Коммерциялық банктердегі несиелік тәуекелді басқару

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 67 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

І. Банктік тәуекелдердің экономикалық мазмұны

Банктік тәуекелдердің маңызы мен пайда болу себептері.
Негізгі банктік тәуекелдердің мінездемесі.
Несиелік тәуекелді басқару.

ІІ. АҚ «Казкоммерциялық Банктегі» тәуекелдерді басқару әдістері.

2. 1. «Қазкоммерцбанк» акционерлік қоғамының қызметі және ондағы несиелік тәуекел.

2. 2. АҚ «Казкоммерциялық Банктегі» несиелік тәуекелді талдау және оны бағалау.

ІІІ. Банктік тәуекелдерді минималдату және оны басқару бойынша банктік қызметті дамыту жолдары.

Банктік тәуекелдерді минималдату жолдары.
Банктік тәуекелдерді басқару бойынша банктік қызметті дамыту.

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Тәуелділік деңгейі жоғары қандай да бір қызметтік салалық іскерлігін көтеру үшін, банк шешім қабылдайтын ер
екше механизмін дамытуы керек. Олар банк өзіне қандай тәуекелдерді және қандай көлемде арта алатындығын бағалауы керек, және оған сәйкес туатын тәуекелдерден күтілетін пайда жоғары болатынын анықтау керек. Осының негізінде тәуекелділік факторларының әсер етуін төмендетуге көмектесетін шараларды дайындап, оларды ендіру қажет. Берілген міндетті жүзеге асыру әдісі, ол тәуекелді басқару жүйесін дайындаумен байланысты, олар белгілі бір тәуекелдің басқа бір түрін банктің басшылығына тез анықтап, оқщаулап, шектеуін, өлшеуін және бақылауын, сол арқылы оның әсерін мималдауға мумкіндік береді.

Банктік қызмет өзінің жаратылысы бойынша тәуекелдер жүйесінің пайда болуын ойластырып, оның түрлері банктік өнімдерінің қиыншылықтарының шегіне қарай көбееді.

Бұл тақырыбымның актуалдылығы, ол тәуекел - банк ісінің негізі екенінде. Егер банкпен тәуекелдер туралы қабылдаған шешім дұрыс болса, бақыланса және оның қаржылық мүмкіндіктерінің шектеуінде болса, онда банктің деңгейі жоғарылайды. Банктің активтері, соның ішінде, әсіресе несиелері, қаражаттардың жылыстауын шығыстар мен шығындарды жабу үшін, және пайданың жоғары көлемін қамтамасыз ету үшін жеткілікті өнімді болуы керек. Бұл мақсаттарға жетудің негізі, банктік тәуекелдерді қабылдап, оларды басқару саясатында жатыр.

Банктердегі тәуекелдерді бағалау және басқару, бұл өте ұзақ мерзімді процесс болып табылады. Тәуекелдерді басқару банктердің коммерциялық операцияларды іс жүзеге асырған кезде үлкен, әрі маңызды роль атқарады.

Менің бүгінгі бітіру жұмысымның мақсаты - ол банк тәуекелдерінің маңызы мен пайда болу себептерін талдау және де несиелік тәуекелді басқару әдістерін қарастыру.

Бұл мақсаттан шыға келесі міндеттер қойылған:

Банктік тәуекелдердің маңызы мен пайда болу себептерін анықтау.
Негізгі банктік тәуекелдердің мінездемесін көрсету.
Банктік тәуекелдерді басқару әдістерін анықтау, оны талдау және бағалау.
Банктің тәуекелдерді басқару және төмендету бойынша қызметтік іскерлігін дамыту жолдарын анықтау.

Зерттеу объектісі болып АҚ «Казкоммерциялық Банк» болды.

Зерттеу құралы болып банктің банктік тәуекелдерді басқару бойынша қызмет» болып табылады.

Бітіру жұмысымды дайындау барысында менімен аттары әйгілі, елге танымал қазақстандық және ресейлік экономистердің жұмыстарын қолдандым, олар: Лаврушин И. О., Жукова Е. Ф., Стоянова Е. С., Сейтқасымов Ғ. С., Құлмағамбетова А. Р., және басқа да қажылық-экономикалық журнал мен газеттер, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің нұсқаулары, АҚ «ККБ» бойынша статистикалық мәліметтер.

