ТАУАРЛЫ - МАТЕРИАЛДЫ ҚОРЛАРДЫ ШЫҒЫНҒА ТЕҢЕУ ӘДІСТЕРІ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

2 ТАУАРЛЫ-МАТЕРИАЛДЫ ҚОРЛАРДЫ ШЫҒЫНҒА ТЕҢЕУ ӘДІСТЕРІ

Тауарлы материалдық қорларға жататындар:

-материалдардың ішкі ауысулары;

-материалдар алынып, валюталық және есеп шоттарынан төленеді;

-көмекші өндіріс цехында дайындалған материалдық құндылықтарды кіріске алу;

-түгендеу кезінде анықталған артықтардың көрсетілуі;

-сатып алынған материалдардың кассадан төленуі;

-есептегі сомадан материалдарды сатып алу;

-бір жаққа жіберілген материалдар;

-аяқталмаған құрылысқа материалдар жіберілді;

-басқа кәсіпорынға өтеусіз тегін материалдар;

-ақауды анықтаған кезде жеткізушіге материалдарды қайтару және де тағы басқалары.

Қазақстан Республикасы бухгалтерлік есебінің №7 стандарты бойынша материалдық құндылықтар төменде көрсетілген әдістер негізінде бағаланады.

Арнайы (жалпылама) есептеу әдісі.
Орташа өзіндік құнын есептеу әдісі.
ФИФО әдісі.
ЛИФО әдісі.

Арнайы (жалпылама) есептеу әдісі

Арнайы (жалпылама) есептеу әдісі әдетте бірімен бірін алмастыруға болмайтын нақтылы бір материалдық қндылықтардың бағасын есептеуге арналған. Бұл әдіс жұмсалынған материалдармен істелген жұмыстардың нақты өзіндік құнын есептеп шығаруды көздейді. Сондай ақ, бұл арнайы есептеу әдісі сатылып алынғанына немесе субъектінің өзінде өндірілгеніне қарамастан арнаулы жоспарлауға арналған материалдрдың өзіндік құнын есептеуге арналған.

Орташа өзіндік құнын есептеу әдісі

Орташа өзіндік қнын есептеу әдісі боынша субъектіге кіріске алынған әрбір материалдық құндылықтардың бағасы олардың, яғни материалдық құндылықтардың кіріске алынғандағы шоты бойынша бағасын анықтау мүмкін болмаған жағдайда жүргізіледі. Материалдық құндылықтар тобының орташа өзіндік құны субъектідегі материалдардың есепті айдың басындағы қалған қалдығының құнымен ай бойы кіріске алынған материалдар құнының

жиынтығын материалдардың ай басындағы сандарының қалдығымен ай бойы кіріске алынған тиісті материалдардың сандарының қосындысына бөлу арқылы анықталады.

ФИФО әдісі

ФИФО есептеп шығарылған материалдық құндылықтарды олардың алғашқы кезекте кіріске алынғандарының өзіндік құны бойынша бағалау ідісі болып табылады. Бұл әдіс қағидасы бойынша материалдық құндылықтардың бірінші кезекте кіріске алынғаны, алғашқы болып яғни бірінші кезекте шығыс етіледі деп есептеледі. Яғни барлық келіп кіріске алынған материалдар бірінен соң бірі кіріске алынғандағы кезегі бойынша шығыс етіледі. Ай соңында шаруашылық субъектінің қоймасында қалған материалдардың өзіндік құны соңғы кіріске алынған материалдардың бағасымен бағалынады.

ЛИФО әдісі

ЛИФО әдісі шаруашылық субъектісіне ең соңғы кезекте кіріске алынған материалдар тобы бірінші болып шығыс етіледі немесе жұмсалады деген қағидаға негізделген, я, ни алғашқы жұмсалынатын немесе шығыс етілетін материалдар шаруашылық субъектісіне ең соңғы кіріске алынған материалдардың тиісті өзіндік құны бойынша бағаланады. Ал ай соңында шаруашылық субъектісінде қалған материалдар алғашқы кіріске алынған материалдардың өзіндік құны бойынша бағаланады.

Өндіріске босатылған және материалдардың қоймадағы қалдықтары ФИФО және ЛИФО әдістері бойынша мына түрде есептелінеді:

Саны

(дана)

Бағасы

(теңге)

Сомасы

(теңге)

: а) Қазан айының біріеші жұлдызына субъектінің қоймасындағы «А» материалының қалдығы

Саны(дана): 100

Бағасы(теңге): 150

Сомасы(теңге): 15000

: Қазан айында кіріске алынған «А» материалы

1-топтамада

2-топтамада

3-топтамада

4-топтамада

5-топтамада

Саны(дана):

Бағасы(теңге):

160

180

200

130

150

Сомасы(теңге):

8000

5400

4000

11700

6000

: Кіріске алынған «А» материалының жиыны

Саны(дана): 230

Бағасы(теңге):

Сомасы(теңге): 35100

: Бастапқы қалдық пен қоса есептегендегі қалдығы

Саны(дана): 330

Бағасы(теңге):

Сомасы(теңге): 50100

: Ай бойы «А» материалының шығыс етілгені

: ФИФО әдісімен бағалағанда

Саны(дана): 220

Бағасы(теңге):

Сомасы(теңге): 35000

: ЛИФО әдісімен бағалағанда

Саны(дана): 220

Бағасы(теңге):

Сомасы(теңге): 33500

: Ай соңындағы «А» материалының қалдығы

: ФИФО әдісімен бағалағанда

Саны(дана): 110

Бағасы(теңге):

Сомасы(теңге): 15100

: ЛИФО әдісімен бағалағанда

Саны(дана): 110

Бағасы(теңге):

Сомасы(теңге): 16600

Бұл кестеден көріп отырғанымыздай шығыс етілген 220 дана материалдық құндылывқтардың құны былайша есептеледі.

ФИФО әдісі бойынша:

Айдың басындағы қалдық 100 дана, сомасы 1500 теңге, бірінші топтамада кәрәске алынғаны 50 дана, сомасы 8000 теңге, екінші топтамада кіріске алынғаны 30 дана, сомасы 5400 теңге, үшінші топтамада кіріске алынғаны 20 дана, сомасы 4000 теңге және төртінші топтамада кіріске алынғаны 20 дана, сомасы 2600теңге. Барлығы 220 (100+50+30+20+20) дана, сомасы 35000 (15000+8000+5400+4000+2600) теңгенің материалдары шығыс етіледі.

ЛИФО әдісі бойынша:

Соңғы, яғни беснші топтамада кіріске алынғаны 40 дана, сомасы 6000 теңге, төртінші топтамада кіріске алынғаны 90 дана, сомасы 11700 теңге, үшінші топтамада кіріске алынғаны 20 дана, сомасы 4000 теңге, екінші топтамада кіріске алынғаны 30 дана, сомасы 5400 теңге және бірінші топтамада кіріске алынғаны 40 дана, сомасы 6400 теңге. Барлығы 220(40+90+20+30+40) дана, сомасы 33500(6000+11700+4000+5400+6400) теңгенің материалдары шығыс етіледі.

Материалдық құндылықтарды ФИФО және ЛИФО әдістерімен бағалау барысында материалдардың аналитикалық есебін олардың түрлері бойынша ғана жүргізіп қоймай, егер олар әртүрлі бағамен сатып алынған болса, онда келіп түскен материалдардың олардың топтамасы бойынша есептеу керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.