Несиенің формалары және түрлері туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Несиенің формалары және түрлері

Несие экономикалық категория ретінде формаларға ие. Форма әруақытта
қандай да бір объектілерге тән тұрақты, қажетті байланыстардың жиынтығын
білдіреді. Несиеге қатысты оның формасы бұл несиелік қатынастар
құрылымының, олардың әр түрлі сыртқы және ішкі өзгерістер кезінде
сақталатын негізгі қасиеттерінің көрінісі. Қарызға берілген құнға қатысты
кредитор мен қарыз алушы арасындағы байланыс қалай өзгерсе де, несиенің
формасы оның бүтін ретіндегі мазмұнын білдіреді.
Экономикалық әдебиетте, әдетте несиенің негізгі екі формасы
қарастырылады:коммерциялық және банктік. Сонымен қатар көптеген
жарияланымдарда несие формаларына тұтыну, мемлекеттік, халықаралық,
үкіметаралық, фирмалық және т.б. жатқызады.
`
1.Коммерциялық несие-бұл жеткізушінің сатып алушыға ұсынға тауары
немесе көрсетілген қызметі үшін төлемді кейінгі қалдыруы. Несиенің осы
формасының объектісі ретінде тауарлық капитал қызмет атқарады. Коммерциялық
несиенің ерекшелігі мынада: қарыз капиталы өнеркәсіптік капиталмен
біріккен, ал оның мақсаты-тауарларды өткізуді жылдамдату.
Комммерциялық несиенің құрылымы вексель-жазбаша қарыздық міндеттеме
болып табылады. Ол оның иесіне белгілі бір уақыт өткеннен кейін,
борышқордан вексельде көрсетілген ақшалай соманы талап етуге құқық
береді.Коммерциялық несие өзінің бағыты бойынша шектелген: оны өндіріс
құралдарын шығаратын салалар осы құрал-жабдықтарды тұтынатын салаларға
береді, бірақ керісінше емес.
Қазіргі уақытта фирмалар өз өнімдерін өткізудің бұл формасын-төлемді
кейінге қалдыра отырып сатуды белсенді қолданады.
Коммерциялық несие Жапонияда және Францияда кең таралған. Жапондық
кәсіпорындар балансының жалпы сомасында коммерциялық талаптар мен
міндеттемелердің үлесі орта есеппен 30%-ға жетеді, француз фирмаларынкі-20-
25%.Олардан кейігі орында ағылшындық, американдық және германиялық
компаниялар кіреді.
Каммерциялық несие көбіне бағынышты роль атқаруда, өйткені онда банктік
мекемелердің қызмет ету ережелерінің өзгерістері көрінеді.Коммерциялық
несиенің артықшылықтарымен қатар, кемшіліктері де бар. Уақыт шектеулігі,
өлшемдері, қозғалыс бағыты тәрізді белгілі кемшіліктерден басқа төлемді
белгілі бір жәрежеде кейігі қалдыру мәжбүрлік сипатына ие болады;
тауарларды төлем мерзімі жиі бұзылады; жабдықтаушылар сатып алушылардың
қаржылық жағдайы тулалы әруақытта жақсы хабардар болмады, ал бұл олардың
шаруашылық қызметі үшін белгілі бір тәуекел туғызады. Төлеуді кейінгі
қалдыру-банктік сфераның ықпалынан күшті әсер көреді. Көрсетілген
кемшіліктер коммерциялық несиенің ролін төмендетеді.

2.Банктік несие-бұл банктердің, арнайы несие-қаржылық мекмелерінің
қарыз алушыларға ақшалай қарыз түрінде беретін несиесі. Банктік несие
коммерциялық несиенің шектеулерін жояды. Бос ақшалай капиталдар кез келген
өндіріс саласына беріледі және банктік несие арқылы кез келген бағытта
қозғала алады. Тоқыма фабрикасының иесі өзінің бос ақшалай капиталын банкке
орналастыра алады, ал банк бұл капиталды машина құрлыс кәсіпорына қарызға
береді.
Банктік несие сферасы коммерциялық несие сферасына қарағанда несиені
қолдану өрісі кең. Коммерциялық несие тек тауар айналасына қызмет етеді, ал
банктік несие қоғамның барлық топтарының ақшалай табыстарынан және
жинақтарын капиталға айналдыра отырып, капиталдың қорлануына қызмет етеді.
Банктің белгілі бір шетке капитал шығару және оны қарыз алушыларға беру
мүмкіндігі бар. Қазіргі жағдайда депозиттер банктік ресурстардың бірден-бір
көзі болып табылмайды. Несиелік мекемелер ақшалай қаражаттарды банк аралық
нарықтан қарызға алады, сонымен қатар көрсетілген мақсатқа облигациялық
қарыздарды да белсенді пайдаланды.
Кредитор ретінде банктердің ролі біршама төмендегеніне қарамастан, ол
едәуір щамада қысқаруы мүмкін деп есептеуге негіз жоқ. Өйткені көптеген
кәсіпорынның қосымша қаражаттарға деген қажеттіліктері, бірінші кезекте,
банктік несие есебінен қанағаттандырылуы мүмкін ол өнеркәсіптік компаниялар
үшін, жеке тұлғалар үшін де қарыз қаражаттарын алудың анағұрлым ыңғайлы
формасы болып келеді. Осылайша, несиелік жүйенің негізін ірі банктер
құрайды, ал банктік несие өзінің басымдық жағдайында қалады.

3.Тұтыну несиесі-бұл тұрғындарға тұтыну тауарларын сатып алу және
тұрмыстық қызметтерді төлеу үшін коммерциялық және банктік формада
берілетін несие. Тұтыну несиесінің негізгі міндеті-тұрғындарға тауарларды
сатуға қолдау көрсету. Бұл несие бөлшек саудамен тығыз байланысты жағынан
–тауар айналымының ұлғаюымен несиенің көлемі де өседі, өйткені тауарларға
болған сұраныс несиеге де ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.