Банктік тәуекелдердің экономикалық мазмұны.

1. 1. Банктік тәуекелдердің маңызы мен пайда болу себептері.

Банктік іс-тәжірибеде тәуекел ө бұл белгілі бір жағдайлар туындаған кезде банктің шығындар қаупі.

Тәуекел ретінде ықтималдылық, дәлірек айтсақ қауіп деп, банктің өзінің ресурстарының жоғалтуы, табыстардың алынд\бауы немесе белгілі бір қаржылық операцияларды орындау нәтижесінде шығындарға ұшырағандығы деп түсіну қажет.

Сонымен қатар тәуекел бұл кез-келген кәсіпөорынның, соның ішінде банктің қызметінің жағдайын сипаттайтын мінездеме, ол оның соңғы нәтижесінің нақтылығының жоқтығын және пайданы алалмау кезінде мумкін болатын қолайлы емес салаларды көрсетеді. Тәуекел мынадай күтілмеген төмен нәтижелерді алу ықтималдылығымен көрсетіледі, олар: пайданы жоғалту, берілген несиелер бойынша төлемдер жүргізу және тағы басқа. Егер тәуеклдің деңгейі төмен болса, онда үлкен пайда алу мүмкіндігі де аз болады.

Бүгінгі күні тәуекелді талдау мен бағалаудың негізгі бөлігі болашақтағы бір жағдайдың болу мүмкіндік теориясына негізделген. Ол қолдануды барлық жереде табады, ғылым және бизнес салалрында, сонымен қатар банк ісі мен қаржыларда. Тәуекелге банктік операциялардың барлық түрі тәуелді болады.

Банктік тәуекелдердің пайда болуымен олардың деңгейінің беталысты өзгер»стерінің жалпы себебі бар. Сонымен қатар қазіргі этап бойынша Қазақсьанның коммерциялық банктерінің тәуекелдерін талдау кезінде мынадай жағдайларды ескеру қажет:

экономикнаң ауысу кезеңіндегі кризистік жағдай, ол өндірістің құлдырауымен, көп кәсіпорындардың қаржылық тұрақсыздығымен, бір топ шаруашылық байланыстардың тоқтатылуынан көрініс табады;
саясаттық жағдайдың тұрақсыздығы;
банктік жүйенің қалыптасуының аяқталмағандығы;
кейбір негізгі заңдық актілердің болмау мен жетілмегендігі, нақты болып тұрған жағдай мен құқықтық базаның арасындағы сәйкессіздендік.

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында қызметтердің барлық салаларында экономикалық өзгертулер үдерісі болып жатыр. Әрине, тәуекел проблемасы қаржылық және өндірістік қызметтердің әр бөлігінде ең негізгі тұжырымдама болып табылады. Тәуекел біздің өміріміздің қиын, шешілмейтін, пермнентті жарталармайтын бөлігіболып табылады. Өзіміздің ісіміздің нәтижесінде тәуекелдің нақты барын мойындауымыз қажет. Сонымен қатар біз тәуекелділігі аз болатын баламаны таңдау мүмкіндігін алғымыз келеді. Нмесе біз қандай да бір жағдайдың тәуекелін немесе кәсіпорынның пайда алу мүмкіндігін алғымыз келеді.

Осындай тұрақсыздық жағдайында барлық банктер өздерінің мүмкін болатын өзгерістерін есептеуі керек. Мұндай нақтылықтыңжоқтығы және тәуекелдің жоғары деңгеі ө бұл берілген экономикалық еркіндік үшін ақы. Тәуекел әрбір банктің операцияларда болады.

Осыдан шыға, банктік қызметке маңызды бболып тәуекелден жалтару емес (ол мүмкін де емес), керісінше оны талдап, деңгейін минималдық деңгейге жеткізу.

Банктің қызметімен байланысты тәуекелдердің көптеген әр турлі классификацияларыбар, олар банктік тәуекелдерді белгілі бір кезеңдерде маңыздылығына қарай бөледі.

Банктік қызметте ең қызықты және көп кездесетін тәуекелдер келесі бөлімдерде көрсетілген.

Коммерциялық банктердің маңызды ерекшелігі болып, ол олардың іскерлігінің маңызды деңгейі тәуекелмен байланысты. Банктік тәуекелдер өздерінің мінездемесі бойынша әр түрлі, бір-бірімен байланысқан және бір түрінен келесі түрге көшу ерекшелігі бар. Мұнымен байланысты олардың серпіні мен байланысына қарай есептеу керек. Тәуекелдердің нәтижесінен өзін қорғау үшін және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкісінің талаптарына сәйкес банктер тәуекелдерді басқару жүйесіне үлкен көңіл бөледі. Тәуекелдерді басқару жүйесі - бұл мүмкін болатын шығындарды және салымдарды төмендету бойынша ісі және ол тәуекелмен байланысты. Оның мақсаты - тәуекелдер туған кездегі банктің мүмкін болатын шығындарын минимум деңгейіне төмендету. Жүргізілген болжам салалардың қызметі бойынша, Қазақстандық банктердің көбісі несиелік тәуекелдердің негізінде жүргізіледі және олармен өте тығыз байланысқан. Сонымен қатар тәуекел - менеджерлердің жұмыстары осы салалардағы, негізінен клиенттердің несиелік қоржындарын талдауға негіделген және олардың күдікті қарыздарға есептелген резервтерінің сапасына тәуелді болады. Банктегі мұндай жұмыстың қажеттілігін және маңыздылығын ескеріп, оның нәтижесі болған жағдайлардың тұрақтылығына себептелінеді. Банктегі тәуекелдерді басқарудың жүйесін құрудағы проблеммаларының шешімі болып, менің ойымша, мүмкін болатын тәуекелдердің тәжірибесінде құрылуы керек, олардың систематизациясында, олардың пайда болу мүмкіндігін төмендету, жүйелік бағалау, арнайы шаралар қолдану (банктің қорғаушылық қызметін қамтамасыз ету үшін) .

Қазақстандық қаржылық нпрықтың спецификасы батыстық банктердегі тәуекелдерді басқарудың жүйелерін қолдануға қиыншылықтар тудырады, ол өжіміздің банктерде комплекстік тәуекелдерді басқару және бағалауды құрудың есебін тудырады. Көптеген Қазақстандық банктердің тәжірибесі көрсетіп отырғандай олардың тәуекелдермен жұмыс істейтін салаларының жұмысшылары өздерінің жүйелерін құруға ұмтылады. Оны құрүдың негізі банктің іскерлігін эффективті, әрі қатал бақылаудың базалық принциптері болып табылады. Банктік бақылау бойынша Базельдік комитетінен консультативтік хат. Базель, несиелік, операциялық, құқықтық, еларалық, трансферттік, нарықтық, пайыздық, ликвидтілік және беделдік тәуекел. Бірақ берілген тәуекелдердің түрлері олардың барлық қасиеттерін мінездемейді. Ал, банктік тәжірибеде әр түрлі тәуекелдердің түрлері өздеріне он шақты әр түрлі атауларды қоса алатындығын көрсетеді. Сондықтан да банктің тәуекелдерді басқару бойынша жүйелерін құрастыру маңызды инвестицияларды қажет етеді, уақытты және кадрлардың жоғары деңгейін, мұндай сұрақтарды шеше алатын, талап етеді. Және егер қазіргі уақытта инвестициялармен банктердің көбінде проблема жоқ болса да, оларда уақытпен тығыз және банктегі кадрлармен қиынрақ болуда, әсіресе мынадай жағдайларды орындаушылармен:

1. тәуекелдерді жіктеу жүйесін құрумен.

2. әрбір тәуекелдің ерекшелігін талдау.

3. мүмкін болатын тәуекелдерге мінездеме беріп және олардың байланысын анықтау.

4. мүмкін болатын тәуекелді сапалық және сандық түрінде анықтау, яғни оларды өзара сәйкестендіріп, нәтижесінде бизнестің пайдасына қалай әсер ететінін - тәуекелді есептеу мен анықтау.

