Топырақ жамылғысын мұнай өнімдерінен тазалау. Тұрғындардың аллергияға ұшырауы. Қатерлі ісік аурулары. Жұқпалы аурулар және оның алдын алу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

1. Топырақ жамылғысын мұнай өнімдерінен тазалау. Жердің топырақ жамылғысын қорғау жөніндегі Заң

2. Тұрғындардың аллергияға ұшырауы. Қатерлі ісік аурулары. Жұқпалы аурулар және оның алдын алу

Топырақ жамылғысын мұнай өнімдерінен тазалау. Жердің топырақ жамылғысын қорғау жөніндегі заң Топырақ жамылғысы - жер биосферасының ең маңызды компоненттерінің бірі. Өйткені ол биосферадағы көптеген процестерді реттейді. Топырақтың негізгі қасиеті мен функциясы бұл- оның өнімбергіштігінде, өйткені онда органикалық биомассаның түзілуі жүреді. Топырақ өсімдіктердің өсіп-өнуін қамтамасыз етеді, ал өсімдіктер өз кезегінде күн энергиясын мұхиттың тірі организмдерімен салыстырғанда 9 есе интенсивті тұтынады. Топырақ арқылы биосферадағы оттегі, көміртегі, азот, фосфор, калий, магний, күкірт т. б. маңызды элементтер айналымы жүреді. Топырақтың тағы бір маңыды тұстарының бірі онда түрлі органикалық, химиялық заттар және энергия жинақталады. Бұлармен бірге топырақ жамылғысы түрлі ластаушыларды жұтушы, ыдыратушы және нейтралдаушы болып табылады. Осылайша топырақ биосферадағы ауыстырылмас механизм түрі саналады.

Жерлердің өнімбергіштігінің төмендеуінің негізгі себептері эрозиямен, суармалы жерлердің 2-ші ретті тұздануымен, кәсіпорындар, елді-мекендер, жолдар салуға арналумен, сондай-ақ әртүрлі зиянды заттармен ластануымен байланысты. Топыраққа мүлде көп мөлшерде түсетін әсерлер мен ауыртпалықтар салдарынан далалық фитоценоздардың деградациясының дамуына және аумақтың шөлейттенуіне әкеп соғады.

Топырақ жамылғысын мұнай өнімдерінен тазалау

Әдістер

Жою тәсілі

Қолдану ерекшеліктері

Әдістер: Механи-калық

Жою тәсілі: Ластанудан қорғану, мұнайды сыйымдылықтарға айдау

Қолдану ерекшеліктері: Сәйкес келетін техникалар мен резервуарлар бар болғанда кең көлемде мұнай төгілгенде біріншілік шара ретінде жүзеге асады (мұнай жер қыртысына енгенде топырақты тазарту мәселесі шешілмейді)

Әдістер:

Жою тәсілі: Топырақты ауыстыру

Қолдану ерекшеліктері: Ластанған топырақты табиғи ыдыратуға шығару

Әдістер: Физика-химиялық

Жою тәсілі: Өртеу

Қолдану ерекшеліктері: Жоғары температураның жетіспеуінен атмосфераға мұнайдың айдалған және шала тотығу өнімдері ұшуы мүмкін; жанған жерді толығымен тазалап, сыртқа шығарып тастау керек (Мәскеуде жыл сайын 70 мың т аса “өртелген жерлер” шығарып тасталады)

Әдістер:

Жою тәсілі: Тұтануды доғарту

Қолдану ерекшеліктері: Қайта құю кезінде жеңілтұтанғыш өнімдерді тұтандырмау үшін цехтарда, тұрғын үйлерде, көлік магистральдарында өртке қарсы көбіктерді құяды немесе сорбенттермен көмеді

Әдістер:

Жою тәсілі: Топырақты шаю

Қолдану ерекшеліктері: Топырақтарды шайған кезде арнайы шаятын барабандарда БАЗ-дың көмегімен іске асырылады, шайылғаннан қалған суларды арнайы гидроизоляцияланған көлшіктерде немесе сыйымдылықтарда тұндырады. Бұл суларды ары қарай бөлу және тазалаудан өткізеді

