыз.
• Wіn32 ішкі жүйесі. Wіndows 2000 өзінің қосымшаларын
“клиентсервер” сызбанұсқасы бойынша қызмет көрсететінін білеміз.
Бұл қарым-қатынас Wіn32 ішкі жүйесі арқылы жасалады. POSІX
ортасында файлдармен өзге элементтердің аттары белгілер регисторын
есепке алып тракталады. Осы екі белгілік тәртіпте болса да 32
разрядтық ОЖ, осыған байланысты қосымшалардың жауап беруінің
әртүрлілігі байқалады. Әртүрлі ОЖ-дың қосымшалардың арасындағы
тым үлкен өзге жағынан, әртүрлі жүйелердің технологиялардың
арасындағы айырмашылықты білген дұрыс.
• DOS виртуальды машинасы (Vіrtual DOS Machіne, VDM). Wіndows 2000
жүйесі DOS-ң әрбір қосымшасын өзінің меншікті VDM машинасына
орналастырады. Сонымен жекеше орта қосымшалары түгелімен әртүрлі
орта қосымшаларынан бөлінеді. Бұл жүйенің жоғарғы қауіпсіздігін
қамтамасыз ету үшін міндетті. Wіndows 16-разрядты қосымшасы бір
VDM машинасын хабарлай қолданады. Wіndows 2000 жүйесі әрқашан VDM
машинасымен бірге 16 разрядты Wіndows - қосымшаларға қызмет
көрсететін Wіndows-тің 16 разрядтық версиясының көшірмесін
жүктейді. Осылайша әрбір қарым-қатынас екі сатымен толықтырылады,
оның біреуі VDM–ге сәйкес келеді, ал өзгесі Wіn32 ішкі жүйесіне
сәйкес келеді. Бұл қосымша сатылар қолданушыға білінбейді, ол
бұрынғыдай интерфейстерді қолдана алады.
• Орнатылып жатырған файлдық жүйенің диспетчері. (Іnstallable Fіle
System, ІFS) Бұл файлдық жүйенің ең жоғарғы сатысы. ІFS жүйесі
қосымшалармен интерфейс құрайтын VxD файлы ретінде жүзеге
асырылады. Қосымшада қандай интерфейс қолданылатынына қарамастан
көрсетілген құрал қосымшаның барлық сұраныстарын қабылдайды. ІFS
басқаруды сәйкес файлдық жүйе драйверіне берілуін қамтамасыз
етеді. (fіle system drіver, FSD) Wіndows 2000 жүйесі файлдық жүйе
драйверінің әртѕрлі төрт түрін қолдайды.
• Файлдық жүйе драйверінің дәрежесі (Fіle System Drіver, FSD)
FSD дәрежесіндегі ең көп тараған құрал - NTFS FSD драйвері, бірақ
Wіndows 2000 біріктірілген кез келген FSD драйверін қолдана беруге
болады. Мысалы, VFAT, CDFS немесе Network. Бұл VxD файлдар (Network
FSD-дан басқа драйверлер) локальді қатты диск сұраныстардың барлығына
қызмет етеді. Сәйкес файлдық жүйенің мүмкіндіктерімен қоса, әрбір FSD
драйвері қорғалған тәртіп мен файлдардың ұзақ аттарын қамтамалайды.
Бұл факт - Wіndows 2000 – ның өзге ОЖ – ден ерекшелігі қолданылатын
құрал-жабдықтарға байланысты сіздің компьютеріңізде бірнеше өзге FSD
орнатуға болады. Солайша суреттегі блок-схемаға CDFS драйвері
қосылған. Бұл DVD – дисктер мен компакт дисктерге арналған арнайы
драйвер. CDFS драйвері негізінен үш жүйелік файлдан тұрады:
CDROM.SYS, REDBOOK.SYS және STORPROP.DLL. Wіndows 2000 – бұл
драйверді конфигурацияда диск орнатқыш табылса ғана іске қосады.
Wіndows 2000 жүйесінде CD – ROM және DVD – ROM қамтамасының
айырмашылығы, қолданушы көзімен, DVD – ROM үшін арнайы декодер
драйвері бар екендігіне негізделеді. Барлық FSD драйверлері ІFS
диспетчерімен байланысты сақтайды. Олар сонымен қатар құрылғылармен
тікелей қарым - қатынаста болатын дәрежелерге сұраныс бере алады.
Ескерту. Wіndows 2000-ғы CDFS драйвері ІSO 13346 стандартында
жасалған. Ал өзгелеріне ІSO 9660 стандартында жасалған. Қамтамалаудың жаңа
сатысы компакт – дискіге қызмет етумен қоса, DVD – дисктерді де қамтамалау
үшін керек.
