ҚОҒАМНЫҢ КІТАП ОҚУЫН АРТТЫРУ ҮШІН НЕ ІСТЕУІМІЗ ҚАЖЕТ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Журналистика факультеті

СӨЖ

Тақырыбы: ҚОҒАМНЫҢ КІТАП ОҚУЫН АРТТЫРУ ҮШІН НЕ ІСТЕУІМІЗ ҚАЖЕТ?

Орындағандар: Әзімбек Қойлыбай,
Нұрбол Жауынбаев

Қабылдаған: Садырова Мансия Сапаргалиевна

Алматы, 2019-2020 оқу жылы
ҚОҒАМНЫҢ КІТАП ОҚУЫН АРТТЫРУ ҮШІН НЕ ІСТЕУІМІЗ ҚАЖЕТ?
Кітап - ұстаздың ұстазы деген нақыл сөз бар. Тарихтың да төрінде тұратын кітап. Себебі, көне заманнан бері тасқа басылып, мұра болып қалып отырған. Кітап - адамзаттың ойына өзгеріс, санасына серпіліс алып келетін құрал десек, қазір кітапқа деген қоғамның көзқарасы қандай? Бүгінгі жастар кітап оқымайды деген қоғамда сөздер көбейіп кетті. Бұл қаншалықты шын және дұрыс екені беймәлім. Біреу келіседі, біреу келіспейді. Алайда, менің ағамның отбасында мынадай бір оқиға орын алды. Ағамның мектеп қабырғасында оқитын тұңғыш ұлы сабаққа көңіл аудармай, телефонға көп уақыт бойы телміріп отырды. Әкесі оны байқап, баласының қолынан телефонды тартып алды. Және оған: Сабағыңды оқымайсың ба? Кітаптарыңды оқы.,- деп ұрысты. Бірақ, баланың кітап оқуға ынтасы жоқ. Осы негізде бүгінгі қоғамда кітаптың маңыздылығы мен рөлін анықтау және оқырманды кітапқа деген қызығушылығын арттырып, кітап оқуға жағдай жасау үшін осы сауалнаманы жүргіздім.
Бұл сауалнаманың тақырыбы: Қоғамның кітап оқуын арттыру үшін не істеуіміз қажет?.
Сауалнаманың қалай жүргіземіз? Ол қалай болады? Анкеталық сұрақтар қалай дайындалады? Деген сынды сауалдарға жауап табу мақсатында әлеумматтануға қатысты бір қатар еңбектерді оқып шықтым[1]. Және де Қазіргі Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру мақаласының негізінде қолға алынған 100 жаңа оқулық бағдарламасына сәйкес әлемнің үздік ең үздік университеттерінде оқытылатын кітаптардан қазақ тіліне аударылған Д.Бринкерхов пен Р.Уейтс және С.Ортеганың Әлеуметтану негіздері (9-басылым. Астана. 2018ж.) кітабын парақтап, оқыдым. Осы кітаптарда көрсетілген әлеуметтанулық зерттеу әдіс-тәсілдерін білдім. Сол арқылы осы сауалнаманының сұрақтарын құрай бастадым.
Қандай жұмыстар жасау қажет, кітапқа қоғамның бет бұруы үшін қандай шараларды қолға алу қажеттігін білу мақсатында, 8 сұрақ дайындадым.
Бұл сұрақтарды құрудың өзі оңайға соқпады. Себебі, әрбір сұрақ бір-бірімен байланыста және ойды дамытатын болуы керек еді. Сонымен алғашқы сұрағым:
1-сұрақ: Қоғамның кітап оқуына не кедергі ?
Алғашқы сауалды бүгінгі оқырманның кітап оқуына қандай кедергілер бар екенін білу мақсатында қойылды. Және ол сұрақтың негіздерін Жұмыс, Интернет, Уақыт тығыздығы және адамның өз ойын білдірерлік Өз нұсқасын енгіздім. Жұмыс пен Уақыт тығыздығы жауап нұсқалары бір-біріне жақын болып көрінуі мүмкін. Бірақ, адамның бар уақытын тек қана жұмыс алмайтыны белгілі. Күнделікті тіршілік, той-томалақ, мереке-мейрамдар және әр түрлі шаруалар болатындықтан мен бұл жауап нұсқасын енгізген дұрыс деп санадым. Респонденттердің өз ой-пікірін ашық білдіретін нұсқасын енгізу арқылы тағы да біз білмейтін қандай кедергілер болатынын білуге қойылды.
2-сұрақ: Қоғамның кітап оқуын қалай арттырамыз?
Бұл сұрақ менің сауалнамамның басты тақырыбы және түп негізі болғандықтан қойылды. Осы ашық сауалға нақты жауап алу арқылы қоғамның ой-пікірін анықтау көзделді. Және көптеген адамдар жарнаманың көптеп қажет екенін айтқан болатын. Сол себепті, жарнаманың көптеген түрлерінен кітап көрмесін ұйымдастыру, кітап дүкендерін ашу, көшеде кітап аралап сату және Өз ойыңыз деген жауап нұсқаларын әзірледім. Бұл қоғамға жарнаманың қай түрі қажет екенін білуге мүмкіндік береді. Біз сол арқылы тиімді жарнама әдістерін жасай алады екенбіз.