Әдістер:

Жою тәсілі: Топырақтарды құрғату

Қолдану ерекшеліктері: Құрғату жүйесі арқылы топырақты шаюдың бір түрі; мұнайды ыдырататын бактерияларды қолданатын биологиялық әдістермен бірге жүзеге асады

Әдістер:

Жою тәсілі: Еріткіштермен экстракциялау

Қолдану ерекшеліктері: Негізінен, арнайы шаятын барабандарда ұшқыш еріткіштердің көмегімен іске асырылады, еріткіштердің қалдық булары айдалады

Әдістер:

Жою тәсілі: Сорбция

Қолдану ерекшеліктері: Қатты бетке (асфальт, бетон, тапталған жер) төгілген мұнайды сорбенттермен көмеді, олар мұнай өнімдерін бойына сіңіріп, жеңіл тұтанғыш өнімдердің өрт қауіптілігін төмендетеді

Термиялық десорбция

Сирек қолданылады, қажетті өнімдерді (мазут фракциясына дейін) көп мөлшерде алуға болады

: Биология-лық

Термиялық десорбция: Биоремедиация

Сирек қолданылады, қажетті өнімдерді (мазут фракциясына дейін) көп мөлшерде алуға болады: Мұнай ыдыратушы бактериялар қолданылады. Дақылдарды топыраққа жер жырту арқылы енгізеді, кезеңімен тынайтқыштар ерітінділерін қосып, қадағалайды. Өңдеу тереңдігі, топырақтың температурасы (15 ⁰ С жоғары) шектеулі, процесс 2-3 маусымға созылады

Термиялық десорбция: Фиторемедиация немесе фитомелиорация

Сирек қолданылады, қажетті өнімдерді (мазут фракциясына дейін) көп мөлшерде алуға болады: Топырақтағы мұнай қалдықтарын мұнайға төзімді шөптесін өсімдіктермен тазалау (жоңышқа, қымыздық, шалғын және т. б. ), ластанған топырақты рекультивациялаудың соңғы кезеңі

Тазарту әдістерінің екі принципті технологиясы бар:

а) пайдалы компоненттерді алдын ала тазарту әдістерінің ерекшеленуі.

б) шикізат қалдықтарын қолдану әдістері мен және бағалы мұнай өнім компоненттерін алу үшін жарамды.

Әр түрлі әдістермен кешенді технологияларды ұтымды қолдануды, аталған әдістердің әр бірінің өз шектеуі болатынын ацта кеткен жөн. Сонымен қатар мұнай қойыртпағыларының ұсынысы бөлінусіз жолмен болады: мысалы, жол құрылысы немесе өндірістегі құрылыс материалдарын өртеу. Мұнай шламдарындағы органикалық заттар сығындыларын тазарту шетелдерде парафиндердің экологиялық қауіпсіз фракциясы көмегімен жүзеге асыруға негізделген. Еріткіштің табылмайтын кемшіліктерімен әдістің биік құны, сонымен бірге регенерацияның қажеттілігіне байланысты техникалық сұлбаның кедергілері болып табылады. Іс жүзінде қирату және мұнай эмульсияларын құрғатудың әр түрлі әдістері қолданылады: қыздыру және қорғау, центрифугалау, суды фильтрлеу және әртүрлі гидрофиль коалецтирлейтін қондырмаларды арнайы БАЗ арқылы жасайтын реагент. Қолдан немесе мұнай жинаушылар әртүрлі концтруксия қолданып, мұнайдың негізгі массасын механикалық әдістермен оның жойылуын бошалайды. Алайда жердің тазарту деңгейі механикалық әдістерінің қолданылуын қамтамасыз етпейді. Қойыртпадағы зиянсыз қыздыру процесі өртеудің 1000-1200о С жүзеге асырылады. Мұнай қойыртпағын құбыр құрылыстарымен тазарту бойынша мұнай қойыртпағын әзірлеу сыйымдылықтағы қоюына түседі. Мұнай өнімдерінің бөлімшесін жақсарту үшін мұнай қойыртпағын 60 - 80 о С жылу алмастырғыш арқылы қорғалады. Мұнай қойыртпақ тұнбалары 3 қабатқа бөлінеді: мұнайлы, торталанған су, қоюландырылған мұнай қойыртпағы. Тауарға айырбас су үрлегішпен тазарту құрылысындағы қоюына сумен айдалып шығады. Мұнай қойыртпағын алдын ала тұнбалық пешке түсіп қалудан аман болуы үшін мұнай қойыртпағының таралу сыйымдылықтары жүргізіледі. Екі сыйымдылықтардың бар болуы өртеуге жартылай құрғыған мұнай қойыртпағын беруді қамтамасыз етеді.

