Ерлерге арналған маусымаралық пальто тігу
Кіріспе
Кіріспе
Қазіргі заман адамдарының киім-кешекке деген сұранымын толық қанағаттандыру мақсатында тұрмыс қызметінің тігін саласы мен тігін өнер кәсібі алдына тапсырысты орындау сапасын жақсартып, тұрмыстық қызмет көрсету мен өнімдерді шығару көлемін ұлғайту және олардың сапасын арттыру міндеттері қойылды.
Жоғары сапалы тігін өнімдерін шығаруды арттыру жұмыс істеп тұрған кәсіп орындарын техникалық қайта жарақтандыруға және қайта құру негізінде еңбек өнімділігін арттыруға, жаңа жабдықтар мен кіші механизация құралдарын енгізуге, киім дайындаудың прогресті технаологиясын қолдануға, сапасын басқаруды да ұйымдастыруға байланысты.
Қойылған міндеттерді кәсіптік - техникалық білім беру жүйесінде даярланатын кадырлардың тұрақты қосылуынсыз шешу мүмкін емес.
Киімдер жалпы қорғау қызметтерін жасайды және оған қосымша болып келеді. Киім бірігіп комплект ансамбльдерді құрайды.
Бұйымдардың сапасы едәуір жақсаруы, олардың техникалық және эстетикалық деңгейі, пайдалануға шыдамдылығы артуы тиіс. Тігін бұйымдарын модельдеумен конструкциялауды айтарлықтай жақсарту қажет. Еңбек процестерін кеңірек ендіруге көпшілікке арналған жоғары сапалы, сәнді және әсем киімдер түрлерін шығаруда тасқынды менюлар жасаған жөн.
Киім дегеніміз- оның өзі адам денесін мүшелеп немесе тұтастай бүркеп тұратын жабындылар жиынтығы. Сонау ерте заманан қазіргі күндерге дейін киім адамның тұрақты серігі болып келеді. Денеге киімді қонымды ету әдістері ұдайы жетілдіріп, қолмен істейтін жұмыс қысқара береді.
Мата кесінділері денені тек бүркеп қана қоймай, қатарларын әдемілеп, баулар мен арқылы денеге қонымды бола түсті. Мұндай киімді көбінесе қарапайым, үнемді пайдалануға ыңғайлы да сенімді келеді. Киімге әлеуметтік-эканомикалық талаптар мынадай түрлерге бөлінеді; өнеркәсіптік, эстетикалық, гегиеналық және сапалық. Әлеуметтік-эканомикалық талаптар мұның өзі қоғамдық сұранымдардың құрылымы туралы, яғни қоғамға қандай бұйымның қажеттілігі туралы, оларға деген сұраным көппе, жаңа бұйым өңдіру мен тұтыну қосымша қандай әлеуметтік тиімділікке жеткізе алатындығы туралы информация.
Киімге қойылатын эстетикалық талаптар бұйымның сәндеп өңделуіне, тігілуіне, мата түрлерінің әдемілігіне, түсіне сай келуіне негізделген.
Матадан тігілген бұйымдарды сәндеу техналогиясына бірнеше жұмыстар кіреді; бұйымдарды модельдеу және конструкциялау, леколаларды дайындау, матаны пішуге дайындау және оны пішу бұйымдардың бөліктерін өңдеу және сол бөліктерді қосу, ылғалды-жылулық өңдеу жұмыстары және бұйымдарды әсемдеу. Бұйымдардың бөліктерін өңдеу және бір-бірімен қосу үшін, қолмен және машинамен жұмыстар жүргізіледі.
Киімді пайдалану талаптары киюге ыңғайлы және пайдалануға төзімді болуды қамтамасыз етеді. Киюге ыңғайлылығы адамның еркін қозғалып, тыныстануына, киімнің оңай шешілуіне, ал пайдалануға төзімділігі тастағанға немесе әбден тозғанға дейін киюге төтеп беретіндікке байланысты болады.
АРНАЙЫ БӨЛІМ
1.1 Бұйымның сипаттамасы және оның қолданылу
Ерлерге арналған маусымаралық пальто, күнделікті киюге арналған. Пальто бір өнірлі болып, өңірінің төменгі жағы бір қалыпты қисық сызықпен безендірілген болып келеді. Бес түймеге түймеленген. Бұйымның алдынғы бойында былғарыдан пішілген ұштары бастырылған жапырақшалы қалтамен өнделген. Артқы бой ортанғы тігісі етекке дейін, ал бел тұсында жасанды былғарыдан пішілген қондырмамен өнделген. Жеңі екі тігісті қондырмалы болып келеді. Жең ұшы жасанды былғарыдан өнделген патамен безендірілген. Бұйым тік жағадан тұрады. Бұйымның иық тұсында сәндік ретінде жасанды былғарыдан погон тігілген.
Ұсынылған өлшемдер 48-50.
1.2 Модельді таңдау негізі
Киім кенінен қолданылатын маңызды заттардың бірі болып табылады, ал оны модельдеу жобалау жұмыстарының маңызды түрлерінің бірі.
Киімді модельдеу киім модельдерін жосаудың өзіндік творчестволық процесі болып табылады.
Модельдеу кезінде сондай - ақ тігін кәсіпорындарының технологиялық және экономикалық мүмкіндіктер ескеріледі.
Киімді модельдеудің қалыптасуы мен даму процесінде модельдерді мода журналдары арқылы жариялау ерекше мәнге ие болады.
Ер адамдардың сыртқы иықты киімдерінің бірі - пальто. Пальто маусымаралық және қыстық болып бөлінеді. Пішілуі тізеден жоғары немесе тәмен болады. Ал алдыңғы бойын конструкциялық әдістерімен өзгертуге болады. Артқы бойдың ортанғы сызығы тік немесе бел тұсына қарай аздап қынама қылып құрастырылады. Пальтоны бұрынғы заманда әскери форма ретінде санаған. 18 ғасырда пальто сән әлеміне шықты. Бай ақсүйектердің арасында танымал киім ретінде саналды.
Шинель-мемлекттік қызметті өтеуші ер-азаматтардың мундирлеу элементі. Шинель-термині 17 ғасырдың екінші жартысында қолданысқа кіріп, көбінесе қысқы әскери шараларда киілді. Шинель-артқы бойы бүктеулі хлястикпен ұсталып тұратын формалық пальто. Бұл уакытқа дейін пішімі жағынан ұқсас киімді кафтан деп атаған. Одан кейінгі маусымдардағы сәнге кірген пальто, Дүние жүзілік соғыстан кейін пайда болып-Тренч немесе Тренчкот деген атқа ие болды.
Пальтолық маталардың ең көп таралған түрі-шұға матасы. Шұға матасын-табиғи жүннен әзірлеп, кейде қосымша қасиеттермен толықтыру үшін (қаттылық, антистатикалық эффект т.б) синтетикалық талшықтар қосады. Шұға - қалың, ауыр және тығыз материал.
1.3 Базалық негізді таңдау.
Дененің өлшемдері өлшеушінің жағдайына байланысты елеулі түрде өзгеруі мүмкін.Сондықтан барлық өлшемдер белгілі бір қатаң қалыпта жүргізілуі тиіс:өлшеу жүргізілетін адам дағдылы келбетін сақтап,емін-еркін,тік тұруы тиіс.
Өлшеу кезінде дене жағдайына қарай мықымына дәлме-дәл, тұрақты жүйесін алу үшін бөкседен жоғарылау кіндік тұстан баумен немесе жұқа резинамен буып қояды.Бау қатаң түрде көлбеу тұруы керек.
Өлшер алдында ассиметриясын анықтау мақсатымен денені қарап шығады.Ол алынған соң өңір оң жағынан да өлшенеді. Қалған жағдайда тек оң жағынан өлшенеді.
Типтік денелер стандарттарындағы өлшем белгілері дененің статикалық (қозғалмайтын )жағдайы үшін келтіреді. Қозғалғанда дене өлшемдері мен формасы өзгереді, сондықтан киімді конструкциялау кезінде басқадай өлшемдерді де білудің зор маңызы бар. Олар тек адам денесіне киімнің жақсы қонуын ғана емес, сонымен бірге серпінділікте, былайша айтқанда қозғалыстардың орындалуы негізінде оның ыңғайлығын да қамтамасыз етеді.
Қосымша-киім детальдарының чертёжін алу үшін (адам денесінің сыртқы бетінің чертёж-жазуына емес) дене өлшемдеріне үстемелеп қосылатын шама қосымша бірнеше бөліктен құралады: олардың негізгілері пакеттің толықтығына, дене динамикасына, форма жасауға және әсемдікке сәл-пәл мүмкіндігі бар болып табылады.
Жалғыз және қос қабаты киім үшін(көйлек-көншектер)қосымша есепке алынбайды, өйткені киімнің осы түрлері тігілетін материалдар мейлінше жұқа болады да, киімнің сыртқы өлшемдері іс жүзінде бірыңғай келеді.Ол тек үш және төрт қабатты(жәкеттер,көйлек-пальто,т.т. )киімдерге ғана арналған. Қозғалыс еркіндігінің қосымшасы статистикадағы өлшемдер мен салыстырмалы түрдегі динамикалы дене өлшемдері өзгерістерінен, киім конструкциясы мен оның материалдарынан туындайтындығынан көрінеді. Киімнің көлденең өлшемдеріне арналған қосылыстар еркіндігінің қосымшасы бәрінен бұрын динамикада өзгеріп отыратын дене өлшеміне көздейді.
Адамның ондай өлшеміне кеуде орамы алынады. Тұрмысқа киетін киім үшін бұл қосымша кеудені кере кең тыныс алған кездегі кеуде орамы өзгерістерінен туындата отырып анықталады. Қосымшаны анықтау кезінде дене өлшемдерінің өзгерісі туралы деректер адам денесі тарапынан(материал неғұрлым көбірек болса,қосымша соғырлым аз болады)болатын күштер әсерінен киім материалының созылу қабілетімен байланыстырылуы тиіс.Сонымен бірге киімнің,дененің бірер учаскісінен бірен-саран ауысып отыратыны осындай сәтте өлшемдердің арта түсетінін есте тұруы керек. Жоғарыда аталған факторлар динамика қосымшасын біршама азайтуға мүмкіндік береді. Зерттеулер нәтежиесінде көйлек қозғалысының еркіндігінің тиімді қосымшалары белгіленеді. Олар 3 сантиметрден 6 сантиметрге дейін ауытқиды.
Қосымшалар 2 топқа бөлінеді: Конструкциялық қосымшалар және техникалық қосымшалар.
Конструкциялық қосымшалар адам денесін үш негізгі конструктивті жүйеге беріледі.
а) кеуде орамы Пг
в) бел жүйесіне Пт
с) бөксе жүйесі Пб
Техникалық қосымшалар-қалған кез-келген конструктивті бөлігіне,өлшеміне сәйкес беріледі.
Қосымшаларды учаскелерге үлестіру ойық тереңдігін ескере отырып жүргізілуі тиіс. Ол неғұрлым үлкен болса соғұрлым аз және артқы бойлықтан кеңдігінің қосымшасы соғұрлым үлкен болуы тиіс. Белге дейін жеткізе ойған кезде ойық кеңдігінің қосымшасы нөлге тең болуы тиіс.
Қосымшаларды іріктеу үлестіру - күрделі де жауапты проблема. Жобаланатын бұйымды қажетті қасиеттерге бөлу үшін конструкциялаудан бурын қосымшаларды үлестірудің мүмкін вариантарына талдау жасап, аталмыш мақсатқа жетуге шын мәнінде мүмкіндік беретін неғұрлым икемдісін таңдап алуы керек. Сәндік қосымшалар(декарлық қосымша)құрастырушылар, бүрмелер, жебіреуіктер және тағы басқа салатын детальдардың кеңдігіне де, ұзындығына да беріледі. Қосымша модаға материалға, сәндік элементтердің санына (бүрмелер, сәндік тігістер тағы басқаларға) байланысты. Чертеждерді құрастырған кезде бұл қосымшалар есептеулерге қатыстырылмайды. Олар конструкциялық модельдеу кезінде пайдалынылады.
Негізгі өлшемдер
1-кесте
Өлшемдердің
белгілеуі
Өлшем бірліктерінің атауы
Өлшемдер мөлшері, см
Р
Бой биіктігі
170,0
Сш
Мойынның жартылай айналымы
20,35
СгI
Бірінші кеуде айналымы
48,85
СгII
Екінші кеуде айналымы
49,35
СгIII
Үшінші кеуде айналымы
46,0
Ст
Жартылай бел айналымы
40,0
Сб
Жартылай мықын айналымы
50,2
Шг
Артқы бойдың ені
18,7
ДтсII
Артқы бойдың белге дейін ұзындығы
49,3
ДтпII
Алдыңғы бойдың белге дейін ұзындығы
47,2
Шс
Артқы бойдың ені
19,7
Шп
Иықтың ені
15,0
Др
Женнің ұзындығы
60,0
Оп
Иық орамы
29,1
ВпрзII
Жауырын биіктігі
24,3
Ди
Бұйым ұзындығы
75,0
ВпкII
Арқаның белге дейінгі қиғаш ұзындығы
49,4
Озап
Білезік айналымы
17,2
Қосымшалар
2-кесте
Қосымшалардың
белгілеуі
Қосымшалардың атауы
Қосымшалар,
мөлшері,см
Пг
Кеуде сызығына қосымша
10,5
Пт
Бел сызығына қосымша
3,5
Пб
Мықын сызығына қосымша
7,5
Пспр
Қолтық ойығына еркіндігіне қосымша
3,0
Пдтс
Арқаның белге дейінгі ұзындығына қосымша
1,0
Пдтп
Кеуденің белге дейінгі ұзындығына қосымша
1,5
Пвгс
Арқаның мойын ойындысының биіктігіне қосымша
0,3
Пшгс
Арқаның мойын ойындысының еніне қосымша
1,5
Поп
Иық орамына қосымша
1,5
Пшс
Арқа еніне қосымша
2,2
Пшп
Кеуде еніне қосымша
2,5
Ппл
Иық қалындатпасының қалындығына қосымша
2,0
Пуп
Қолтық ойығының ұзартылуына қосымша
5,0
Ерлерге арналған пальто бұйымының конструкциясын
құрастыру
3-кесте
Конструктив
учаске
Есеп формуласы
Есеп
Қор-
тын-
ды, с м
Базистық торды құрастыру
Ао Г↓
АоГ=ВпрзII+Пспр+0,5*Пдтс
24,3+4+0,5*1,0
28,8
Ау У↓
АуУ=0,5*АоГ+2,0
0,5*29,8+2
16,9
Ао Т↓
АоТ=ДтсII +ПдтсII
49,3+1,0
50,3
ТБ↓
0,5*ДтсII - 5
0,5*49,3-5
18,7
ТТ1--
ТТ1=2,0...1
2,0
А1 а--
Ао а1= Сг+Пг+Г2
46,0+10,5+1,0
57,5
Ао а--
Ао а=Шс+Пшс
19,7+2,2
21,9
ао а2--
а1 а2=Шг+Пшп
18,7+2,5
21,2
а а2
а а2= Аоа1-(Аоа-а1а2)
57,6-(21,9+21,2)
14,5
Артқы бойдың мойын ойындысын құрастыру
Ао Ао1↑
Ао А01=0,5
0,5
Ао1Ао2--
Ао1 Ао2=0,5
0,5
Ао2 А2↓
Ао2 А2=Сш3+Пшс
20,33+1,0
8,2
А2 А1↓
А2 А1=Ао2А2\3
8,23
2,7
Артқы бойдың иық сызығын кұрастыру
А2 П
А2 П=Шп
15,0
Т1 П
Т1 П=ВпкII+ПдтсII+0,5Пдп
49,4+1,0+0,5
52,9
Алдыңғы бой иық сызығын құрастыру
Г3 Г6--
Г3 Г6=0,5Г3Г2+1,0
0,5*21,2+10