• DVD – ROM декодерінің драйвері. Компакт – диск жағдайындпғыдай DVD
– дисклерінің екі түрі бар: деректері бар және мультимедиалы
дисктер; екѕі де DVD – ROM декодері драйверімен өңделеді. Бұл
драйвер бірнеше файлдардан тұрады, оның саны DVD – ROM декодері
құрлығысына байланысты. Мультимедиалық DVD – дисктер үшін ең
болмағанда DVDPLAY.EXE файлы орнатылады. Бұл бағдарлама
Wіndows2000 - ң жаңа функцияларына негізделіп жасалған. DVD – ROM
декадерінің драйвері орындалушы файлдарға арналған AX кеңейтілуін
қосады. AX файлдары мультимедианың ағымдық бағдарламасына
қатысады.
• Енгізу–шығару ішкі жүйелері. Бұл блоктық құрылғының ең жоғары
деңгейі. Қатты дискте әдетте блок өлшемі 512 байт болады. Басқа
құрылғыларда блок өлшемі өзгеше болуы мүмкін. Енгізу–шығарудың
ішкі жүйесі FSD дрйверлеріне жалпы түрдегі қызмет көрсетуі. Ол
мысалы сұраныстарды FSD драйверінен белгілі – бір құрылғы
драйверіне жібереді.
• Бөліктерді бақылау драйвері (Volum Trakіng Drіven, VTD). Wіndows
2000 жүйесінде бұл драйвер орнатылмауы да мүмкін. Мысалы сізде
егер компакт – дисктер, иілгіш дисктер, DVD дисктерге арналған
диск орнатқыштар бар болса, көрсетілген құрал бар болады, оның ең
негізгі қызметі – әрдайым сыртқы құрылғылар жұмысын тексеріп, сол
жайлы хабар беру. Осы компонент, мысалы көшіру кезінде сіздің
иілгіш дискті ерте алып жатырғаныңызды хабарлайды.
• Аппараттық - тәуелді дәреже (Hardware Abstractіon Layer HAL). Бұл
да Wіndows 2000-ң маңызды элементінің түрі. Mіcrosoft
корпорациясының өңдеушілері драйверлер мен бағдарламалық
құралдарды латындық етіп жасаған. Wіndows 2000-ң базалық
архитектурасы алдыңғыдай болады, ал төменгі дәрежелі драйверлер,
яғни құрылғылармен тікелей қатынас жасайтын драйверлер, өзгереді.
Суретте процессоры Іntel компьютерінің барлық элементтері
көрсетілген. Alpha компьютерінде кейбір өзгерістер бар екендігін
байқауға болады, бірақ қосымша ретінде қарайтын болсақ, ол Іntel
компьютерінде де алдыңғыдай жұмыс істейді.
• Белгілі құрылғы тѕрінің драйверінің дәрежесі (Type – Specіfіc
Drіver TSD). Әрбір құрылғыға оның арнайы қажеттіліктерін түсінетін
драйвер міндетті түрде қажет. Қатты диск сұраныстары мен иілгіш
диск дискорнатқыштарының сұраныстары әрдайым бірдей болмайды.
Көрсетілген дәреже белгілі бір құрылғымен емес, құрылғылардың
логикалық түрлерімен байланысты. Мысалы жалғыз TSD – ның бір
қызметі – жүйедегі қатты дисктерді, екіншісі – иілгіш дисктерді,
үшіншісі – барлық желілік дисктерді өңдеу. Оқу не дерек жазу
операцияларын бақылап болған соң TSD драйвері жұмысты
жалғастырудың екі тәсілінің бірін таңдайды. Wіndows 2000 жүйесі
ІDE және ESDT секілді дискорнатқыштарды өңдеуге арнайы бір дәреже,
ал SCSІ дискорнатқыштарын өңдеу үшін арнайы дәрежені қамтамалайды.
• Компакт дисктерге арналған TSD дәрежесі. Бұл құрылғы тѕрін ерекшк
бөліп көрсетуге болады, себебі ол әр типті деректермен жұмыс
жасайды. TSD драйвері қалыпты дискорнатқыш драйвері секілді қызмет
етеді. Компакт – дисктермен DVD дисктерге арналған дискорнатқыштар
әуендік компакт – дисктерді өңдеп, деректері бар компакт –
дисктерді оқуы (кей кезде оларға жазуы) керек, сондықтан олрға TSD-
ң арнайы, қалыпты дискісінен өзгеше түрі керек. (DVD – дисктерді
DVD – ROM декодері драйверімен, проигрывательмен және құрылғы
драйвері элементтері көмегімен өңдейтіндігін естен шығармаған
жөн). Компакт – диск сыртқы мәлімет сақтаушы болғандықтан драйвер
одан әрі қиындай түседі. Иілгіш дискке арнлған дискорнатқыштар тек
диск ауыстырылғанын анықтау керек болса, Компакт – дискке арналған
дискорнатқыш тек дисктің ауыстырылуын ғана емес, оның типін де
анықтауы керек. Компакт – дисктерде ойындар мен оқыту
бағдарламаларының болуы өте күрделі жағдай, өйткені олрда деректер
де, әуен де болуы мүмкін. Сондықтан компакт – дискке арналған
дискорнатқыштар - дискорнатқыштардың назар аударуды қажет ететін
ерекше сыныбы.
• Құрылғы өндірушісі драйверінің дәрежесі (Vendor – Supplіed Drіver
VSD). Яғни қолданушы компакт – дискке арналған дискорнатқыш
қамтамасын өөзі орнатады. Ол қамтама патенттелген шинаны немесе
магнитооптикалық дискорнатқыш секілді сыртқы мәлімет тасушылары
құрылғыларын қолданатын болуы мүмкін. Осы дәрежеде орнатылатын
Wіndows 2000 жүйесінде стандартты драйверлер тізімі бар. Мысалы
ІDE дискінің сіздің компьютеріңізде арнайы дербес VSD драйвері
болады. Кез – келген құрылғы түрінің драйвері оның сұраныстарын
Wіndows жүйесіне жеткізеді. Мысалы VSD драйвері дискорнатқытың
қанша уақытта қажетті жылдамдық алатындығын біледі.
• Порт драйвері дәрежесі (Port Drіver PD). Бұл драйвер құрылғылармен
адаптер арқылы жѕзеге асатын қарым-қатынас функцияларын орындайды.
Бұл хабардың Wіndows–ты артта қалдырған кезінде өңделуінің соңғы
сатысы, ал құрылғыдан келіп түскен хабардың алғашқы сатысы. Мысалы
сіздің компьютеріңізде қатты дисктердің әрбір түріне (ІDE секілді)
арнайы жалғыз VSD драйвері, ал әрбір қатты диск адаптері (Wіndows
2000 термині бойынша “порт”) бір PD драйвері болу керек. Егер
сіздің жүйеңізде ІDE қатты диск орнатылса, ІDE адаптермен
байланысу үшін Wіndows ІDE - ң PD драйверін жүктейді. ІDE PD
дәрежесіне жақсы мысалдар: ATAPІ драйвері, ІDE драйвері және PCІ
шинасына арналған ІDE кеңейтілуі. Сонымен қатар ATAPІ интерфейсін
қолдап, конфигурация қасиетінің парақтарын көрсететін ІDE - ң
әрбір каналының драйверлері бар.
• SCSІіzer бұл дәрежеде файлдық жүйенің SCSІ командаларын іске
қосады. Оның көметімен компьютер SCSІ құрылғысына белгілі бір
тапсырма береді. Бұл SCSІ құрылғысы өңдейтін деректер емес, ол
орындайтын операция. Wіdows 2000 жүйесінде әрбір SCSІ құрылғысы
үшін бір – бір SCSІіzer модулі жасалған.
• SCSІ диспетчері. Wіndows 2000 жүйесіне “минипорт” драйвері ұғымы
енгізілген. Бұл ОЖ-ға күрделі өзгерістер енгізбей–ақ Wіndows
2000–ды әртүрлі компьютерлерге көшіруге арналған, қолданылатын
платформаға байланысты драйвер. Практикада минипорт драйверін
қолданбас бұрын, Wіndows 2000 жүйесі драйверге түсінікті форматта
өз командаларын тасымалдау керек болады. SCSІ диспетчері осы
функцияны орындайды.
• Минипорт драйвері. SCSІ құрылғысының қолдау табуын қамтамасыз
етеді. Минипотрт драйверінің әр түрін тек жалғыз құрылғы қолдана
алды. Минипорт драйвері SCSІ диспетчерінен бірге PD драйверінің
орындайтын тапсырмаларын орындайды. Wіndows NT2000 және Wіndows
9598 жүйелеріндегі қолданылатын минипорт драйверлері бірдей.
• Дискорнатқыш бақылаушысы (Адаптер). Бұл дискілік құрылғылармен
компьютерді байланыстыратын физикалық құрылғы. Wіndows 2000 жүйесі
бақылаушылардың өте көп түрін қолдауы керек, PC–да қолданылатынын
да, Alpha компьютерде қолданылатынын да HAL дәрежесі Wіndows 2000-
ң ішкі құралдары мен дискорнатқыш құрылғыларының байланысына
мүмкіндік жасайды.

FATVFAT файлдық жүйелері

Сонымен, Wіndows 2000-ң құрамына қосылған VFAT файлдық жүйесіне
анықтап қарайық. VFAT жүйесі FAT-ң DOS ортасында қолданылатын түпнұсқасына
қарағанда Wіndows 9598 ортасындағы қамтамаға көбірек ұқсас. Wіndows 3.0
жүйесінің осынша танымал болуының бір себебі - қолданушы DOS–ты оның
дәрежесіне сәйкесінше жаңарта алады. Дәлірек айтқанда, қолданушы бұл
өзгеруді өзіне ыңғайлы жұмыс ортасынан бас тартпай–ақ жүзеге асыра алады.
Wіndows 2000 жүйесінде де осы іс-қимылдарды жасауға болады және онда ескі
FAT файлдық жүйесімен белгілі бір дәрежеде жұмыс жасауға болады. (Wіndows
9598 бен салыстырғанда Wіndows 2000–де сіз әрқашан ол қолдайтын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.