5. тәуекелдерді бақылаудың әдістемелерін жасау және шығындар тәуекелімен байланысты тәуекелдерді төмендету және алдын-алу шараларын қолдану.

6. Тәуекелдерді анықтауды ішкі бақылау жүйесін функционалды және эффективті қамсыздандыру.

7. Тәуекелдерді эффективті басқаруды тәуекелдердің оптималды көлемімен және банктің пайдасының негізінде жүргізу.

8. Банктің жұмысшыларының проффесионалдық деңгейінің табиғатын түсіне отырып және банктік тәуекелдердің маңызын анықтай отырып, сонымен қатар жаңа тәуекелдерді басқарудың әдістерін үйрене отырып, көтеру.

Банкте құрылып жатқан тәуекелдерді басқару жуйесінің негізгі мәселелері болып:

1. Тәуекелдердің пайда болу мүмкіндік жағдайларын тану.

2. Мүмкін болатын тәуекелдердің классификациясы.

3. Тәуекелдерді сандық және сапалық талдау.

4. Мүмкін болатын зиянның көлемін бағалау

5. Алдын-ала ескеру әдістерін құру, тәуекелдерді сақтандыру және залалдарға өтемақы төлеу.

Құрылған тәуекелдерді комплекстік басқару жүйесі жалпы банкке және оның барлық салаларына, қызметіне қарай бағытталуы керек. Банктің салаларының деңгейінде тәуекелдерді басқару жүйесінің негізі болып олардың регламенттерінің нақты құруы, нақты жұмысшылардың функцияларымен жауаптылығы, анықталмаған бірлестікті қолдамау және құқығымен міндеттерін орындау. Банктегі тәуекелдерді басқарудың жүйесін құру әдістемелері өзіне үш негізгі кезеңді қосады: талдау, әдістемелік құжаттарды дайындау және тесттен өту.

Бірінші кезеңде банктің қоржыны нарықтың түсінігімен қандай қатынаста екенін анықтау қажет - тәуекелдердің жинағы, факторларды, банктің қызметіне нәтижесінде әсер ететін.

Екінші кезеңде тәуекелдердің жиынының негізінде - факторлардың, банктік тәуекелдердің көрсеткіштерін алгоритм бойынша бағалау өндіріледі.

Үшінші кезеңде әдістемелерді тесттен өткізу қажет, банктік тәуекелдерді басқару бойынша есептемелердің түрлерін құрастыру қажет.

Тәуекелдерді басқарудың кезеңдерін жеті кезеңге бөлуге болады:

Мақсатты анықтау
Тәуекелді анықтау.
Тәуекелді жалпы бағалау, ол өзіне сапалық және сандық бағалауды қосады.
Тәуекелдерді басқару әдісін таңдау.
Тәуекелді басқаруды іс-жүзеге асыру.
Нәтижелерді бағалау.
Шығындарды төмендету бойынша шараларды қолдану.

Мақсаттарды анықтау банкке маңызды шығындардан қамтамасыз ету болын табылады, оны мүмкін болатын сыртқы және ішкі тәуекелдерден қорғау болып табылады. Тәуекелдерді анықтау әр түрлі ақпараттарды жинақтау нәтижесінде орындалады: қаржылық және статистикалық есептеме, бизнес-жоспар, жалпы ақпараттар құралынан алынған мәліметтер. Негізгі мәселе - тәуекелдердің факторларын анықтау, жұмыстың түрлерін және этаптарын тәуекел пайда болатын және т. б.

Тәуекелді жиынтық бағалау өзіне тәуекелді бағалаудың интегралын қосуы керек, ол сапалы және сандық талдаудан құралуы керек, сонымен қатар көрсеткіштердің қалқуын бағалау, ол банктің қызметінен және өнімінен қандай табыс ала алатындығының мумкіндігін анықтауға көмек етеді.