11,6
Г6 Г7↑
Г6 Г7=Пспр
4
4
Г8 Г81↑
Г8 Г81=0,25Шг
0,25*37,4
9,34
А3 А4--
А3 А4=Ао2А2+2,0
8,2+2,0
10,2
Т60 Т6↓
Т60 Т6=1,0
1,0
Т6 А41↑
Т6 А41=ДтпII+05Т60Т6+Пдтп
47,2+05*1,0+1,5
49,2
А41 А5↓
А41 А5=0,45Сш
0,45*20,3
9,1
А41 П5
А41П5=Шп
15,0
15,0
Т8 П5
Т8 П5=ВпкII+0,5Т6Т60+Пдтп
49,4+0,5*1,0+0,5*5
53,9
Г2 П6↑
Г2П6=0,25Г2Г4+0,5
0,25*25+0,5
6,7
Артқы бойдың орта сызығын құрастыру
Т1 Т11--
Т1Т11=0,8...1,3
1,0
Т1 Т12--
Т1Т12=Т1Т112
0,5
А Н1↓
АН1=Ди+пдтсII
75,0+1,0
76,0
Артқы бойдың қолтық ойығын құрастыру
ПП1 иық сызығы бойша
↑
ПП1=0,7...1,2
0,7
П1Г11↑
П1Г11=0,7...1,0
0,7
Г1П3
Г1П3=0,5ПгГ1+1,5
0,5*26,5+15
12,8
Г1 1--
Г1 1=0,25Шпр-0,3...0,7
0,25*14,5-0,3
3,6
Г1Г4↑
Г1Г4=0,5*Шпр
0,5*14,5
7,25
Г1Г10--
Г1Г10=0,5
0,5
Т10Т9--
Т10Т9=1,5...2,0
1,5
Б1Б4--
Б1Б4=Т11Т9+0,5...1,5
18,5
Н1Н5
Н1Н5=Т11Т9+0,5...15
18,5
Алдыңғы бойдың қолтық ойығын безендіру
Г2 2
Г22=0,25+Шпр-1,2...1,5
2,6
3 - 4 ↓
3-4=0,5...1,0
0,6
Алдыңғы бойдың етек сызығын құрастыру
Т8 Н3 --
Т8 Н3 =ТН+0,5...1,5
27,5
Бүйір бүкпесі
∑В
4,0
Ерлерге арналған иықты бұйымының екі тігісті жеңін
құрастыру үшін есеп
4-кесте
Конструктив
Учаске
Есеп формуласы
Есеп
Қор-тын-ды, см
Алдын ала есеп
Дпр
Иықты бұйым сызбасынан өлшенеді
54,2
Ппос
Ппос=Дпр*Н
54,0*0,007
3,8
Док
Док=Дпр+Ппос
54,0+1,5
55,5
Шрук
Шрук=Оп+Поп
29,1+1,5
30,6
Вок
Вок=Док1,51-0,5*Шрук
55,51,51-0,5*30,6
21,4
Шрук
0,5*Шрук
0,5*30,6
15,3
Базистық торды құрастыру
О1О2 ↓
О1О2=Вок=21,4
21,4
О2О3=
О2О4
О2О3=О2О4=Шрук.вгот.виде2
15,32
7,6
О3М↓
О3М=Др-1,5...20,
60,0-15
58,5
О3Л ↓
О3Л=О3М2+5,0
34,5
М1М2 ↓
М1М2=1,5...2,0
1,5
ММ3 --
ММ3=Шрук.внизу=14,5
12,5
Л2Л3 --
Л2Л3=0,5...1,0
1,0
Окат сызығының контурын құрастыру
О2О5 --
О2О5=(0203-2.0)2
2,8
О2О6 --
О2О6=02042
3,8
О1О7 ↑
О1О7=(Вок-Пвок)2
10,1
РпР1 --
РпР1=0,5Шпр
Шпр - иықты бұйым сызбасынан өлшеу
0,5*14,4
7,2
РлР2--
РлР2=РлР1
12,3
1 - 2
1 - 2 =0,2...0,4
0,4
3 - 4
3 - 4 =1,5...2,0
1,8
Алдыңғы аударылым сызығын құрастыру
ЛЛ1--
ЛЛ1=0,7...1,5
1,0
РпР5=
РпР5 --
РпР5=РпР5=2,5...3,0
2,5
Л1Л4=
Л1Л5 --
Л1Л4=Л1Л5=РпР5
2,5
ММ4=ММ5
ММ4=ММ5= РпР5
2,5
Шыңтақ аударылылым сызығын құрастыру
РлР9=
РлР10 --
РлР9=РлР10=1,0...3,0
2,0
Л3Л6=Л3Л7 --
Л3Л6=Л3Л7=0,5...1,0
1,0
М3М8
М3М8=8,0...9,0
8,0
М3М13
М3М13=модель бойынша
1,5
Тік жаға конструкция сызбасын құрастыру
үшін есеп
ОВ=3,0...5,0
АО=Сш=18,3
АА1=2,0...3,0
ОО1=АО\3
А1А2=О1-1
А2А3 =ОВ
О1О2 =ОВ
1.4 Модельдік ерекшеліктер.
Ерлер пальтосының алдыңғы бөлігіндегі модельдік ерекшеліктері:
- Алдыңғы бой екі бөліктен тұрады.
-Алдыңғы бойында былғарыдан пішілген ұштары бастырылған жапырақшалы қалтамен өнделген.
-Пальтоның түймелігі алдыңғы бойда ортасында орналасқан.
-Иық тұсы жасанды былғарымен өделген погондармен безендірілген.
-Мойын ойындысы негізгі матадан пішілген тік жағамен өнделген.
Ерлер пальтосының артқы бөлігіндегі модельдік ерекшеліктері:
-Артқы бой екі бөліктен тұрады.
-Артқы бойдың бел тұсында жасанды былғарымен безендірілген қондырмасы бар
Ерлер пальтосының жеңінің модельдік ерекшеліктері:
-Жеңі екітігісті қондырма .
-Жеңнің ұшы жасанды былғарымен өнделген патамен безендірілген.
-Погонның бекітілген ұшы түймемен безендірілген.
-Жең ұшы шынтақ тігісі бойында бір түймемен безендірілген.
1.5 Лекалоларды дайындау
Киім тігу үшін алдымен конструкция детальдарын дайын үлгілерін, яғни леколаларын әзірлеу қажет. Дайын лекалолардығы үш түрін белгілейді:
1)Негізгі бөлшектер леколасының қима үлгісінде негізгі құрастыру сызықтарының орналасуы белгіленеді: бел, кеуде, мықын, жартылай қауысу, сондай-ақ бүкпелер және қалталардың орналасуы және т.б. Қисық сызықтары бойынша жинақтау кертпелерінің орналасу орнын белгілейді. Тігістің мөлшері 40см - ден артық болған жағдайда жинақтау кертпелері жоғарғы және тқменгі қиықтардан 10см арақашықтықта қойылады. Негізгі бөлшектердің қима үлгілері ішкі контур сызықтарымен қиылады және қиықтарды біріктіру жолымен олардың кедесетіндерін, қиықтар ұзындығындағы кертпелер орналасуының технологиялық өңдеу мөлшерін тексереді. Сызба конструкциясына өзгерістер енгізіді.
2)Туынды лекало-тігін бұйымдарының негізгі бөлшектерінің негізінде жасалатын бөлшектер.Оларға төменде көрсетілгендер жатады:
негігі матадан жасалатын - өңірасты, жаға, гульфик, откоск, белдік, қақпақша, әдіптер және т.б.
астарлық матадан жасалатын-алдыңғы бой, артқы бой, жеңнің астыңғы және үстіңгі бөліктері, шалбардыңалдыңғы жартысы, қалта қақпақшалары және т.б.
қатырмалайтын іштік матадан жасалатын-пиджактың,жакеттің,пальто ның,жилеттің алдыңғы бойы,иық тұсындағы іштіктің қосымша қабаты, жарманың іштігі, жең аузы және бұйым етегінің іштігі, қолтық ойындысы мен мойын ойындысының іштігі, жең түбінің іштігі, жағаның іштігі, қақпақшалардың іштігі және т.б.
3)Қосымша лекалолар-бұйымды тігу процесінде қолданылатын лекалалар.Олар сырып тігу, бастыра тігу, қосымша сызықтарын, қалта орналасуын, қиық сызықарын және т.б. белгілеуге арналған.
Оригинал леколалар: базалық өлшемдерге киім модельінің үлгісіне толық сай келетін және олардың конструкция бөліктерін сызбасын көшіріп, әр детальдың қиығы керекті техникалық қосымша қосып орналасуға арналған.