3-сұрақ: Кітапты өткізу үшін қандай жеңілдіктер қажет?
Қарапайым халыққа тиімді әр түрлі жеңілдіктер жасау арқылы мен кітапты өткізіп, қоғамның қызығушылығын арттыру мақсатында осы сұрақты қойылды. Және оған сай кітаппен қосып сыйлық беру, аудиодискілермен беру және өз ойыңыз деген жауап нұсқаларын дайындалды.
4-сұрақ: Тегін кітап тарату арқылы қоғамның кітап оқуын арттыруға болады ма?
Бұл сұрақтың негізі Алматы қаласында жыл сайын дәстүрлі түрде өтетін КITAP FEST атты кітап фестиваліне байланысты. Біз білетіндей, бұл фестивальде тегін кітаптар таратылады. Осы таратылып жатқан кітаптар арқылы қоғамның кітап оқу мәдениетін қалыптастыра аламыз ба? деген негізінде қойылды. Және соған сәйкес, Ия, болады, Жоқ, болмайды, Дұрыс болар еді, және Жауап беруге қиналамын деген жауап нұсқалары болды. Дұрыс болар еді деген жауап нұсқасы Ия, болады дегенге жақын болғанымен, бұл қоғам мүшелерінің болады деп санаймын дегеніне саяды. Бірақ, нақты емес.
5 - сұрақ: Кітаптың өтімділігін арттыру үшін не істеуіміз қажет?
Яғни, қоғамды кітапқа қызықтыру үшін қандай жұмыстар жасау қажет. Кітапқа қандай өзгерістер енгізу және тиімділігін арттыру мақсатында қойылды. Және дизайнерлік сәндеу, акция арқылы бағасын көтеру, қалтаға сиярлықтай кішірейту және электронды нұсқасын даярлау қажет деген жауап нұсқаларын енгізілді. Бұл арқылы біз кітапқа енгізуі қажет деген өзгерістерді анықтаймыз.
6-сұрақ: Қоғамда кітап лотереясын ойнату қажет пе?
Қазір белгілі Лотерея ойынының негізінде кітаптарды ұйымдастыру арқылы біз оқырманға әйгілі кітаптарды ойнату. Ол Джекпоттқа тігілсе, қасына қосымша әр түрлі жанрдағы кітаптарды қосып жасалуы қажет. Міне, бұл ойынның түрі біздің қоғамымызға қажет пе? Осы сауалға жауап алу үшін Иә, қажет және Жоқ, керек емес, Дұрыс болар еді сонымен қатар, Жауап беруге қиналамын деген нұсқалар енгізілді.
7 - сұрақ: Оқырманды кітапқа тарту үшін қай саланы дамыту қажет?
Нақты және қоғамға дәл қажетті кітап саласын дамытуға негіз болатын сұрақ. Біз бұл арқылы нақты ақпарат аламыз. Сондықтан да кітап саласының негізгілері кітапхана, кітап дүкені, кітап жарнамасы және кітап саудасы деп енгіздім. Қоғам үшін қай саланың ақсап тұрғаны осы сұрақпен анықталмақ.
8 - сұрақ: Сізге кітапты қай жерден алған қол жетімді?
Қоғамның әр түрлі мүшелеріне кітапты қай жерден алған тиімді және оған қолжетімді екенін анықтау мақсатында осы сұрақты қойдым. Бұл сұраққа кітапханадан, кітап дүкенінен, интернеттен деген нұсқаларды енгізілді. Сұраққа жауапты алу барысында біз оқырманға тиімді жерден кітап таратуды қолға аламыз.
Осы аталған сұрақтар арқылы әлеуметтанулық зерттеу жүргіздім. Сауалнама респонденттерінің 40 %-ы студенттер, 30% - ы оқушылар, 10%- мұғалімдер, 20%-ы әр түрлі маман иелері.Сонымен бірге қатысушылардан оқушылардың жас ерекшелігі 15-17 жас, студенттер 18-19 жас, мұғалімдер 23-58 жас, әр түрлі маман иелері 22-26 жас аралығынан тұрады. Және географиялық ерекшеліктері: студенттер ҚазҰУ-дан, мұғалімдер ауыл мектебінен, оқушылар Түркістан облысынан Мақташы мектебінен, маман иелері Шымкент қаласының қызметкерлері болды. Яғни, бүгінгі қоғамның әр түрлі мүшелерінің пікірін білу арқылы өткіздім.

