Арзанқол және тез тозатын заттарды есепке алу ерекшеліктері
Қолма-қол ақша және материалдардың қозғалысы туралы жинақталған деректер
баланстық синтетикалық есепшотты жүйелейді: Шикізат және материал,
Отын, Қосалқы бөлшектер.
Шикізат және материал шоты біртектес өздерінің топтары бойынша
шикізат пен материалдарды тіркеу үшін жеке есепшоттары болады: Шикізат
және негізгі материалдар, Сатылып алынған жартылай өндірілген өнім және
жинақталған өнім, Көмекші материал, Қорлар және қосалқы ауыл шаруашылық
өнімі, Ыдыс және ыдыс материалдары.
Қойманың кіріс құжаттары негізінде, өнім берушінің есепшотына
тіркелген, өзіндік құндық нақты есебіндегі түскен материалдық
құндылықтарды дебет есепшоты бойынша жазады: Шикізат және материалдар,
Отын және Қосалқы бөлшектер және кредиттің есепшоты Өнім берушілер
және мердігерлермен есептесу.
Фактураланбаған материалдардың жіберулерінің өзінде бухгалтерлердің
жазбалары өзгермейді, яғни материалдардың есепшот-фактурасыз түсу
кезеніңде. Мұндай кезде материалдар келісім баға бойынша кірісе алынады, ал
бухгалтерия өнім берушілерден есепшот-фактураны талап етулері тиіс. Есепшот-
фактураны алысымен фактураланбаған материалдардың бағаларын қайшы санмен
жазады және фактуралық бағасын алдыңғы кірісте болған материалдармен бірге
жазады.
Қоймаға материалдар алдын ала төленіп түссе де бухгалтерлік жазбалар
өзгермейді. Егер де алдын ала соммасы төленген материалдар айдын соңына
дейін келуге үлгермесе, онда бұған қарамастан, бухгалтерлік есепшотының
есебінде тиістісі жазылады. Баланста бұл сомманы сондай-ақ жолдағы
материалдық құндылықтар жолына кіргізеді. Келесі айдын басында бұл сома
қайшы санмен жазылады. Одан кейін түскен материалдарды әдеттегі тәртіппен
кіріске алынады.
Акцептелген шот-фактура мен кіріс құжаттары арасындағы айырмашылық
кезінде кем шыққанды дебет есепшоты бойынша Шағым бойынша есептеу
жазылады, және кредит есепшоты Өнім берушілер және мердігерлермен
есептесу. Артықтары материалдың тиісті есепшоты бойынша дебетке жазылады
және жетіспеушілік түрінде кредитке де сол есепшотқа жазылады.
Егерде кәсіпорын мекен жайы бойынша материалдар келіп түсіп, бірақ
олар бір себептер бойынша оны қабылдай алмаса (сапасына сай болмауы,
жинақталмаған және т.с.), онда өнім берушінің есепшоты акцептелмейді және
олардың құны баланста саналмайды. Дегенмен өнім берушінің өкімі келмес
бұрын материалдар сатып алушының жауапты сақтауына қабылданып алынуы тиіс
және баланстан тыс есепшотында көрінуі тиіс Жауапты сқтауға қабылданған
тауар-материалдық құндылықтар.
Материал құндылықтарды жеткізу жөніндегі шарттық міндеттемелерін
орындалмағаны үшін өнім берушілер кәсіпорынға айыппұл, өсімпұл,
тұрлаусыздық айыбын төлейді. Мұндай жағдайда есепте Талап бойынша есеп
айырысу дебет есепшоты бойынша жасалады және кредит есепшоты Кіріс және
шығын, төлем бойынша түскен сомманы дебет есепшоты бойынша жазады. Есеп
айырысу шоты және кредит шоты Талап немесе шағым бойынша есептесу.
Егерде кәсіпорынның қосалқы цехтарында материалдың жеке түрлері
жасалса, онда олардың құны есепте Шикізат және материалдар, Отын,
Қосалқы бөлшектер дебет есепшоты бойынша және Қосалқы өндіргіш кредит
есепшотында жазылады.
Материалдық құндылықтардың ақысыз басқа ұйымдардан түсу кезінде немесе
капиталдық қаржы жұмсау есебінде тиісті есепшот Шикізат және материал,
Отын, Қосалқы бөлшектер дебетті бойынша және Жарғылық қор кредит
есепшоты жазылады.
Материалдың шығысына синтетикалық есеп Негізгі өндіріс, Қосалқы
өндіріс, Цех шығыны және т.б, есепшоттарында жүргізіледі.