Техникалық қосымшалар:
-тігіске қосымша
-көмкермеге қосымша
-сетінеуішке қосымша
-бүгілуге қосымша
-түзетуге қосымша
-бұйымды құрастыруға қосымша
Эталон:толық ұсынған және тігін киімдерінің этолон леколаларын дайындап, жұмыстық леколалардың дәлдігі және сапасын тексеруге арналған барлық өлшемдермен бой биіктігін көбейту жолымен аригинол леколалар бойынша алынған лекалалар. Олар бұйымды тігкге дайындауға және жұмыстық леколаларды тексеруге арналған .
Жұмыстық лекалаларды өндіріс үшін тағайындайды. Лекалаларды матаға жайып олардың суретін салуға және трафареттер дайындауға пішімінің сапасын тексеруге арналған лекалалар. Негізгі лекалаларға конструкция бөліктерін негізгі матадан дайындаған лекалаларды жатқызады:алдыңғыбой,артқы бой,жеңдер.
Шалбардың алдыңғы және артқы бөліктері, белдемшенің бөліктері.
Базалық конструкция лекалаларын қолдана отырып және тапсырыс бойынша дайын киім лекалаларды технологиясына қосымшасын дайындайды. Бұл қосымшаларды тұтынушының дене құрлысына және модельдің түріне байланысты және адамның модельіне негізгі дайын лекалоларын әзірлеп анық енгізгенімен кейін қосады.
Туынды лекало-негізгі лекалолар базасында алынған лекалалар. Оларға сыртқы матасынын дайындалған бөліктердің лекалоларын жатқызады. Өңір асты, үстіңгі, астыңғы жаға, гульфик белдіктері және киім астарынан астар аралық маталарынан дайындалатын бөліктер.
Көмекші лекалолар - қалталардың әр-түрлі ұсақ бөлшектердің түме тесіктерімен, түйменің орналасқан жерін белгілеуге арналған лекалолар.
Лекалоларды дайындау - дайын лекалоларды жұқа картоннан қолданылады. Картон қалыңдығы 0,2-1,62мм болады. Әр-бір лекалода белгіленетін деректер.
1.Лекалолардың атауы,
2.Бұйым атауы,
3.Модельдік рет саны,
4.Дайын лекаланың қызметі,
5.Детальдың атауы,
6.Өлшемі,бойы,
7.Детальдар саны,
8.Желі жіп бағыты,
9.Желі жібінің бағытынан ауытқуы.
Лекалолар градациясы
Бір өлшемдегі және бойдағы бұйым конструкциясын жасау-жеткілікті қажет ететін және ұзақ жасалатын процесс. Осыған орай әдетте лекало конструкциясын және комплектісін бір бойға жасайды. Басқа өлшеулі және бойлы бөлшектер леколасын орташа есеппен алынған өлшем және бой леколасының сызықтарының пропорционалды үлкету немесе кішірейту жолымен жасайды,яғни лекало градациясының көмегімен алынады.
Градация немесе техникалық көбейту деп белгілі тәртіп бойынша киімдер бөлшектерінің негізгі өлшем-бойын үлкейту немесе кішірейту арқылы киім бөлшектерінің ұсынылатын өлшем мен бой құрастыру сызықтарының ұқсас бейнелер қатарын алу процесін атайды.
Градацияның белгілі үш тәсілі бар:
-топтау тәсілі;
-сәулелі тәсілі;
-пропорционалды-есептеу тәсілі;
Бірінші торлау тәсілі бойынша бөлшектер лекалосының екі комплектісі дайындалады және аттас лекалоларды бір немесе екі сызық бойынша қосады. Содан кейін аттас құрастыру нүктелерін тура сызықтармен қосады және алынған кесінділерді аралық өлшемдер санына бөледі.
Сонымен, аралық өлшемдер құрастыру нүктелерін, сондай-ақ өлшемнен өлшемге өсуін алады. Сәйкес келетін нүктелерді қоса отырып аралық өлшемдер лекалоларының контурын алады. Көбінесе осы тәсіл күрделі модельді киім бөлшектерінің лекалоларын градациялау үшін пайдаланылады.
Екінші-сәулелік тәсіл,конструкцияның белгілі бір нүктесінен негізгі құрастыру нүктесінен тура сызықтар - сәулелер арқылы жүргізіледі. Бастапқы бөлшек контурынан осы сәуле арқылы өсу қалдырларды және бөлшектің қажетті өлшемінің контурлары сызылады. Көбінесе сәулелі тәсіл бас киімдер бөлшектерінің лекалоларын градациялауда қолданылады, яғни осы тәсіл дұрыс геометриялық пішінге келтіре бөлшектеуге аса дәл келеді.
Үшінші - пропорционалдық-есептік тәсіл, өнер кәспте аса көп қолданылады. Әр-бәр бөлшекке оның конструкциясына байланысты негізгі бастапқы сызықтар таңдалады. Бөлшектердің құрастыру нүктелері негізгісіне параллель белгілі бір вертикаль бойынша өсуге және горизонталь бойынша өсуге лайықты сиыстырылады. Өсу белгілерінің өзгешелігін еспке ала отырып, есептелуімен градацияның бастапқы сызықтарынан құрастыру нүктелерінің орналасуына сәйкес белгіленеді. Басында градация лекало өлшемі бойынша содан соң әр өлшем бойы бойынша градацияланады.
Бүгінгі таңда лекало градациясы осы процесті орындаудағы еңбек қиындылығын жеңілдету үшін ЭЕМ көмегімен іске асырылады.
1.6 Лекалолардың спецификациясы
5-кесте
№
Детальдардың атауы
Детальдың саны
Түсініктеме
лекалода
пішімде
Негізгі мата
1
Алдынғы бой
1
2
2
Артқы бой
1
2
-
3
Қалта әдібі
1
4
-
4
Үстінгі жең
1
2
-
5
Астыңғы жең
1
2
-
6
Жаға
1
2
-
Жасанды былғары
7
Артқы бойдың қондырмасы
1
1
бүктеуде
8
Жапырақша
1
2
бүктеуде
9
Погон
1
4
10
Пата
1
4
Астарлық мата
-
11
Алдыңғы бой
1
2
-
12
Артқы бой
1
2
-
14
Қалта астары
2
4
-
Астараралық мата
бүктеуде
12
Артқы бой
1
2
-
13
Алдынғы бой
1
2
-
15
Артқы бойдың етегі
1
2
-
16
Жеңнің ұшы
1
2
-
17
Қалта әдібі
1
4
-
18
Қалта жапырақшасы
1
2
-
1.7 Бұйымды пішу және өңдеуге дайындық
Пішім сапасын жақсарту үшін бұйымдарды пішу кезінде бірнеше ережелерді сақтау қажет.
Бұйымның барлық бөліктерін пішу кезінде матаның суретін, түгін, негізгі жіптің ұзындық бағытын немесе тоқыма матасының ілмек қатарын, бөліктердің ұзындық бағтынан тыс ауытқуларын, мүмкіндігінше қоспаларын ескеру керек.
Бұйым бөліктерін түгі бар маталарда немесе әр түрлі рең беретін кезде бір бағытта пішеді.
Шибарқыт, барқыт, тұқаба тектес түкті маталарда түгі төменінен жоғары бағытында болуы қажет.
Сапасы анық көрсетілген байка,күдері, драп және шұға тектес түкті маталарда, түгін жоғарыдан төмен қарата орналастырады.
Бағыты айқындалмаған басылған тұқаба тектес маталарда түгін төменінен жоғары немесе жоғарыдан төмен орналастыруға болады.
Жолақты немесе тор маталардан бөліктерді пішу кезінде қиыстырып келтіру үшін қосымшаларды қарастырады;
Алдыңғы бойда өңір шетімен
Өңір астарында - лацканның сыртқы шетімен;
Артқы бойда - ортаңғы қиығымен
Қақпақшаларда, жапсырмалы қалталарды, жапырақшаларда, жағаларда - жоғарғы
және төмеңгі қиықтармен;
Артқы және алдыңғы бойлардың иініштерінде - қатармалар немесе бүкпелерге дейін.