1-сұрақ: Қоғамның кітап оқуына не кедергі ?
Міне, оқырман қауымнан алынған жауаптар назарларыңызда көрсетілген. Респонденттер қауымының жауаптарына сәйкес 5% - жұмыс, 69 %-ы интернет, 19%-ы уақыт тығыздығын белгіледі. Сонымен қатар, оқырманның өз пікірлері мен ойларын жазғандары бар. Олар: телефон кедергі, Жалқаулық пен еріншектілік кедергі, құлықсыздық, адамның өзіне де байланысты деген сияқты, тіпті оқығым келмейді деп ашық жауап бергендерде болды. Бұл арқылы біз қоғамның кітап оқуына ең негізгі кедергі интернет екенін білеміз. Интернетті кедергі болып жүр деген қауымның 28%-ын студенттер, 2 % - ын мұғалімдер, 24%-ын оқушылар, 13%-ын әр түрлі маман иелері құрайды. Бұл әрине біраз уақыттан бергі біз білетін - шындық. Расында, интернет - қоғамның дерті. Бұған қолданар шара жоқ. Дегенмен интернет арқылы да кітап оқуға түрлі цайттар, қосымша телефондық функциялар жасап қойылған. Электронды кітаптар да дамып келе жатыр. Сондықтан да, интернетпен де оқу жағдайы жасалынған. Бұл дертпен күресудің ең негізгі жолы болып саналады [2].

2-сұрақ: Қоғамның кітап оқуын қалай арттырамыз?
Бұл сұраққа жауап берген респонденттердің көпр бөлігі кітап көрмесін ұйымдастыру арқылы деп жауап берді. Нақтырақ айтар болсақ, 57%-ы алғашқы нұсқаны таңдаса, 18%-ы кітап дүкендерін ашу, 8%-ы көшеде аралап жүріп сату деп белгіледі. Алайда, бұл сұраққа өз ойларын қосып жауап берген адамдар көп болды. Олардың негізгілері жарнама мен жаңалық арқылы, осы аталғанның барлығы, әлеуметтік желіде кітап туралы белсінділікті арттыру, көшеге кітап сөресін қою, арнайы жаңа түрдегі кітап туралы бағдарламалар арқылы, кітап түсінікті тілде жазылуы тиіс дегендей жауаптар қайтарды. Тіпті, адамның өз санасына байланысты, ешкімді күштеп оқыта алмайсың дегендей де жауаптар келіп түсті. Біз бұл арқылы қазіргі қоғамға негізінен кітап көрмелерін көптеп ұйымдастыру қажет екенін білеміз. Бұл нұсқаның 16%-ын студенттер, 2%-ын мұғалімдер, 27%-ын оқушылар, 12%-ын әр түрлі маман иелері белгіледі. Сауалнаманың кіріспесінде айтып өткендей респонденттердің 30%-ын оқушылар құрайды десек, оқушылардың 27%-ы кітап көрмесін ұйымдастыру қажет деп тауыпты. Мектеп кітапханасының бүгінгі атқарып жатқан ісі қандай дәрежеде көрініс ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.