Тәуекелді басқару әр түрлі әдістермен іске асырылады:

директивтік басқарудың әдістері; оларды жүргізу кезінде банкілердің көлемін реттеу банктік операцияларда бизнес бөлімшелерге дейін сәйкестендеді, ол мұндай операцияларды жүргүзудің мақсатты өтуіне көмектеседі. Бірақ мұндай тәсіл тәсіл жүргізгендіктен операциялардың аз саны кезінде немесе бір операция кезінде ғана тыйымды болады;
операцияларға шектеулер қою жолын шектеу әдістері, олардың шегінде банктік операциялардың көлемін шектеулеп іс-жүзіне асыру құралдарымен, клиенттерімен және басқа да критерийлермен. Бұл әдіс тек мынандай жағдайларда қолданады, егер банктік операцияларды жүргізетін кезде есепке банктік операциялардың тәуекел жоғары мінездемелер болмаған кезде.
Тәуекелді шектеу әдістері тәуекелді есептеу жолымен тыйымды, мониторинг жүргізу негізінде құралған, банкілелдің барлық іскерлігін бақылай және талдай отырып. Бұл әдістемені қолдану бактегі тыйымды жүйелерді құру ойластырылған, ол ішкі бақылауға және талдауға арналған, ол қажетті әрекеттерді басқару талаптарын орындауға мүмкіншілік береді.
Тәуекелді төмендету әдістемелері мақсатқа жету жәнетәуекелдік нәтижесін өтеу, әр түрлі әдістемелерді жалпы өзіне әдістемелерді қосатын анық банктік іскерлікті тыйымды етеді. Негізінен бұл әдістемелерді банкте қолдану сәйкестігіне қаржылық резервтерді құру жолымен іске асырылады.

Банктік тәуекелдің маңызын есептей отырып, оларды үш категорияға бөлу мақсатталған:

жай тәуекелдер: өздерінің құрамына басқа тәуекелдердің түрлерін қоспайды. Мысалыға, ақшалай және басқа қаражаттарды тікелей ұрлаумен байланысты, банктердің операцияларды қамтамасыз ететін техникалық құралдарың жұмыстан шығу тәуекелді және т. б. .
құрама тәуекелдер: өзіне бірнеше жай тәуекелдердің түрлерін қосады. Мысалы, операциялардың тәуекел-банкті басқару кезеңінде қателіктерді жіберу тәуекелдері; алаяқтық тәуекелдер; жұмыс бабын жағымсыз пайдалану тәуекелі; іскерлікпен қолданылған стандарттарын бұзу тәуекелі.
Жиынтық тәуекелі: жай және құрама тәуекелдердің жағымсыз нәтижелерін қосқаннан пайда болатын тәуекел. Жиынтық тәуекел жұмысқа және банктің нақты өркендеуіне зиян келтіреді . Олардың құрамына банкті басқаруды тиімділігін жоғалту тәуекелін жатқызамыз.

Банктің іскерлігі келесі тәуекелді түрлеріне байланысты болуы мүмкін: 1) сыртқы тәуекелдер, саясаттық, экономикалық, құқықтық, өтелдірмейтін күш жағдайын басу мүмкіншілігі (форс мажор) және мемлекеттік тәуекел. 2) ішкі тәуекелдер, банктік қызметінің спецификасына байланысты болады, клиенттер құрамына, банкінің операцияларының мінездемелеріне, барлығы, қаржылық болып бөлінеді, беделді тәуекелі, операциялық тәуекелдер, әкімшілік тәуекелдер.

Саясаттық тәуекел - бұл тәуекел саясаттық жағдайдың мүмкін болатын өзгерулермен қатынасталған, ол қаржы қызметінің нәтижесіне жағымсыз әсер етеді: банктің клиенттеріне және саясаттық тәуекелді бағалауға банктің ірі бөлек, клиенттерінің қызметтерін жақсарту мүмкіндігі кіреді және сәйкесінше банктің мүмкін болатын шығындарынан, яғни активтер мен міндеттерінің азаюымен байланысты. Саясаттық тәуекелдің нәтижесін төмендететін негізгі шаралары: саясаттық жағдайды болжау, активтер мен пассивтердің құрамын диферцификациялау, банктің операцияларын құқықты сараптау, банктің беделін көтеру, клиенттерге оның жұмысының ашықтылығы.

Экономикалық тәуекел - бұл тәуекел мемлекеттің экономикалық жағымсыз мүмкін болатын өзгерістеріне негізделген. Экономикалық тәуекелді бағалау кезінде макроэкономикалық факторлар әсер етеді (инфляцияның деңгейі, өндірістің құлдырауы, жұмыссыздық деңгейі) . Өндірістің көлемінің қысқартылуы немесе олардың жабылуы - банктің операцияларының табыстығын төмендетеді. Экономикалық тәуекелдің нәтижесін төмендетудің негізгі шаралары болып экономикалық жағдайды болжау, активтер мен міндеттемелердің құрамының диверфикациясы, банкінің қажетті деңгейде өтемділігін ұстау.

Құқықтық тәуекел - бұл тәуекел, мемлекеттің заңын банкпен бұзушылардың нәтижесінде шығын шегу тәуекелі немесе банктің ішкі құжаттарының, қызметінің сәйкессіздігі, ал мемлекеттің берген деректермен қатынасы-басқа мемлекеттің заңдарына сәйкессіздігі берілген құжаттарды қадағаламайды. Құқықтық тәуекелді төмендетудің негізгі шарттары: шығарылатын ішкі құжаттардың құқықтық сараптамасы, банктік қызмет түрлерін көбейту, салықтық жобалау.

Өтелмеушілік күш жағдайларында мүмкін болатын тәуекел (фарс-мажор) - жер сілкіну, су тасқыны, дауылдар, көшкіндер және т. б. туекелдер, банкінің қызметінің нәтижесіне үлкен әсерін тигізетін тәуекелдер. Залал нәтижелерді төмендетудің негізгі шаралары: ғимараттыарды сақтандыру және банктің жұмысшыларын сақтандыру, құжаттардың резервтерін архивтің және ақпараттар базасын құру, жұмыс істеу орнын нығайту, жағымсыз жағдайлар туған кезде банктің жұмысшыларын қимыл іс-әрекет жүргізу.

Мемлекеттік тәуекел - бұл айырбасталыш тәуекелдері, трансферттерлер мен төлемдердің мораторийлері. Мемлекет аралық тәуекелдерді басқарудың негізгі шарттары болып банкпен мемлекет арасында жүргізілетін операцияларға шектеулер қою.

Қаржылық тәуекелдер өзіне қосады:

1) несиелік тәуекелдер, 2) өтемдік тәуекелдер, 3) нарықтық тәуекелдер: валюталық, %- тік, бағалық, 4) инвестициялық тәуекелдер, 5) жүйелік тәуекелдер, 6) диверфикациялық тәуекелдер, 7) дұрыс емес бағалау тәуекелдері, 8) активтер мен міндеттемелерді қабылдау.

Қаржылық тәуекелдерді басқарудың негізгі әдістері : 1) банкілердің іскерлігін диверфикациялау, активтті және пассивті операцияларды тыйымды басқаруға негізделінген және банкілердің өнімін, қызметін көбейту; 2) мониторинг, операциялардың талдау және банкілердің өнімдерін және қызметтерін тыйымды басқару, нарықтық маңызды сигменттерді болжау, өзіне әлеуметті тәуекелді қосатын; 3) шектеу; 4) банклердің іскерлігінің мүмкін болатын шығындарын жабу үшін жеке меншік капиталдың жеткіліктігімен қамтамасыз ету; 5) сақтандыру қорына төлем, ол сақтық жағдайлар түскен кезде келтірілген шығындарды сақтандыру мекемесі өтеу үшін; 6) Хеджерлеу - орнын жабу операциялар, оның көмегімен қаржылық құралдарды сақтандыру.

Несиелік тәуекелді жүргізуші болып тікелей және жанама келісімдерге отыратындар негізінен болады, сату-сатып-алу активтерді алатын ақысыз контрагенгттер жағынан және үшінші жақ тұлғаның есептемесінің кепілдігімен байланысты (қарыздар, бағалы қағаздар мен несие шарттар, вексельдермен операциялар, факторинг, құжаттық операциялар және т. б) . Несиелік тәуекелд болу кезінде мүмкін болатын шығындар тікелей ( несиені қайтармау), жанама (бағалы қағаздарды эмитенттер құқын төмендету, несиелендіру бойынша провизорлардың көлемін үлкейту қажеттілігі және т. б. ) болады.

Несиелік тәуекелді бағалау екі жақты жүргізіледі: бөлек операциялардың несиелік тәуекелін бағалау және несиелік қаржыларын бағалау. Бөлек операциялардың несиелік тәуекелін бағалау келесі әдістермен бағаланады: саны, тәуекелге байланысты, дефолттың пайда болу мүмкіндігі; дефолт кезіндегі шығындар деңгейі және күтілетін, күтілмеген шығындар. Күілген шығындарды жабу құралатын резервтер есебінде жабылады, ал күтілмейтін шығындарды жабу - банктің жекеменшік қаражаттар есебіне жабылады.

Несиелік тәуекелдің қаржысының бағалау тәріздес көрсеткіштерінің есебіне тіркелетіндер: 1) жалпы сомма, тәуекелге тәуекелдерді (несиелердің рейтингтерге топтастырылуы мүмкін) . 2) күтілетін шығындар. 3) күтілмеген шығындарды бөлу.

Несиелік тәуекелді басқарудың негізгі әдістемелері банктің құжаттарында жазылуы керек, қарыздық операцияларды жүргізуді реттейтін, соның ішінде, «банктің ішкі несиелік саясатының ережесі», маңызды орын мұнда несиелік мониторингке аударылуы қажет. Несиелік мониторинг несиелік талдау кезеңінде құралады. Қарыз алушылардың несиелік қабілеттерінің өзгеруін қадағалау үшін (өткелдігін, қаржылық құрылым, тыйымдылығының әсерінен қосылған құн) . Несиені бергеннен кейін мониторингтің мәселесі болып қарыз алушының жағдайын бақылау.

Мониторингтің кезеңін басқару негізі болып қарыздарды тәуекелдің классификациясы үшін саралау, олардың сапасы бойынша. Несиелерді саралаудың негізгі мақсаты болып несиелік қаржының сапасын қарыз алушының қаржылық жағдайының ақпараттарын қолдану есебінде сапасын көтеру, экономикалық коэффиценттердің тенденцияларының төмендеуі және несиелік төлем қабілетсіздігінің нәтижесі.

Несиелік тәуекелдің мониторингісінің ең маңыздысы - қарыздың құнын бағалау. Қарыздың құнын бағалау - несиелік қаржыны басқарудың негізгі функциясы, оның дұрыс орналастыруы және басқарылуы банктің пайдасын қамтамасыз етуі керек. Қарыздық операциялар бойынша нақты аяқты ставкаларын анықтаудың негізгі параметрі болып табылатындар: 1) ортаща (нақты) банктен тартылған ресурстардың құны, 2) несиенің тәуекелдік деңгейі, 3) жеткілікті қаржы, 4) құралған несиенің тарихы, 5) қарыз алушының несиелік қабілеттігі, 6) қамтамасыз ету кепілдігі мен құны, 7) түрі (мерзімі), 8) қарыз валютасы.

Банкінің пайдасына несиелік тәуекелдің қаржын сандық бағалауға келесі коэффиценттерді пайдалануға болады: 1) таза пайыздық қаржы несиелік тәуекелдің есебімен - таза пайыздық табыстық несиелік қаржының көлеміне қатынасы; 2) мерзімі өтіп кеткен несиелер - мерзімі өткен қарыздардың соммасы, несиелік қаржының соммасына қатысты, 3) жоғалтылған пайда - мерзімі өткен қарыздар бойынша алынбаған пайыздар, мерзімін ұзарту және есептен шығару немесе шығынға жазу, үмітсіз, алынған пайыздың табыстардың соммасына қатынасы.

Өтімділік тәуекелі - бұл тәуекел, яғни банк : 1) жетіккенсіз өтімділік жағдайында клиенттердің алдында өзінің міндеттерін уақытында орындай алмау тәуекелі, 2) өте жоғары өтімділік кезеңінде пайда әкелмейтін, өте жоғары өтімділік активтерінің шығынынан пайдасының бір бөлігі жоғалуының мүмкіндік тәуекелі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.