Ауа үрлегішпен мұнай қойыртпағының жану процессін қамтамасыз ету үшін жылу есебінен түтіндік газдардың ауа жылытқышында 350о С қыздырылған ауаны ұрады. Демек ауа жылытқыш қабырғаларындағы түтіндік газдын буларын су перілері конденсациядан аман болу үшін турба коррозиялары, ауа үрлегішке түсетін ауаны жылыту есебіне ескерілген ауамен алқынамыз. Мұнай қойыртпағы мұнай өнімділігіне байланысты өзгереді: 22% мұнай өнімін мазмұны 2 болса, 15 өнімділікте 3 ке дейін үлкейеді. Мұнайды өртеу орынды құртуға жылдам мүмкіндік береді. Қойылту болғанша өртеу жедел жүргізу керек болады . Оттың оқшау бөлігі сөзсіз. Қоғамдық қозғалыста жасыл ауаның ластануы, балықтардың, құстардың, аңдардың опат болуы мұндай қабылдауға қарсы шығды. Бейорганикалық қоспалар мен 5% суда көмірсутек қалдықтарын өңдеуге болатынын МӨЗ әдісі ұсыныс жасаған. Судың 40 - 90% қалдықтары сарқынды суларды құрғатудың өнімдері болады. Қалдықтар азғындалған көмірмен кокспен араластырылады, содан соң жылу шығару қабілеттілігі 4400 ккал/кг тең қоспаларды айналмалы пеште өртейді. Қалдықтар бейорганикалық қоспаларда келесі мазмұнда болады: СаО 60- 67% мас, SiO2 17- 25%мас. Құрамында мұнайы бар шламдардың өңдеу және тазарту әдісі ұсынылған: жиналған резервуардан жұмыс сұйығының мұнай қойыртпағыларын тазалайды. Мұндай қалдықтарды өңдеудің проблемасын әртүрлі технологиялар көмегімен шешеді. Дегенмен, ҚР шарттар қолдану жөнінде қосымша зерттеулерді талап етеді, сонымен бірге бұл технологияларда іске асыру үшін пайдалану шығынын талдау керек. Олардың көпшілігі қатты қалдықтарды өндіріп алатын және қоюларды биік құнмен және технологиялық сұлбалармен байланысқаны байқалған.

Топырақ жамылғысын қорғау жөніндегі Заң

ҚР Жер туралы заңы ҚР Конституциясына және Қазақстан Республикасының Жер кодексіне 15 тамыз 2006 ж, сондай-ақ осыларға қабылданған ҚР нормативтік құқықтық актілеріне негізделеді.

Жер қыртысын санитарлық қорғау бойынша санитарлық эпидемиологиялық станса тарапынан жер қыртысын бактериологиялық талдамаға және гельминттер жұмыртқасын анықтау мақсатында сынамаға алады.

Жер қыртысын санитарлық қорғауда СЭС те коммуналды бөлімнен басқа бөлімдер қатысады. Мысалы, балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бөлімінің дәрігері (көмекшісі) балалар алаңдарының, басқа да ойын алаңдарының топырағының санитарлық жағдайына, мектепке дейінгі мекемелердің және мектептердің қалдықтарын уақытысында шығарылып отырылуына, және осы мамандар балалар мекемелерінің құрылысы үшін жер учаскесін таңдауға да қатысады.

Топырақ жамылғысын қорғау және оны тиімді пайдалану топырақта оған тән емес физикалық, химиялық немесе биологиялық агенттердін болуын немесе ол агенттердің қажетті орташа жылдық деңгейден асып түсуін топырақ, ластануы дейді. Топырақ ластануының мынадай түрлері бар: минералды техногенді қалдықтармен ластану; улы органикалық және бейорганикалык, қосылыстармен ластану; радиоактивті заттармен ластану. Топырақтың ластануы қоршаған ортаға қауіпті, өйткені улы заттар қоректік тізбек арқылы топырақтан өсімдікке, өсімдіктен жануарға, жануардан адам организміне түседі. Қалыпты табиғи жағдайда топырақта болып жатқан процестердің бәрі тепе-теңдікте болып, онда өздігінен тазару процестері жүріп жатады. Адамның шаруашылық қызметінің дамуы барысында топырақ құрамының өзгеруі, тіпті бұзылуы жүріп жатыр. Қазіргі таңда планетадағы әрбір адамға бір гектарға жетер-жетпес айдалатын егістік жерден келеді.

Осы аз көлемнің өзі адам тіршілігі арқасында одан да бетер азаюда. Құнарлы жерлердің үлкен бөлігі тау-кен жұмыстары, өнеркәсіп орындары мен қалалар салу әсерінен жарамсыз болып жатыр. Ормандарды кесу, табиғи өсімдіктер жамылғысын бұзу, агротехникалық талаптарды сақтамай жерді қайта-қайта жырту топырақ эрозиясының пайда болуына, яғни, топырақтың құнарлы қабатының желмен және сумен жуылып, бұзылуына алып келеді.

Эрозия қазіргі кезде бүкіл дүние жүзінің үлкен жауы болып отыр. Соңғы тек жүз жылдың ішінде су мен жел эрозиясы нәтижесінде планетада 2 млрд гектар ауыл шаруашылығының құнарлы жерлері жарамсыз болып қалған.

Тұрғындардың аллергияға ұшырауы. Қатерлі ісік аурулары. Жұқпалы аурулары және оның алдын алу Аллергия - (көне грекше: ἄλλος- басқаша, ergon - әрекет, жауап) - организмнің қоршаған ортаның кейбір әсерлеріне әдеттегіден тыс сезімталдығы. Аллергия терминін алғаш 1906 жылы Австрия педиаторлары К. Пирке мен Б. Шик енгізген. Аллергия туралы деректер көне заманнан белгілі. Гален (2 ғасыр) раушан гүлінен адам мұрынының бітіп қалатыны туралы жазған. Аллергияны туындататын заттарды аллергендер дейді. Аллергендер организмге сырттан түсетін (экзогендік) және организмнің өзінде өндірілетін (эндогендік) болып ажыратылады. Экзогендік аллергендерге өсімдіктердің тозаңдары, жануарлардың түбіті, қайызғағы, үй шаңы, кір жуғыш ұнтақтар, кейбір тағамдық заттар, дәрі-дәрмектер (новокаин, пенициллин, витаминдер т. б. ), микробтар мен вирустар, өндірістік өнімдер жатады. Эндогендік аллергендер көпшілік жағдайларда әртүрлі микробтардың, вирустардың, суық немесе ыстық температуралардың, улы химиялық заттардың, иондағыш сәулелердің әсерлерінен организімнің өзінде пайда болады. Аллерген организмге алғаш рет түскенде иммундық жүйелерге әсер етіп, оның сол аллергенге сезімталдығын көтереді. Кейін бұл аллергеннің қайталап түсуі салдарынан аллергиялық ауру пайда болады. Аллергияның кең тараған түрлеріне: бронхиалдық демікпе, есекжем, Кванке ісінуі, поллиноздар (грекше pollen - шөп тозаңдарынан дамитын ауру) және анафилаксиялық шок жатады. Аллергиямен ауырған адам аллерголог-дәрігердің бақылауында болуы керек. Аллергиялық аурудың алдын-алу.

Аллергиялық аурулардың патогенезінде аллергиялық қабыну негізгі рөл атқарады. Аса нәтижелі емге арнайы гипосенсибилизация - вакцинотерапия жатады. Бірақ бұл ем аурудың қозған кезінде қолданылмайды. Сонымен бірге гипосенсибилизацияны жүргізуге көп қайшылықтар бар және антиген табылмаған жағдайда тағайындалмайды. Псевдоаллергиялық реакцияларда вакцинотерапия нәтижесіз. Сондықтан аллергиялық ауруларды басқа әдістермен жақсы емдеуге болады. Көптеген дәрілердің емдік нәтижесі торша ішіндегі циклді аденозинмонофосфатқа (ЦАМФ) және циклді гуанозинмонофосфатқа (ЦГМФ) әсер етумен жүреді. Торшалардың аллергенге төзімділігін көтеру торша ішіндегі ЦАМФ -тың қорын көбейтумен және ЦГМФ-тың қорын азайтумен жүргізіледі. Аллергоздардың барлық емдеу тәсілдерін үшке бөледі: симптоматикалық емдеу әдістері, патогенетикалық әдістер, спецификалық гипосенсибилизация - вакцинотерапия. Симптоматикалық емдеуді аурудың қозған кезінде тағайындайды. Аллергиялық қабынудың патофизиологиялық (клиникасы) көріністеріне бағытталады.

Патогенетикалық емдеу әдістері аллергиялық қабынудың негізгі патогенезінің иммунологиялық немесе патохимиялық фазасына бағытталады. Бұл емдер аурудың қозған кезінде (емдеу үшін) және ремиссия кезінде (профилактика үшін) тағайындалады. Арнайы емдеу жүргізілмеген жағдайда негізгі нәтижелі ем болып саналады. Көбінесе жоғарғы жүйке және эндокрин жүйесінің қалыпқа келтіретін, ағзаның арнайы емес реактивтігін төмендететін дәрілер жиі пайдаланылады.

Арнайы емдеу әдістері аллергиялық қабынудың иммунологиялық фазасына бағытталады. Бұл емдер нәтижелі болуымен бірге ауру қоздыруы, асқынулар беруі мүмкін. Сондықтан иммунотерапия тек қана аллергиялық кабинеттерде жүргізіледі.

Патогенетикалық емдеу дәрілері. Бұл ем аллергиялық қабынудың көптеген патогенетикалық механизмдерінің біріне әсер етумен жүргізіледі.

Антимедиаторлық әсерлі дәрілер. Аллергиялық реакциялар биологиялық белсенді заттардың (қабыну медиаторлары) шығуымен жүреді, көптеген медиаторлардың ішінде ең негізгісі гистамин. Бұған қарсы дәрілерді антигистаминдік препараттар дейді. Олардың саны 150-ден артық. Бұлардың бәрінің ағзадағы торшалардың гистамин рецепторларына туыстығы бар. Гистамин антагонистері болып саналып, «шок» мүшенің Н. рецепторларына байланысып гистаминнің және басқа медиаторлардың торшаға әсер етуін тоқтатады. Антигистаминдік препараттардың баяу жүретін аллергиялық реакцияға әсері жоқ және «шок» мүшенің арнайы емес гиперреактивтілігін баспайды. Бұл препараттар гематоэнцефалиттік кедергіден өтіп седативтік әсер береді. Дәрілерді күніне 2-3 реттен, 5 күннен ұзаққа тағайындамайды. Жиі қолданылатын препараттар-димедрол, дипразин, фенкарол, димебон, бикарфен, перитол, супрастин, тавегил, лоратиден (АҚШ), азеластин (Жапония) . Лоратиден, азеластин, диазолиннің седативті әсері нашар. Фенкарол гистаминазаны белсендіріп гистаминді ыдыратады. Пипольфеннің седативті әсері күшті және М-холинолитикалық әсері бар (түкірікті қойылтады) . Пипольфен, дипразин және терилен ұзақ емдегенде торшаларды бұзып (цитотоксикалық әсер) гистаминнің шығуын көбейтеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.