Жолақты маталардан бұйым пішу кезінде келесі талаптарды сақтау керек;
Егер артқы бой екі бөліктен тұрса, ... жалғасы
Кіріспе
Қазіргі заман адамдарының киім-кешекке деген сұранымын толық қанағаттандыру мақсатында тұрмыс қызметінің тігін саласы мен тігін өнер кәсібі алдына тапсырысты орындау сапасын жақсартып, тұрмыстық қызмет көрсету мен өнімдерді шығару көлемін ұлғайту және олардың сапасын арттыру міндеттері қойылды.
Жоғары сапалы тігін өнімдерін шығаруды арттыру жұмыс істеп тұрған кәсіп орындарын техникалық қайта жарақтандыруға және қайта құру негізінде еңбек өнімділігін арттыруға, жаңа жабдықтар мен кіші механизация құралдарын енгізуге, киім дайындаудың прогресті технаологиясын қолдануға, сапасын басқаруды да ұйымдастыруға байланысты.
Қойылған міндеттерді кәсіптік - техникалық білім беру жүйесінде даярланатын кадырлардың тұрақты қосылуынсыз шешу мүмкін емес.
Киімдер жалпы қорғау қызметтерін жасайды және оған қосымша болып келеді. Киім бірігіп комплект ансамбльдерді құрайды.
Бұйымдардың сапасы едәуір жақсаруы, олардың техникалық және эстетикалық деңгейі, пайдалануға шыдамдылығы артуы тиіс. Тігін бұйымдарын модельдеумен конструкциялауды айтарлықтай жақсарту қажет. Еңбек процестерін кеңірек ендіруге көпшілікке арналған жоғары сапалы, сәнді және әсем киімдер түрлерін шығаруда тасқынды менюлар жасаған жөн.
Киім дегеніміз- оның өзі адам денесін мүшелеп немесе тұтастай бүркеп тұратын жабындылар жиынтығы. Сонау ерте заманан қазіргі күндерге дейін киім адамның тұрақты серігі болып келеді. Денеге киімді қонымды ету әдістері ұдайы жетілдіріп, қолмен істейтін жұмыс қысқара береді.
Мата кесінділері денені тек бүркеп қана қоймай, қатарларын әдемілеп, баулар мен арқылы денеге қонымды бола түсті. Мұндай киімді көбінесе қарапайым, үнемді пайдалануға ыңғайлы да сенімді келеді. Киімге әлеуметтік-эканомикалық талаптар мынадай түрлерге бөлінеді; өнеркәсіптік, эстетикалық, гегиеналық және сапалық. Әлеуметтік-эканомикалық талаптар мұның өзі қоғамдық сұранымдардың құрылымы туралы, яғни қоғамға қандай бұйымның қажеттілігі туралы, оларға деген сұраным көппе, жаңа бұйым өңдіру мен тұтыну қосымша қандай әлеуметтік тиімділікке жеткізе алатындығы туралы информация.
Киімге қойылатын эстетикалық талаптар бұйымның сәндеп өңделуіне, тігілуіне, мата түрлерінің әдемілігіне, түсіне сай келуіне негізделген.
Матадан тігілген бұйымдарды сәндеу техналогиясына бірнеше жұмыстар кіреді; бұйымдарды модельдеу және конструкциялау, леколаларды дайындау, матаны пішуге дайындау және оны пішу бұйымдардың бөліктерін өңдеу және сол бөліктерді қосу, ылғалды-жылулық өңдеу жұмыстары және бұйымдарды әсемдеу. Бұйымдардың бөліктерін өңдеу және бір-бірімен қосу үшін, қолмен және машинамен жұмыстар жүргізіледі.
Киімді пайдалану талаптары киюге ыңғайлы және пайдалануға төзімді болуды қамтамасыз етеді. Киюге ыңғайлылығы адамның еркін қозғалып, тыныстануына, киімнің оңай шешілуіне, ал пайдалануға төзімділігі тастағанға немесе әбден тозғанға дейін киюге төтеп беретіндікке байланысты болады.
АРНАЙЫ БӨЛІМ
1.1 Бұйымның сипаттамасы және оның қолданылу
Ерлерге арналған маусымаралық пальто, күнделікті киюге арналған. Пальто бір өнірлі болып, өңірінің төменгі жағы бір қалыпты қисық сызықпен безендірілген болып келеді. Бес түймеге түймеленген. Бұйымның алдынғы бойында былғарыдан пішілген ұштары бастырылған жапырақшалы қалтамен өнделген. Артқы бой ортанғы тігісі етекке дейін, ал бел тұсында жасанды былғарыдан пішілген қондырмамен өнделген. Жеңі екі тігісті қондырмалы болып келеді. Жең ұшы жасанды былғарыдан өнделген патамен безендірілген. Бұйым тік жағадан тұрады. Бұйымның иық тұсында сәндік ретінде жасанды былғарыдан погон тігілген.
Ұсынылған өлшемдер 48-50.
1.2 Модельді таңдау негізі
Киім кенінен қолданылатын маңызды заттардың бірі болып табылады, ал оны модельдеу жобалау жұмыстарының маңызды түрлерінің бірі.
Киімді модельдеу киім модельдерін жосаудың өзіндік творчестволық процесі болып табылады.
Модельдеу кезінде сондай - ақ тігін кәсіпорындарының технологиялық және экономикалық мүмкіндіктер ескеріледі.
Киімді модельдеудің қалыптасуы мен даму процесінде модельдерді мода журналдары арқылы жариялау ерекше мәнге ие болады.
Ер адамдардың сыртқы иықты киімдерінің бірі - пальто. Пальто маусымаралық және қыстық болып бөлінеді. Пішілуі тізеден жоғары немесе тәмен болады. Ал алдыңғы бойын конструкциялық әдістерімен өзгертуге болады. Артқы бойдың ортанғы сызығы тік немесе бел тұсына қарай аздап қынама қылып құрастырылады. Пальтоны бұрынғы заманда әскери форма ретінде санаған. 18 ғасырда пальто сән әлеміне шықты. Бай ақсүйектердің арасында танымал киім ретінде саналды.
Шинель-мемлекттік қызметті өтеуші ер-азаматтардың мундирлеу элементі. Шинель-термині 17 ғасырдың екінші жартысында қолданысқа кіріп, көбінесе қысқы әскери шараларда киілді. Шинель-артқы бойы бүктеулі хлястикпен ұсталып тұратын формалық пальто. Бұл уакытқа дейін пішімі жағынан ұқсас киімді кафтан деп атаған. Одан кейінгі маусымдардағы сәнге кірген пальто, Дүние жүзілік соғыстан кейін пайда болып-Тренч немесе Тренчкот деген атқа ие болды.
Пальтолық маталардың ең көп таралған түрі-шұға матасы. Шұға матасын-табиғи жүннен әзірлеп, кейде қосымша қасиеттермен толықтыру үшін (қаттылық, антистатикалық эффект т.б) синтетикалық талшықтар қосады. Шұға - қалың, ауыр және тығыз материал.
1.3 Базалық негізді таңдау.
Дененің өлшемдері өлшеушінің жағдайына байланысты елеулі түрде өзгеруі мүмкін.Сондықтан барлық өлшемдер белгілі бір қатаң қалыпта жүргізілуі тиіс:өлшеу жүргізілетін адам дағдылы келбетін сақтап,емін-еркін,тік тұруы тиіс.
Өлшеу кезінде дене жағдайына қарай мықымына дәлме-дәл, тұрақты жүйесін алу үшін бөкседен жоғарылау кіндік тұстан баумен немесе жұқа резинамен буып қояды.Бау қатаң түрде көлбеу тұруы керек.
Өлшер алдында ассиметриясын анықтау мақсатымен денені қарап шығады.Ол алынған соң өңір оң жағынан да өлшенеді. Қалған жағдайда тек оң жағынан өлшенеді.
Типтік денелер стандарттарындағы өлшем белгілері дененің статикалық (қозғалмайтын )жағдайы үшін келтіреді. Қозғалғанда дене өлшемдері мен формасы өзгереді, сондықтан киімді конструкциялау кезінде басқадай өлшемдерді де білудің зор маңызы бар. Олар тек адам денесіне киімнің жақсы қонуын ғана емес, сонымен бірге серпінділікте, былайша айтқанда қозғалыстардың орындалуы негізінде оның ыңғайлығын да қамтамасыз етеді.
Қосымша-киім детальдарының чертёжін алу үшін (адам денесінің сыртқы бетінің чертёж-жазуына емес) дене өлшемдеріне үстемелеп қосылатын шама қосымша бірнеше бөліктен құралады: олардың негізгілері пакеттің толықтығына, дене динамикасына, форма жасауға және әсемдікке сәл-пәл мүмкіндігі бар болып табылады.
Жалғыз және қос қабаты киім үшін(көйлек-көншектер)қосымша есепке алынбайды, өйткені киімнің осы түрлері тігілетін материалдар мейлінше жұқа болады да, киімнің сыртқы өлшемдері іс жүзінде бірыңғай келеді.Ол тек үш және төрт қабатты(жәкеттер,көйлек-пальто,т.т. )киімдерге ғана арналған. Қозғалыс еркіндігінің қосымшасы статистикадағы өлшемдер мен салыстырмалы түрдегі динамикалы дене өлшемдері өзгерістерінен, киім конструкциясы мен оның материалдарынан туындайтындығынан көрінеді. Киімнің көлденең өлшемдеріне арналған қосылыстар еркіндігінің қосымшасы бәрінен бұрын динамикада өзгеріп отыратын дене өлшеміне көздейді.
Адамның ондай өлшеміне кеуде орамы алынады. Тұрмысқа киетін киім үшін бұл қосымша кеудені кере кең тыныс алған кездегі кеуде орамы өзгерістерінен туындата отырып анықталады. Қосымшаны анықтау кезінде дене өлшемдерінің өзгерісі туралы деректер адам денесі тарапынан(материал неғұрлым көбірек болса,қосымша соғырлым аз болады)болатын күштер әсерінен киім материалының созылу қабілетімен байланыстырылуы тиіс.Сонымен бірге киімнің,дененің бірер учаскісінен бірен-саран ауысып отыратыны осындай сәтте өлшемдердің арта түсетінін есте тұруы керек. Жоғарыда аталған факторлар динамика қосымшасын біршама азайтуға мүмкіндік береді. Зерттеулер нәтежиесінде көйлек қозғалысының еркіндігінің тиімді қосымшалары белгіленеді. Олар 3 сантиметрден 6 сантиметрге дейін ауытқиды.
Қосымшалар 2 топқа бөлінеді: Конструкциялық қосымшалар және техникалық қосымшалар.
Конструкциялық қосымшалар адам денесін үш негізгі конструктивті жүйеге беріледі.
а) кеуде орамы Пг
в) бел жүйесіне Пт
с) бөксе жүйесі Пб
Техникалық қосымшалар-қалған кез-келген конструктивті бөлігіне,өлшеміне сәйкес беріледі.
Қосымшаларды учаскелерге үлестіру ойық тереңдігін ескере отырып жүргізілуі тиіс. Ол неғұрлым үлкен болса соғұрлым аз және артқы бойлықтан кеңдігінің қосымшасы соғұрлым үлкен болуы тиіс. Белге дейін жеткізе ойған кезде ойық кеңдігінің қосымшасы нөлге тең болуы тиіс.
Қосымшаларды іріктеу үлестіру - күрделі де жауапты проблема. Жобаланатын бұйымды қажетті қасиеттерге бөлу үшін конструкциялаудан бурын қосымшаларды үлестірудің мүмкін вариантарына талдау жасап, аталмыш мақсатқа жетуге шын мәнінде мүмкіндік беретін неғұрлым икемдісін таңдап алуы керек. Сәндік қосымшалар(декарлық қосымша)құрастырушылар, бүрмелер, жебіреуіктер және тағы басқа салатын детальдардың кеңдігіне де, ұзындығына да беріледі. Қосымша модаға материалға, сәндік элементтердің санына (бүрмелер, сәндік тігістер тағы басқаларға) байланысты. Чертеждерді құрастырған кезде бұл қосымшалар есептеулерге қатыстырылмайды. Олар конструкциялық модельдеу кезінде пайдалынылады.
Негізгі өлшемдер
1-кесте
Өлшемдердің
белгілеуі
Өлшем бірліктерінің атауы
Өлшемдер мөлшері, см
Р
Бой биіктігі
170,0
Сш
Мойынның жартылай айналымы
20,35
СгI
Бірінші кеуде айналымы
48,85
СгII
Екінші кеуде айналымы
49,35
СгIII
Үшінші кеуде айналымы
46,0
Ст
Жартылай бел айналымы
40,0
Сб
Жартылай мықын айналымы
50,2
Шг
Артқы бойдың ені
18,7
ДтсII
Артқы бойдың белге дейін ұзындығы
49,3
ДтпII
Алдыңғы бойдың белге дейін ұзындығы
47,2
Шс
Артқы бойдың ені
19,7
Шп
Иықтың ені
15,0
Др
Женнің ұзындығы
60,0
Оп
Иық орамы
29,1
ВпрзII
Жауырын биіктігі
24,3
Ди
Бұйым ұзындығы
75,0
ВпкII
Арқаның белге дейінгі қиғаш ұзындығы
49,4
Озап
Білезік айналымы
17,2
Қосымшалар
2-кесте
Қосымшалардың
белгілеуі
Қосымшалардың атауы
Қосымшалар,
мөлшері,см
Пг
Кеуде сызығына қосымша
10,5
Пт
Бел сызығына қосымша
3,5
Пб
Мықын сызығына қосымша
7,5
Пспр
Қолтық ойығына еркіндігіне қосымша
3,0
Пдтс
Арқаның белге дейінгі ұзындығына қосымша
1,0
Пдтп
Кеуденің белге дейінгі ұзындығына қосымша
1,5
Пвгс
Арқаның мойын ойындысының биіктігіне қосымша
0,3
Пшгс
Арқаның мойын ойындысының еніне қосымша
1,5
Поп
Иық орамына қосымша
1,5
Пшс
Арқа еніне қосымша
2,2
Пшп
Кеуде еніне қосымша
2,5
Ппл
Иық қалындатпасының қалындығына қосымша
2,0
Пуп
Қолтық ойығының ұзартылуына қосымша
5,0
Ерлерге арналған пальто бұйымының конструкциясын
құрастыру
3-кесте
Конструктив
учаске
Есеп формуласы
Есеп
Қор-
тын-
ды, с м
Базистық торды құрастыру
Ао Г↓
АоГ=ВпрзII+Пспр+0,5*Пдтс
24,3+4+0,5*1,0
28,8
Ау У↓
АуУ=0,5*АоГ+2,0
0,5*29,8+2
16,9
Ао Т↓
АоТ=ДтсII +ПдтсII
49,3+1,0
50,3
ТБ↓
0,5*ДтсII - 5
0,5*49,3-5
18,7
ТТ1--
ТТ1=2,0...1
2,0
А1 а--
Ао а1= Сг+Пг+Г2
46,0+10,5+1,0
57,5
Ао а--
Ао а=Шс+Пшс
19,7+2,2
21,9
ао а2--
а1 а2=Шг+Пшп
18,7+2,5
21,2
а а2
а а2= Аоа1-(Аоа-а1а2)
57,6-(21,9+21,2)
14,5
Артқы бойдың мойын ойындысын құрастыру
Ао Ао1↑
Ао А01=0,5
0,5
Ао1Ао2--
Ао1 Ао2=0,5
0,5
Ао2 А2↓
Ао2 А2=Сш3+Пшс
20,33+1,0
8,2
А2 А1↓
А2 А1=Ао2А2\3
8,23
2,7
Артқы бойдың иық сызығын кұрастыру
А2 П
А2 П=Шп
15,0
Т1 П
Т1 П=ВпкII+ПдтсII+0,5Пдп
49,4+1,0+0,5
52,9
Алдыңғы бой иық сызығын құрастыру
Г3 Г6--
Г3 Г6=0,5Г3Г2+1,0
0,5*21,2+10
11,6
Г6 Г7↑
Г6 Г7=Пспр
4
4
Г8 Г81↑
Г8 Г81=0,25Шг
0,25*37,4
9,34
А3 А4--
А3 А4=Ао2А2+2,0
8,2+2,0
10,2
Т60 Т6↓
Т60 Т6=1,0
1,0
Т6 А41↑
Т6 А41=ДтпII+05Т60Т6+Пдтп
47,2+05*1,0+1,5
49,2
А41 А5↓
А41 А5=0,45Сш
0,45*20,3
9,1
А41 П5
А41П5=Шп
15,0
15,0
Т8 П5
Т8 П5=ВпкII+0,5Т6Т60+Пдтп
49,4+0,5*1,0+0,5*5
53,9
Г2 П6↑
Г2П6=0,25Г2Г4+0,5
0,25*25+0,5
6,7
Артқы бойдың орта сызығын құрастыру
Т1 Т11--
Т1Т11=0,8...1,3
1,0
Т1 Т12--
Т1Т12=Т1Т112
0,5
А Н1↓
АН1=Ди+пдтсII
75,0+1,0
76,0
Артқы бойдың қолтық ойығын құрастыру
ПП1 иық сызығы бойша
↑
ПП1=0,7...1,2
0,7
П1Г11↑
П1Г11=0,7...1,0
0,7
Г1П3
Г1П3=0,5ПгГ1+1,5
0,5*26,5+15
12,8
Г1 1--
Г1 1=0,25Шпр-0,3...0,7
0,25*14,5-0,3
3,6
Г1Г4↑
Г1Г4=0,5*Шпр
0,5*14,5
7,25
Г1Г10--
Г1Г10=0,5
0,5
Т10Т9--
Т10Т9=1,5...2,0
1,5
Б1Б4--
Б1Б4=Т11Т9+0,5...1,5
18,5
Н1Н5
Н1Н5=Т11Т9+0,5...15
18,5
Алдыңғы бойдың қолтық ойығын безендіру
Г2 2
Г22=0,25+Шпр-1,2...1,5
2,6
3 - 4 ↓
3-4=0,5...1,0
0,6
Алдыңғы бойдың етек сызығын құрастыру
Т8 Н3 --
Т8 Н3 =ТН+0,5...1,5
27,5
Бүйір бүкпесі
∑В
4,0
Ерлерге арналған иықты бұйымының екі тігісті жеңін
құрастыру үшін есеп
4-кесте
Конструктив
Учаске
Есеп формуласы
Есеп
Қор-тын-ды, см
Алдын ала есеп
Дпр
Иықты бұйым сызбасынан өлшенеді
54,2
Ппос
Ппос=Дпр*Н
54,0*0,007
3,8
Док
Док=Дпр+Ппос
54,0+1,5
55,5
Шрук
Шрук=Оп+Поп
29,1+1,5
30,6
Вок
Вок=Док1,51-0,5*Шрук
55,51,51-0,5*30,6
21,4
Шрук
0,5*Шрук
0,5*30,6
15,3
Базистық торды құрастыру
О1О2 ↓
О1О2=Вок=21,4
21,4
О2О3=
О2О4
О2О3=О2О4=Шрук.вгот.виде2
15,32
7,6
О3М↓
О3М=Др-1,5...20,
60,0-15
58,5
О3Л ↓
О3Л=О3М2+5,0
34,5
М1М2 ↓
М1М2=1,5...2,0
1,5
ММ3 --
ММ3=Шрук.внизу=14,5
12,5
Л2Л3 --
Л2Л3=0,5...1,0
1,0
Окат сызығының контурын құрастыру
О2О5 --
О2О5=(0203-2.0)2
2,8
О2О6 --
О2О6=02042
3,8
О1О7 ↑
О1О7=(Вок-Пвок)2
10,1
РпР1 --
РпР1=0,5Шпр
Шпр - иықты бұйым сызбасынан өлшеу
0,5*14,4
7,2
РлР2--
РлР2=РлР1
12,3
1 - 2
1 - 2 =0,2...0,4
0,4
3 - 4
3 - 4 =1,5...2,0
1,8
Алдыңғы аударылым сызығын құрастыру
ЛЛ1--
ЛЛ1=0,7...1,5
1,0
РпР5=
РпР5 --
РпР5=РпР5=2,5...3,0
2,5
Л1Л4=
Л1Л5 --
Л1Л4=Л1Л5=РпР5
2,5
ММ4=ММ5
ММ4=ММ5= РпР5
2,5
Шыңтақ аударылылым сызығын құрастыру
РлР9=
РлР10 --
РлР9=РлР10=1,0...3,0
2,0
Л3Л6=Л3Л7 --
Л3Л6=Л3Л7=0,5...1,0
1,0
М3М8
М3М8=8,0...9,0
8,0
М3М13
М3М13=модель бойынша
1,5
Тік жаға конструкция сызбасын құрастыру
үшін есеп
ОВ=3,0...5,0
АО=Сш=18,3
АА1=2,0...3,0
ОО1=АО\3
А1А2=О1-1
А2А3 =ОВ
О1О2 =ОВ
1.4 Модельдік ерекшеліктер.
Ерлер пальтосының алдыңғы бөлігіндегі модельдік ерекшеліктері:
- Алдыңғы бой екі бөліктен тұрады.
-Алдыңғы бойында былғарыдан пішілген ұштары бастырылған жапырақшалы қалтамен өнделген.
-Пальтоның түймелігі алдыңғы бойда ортасында орналасқан.
-Иық тұсы жасанды былғарымен өделген погондармен безендірілген.
-Мойын ойындысы негізгі матадан пішілген тік жағамен өнделген.
Ерлер пальтосының артқы бөлігіндегі модельдік ерекшеліктері:
-Артқы бой екі бөліктен тұрады.
-Артқы бойдың бел тұсында жасанды былғарымен безендірілген қондырмасы бар
Ерлер пальтосының жеңінің модельдік ерекшеліктері:
-Жеңі екітігісті қондырма .
-Жеңнің ұшы жасанды былғарымен өнделген патамен безендірілген.
-Погонның бекітілген ұшы түймемен безендірілген.
-Жең ұшы шынтақ тігісі бойында бір түймемен безендірілген.
1.5 Лекалоларды дайындау
Киім тігу үшін алдымен конструкция детальдарын дайын үлгілерін, яғни леколаларын әзірлеу қажет. Дайын лекалолардығы үш түрін белгілейді:
1)Негізгі бөлшектер леколасының қима үлгісінде негізгі құрастыру сызықтарының орналасуы белгіленеді: бел, кеуде, мықын, жартылай қауысу, сондай-ақ бүкпелер және қалталардың орналасуы және т.б. Қисық сызықтары бойынша жинақтау кертпелерінің орналасу орнын белгілейді. Тігістің мөлшері 40см - ден артық болған жағдайда жинақтау кертпелері жоғарғы және тқменгі қиықтардан 10см арақашықтықта қойылады. Негізгі бөлшектердің қима үлгілері ішкі контур сызықтарымен қиылады және қиықтарды біріктіру жолымен олардың кедесетіндерін, қиықтар ұзындығындағы кертпелер орналасуының технологиялық өңдеу мөлшерін тексереді. Сызба конструкциясына өзгерістер енгізіді.
2)Туынды лекало-тігін бұйымдарының негізгі бөлшектерінің негізінде жасалатын бөлшектер.Оларға төменде көрсетілгендер жатады:
негігі матадан жасалатын - өңірасты, жаға, гульфик, откоск, белдік, қақпақша, әдіптер және т.б.
астарлық матадан жасалатын-алдыңғы бой, артқы бой, жеңнің астыңғы және үстіңгі бөліктері, шалбардыңалдыңғы жартысы, қалта қақпақшалары және т.б.
қатырмалайтын іштік матадан жасалатын-пиджактың,жакеттің,пальто ның,жилеттің алдыңғы бойы,иық тұсындағы іштіктің қосымша қабаты, жарманың іштігі, жең аузы және бұйым етегінің іштігі, қолтық ойындысы мен мойын ойындысының іштігі, жең түбінің іштігі, жағаның іштігі, қақпақшалардың іштігі және т.б.
3)Қосымша лекалолар-бұйымды тігу процесінде қолданылатын лекалалар.Олар сырып тігу, бастыра тігу, қосымша сызықтарын, қалта орналасуын, қиық сызықарын және т.б. белгілеуге арналған.
Оригинал леколалар: базалық өлшемдерге киім модельінің үлгісіне толық сай келетін және олардың конструкция бөліктерін сызбасын көшіріп, әр детальдың қиығы керекті техникалық қосымша қосып орналасуға арналған.