Егерде материалдарды басқа ұйымдар таратса, онда Түсірілген тауарлар,
орындалған жұмыстар және қызмет дебет есепшоты бойынша және кредитте
тиісті есепшот Шикізат және материал, От, Қосалқы бөлшектер бойынша
жүргізіледі.
Материалдардың қозғалысына анатикалық есеп есептік құны бойынша
жасалынғандықтан, онда айдын соныңда сатылған материалдардың құны
дайындалған өзіндік нақты бағасының ауытқу мөлшерін толықтырады. Ауытқу
сомасын (немесе көлік – дайындау шығынын), сатылған материалдардың кірісі,
өздерінің есеп құны бойынша бағасы дайындалған бағасы орта проценттік
ауытқу бойынша анықталады. Орта процент ауытқу айдың басындағы осы
ауытқулардың сомасының арақатынасына тең және бір айдағы ағым ауытқуы
айдын басындағы қалған материалдардың соммасына және есеп бағасы бойынша
түскен материалдар, жүзге бөлінеді.
Орташа проценттік ауытқу есептегеннен кейін өнімнің өзіндік бағасына
кіргізуге тиіс немесе істелінген жұмыс және қызмет сатылған материалдардың
тепе-тең құны ауытқудың үлесін анықтайды. Бұл үлесті есеп бағасы бойынша
материалдардың құны жатқызылған дебет өнімдік шығын есепшотына жазады, және
кредит есепшоты Шикізат және материал. Сондай-ақ, егерде есепті
құндылығынан материалдардың нақты өзіндік құны төмен болса, онда қайшы
сандармен жазылады (қызыл), егерде жоғары - оң сандар болса.
Осылай, өнімге жұмсалған дебет есепшотының соңғы қорытындысында
сатылған материалдардың нақтык бағасы көрінеді.
Сатып алынған материалдардың нақты бағаларының ауытқуы немесе
дайындаған материалдар өз құндары есеп құны бойынша, қоймадағы
материалдардың қалдығына жататындар, баланста құнды материалдардың
синтетикалық есебіндегі қалдықтарға қосылады.
Өнімдегі бірліктер материалдарды қабылдамайды және оларда қойма
шаруашылығы болмайды. Қажет материалдық құндылықтарды олар тікелей өнімдік-
техникалық қызмет көрсетудегі басқару және жабдықтауды жинақтау базаларынан
алады. Бұл құндылықтар өздерінің есептесу шоттарының бірігуімен төленеді,
есептеу төлемінде есептеу-төлемінің талабы бойынша дебет есебі бойынша
жазылады Өнім берушілермен және мердігерлермен есептесу және кредит
есепшоты Есептесу шоты. Өнімдік бірлік ӨТБҚ және ЖЖ базаларынан есептік-
төлем талаптарын алған кезде өнімге жіберелген төлем есебінде дебет
есепшотына жазылады және кредит шотына Шаруашылық ішіндегі есептеуөнімдік
бірігулермен, ал бірігулерді - өнімдік бірліктермен Шаруашылық ішіндегі
есептеу дебет есепшоты бойынша жазылады және кредит есепшоты Өнім
берушілер мен мердегілермен есептесу.
4. Арзанқол және тез тозатын заттарды есепке алу ерекшеліктері
Арзанқол (бірлік үшін 100 руб. дейін) және тез тозатын заттарға
(қызмет ету мерзімі бір жылға дейін) синтетикалық есеп Арзанқол және тез
тозатын заттар есепшотында жүргізіледі, екі субшоты бар: Арзақол және тез
тозатын қоймадағы заттар және Арзанқол және тез тозатын пайдаланудағы
заттар. Осы есепшотында арзанқол және тез тозатын құралдардың басқа да
түрлері есептеледі: тез тозатын және арзанқол құрал-сайман және күнделікті
қолданатын қарапайым заттар; арнайы құрал-сайман және қажетті заттар,
сондай-аұ алмастыратын құрал-сайман, бағасына тәуелсіз; аспап, автомат
құралдары және кәсіпорынның орталық зауыт лабораториясына сатылып алынған
бірлік бағасы 300 теңге. дейінгі лабораториялық жабдықтар; құнсыз және тез
төзімді шаруашылық қерек-жарақтары; бағасына және қызмет мерзіміне
тәуелсіз, қонақ үй қорының негізгі құрамына кіретін төсек керек-
жарақтарынан басқа арнайы киімдер, арнайы аяқ киімдері және төсек керек-
жарақтары.
Арзанқол және тез тозатын қоймада тұрған заттарға ... жалғасы
баланстық синтетикалық есепшотты жүйелейді: Шикізат және материал,
Отын, Қосалқы бөлшектер.
Шикізат және материал шоты біртектес өздерінің топтары бойынша
шикізат пен материалдарды тіркеу үшін жеке есепшоттары болады: Шикізат
және негізгі материалдар, Сатылып алынған жартылай өндірілген өнім және
жинақталған өнім, Көмекші материал, Қорлар және қосалқы ауыл шаруашылық
өнімі, Ыдыс және ыдыс материалдары.
Қойманың кіріс құжаттары негізінде, өнім берушінің есепшотына
тіркелген, өзіндік құндық нақты есебіндегі түскен материалдық
құндылықтарды дебет есепшоты бойынша жазады: Шикізат және материалдар,
Отын және Қосалқы бөлшектер және кредиттің есепшоты Өнім берушілер
және мердігерлермен есептесу.
Фактураланбаған материалдардың жіберулерінің өзінде бухгалтерлердің
жазбалары өзгермейді, яғни материалдардың есепшот-фактурасыз түсу
кезеніңде. Мұндай кезде материалдар келісім баға бойынша кірісе алынады, ал
бухгалтерия өнім берушілерден есепшот-фактураны талап етулері тиіс. Есепшот-
фактураны алысымен фактураланбаған материалдардың бағаларын қайшы санмен
жазады және фактуралық бағасын алдыңғы кірісте болған материалдармен бірге
жазады.
Қоймаға материалдар алдын ала төленіп түссе де бухгалтерлік жазбалар
өзгермейді. Егер де алдын ала соммасы төленген материалдар айдын соңына
дейін келуге үлгермесе, онда бұған қарамастан, бухгалтерлік есепшотының
есебінде тиістісі жазылады. Баланста бұл сомманы сондай-ақ жолдағы
материалдық құндылықтар жолына кіргізеді. Келесі айдын басында бұл сома
қайшы санмен жазылады. Одан кейін түскен материалдарды әдеттегі тәртіппен
кіріске алынады.
Акцептелген шот-фактура мен кіріс құжаттары арасындағы айырмашылық
кезінде кем шыққанды дебет есепшоты бойынша Шағым бойынша есептеу
жазылады, және кредит есепшоты Өнім берушілер және мердігерлермен
есептесу. Артықтары материалдың тиісті есепшоты бойынша дебетке жазылады
және жетіспеушілік түрінде кредитке де сол есепшотқа жазылады.
Егерде кәсіпорын мекен жайы бойынша материалдар келіп түсіп, бірақ
олар бір себептер бойынша оны қабылдай алмаса (сапасына сай болмауы,
жинақталмаған және т.с.), онда өнім берушінің есепшоты акцептелмейді және
олардың құны баланста саналмайды. Дегенмен өнім берушінің өкімі келмес
бұрын материалдар сатып алушының жауапты сақтауына қабылданып алынуы тиіс
және баланстан тыс есепшотында көрінуі тиіс Жауапты сқтауға қабылданған
тауар-материалдық құндылықтар.
Материал құндылықтарды жеткізу жөніндегі шарттық міндеттемелерін
орындалмағаны үшін өнім берушілер кәсіпорынға айыппұл, өсімпұл,
тұрлаусыздық айыбын төлейді. Мұндай жағдайда есепте Талап бойынша есеп
айырысу дебет есепшоты бойынша жасалады және кредит есепшоты Кіріс және
шығын, төлем бойынша түскен сомманы дебет есепшоты бойынша жазады. Есеп
айырысу шоты және кредит шоты Талап немесе шағым бойынша есептесу.
Егерде кәсіпорынның қосалқы цехтарында материалдың жеке түрлері
жасалса, онда олардың құны есепте Шикізат және материалдар, Отын,
Қосалқы бөлшектер дебет есепшоты бойынша және Қосалқы өндіргіш кредит
есепшотында жазылады.
Материалдық құндылықтардың ақысыз басқа ұйымдардан түсу кезінде немесе
капиталдық қаржы жұмсау есебінде тиісті есепшот Шикізат және материал,
Отын, Қосалқы бөлшектер дебетті бойынша және Жарғылық қор кредит
есепшоты жазылады.
Материалдың шығысына синтетикалық есеп Негізгі өндіріс, Қосалқы
өндіріс, Цех шығыны және т.б, есепшоттарында жүргізіледі.
Егерде материалдарды басқа ұйымдар таратса, онда Түсірілген тауарлар,
орындалған жұмыстар және қызмет дебет есепшоты бойынша және кредитте
тиісті есепшот Шикізат және материал, От, Қосалқы бөлшектер бойынша
жүргізіледі.
Материалдардың қозғалысына анатикалық есеп есептік құны бойынша
жасалынғандықтан, онда айдын соныңда сатылған материалдардың құны
дайындалған өзіндік нақты бағасының ауытқу мөлшерін толықтырады. Ауытқу
сомасын (немесе көлік – дайындау шығынын), сатылған материалдардың кірісі,
өздерінің есеп құны бойынша бағасы дайындалған бағасы орта проценттік
ауытқу бойынша анықталады. Орта процент ауытқу айдың басындағы осы
ауытқулардың сомасының арақатынасына тең және бір айдағы ағым ауытқуы
айдын басындағы қалған материалдардың соммасына және есеп бағасы бойынша
түскен материалдар, жүзге бөлінеді.
Орташа проценттік ауытқу есептегеннен кейін өнімнің өзіндік бағасына
кіргізуге тиіс немесе істелінген жұмыс және қызмет сатылған материалдардың
тепе-тең құны ауытқудың үлесін анықтайды. Бұл үлесті есеп бағасы бойынша
материалдардың құны жатқызылған дебет өнімдік шығын есепшотына жазады, және
кредит есепшоты Шикізат және материал. Сондай-ақ, егерде есепті
құндылығынан материалдардың нақты өзіндік құны төмен болса, онда қайшы
сандармен жазылады (қызыл), егерде жоғары - оң сандар болса.
Осылай, өнімге жұмсалған дебет есепшотының соңғы қорытындысында
сатылған материалдардың нақтык бағасы көрінеді.
Сатып алынған материалдардың нақты бағаларының ауытқуы немесе
дайындаған материалдар өз құндары есеп құны бойынша, қоймадағы
материалдардың қалдығына жататындар, баланста құнды материалдардың
синтетикалық есебіндегі қалдықтарға қосылады.
Өнімдегі бірліктер материалдарды қабылдамайды және оларда қойма
шаруашылығы болмайды. Қажет материалдық құндылықтарды олар тікелей өнімдік-
техникалық қызмет көрсетудегі басқару және жабдықтауды жинақтау базаларынан
алады. Бұл құндылықтар өздерінің есептесу шоттарының бірігуімен төленеді,
есептеу төлемінде есептеу-төлемінің талабы бойынша дебет есебі бойынша
жазылады Өнім берушілермен және мердігерлермен есептесу және кредит
есепшоты Есептесу шоты. Өнімдік бірлік ӨТБҚ және ЖЖ базаларынан есептік-
төлем талаптарын алған кезде өнімге жіберелген төлем есебінде дебет
есепшотына жазылады және кредит шотына Шаруашылық ішіндегі есептеуөнімдік
бірігулермен, ал бірігулерді - өнімдік бірліктермен Шаруашылық ішіндегі
есептеу дебет есепшоты бойынша жазылады және кредит есепшоты Өнім
берушілер мен мердегілермен есептесу.
4. Арзанқол және тез тозатын заттарды есепке алу ерекшеліктері
Арзанқол (бірлік үшін 100 руб. дейін) және тез тозатын заттарға
(қызмет ету мерзімі бір жылға дейін) синтетикалық есеп Арзанқол және тез
тозатын заттар есепшотында жүргізіледі, екі субшоты бар: Арзақол және тез
тозатын қоймадағы заттар және Арзанқол және тез тозатын пайдаланудағы
заттар. Осы есепшотында арзанқол және тез тозатын құралдардың басқа да
түрлері есептеледі: тез тозатын және арзанқол құрал-сайман және күнделікті
қолданатын қарапайым заттар; арнайы құрал-сайман және қажетті заттар,
сондай-аұ алмастыратын құрал-сайман, бағасына тәуелсіз; аспап, автомат
құралдары және кәсіпорынның орталық зауыт лабораториясына сатылып алынған
бірлік бағасы 300 теңге. дейінгі лабораториялық жабдықтар; құнсыз және тез
төзімді шаруашылық қерек-жарақтары; бағасына және қызмет мерзіміне
тәуелсіз, қонақ үй қорының негізгі құрамына кіретін төсек керек-
жарақтарынан басқа арнайы киімдер, арнайы аяқ киімдері және төсек керек-
жарақтары.
Арзанқол және тез тозатын қоймада тұрған заттарға ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz