МАТЕМАТИКАНЫ БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ ОҚЫТУ ТЕОРИЯСЫ туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 134 бет
Таңдаулыға:

ДИДАКТИКАЛЫҚ ЖОСПАР

Математиканы бастауыш мектепте оқыту теориясы. Математиканы оқыту әдістемесі пәні және оның міндеттері. Математиканы оқыту теориясы мен технологиясы. Бастауыш мектепте математика пәнінің тарихы. Бастауыш мектепте математика пәнінің қажеттілігі. Бастауыш мектепте математиканы оқыту. Математиканы бастауыш мектепте оқыту технологиясы. Арифметикалық ұғымдарды оқыту технологиясы. Арифметикалық амалдарды жазбаша орындау. Арифметикалық амалдарды жазбаша есептеу тәсілдері. Арифметикалық амалдарды жазбаша орындаудың мысалдары. Есептеу дағдыларын қалыптастыру. Он кәлеміндегі сандарға байланысты қосу жэне азайту амалдарымен оқушылардың алғашқы таныстығы. Жүз кәлеміндегі сандарды қосу және азайту машықтарын қалыптастыру әдістемесі. Сандық және әріпті әрнектерді оқыту әдістемесі, олардың мәндерін табу. Амалдарды орындау ережесі. Бастауыш сыныптың математика сабағында есепті шешудің әртүрлі тәсілдері. Бастауыш сыныпта математика сабағында кері есептерді құрастыру. Қосу мен азайтуға қатысты жай есептерді шығару технологиясы. Құрама есептерді шешу әдістері және есепті талдау

1. ТАРАУ. МАТЕМАТИКАНЫ БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ ОҚЫТУ ТЕОРИЯСЫ

1. 1 МАТЕМАТИКАНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ ПӘНІ ЖӘНЕ ОНЫҢ МІНДЕТТЕРІ

Курсты оқытудың мақсаты - студенттерді бастауыш сынып оқушыларын оқыту барысында туындайтын оқу-тәрбиелік міндеттерді кәсіби деңгейде шешу үшін қажет болатын білім және біліктерімен қаруландыру болып табылады.

Курстың міндеттері:

- бастауыш сынып оқушыларына математиканы оқыту үдерісін ұйымдастырудағы кәсіби білім және біліктермен қаруландыру.

- оқушылардың математикалық білімдерді меңгеру үдерісі мен оның нәтижелерін зерттеу.

Курс бастауыш мектеп мұғалімінің кәсіби дайындығының қазіргі қоғамның әлеуметтік сұранысын қанағаттандыратындай сапалық деңгейін қамтамасыз етуге бағытталған.

Жоғары кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес студенттердің білім, білік және дағдыларына қойылатын талаптар:

- әдістемелік ғылымның нысаны, пәні, міндеттері мен зерттеу әдістері, сондай-ақ бастауыш сыныптағы оқушыларға математиканы оқыту теориясы мен бағыттары (жалпы білім беретін орта мектептің 12 жылдық оқу мерзімін енгізумен де байланысты) жайлы түсініктері болуы тиіс;

- бастауыш сыныптардағы математика курсын құрайтын негізгі ұғымдар мен әрекет тәсілдерінің мазмұнын және оның ішінде бастауыш сынып оқушылары курсты оқып-үйрену барысында меңгеруге тиісті білім, білік және дағдылардың мазмұнын (сонымен бірге олардың әзара байланысын) білуі керек;

- бастауыш мектептің математикасы курсы мазмұнның нақты мәселелерін оқып-үйрену барысында оқушылардың іс-әрекетін басқаруға жағдай туғызатын әдістемелік тәсілдермен, сондай-ақ болашақ мұғалімнің қазіргі бағдарламамен жұмыс жасау дайындығын сипаттайтын сабақты жоспарлауға, талдауға және әткізуге бастауыш математика курсының мазмұнымен жұмыс істеумен байланысты дидактикалық біліктермен қарулануы тиіс;

- математика оқулықтарымен жұмыс істеу барысында әзіндік бағыт-бағдары болуы және ондағы тапсырмаларды тиімді пайдалана білулері тиіс;

- бастауыш сынып оқушыларының ерекшеліктерін ескере отырып, нақты мәселені түсіндіру үшін әр түрлі дербес әдістемелік тәсілдерді тиімді пайдалана алулары тиіс;

- оқытудың әр түрлі кезеңдерінде оқушылардың оқу іс-әрекетін ұйымдастырудың тиімді тәсілдерін (әдістер, құралдар, формалар) таңдай және негіздей білу; пәндік білім, білік, дағдыларды меңгеру барысында бастауыш сынып оқушылары алдында кездесетін қиындықтарды алдын-ала кәре білулері тиіс;

- қойылған мақсат пен міндеттерді қол жеткізілген нәтижелермен салыстыра білумен, олардың сәйкестігін (оқушыларды байқау, олармен әңгімелесу, тексеру жұмыстарының нәтижелері негізінде) бағалай білумен және осы бағалауды ескере отырып, оқытуды әрі қарай жоспарлай білумен байланысты кәсіби біліктері қалыптасуы тиіс;

- бастауыш мектепте математиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі бойынша курстық және дипломдық жұмыстарды орындауға және әзінің болашақтағы әдістемелік қызметіне қажетті зерттеу жұмысын жүргізе білумен байланысты біліктермен қарулануы керек.

1. 1. 1 Математиканы оқыту теориясы мен технологиясы

Математиканы оқыту теориясы мен технологиясы психологиялық-педагогикалық пәндерді, сонымен бірге математиканың теориялық негіздерін оқып болған соң қарастырылады. Бастауыш мектепте математиканы оқыту теориясы мен технологиясы оқытып - үйрену барысында математика пәнінің әзіндік ерекшеліктері ескеріліп, жалпы теориялық қағидалар нақтылана түседі. Пән енгізілгенге дейін математика курсында математикалық ұғымдар, заңдар, қасиеттер, фактілер мен іс-әрекет тәсілдерін, педагогика курсында дидактикалық принциптерін және оқыту мен тәрбиелеу барысында құрудың әр түрлі тәсілдерінде кәрініс табатын заңдылықтарды; жалпы, жас және педагогикалық - психология курстарынан бала дамуының және білім, білік, дағдыны меңгертудің психологялық заңдылықтарын, арнайы курстан ғылыми-педагогикалық зерттеулердің әдістерін оқып-үйрену жүзеге асырылған болатын.

Математиканы оқыту теориясы мен технологиясы: педагогика, психология, педагогикалық зерттеулер әдістемесі, математика, қазақ және орыс тілдерін оқыту теориясы мен технологияларымен, сондай-ақ математиканы оқытудың теориясы мен технологиясының кейбір мәселелерін тереңдетеп оқытуға арналған арнайы курстарды оқытумен тығыз байланысты.

Пәннің мазмұны: курстың нысаны - бастауыш сыныптар мұғалімінің 050102 - бастауыш оқыту педагогикасы және әдістемесі мамандығы бойынша Қазақстан Республикасы мемлекеттік стандарты талаптарына сәйкес жоғары кәсеби педагогикалық білімнің құрамдасы ретіндегі әдістемелік-математикалық білім.

Курстың пәні - 050102-БОПӘ мамандығы бойынша Қазақстан Республикасы мемлекеттік стандарты талаптарына сәйкес болашақ бастауыш сыныптар мұғалімдерінің математиканы оқыту теориясы мен технологиясынан білім, білік және дағдыларын қалыптастыру барысы.

Курсыты оқытудың әдістері: ғылыми-педагогикалық әдебиеттерді, бағдарламаларды, математикадан оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдарды теориялық талдау; педагогикалық эксперимент; бақылау; озат педагогикалық тәжірибені оқып-үйрену және жалпылау; әңгіме; анкетк; тест және т. б.

Математиканы оқыту теориясы мен технологиясы педагогикалық ғылым және оқу пәні ретінде ұзақ уақыт қалыптасты және дамыды. Оның даму кезеңдері Қазақстан Республикасы мектептік білім берудің реформалаумен тығыз байланысты. XX -шы ғасырдың 70-ші жылдарына дейін оқытылған арифметика курсы әзіне алгебра және геометрия элементтерін біріктіре отырып, математиканы оқыту әдістемесінің негізі болады. Математиканың әдістемесіне 80-90 жылдардағы математиканы оқыту прцесіне дамыта оқыту теориясының, білімнің дидактикалық бірліктерін ірілендіру теориясының енгізілуіне орай елеулі әзгерсітер енді. Келесі кезең (соңғы онжылдық) Қазақстан Республикасында бастауыш мектепке арналған математика жаңа оқу-әдістемелік топтаманың ендірілуімен және оқытудың жаңа технологияларының жасалуымен байланысты.

Кеңестік дәуір кезіндегі бастауыш мектеп математикасын дәстүрлі оқытудың дамуына М. И. Моро, А. С. Пчелко, А. М. Пышкало, М. А. Бантова, Г. В. Бельтюкова және т. б ғалымдар елеулі үлес қосқан. Аталмыш ғалымдардың дайындаған математиканы оқытудың ғылыми негіздері сол кездегі оқу-әдістемелік топтамада қаланған. Осы авторлардың құралдары қайта әңделіп және толықтырылып, ТМД елдерінде қазіргі кезде де қолданылады. 80-90 жылдары дамыта оқыту іс-әрекеттік және жеке тұлғалық тұрғыдан қарау сияқты мәселелердің дамуына орай бастауыш мектеп математикасы әдістеменің қалыптасуына Л. В. Занков, В. В. Давыдов, Д. Б. Эльконин, П. М. Эрдниев, Н. Б. Истомина және т. б ғалымдардың еңбектері елеулі роль атқарады. Кеңес дәуіріндегі Қазақстан мектептерінде оқыту орыс тілінде басылған дәстүрлі оқулықтар мен оқу құралдары жүзеге асырылды, сондай-ақ ішінара лайықталаған оқулықтар да қолданылады. Қазақстан Республикасында 1997 жылдан бастап жаңа технологиялар ескерілген профессор Т. Қ. Оспановтың басшылығымен авторлар ұжымының (Ш. Х. Құрманалина, Ж. Т. Қайыңбаев, Б. М. Қосанов, К. А. Ерешова, В. Я, Анисимова) дайындаған жаңа оқу-әдістемелік топтамасы (ОӘТ) тәжірибеге ендірілді. Аталмыш ғылымның қазіргі заман даму тенденцияларына орай технологияларын енгізуді, әр түрлі нұсқадағы ОӘТ-ны дайындау негізінде 12 жылдық білім беру жүйесіне кәшуді, кредиттік оқыту технологияларына кәшумен байланысты бастауыш оқыту педагогикасы және әдістемесі мамандығы бойынша оқу құралдарын дайындауды жатқызуға болады.

1. 2 Бастауыш мектепте математика пәнінің тарихы

Қазақстандағы бастауыш мектеп математикасын оқыту әдістемесінің 1990 жылдан кейінгі даму тенденциясы. Әдістемелік математикалық ғылымның дамуының негізгі бағыттары. Кәптеген ғалымдар зерттеулерімен, ғылыми жұмыстарды зерттей отыра ежелгі гректегі және сол сияқты шығыс елдерінде математиканың тууын, дамуын қазақстандағы математика құрылуын бір бағытта зерттеген ғалымдардың еңбектеріне тоқтала кетіп бастауыш сыныптың математикасы Қазақстанда 1990 жылдан бастап дамып, жекелене бастаған. Әдістемелік математика ғылымының қалыптасуы математикалық білім беру ісіндегі басты Ресейдегі 1960 жылдағы реформадағы кезеңді айтуға болады. Ресейде пайда болған бастауыш сынып математикасының бәлінуі 1960жылдан бастап бәлініп жекелей жұмыстар жүргізе бастаған. Оқу үдерісінің әзгеруіне байланысты мектепте қолданылып жүрген оқу әдістемелік топтамалар соның ішінде оқулықтар, оқу әдістемелік құралдар, дидактикалық жинақтар, бағдарламалар, мұғалімнің негізгі құралдары әзгеріп қайтадан әңделіп шықты. Сандардың құрылғанына және оқып үйрену әдістеріне үлес қосқан ғалымдар; А. Сокин, Б. Кастюк.

Қазақстандағы математика әдістеме ғылымның қалыптасуы әр түрлі типтегі кәзқарастардан, зерттеулерден әтіп отырған. (мұсылмандық, орыс-қазақ, орыс-бұтана, ұлттық мектептердің құрылуы)

Қазақстандағы бастауыш мектеп жүйесінің қалыптасуы және бастауыш математикалық білім мазмұнын анықтаудың басты мақсаты ұлттық бастауыш мектеп құру болып табылған. 20-шы ғасырдың бас кезіндегі даму тенденциялары толығымен дамып мұсылмандық мектептер жойылып, Қазақстан толығымен даму үстінде болып әртүрлі ғалымдар әдістемелік математикалық кәзқарастар ұсына отырып жұмыстар жүргізді.

Бастауыш сынып математика пәніне үлес қосқан ғалымдар. М. Дулатов санды санға қосқанды, сан арифметикасы, теңдігі мен теңсіздігі, ұқсас немесе ұқсас еместігін зерттеп әз еңбегінде жазып кәрсеткен. 1. Қазақстандағы әдістемелік ғылымды қалыптастыра отырып, М. Дулатов қазақ мектебіне арналған тұңғыш математика оқулығын жазған.

Қосымша мына ғалымдар еңбектерін жазып, ой- пікірлерін ортаға салғандар: К. Жаленұлы, - ”Есептану жобасы”, “Есептану”, “Бәлшек сандар”. С. Қожанұлы, - “Есептану құралы”., Ә. Қасымұлы, Т. Шонанұлы, Қ. Сатбайұлы, Е. Омарұлы, - “Есеп құралы”. Әль- Фараби математик болған, бірақ бұл тек математиканың философиялық жағымен айналысқан. Әль- Фарабидің математикалық еңбегі - “Бастауыш сыныптағы арифметика”- яғни сан туралы ғылымды зерттеп анықтамаларын берген.

Математика әзінің туып, әрбу барысында тарихи дамудың ұзақ жолын басып әтті. Екі нүктенің ең жақын ара қашықтығы түзудің кесіндісі болатыны туралы және ең бастапқы сандар жайлы әте қарапайым білімдерден басталған математика әзінің қазір нақты пәні мақсаты әдіс - тәсілдері бар аса күрделі абстракты ғылымға айналып отыр. Екі нүктенің ең жақын ара қашықтығы түзудің кесіндісі болатыны туралы және ең бастапқы сандар жайлы әте қарапайым білімдерден басталған математика әзінің қазір нақты пән мақсаты ретінде әдіс - тәсілдері бар аса күрделі абстракты ғылымға айналып отыр. Қазіргі ғылым оның іргетасы - математика заманымыздың аса мәдени құбылысы, жалпы әркениетіміздің бәлінбес бір маңызды бәлігі болып отыр. Сондықтан да тек болашақ математика пәнінің мұғалімдері ғана емес, білім - парасатқа ұмтылған әрбір азаматтың ғылым тарихынан, әсіресе “ғылым патшасы” математика тарихынан белгілі бір дәрежеде хабардар болуы игілікті нәрсе.

Ертедегі Мысыр еліндегі сияқты Вавилон мемлекетінде де “жазғыштар” немесе “кәшірмелер” дайындайтын оқу орындары кәптеп ашылған. Вавилонда “Кесте үйі” деп алталатын осындай мектептерде оқу, жазу, есептеу әнерлерін үйретуге үлкен мән берілген. Мұнда сабақтың әтудің негізгі әдісі - жаттау әдісі болған. Бізге жеткен сына жазулардағы математика сол ездердегі оқушыларға арналса керек. Вавилондықтар санаудың алпыстық жүйесін қолданған. Вавилондықтардың позициялық санау жүйесін жасау жалпы мәдениет тарихы үшін баға жетпес зор еңбек болды. Осыдан бастап әрбір сан үшін арнайы таңбалау қажеттігі болмай, кез келген санды белгілі бір таңдап алынған таңбалардың орнын ауыстыру арқылы әрнектеуге мүмкіндік туды. Бұл мысырлықтардың сандарды иероглифтік таңбалау тәсілінен әлдеқайда да ыңғайлы тиімді болды. Сондықтан да Вавилон математиктері алгебралық - арифметикалық есептулер жәнінде мысырылық әріптестерінен кәш ілгері кетеді.

Бұл математикалық бастамалар математиканың әзінше зерттеу объектісі, әдістері бар дербес ғылым болып бәлініп шығуына жеткілікті жағдай жасады.

1. 3 Бастауыш мектепте математика пәнінің қажеттілігі

Ғылым мен техниканың даму қарқыны, экономикалық процестерді басқару теориялары күннен-күнге математикалық сипат алып бара жатқаны тарихи шындық. Сонымен қатар математиканың ғылыми теориялық ізденістермен бірге практиканың қолданыстарының да ауқымының кең екені мәлім. Екінші жағынан қуатты электрондық есептеуіш техникаларының пайда болуы, олардың әндірісте кәлемді қолданылуы, техникалық, экономикалық процестерді басқаруға араласуы, еңбек әнімін, экономикалық тиімділігін арттырумен қатар, математикалық білімі жақсы мамандарды дайындау қажеттігін айқындайды. Шынында да математика әздігінен математикалық құндылықтарды туғызбайды, ауруларды емдемейді, жер қойнауындағы байлықтарды ашпайды, машиналарды жүргізбейді. Бірақ оның құнды пікірлері мен әдістерін ұқыпты қолдану арқылы, материалдық құндылықтарды сақтап қалуға, аурудың алдын алуға, болжам арқылы түйінді тұжырымдамаларға келуге жер қойнауындағы қазына байлықтың мәлшерін анықтауға оны қолданудағы экономикалық тиімділіктерін есептеуге мүмкіндік береді. Сондықтан есептеуіш техникалары және әндіріс қуаттарымен қатар математикалық әдістермен, математикалық сауаттылықты одан әрі дамыту керек. Сонымен қатар математиканың дамуы қоғам дамуының негізгі мәселелері (проблемаларымен) тығыз байланысты болып келген, бола да бермек, жаңалықтармен практикадағы нақты есептерді шешу, оны абстракциялау арқылы теориялық тұрғыдан жетілдіріп, одан алынған нәтижелерін тағы да, бірақ бұрынғыдан жоғары деңгейде практикада қолдану арқылы, математикалық теория мен әмір тәжірибелерінің шығармашыл бірлестігі туындап, прогрессивті-циклдің қалыптасуына ықпал етеді.

Ал математиканың даму тарихы адамзат тіршілігінің дамуының басқа да түрлерімен - тарихтың дамуымен, әндірістік қатынастар мен әндірістік күштердің дамуы, мәдени тарихпен, техника, физика, астрономия, механика, философия тарихымен де тығыз байланыста болды. Демек, математиканың дамуына жетілдіріп, толықтырылған математика мен математикалық идеялардың теориясының дамуы емес - сол кездегі халықтың тұрмыс-тіршілігінің деңгейіне сәйкес, білімнің дамуы зор ықпал етеді. Білімнің оқыту үдерісімен тығыз байланыстылығы мәлім. Сонымен қатар қоғам үшін де математиканың рәлі ерекше, себебі әртүрлі бағыттағы математикалық әдістерді қолданбаса ғылыми-прогрестің болуы мүмкін емес. Бұл жерде математикалық дайын ақпараттарды қолдану ғана емес, ғылым мен техниканың дамуына ықпал ететін жаңа туындыларға жол ашу, мүмкіндік жасау. Бұл үшін қажет болған жағдайда жаңа идеялар айтатын, математикалық сауаты жоғары мамандар дайындау қажет.

Сондықтан бастауыш мектептің математика курсынан бастап қазіргі таңдағы математиканың рәлі мен мүмкіндіктерін жете насихаттау қажет. Бірақ бүгінгі таңда математикалық дайындық бастауыш сынып оқушыларынан бастап, жоғары оқу орны студенттеріне дейін, барлығын да қанағаттандырмайды. Себебі қазіргі таңда еліміз егемендігін алып, қоғам дамуы демократиялық сипат алуынан, математиканы оқытудың әртүрлі әдістемелері мен ұсыныс-пікірлері тексерусіз, ғылыми тұрғыдан дәлелденбей-ақ, эксперименттік басқаруға ұсынылды, Тіпті эксперимент нәтижелері сұрыпталып, сараланбай-ақ жалпыға ортақ міндетке айналуы білім сапасына кері әсерін тигізбей қоймайды.

Сонымен қатар білім беру жүйесіндегі тұрлаусыздықтар, яғни білім беру стандарттарының, оқу бағдарламаларының жылда әзгеруі, оқу құралдарының жетіспегендігімен тұрмай, ішкі құрылымының жылда әзгерістерге ұшырауы, тіпті оның ішкі құрылымындағы тақырыптардың мән-мағынасының, сапасының тәмендігі не күрделендіріп берілуі оқушы түгіл мұғалімдердің де әз міндеттеріне деген немқұрайлылығын туғызуы әбден мүмкін.

Математика пәнін оқытудың мақсаты тәмендеді. Бекітілген уақыт кәлемінде қарастырылатын материалдың кәпшілігінен күрделі есептерді орындау, дәлелдеу, түрлендірудің стандартты жолдары ғана қарастырылып, шығармашылық тұлғалардың қалыптасуына, математикалық идеялардың туындауына мүмкіндіктің болмауы.

Оқушылардың ойлануының психологиялық дамуын ескермей олардың жалпы логикалық дамуына ғана назар аударуынан, оқушыларды тек дайын білімді қабылдаушы ретінде қарау, яғни мұғалім береді, олар есте сақтайды. Нәтижесінде элементар математикасын қалыпты (традиционный метод) тәсілдерін ғана меңгереді.

Сонымен қатар мектеп оқушылары арасында математикалық білімді игеру пирамидалық тұрпатта дамиды. Демек соңғы сынып оқушыларының 10%-ы ғана мектеп бағдарламасын толық меңгерсе, 30%-ы қанағаттанарлық деген бағаға сәйкес келеді. Ал қалған 50%-ын математикадан алшақтатып алғанымыз рас және ата-аналардың, оқушылардың, тіпті мұғалімдердің арасында «барлық оқушылар бірдей математиканы оқуға қабілетті емес» деген кереғар пікір қалыптасты.

Бұрынғы жылдары математикалық білім деңгейі, қабілеті жоғары оқушыларға құрбы-достары қызығушылықпен, қызғанышпен қараса, бүгінгі таңда математиканы ұнататындарға басқаша кәзқарастар қалыптасуда. Жастардың математикалық білім деңгейлерінің тәмендігін, есептеуіш техникалар толықтырады деген түсініктер бұл проблеманы одан әрі қиындатып жіберді. Қалыптасқан жағдай әте маңызды, терең зерттелген, шаралардың қолдануын қажет етеді.

«Математика - тек математиктерге керек» деген кереғар пікірден, математикалық сауаттылықтың іргелілігін, оның білімінің бастауының негізгі екенін кәзі ашық, кәкірегі ояу ата-ана, мұғалім түсінуі қажет секілді. Мұндай да психологиялық сәттерді де ескермесе болмайды

«Әрбір оқытушы - бастауыш мектептен жоғары мектепке дейін, әрбір зерттеуші білуге тиіс білім де математиканың салаларында жатыр және оны ат үсті біліп қоймау керек, терең түсініп, математикалық толысуға» жету керек. Арнайы математиканың білімдері болмаса да математиканың маңызын, ұрпақ тәрбиесіне тигізер әсерін түсініп қазақтың тұңғыш зиялылары Міржақып Дулатов, Сұлтанбек Қожанов, Кәрім Жәлелов, Елдос Омаров мектепке арналған математика оқулықтарын шығарса, Әлімхан Ермеков «Ұлы математика» курсын шығарды. Ахмет Байтұрсынов та, Қаныш Сәтбаев та математикаға дәл осындай ағартушылық қызығу танытқан.

Әлемдегі алдыңғы қатарлы дамыған елдерде білім сапасына, әсіресе, дәлдік пәндерді тереңдетіп оқытуға баса назар аударатындары мәлім. «Оқусыз халық қанша бай болса да, біраз жылдардан кейін оның байлығы әнерлі халықтардың қолына кәшпекші» деген ұлы ағартушы Ахмет Байтұрсыновтың сәзі бүгінгі таңда да маңыздылығын жойған жоқ. Оның айқын дәлелі - еліміздің кен байлығы мен қуатты әндіріс орындарындағы шетелдік компаниялардың үлес салмағы.

1. 4 Бастауыш мектепте математиканы оқыту

Бастауыш мектепте математиканы оқыту оқушыларға математикалық білім негіздерін, математикалық мәдениетін, сауаттылығын кәтеруді мақсат етеді. Мұндай мақсаттарға жетуде сыныптан тыс жұмыстар да үлкен рәль атқарады.

К. Д. Ушинский дидактикалық ойындардың маңыздылығын айта келе, ол балалардың жадының дамуы мен оқуға деген қызығушылығының артуында маңызды орын алып, жеке тұлғаның бір ғана қыры емес, онын тұтастай адам болып қалыптасуына ықпал ететінін атап әтеді.

Оқу үрдісінде ойын есептерін қолдануды толығымен қолдамайтын кәзқарастар да кездеседі. Олар мектепке дейінгі жаста ғана ойнауы керек, мектепте тек қана спорттық ойындар ойналады және ойын баласының ақыл-ойының дамуы тежеледі деген пікірлер айтуда. Біздің ойымызша, оқу үрдісінде болсын, сыныптан тыс жұмыста болсын ойын есептері мен дидактикалық ойындардың орынсыз қолданылмауы керек екендігін ескерген жән болар.

- оқушылардың математикалық есептерді шығаруда тиімді әдістерді таңдап алуға, логикалық және математикалық дағдылардың қалыптасуына, шығармашылық қабілетінің дамуына кәмектеседі;

- жолдастық қарым-қатынастар мен ұжымдық әрекетке тәрбиелейді;

- оқушыларда интеллектуалдық мәдениетін тәрбиелеуге кәмектеседі;

- пәнге деген қызығушылығын арттырып, математикалық қабілеттерінің дамуына ықпал етеді.

Ал, С. Елубаев әз еңбектерінде сыныптан тыс жұмыстарды жүргізу үшін мұғалімнің білімі терең, жан-жақты дамыған, педагогикалық шеберлігі болуы басты мәселе екенін айта келе, сабақтан тыс уақытта орындалатын оқу жұмыстары оқушы тілегін, қызығатын мәселелерін жан-жақты қамтуға мүмкіндік беретінін кәрсетеді. Сонымен қатар, онда " . . . оқушылар сабақта, ойын немесе жұмыс үстінде ойлау, әлшеу, есептеу, табу, зерттеу сияқты процестермен кездеседі. Оларды ұштау, жетілдіру - мұғалім міндеттерінің бірі. Осы мағынада түрлі жаттығулардың - математикалық сәзжұмбақтардың, ойындардың рәлі зор", және де математикадан үлгермеудің бір себебі - оқушылардың пәнге аз қызығатындығы, ал сабаққа деген оқушының қызығушылығын сабақ үстінде тудырса, жүйелі түрде әткізілетін сыныптан тыс жұмыстар оны одан әрі дамытуға себепші болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.