Техникалық қосымшалар:
-тігіске қосымша
-көмкермеге қосымша
-сетінеуішке қосымша
-бүгілуге қосымша
-түзетуге қосымша
-бұйымды құрастыруға қосымша
Эталон:толық ұсынған және тігін киімдерінің этолон леколаларын дайындап, жұмыстық леколалардың дәлдігі және сапасын тексеруге арналған барлық өлшемдермен бой биіктігін көбейту жолымен аригинол леколалар бойынша алынған лекалалар. Олар бұйымды тігкге дайындауға және жұмыстық леколаларды тексеруге арналған .
Жұмыстық лекалаларды өндіріс үшін тағайындайды. Лекалаларды матаға жайып олардың суретін салуға және трафареттер дайындауға пішімінің сапасын тексеруге арналған лекалалар. Негізгі лекалаларға конструкция бөліктерін негізгі матадан дайындаған лекалаларды жатқызады:алдыңғыбой,артқы бой,жеңдер.
Шалбардың алдыңғы және артқы бөліктері, белдемшенің бөліктері.
Базалық конструкция лекалаларын қолдана отырып және тапсырыс бойынша дайын киім лекалаларды технологиясына қосымшасын дайындайды. Бұл қосымшаларды тұтынушының дене құрлысына және модельдің түріне байланысты және адамның модельіне негізгі дайын лекалоларын әзірлеп анық енгізгенімен кейін қосады.
Туынды лекало-негізгі лекалолар базасында алынған лекалалар. Оларға сыртқы матасынын дайындалған бөліктердің лекалоларын жатқызады. Өңір асты, үстіңгі, астыңғы жаға, гульфик белдіктері және киім астарынан астар аралық маталарынан дайындалатын бөліктер.
Көмекші лекалолар - қалталардың әр-түрлі ұсақ бөлшектердің түме тесіктерімен, түйменің орналасқан жерін белгілеуге арналған лекалолар.
Лекалоларды дайындау - дайын лекалоларды жұқа картоннан қолданылады. Картон қалыңдығы 0,2-1,62мм болады. Әр-бір лекалода белгіленетін деректер.
1.Лекалолардың атауы,
2.Бұйым атауы,
3.Модельдік рет саны,
4.Дайын лекаланың қызметі,
5.Детальдың атауы,
6.Өлшемі,бойы,
7.Детальдар саны,
8.Желі жіп бағыты,
9.Желі жібінің бағытынан ауытқуы.
Лекалолар градациясы
Бір өлшемдегі және бойдағы бұйым конструкциясын жасау-жеткілікті қажет ететін және ұзақ жасалатын процесс. Осыған орай әдетте лекало конструкциясын және комплектісін бір бойға жасайды. Басқа өлшеулі және бойлы бөлшектер леколасын орташа есеппен алынған өлшем және бой леколасының сызықтарының пропорционалды үлкету немесе кішірейту жолымен жасайды,яғни лекало градациясының көмегімен алынады.
Градация немесе техникалық көбейту деп белгілі тәртіп бойынша киімдер бөлшектерінің негізгі өлшем-бойын үлкейту немесе кішірейту арқылы киім бөлшектерінің ұсынылатын өлшем мен бой құрастыру сызықтарының ұқсас бейнелер қатарын алу процесін атайды.
Градацияның белгілі үш тәсілі бар:
-топтау тәсілі;
-сәулелі тәсілі;
-пропорционалды-есептеу тәсілі;
Бірінші торлау тәсілі бойынша бөлшектер лекалосының екі комплектісі дайындалады және аттас лекалоларды бір немесе екі сызық бойынша қосады. Содан кейін аттас құрастыру нүктелерін тура сызықтармен қосады және алынған кесінділерді аралық өлшемдер санына бөледі.
Сонымен, аралық өлшемдер құрастыру нүктелерін, сондай-ақ өлшемнен өлшемге өсуін алады. Сәйкес келетін нүктелерді қоса отырып аралық өлшемдер лекалоларының контурын алады. Көбінесе осы тәсіл күрделі модельді киім бөлшектерінің лекалоларын градациялау үшін пайдаланылады.
Екінші-сәулелік тәсіл,конструкцияның белгілі бір нүктесінен негізгі құрастыру нүктесінен тура сызықтар - сәулелер арқылы жүргізіледі. Бастапқы бөлшек контурынан осы сәуле арқылы өсу қалдырларды және бөлшектің қажетті өлшемінің контурлары сызылады. Көбінесе сәулелі тәсіл бас киімдер бөлшектерінің лекалоларын градациялауда қолданылады, яғни осы тәсіл дұрыс геометриялық пішінге келтіре бөлшектеуге аса дәл келеді.
Үшінші - пропорционалдық-есептік тәсіл, өнер кәспте аса көп қолданылады. Әр-бәр бөлшекке оның конструкциясына байланысты негізгі бастапқы сызықтар таңдалады. Бөлшектердің құрастыру нүктелері негізгісіне параллель белгілі бір вертикаль бойынша өсуге және горизонталь бойынша өсуге лайықты сиыстырылады. Өсу белгілерінің өзгешелігін еспке ала отырып, есептелуімен градацияның бастапқы сызықтарынан құрастыру нүктелерінің орналасуына сәйкес белгіленеді. Басында градация лекало өлшемі бойынша содан соң әр өлшем бойы бойынша градацияланады.
Бүгінгі таңда лекало градациясы осы процесті орындаудағы еңбек қиындылығын жеңілдету үшін ЭЕМ көмегімен іске асырылады.
1.6 Лекалолардың спецификациясы
5-кесте
№
Детальдардың атауы
Детальдың саны
Түсініктеме
лекалода
пішімде
Негізгі мата
1
Алдынғы бой
1
2
2
Артқы бой
1
2
-
3
Қалта әдібі
1
4
-
4
Үстінгі жең
1
2
-
5
Астыңғы жең
1
2
-
6
Жаға
1
2
-
Жасанды былғары
7
Артқы бойдың қондырмасы
1
1
бүктеуде
8
Жапырақша
1
2
бүктеуде
9
Погон
1
4
10
Пата
1
4
Астарлық мата
-
11
Алдыңғы бой
1
2
-
12
Артқы бой
1
2
-
14
Қалта астары
2
4
-
Астараралық мата
бүктеуде
12
Артқы бой
1
2
-
13
Алдынғы бой
1
2
-
15
Артқы бойдың етегі
1
2
-
16
Жеңнің ұшы
1
2
-
17
Қалта әдібі
1
4
-
18
Қалта жапырақшасы
1
2
-
1.7 Бұйымды пішу және өңдеуге дайындық
Пішім сапасын жақсарту үшін бұйымдарды пішу кезінде бірнеше ережелерді сақтау қажет.
Бұйымның барлық бөліктерін пішу кезінде матаның суретін, түгін, негізгі жіптің ұзындық бағытын немесе тоқыма матасының ілмек қатарын, бөліктердің ұзындық бағтынан тыс ауытқуларын, мүмкіндігінше қоспаларын ескеру керек.
Бұйым бөліктерін түгі бар маталарда немесе әр түрлі рең беретін кезде бір бағытта пішеді.
Шибарқыт, барқыт, тұқаба тектес түкті маталарда түгі төменінен жоғары бағытында болуы қажет.
Сапасы анық көрсетілген байка,күдері, драп және шұға тектес түкті маталарда, түгін жоғарыдан төмен қарата орналастырады.
Бағыты айқындалмаған басылған тұқаба тектес маталарда түгін төменінен жоғары немесе жоғарыдан төмен орналастыруға болады.
Жолақты немесе тор маталардан бөліктерді пішу кезінде қиыстырып келтіру үшін қосымшаларды қарастырады;
Алдыңғы бойда өңір шетімен
Өңір астарында - лацканның сыртқы шетімен;
Артқы бойда - ортаңғы қиығымен
Қақпақшаларда, жапсырмалы қалталарды, жапырақшаларда, жағаларда - жоғарғы
және төмеңгі қиықтармен;
Артқы және алдыңғы бойлардың иініштерінде - қатармалар немесе бүкпелерге дейін.
Жолақты маталардан бұйым пішу кезінде келесі талаптарды сақтау керек;
Егер артқы бой екі бөліктен тұрса, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz