HTML - құжаттарды жасақтау және өңдеу

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 49 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
I ТАРАУ. HTML ТУРАЛЫ ТҮСІНІК
1.1. HTML тіліне
кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..5
1.2.Web-дизайнның негізгі
ұғымдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
1.3. HTML-құжаттарды жасақтау және
өңдеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... 19
ІІ. Front Page бағдарламасында Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесімен
танысуға арналған көмекші құрал құру
2.1. FrontPage негiздерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
2.2. Web-құжатқа мәтін енгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
2.3. Web - құжатқа кестелер қою, тізімдер, гиперсілтемелер құру ... ..31
2.4. Қашықтан оқыту үшін Web-сайт құру әдістемесі ... ... ... ... ... ..49
III. ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ шығын есебі ... .54
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .56
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
59

Кіріспе

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін ақпараттандыру еліміздің
даму стратегиясының негізгі бағыттарының бірі, себебі ХХІ ғасыр – білім
беру жүйесін ақпараттандыру ғасыры.
Информатика пәнінің орта білім беру жүйесіндегі ролі ақпараттық
білімнің, ақпараттық орта мен адамның өзара қарым-қатынасын үйлесімді
етудегі және жаңа ақпараттық қоғамда кәсіпкерлік қызметтің басты құрамды
бөлігі болып табылатын ақпараттық бейнесін қалыптастырудағы алатын орнымен
қамтамасыз етіледі.
Бүгінгі таңда компьютерлік дизайн, Web-дизайн, жүйелік программалушы,
администратор және тағы басқа мамандардың қажет екендігін түрлі жарнамалық
газеттерден, бұқаралық ақпарат құралдарынан да көруге болады. Кез-келген
шығармашылық мамандық сізден қазіргі заманға сәйкес компьютерлік
технологияларды меңгеруге талап етеді. Шығармашылық жұмыстын қортындысы әр
қашан жаңа білім, жаңа ақпарат, ал осы ақпаратты таратудың ең жеңіл әдісі –
Интернетте жариялау.
Диплом жұмысның мақсаты:
• HTML туралы түсінік Бере отырып оның негізгі ұғымдарына
тоқталу;
• ақпарат алу, өңдеу жаңа ақпараттар жасау және ақтау туралы
бірізді жүйелі танымын қалыптастыру.
• Web-дизайнның негізгі ұғымдары мәліметтерін қолдану кезіндегі
нақты тәсілдерді көрсету;
• HTML тіліндегі тегтер түсінігі және олардың түрлеріне тоқталу.
Бүгінгі заман талабында ақпараттар жүйесімен жұмыс істеу өз алдына
жеке бір кәсіп ретінде талап етіліп отыр. Web-дизайн негізі бағдарламасының
құрылымы жалпы информатика элементтерінен, Web-дизайн элементтерінен
тұрады.

Дипломдық жұмыстың өзектілігі: Бұл дипломдық жобаны жазу кезінде жаңа
кәсіптік бағдармен, нақты айтқанда, Блокнот мәтіндік редакторы, HTML
туралы түсінік, HTML тіліндегі тегтермен жұмыс істеуді меңгередім.
Болашақ мамандардың кәсіби білім алуының әр басқышында дүниежүзілік
ақпараттану жүйесінде мақсатты жұмыс жүргізуі үшін осы бағдарламаны құру
қажеттілігі туып отыр. Бұл бағдарламаны оқыту барысында мультимедиялық
технология элементтерін қолдану көзделіп отыр.
Зерттеу объектісі: Бағдарламаның бір бөлігі теориялық білім беруге
негізделген Интернет мәліметтерін қолдану сабақтары online кестесіне сәйкес
жүргізілуі тиіс.
Интернетке қосылу сақталмаған жағдайда online кестесінің алдын-ала
дайындаған ақпараттық мәліметтерін қолдануға болады.
Интеренетте материалды жариялау тиімді болу үшін ол Web-дизайн
ережелеріне сәйкес болу керек. Демек, Web-дизайн негіздерін білу кез келген
мамандықта қажет болады, өткені Web-бет дизайны – бұл ақпараттық дизайн.
Дипломдық жобаның құрылымы мен көлемі: Жоба кіріспеден, үш бөлімнен
және қорытындыдан тұрады: Бірінші бөлімде HTML тілінің теориялық негіздері
қаралады. Атап айтсақ, мәтінді форматтау, графиканы қолдану, тізім жасау,
кесте құру тегтері. Екінші бөлім-практикалық. Бұл бөлімде сайт жасауды
практикалық тұрғыда қарастырамыз.

I ТАРАУ. HTML ТУРАЛЫ ТҮСІНІК

1.1. HTML тіліне кіріспе

World Wide Web ("Әлемдік ғаламтор") -- WWW 1989 жылдың наурыз айында
негізі қаланып, Еуропалық Ядролық Зерттеулер Орталығының мүшелерінің өзара
ақпарат алмасуы үшін жүзеге асырылған болатын.
Бүгінгі таңда WWW тек қана физикалық зерттеулер саласында ғана емес,
сонымен қатар басқа да салаларды қамтып отырған, ақпарат алмасудың ең күшті
де ыңғайлы және тимді құралына айналып отыр.
WWW желілік компьютерлерді пайдаланушыларға ақпарттық жүйе арқылы
ақпараттарды гипертекстті формада, яғни сілтемелі құжаттар түрінде (сол
мәтін ішінде де және басқа мәтінге де сілтеме жасау арқылы) таратуға
мүмкіндік береді. WWW клиент-сервер принципі негізінде жұмыс жасап
отырады. Клиент - пайдаланушы машинасында отырып, желі ішінде сұрау
салатын программа. Сервер дегеніміз – желідегі компьютер, ол клиенттінің
кез-келген сұранысын қанағаттандыратын программамен қамтылған. WWW
пайдаланушыларға желі ішіндегі мүмкіндіктерге қарай жергілікті және де алыс
серверлерден ақпараттарды табуға және оларды таратуға мүмкіндіктер бере
алады.
WWW негізгі жүйесіне тек қана 4 түсінік кіреді:
• Құжаттардың бірыңғай форматы (HTML)
• құжаттарды (браузерледі) қарау үшін программа-клиенттер
• гипертекст
• адресацияның бірыңғай жүйесі.
HTML гипертекстік тілін (Hypertext Markup Language) 1989 жылы
World Wide Web гипертекстік жүйесін бөлудің өңдеу технологиясының
компоненттерінің бірі ретінде ғалым Тим Бернер-Ли ұсынғаны белгілі.
Гипертекстті бөлу негізіне құжаттың әрбір элементі тегтерімен қоршалған
элементтердің жиынтығы түрінде көрсетуге болатын құжатты сипаттаудың тегтік
моделі жататын болған. Өзінің мәні бойынша тегтер программалау тілдеріндегі
"beginend" жақша ұғымдарына жақын және локальді айнымалылардың аттарының
арасындағы амалдардың облысын береді, құжаттағы тексттік элементтерді
түсіндіру ережелерінің амалдарын анықтайды және т.б.
HTML форматында текст элементін қоюдың жалпы схемасы келесі түрде
жазылуы мүмкін:
"элемент аты" "атрибуттар тізімі" элемент мазмұны
"элемент аты".
Элемент мазмұнының алдындағы конструкция элемент басының тегі деп
аталады, ал элемент мазмұнынан кейін орналасқан конструкция элемент соңының
тегі деп аталады.
Интернетке түрлі қызметтердің жиынтығы әсер етеді. Солардың
бірі ең көп тараған қызметтер қатарына Web (World Wide Web(бүкіләлемдік
өрмекші)) енеді. Web – тораптардағы құжаттардың негізгі форматы HTML
болып табылады. HTML (Hyper Text Maker Language) ағылшын тілінен аударғанда
мына мағынаны білдіреді: гипермәтінді белгілеу тілі.
Гипермәтін – бұл қосымша элементтерді басқару мақсатында ішіне
екпінді элемент орналасқан мәтін түрі.
HTML тілінің құрылымы
HTML
HEAD TITLE құжат тақырыбы TITLE HEAD
BODY
құжат тұлғасы
BODY
HTML
Көп жағдайларда HTML құжаттарының тақырыптары болады. Олар HnHn
тегтер арқылы жасалады, n–нің орнына 1-ден 6-ға дейін сан жазамыз. Осы
тегтер ортасына текстімізді орналастырсақ, сізге белгілі көлемді тақырып
шығады.
H1ТақырыпH1

H2ТақырыпH2

H3ТақырыпH3

H4ТақырыпH4

H5ТақырыпH5

H6ТақырыпH6

Ал енді жаңа абзацқа шығару үшін P, ал жаңа жолға шығу үшін BR
тэгі жазылады. Бұл тэгтерді жабу керек емес. Әрине, егер Сіз P тэгінде
ALIGN абзацты түзеу элементін қолданбасаңыздар:

P ALIGN=LEFTСол жаќ шетке түзеуP

P ALIGN=CENTERОртаға келтіруP

P ALIGN=RIGHTОң жақ шетке түзеуP
Ал текстке қалың, курсивті, сызықты және т.с.с. түр беру үшін, оны сай
келетін тэгтер ортасына жазу керек:
B Қалың текст B
I Курсивті I
U Асты сызылған U
STRIKEСызылып тастаѓанSTRIKE
SUP Жоғарғы индекс SUP
SUB Төменгі индекс SUB

Кейбір тегтер белгілі бір параметрлермен қолданыла алады немесе
қолдану тиіс, олар ашылған тэг элементтерінде жазылады (бір тэгте бірнеше
параметр беруге болады). Мысалы, ашылып жатқан FONT тэгінің (FONT
жабылатын тег жазылу тиіс) бірнеше арибуттары болуы мүмкін:
SIZE - шрифттің өлшемін береді (стандартты шрифт өлшемі -"3"). Текстті
FONT SIZE=nFONT тэгтерінің ортасына қойсақ (бұл жердегі n - цифр) Сіз
оған керекті өлшем бересіз:
font size="1"Мысал 1font
font size="2" Мысал 2 font
font size="3" Мысал 3 font
font size="4" Мысал 4 font
font size="5" Мысал 5 font
font size="6" Мысал 6 font
font COLOR="white" Красный font
font COLOR="#FF0000" Красный font
Сонымен түс туралы басынан айтып кетейік. BODY тэгінің ішіне BGCOLOR
параметрін жазып жєне оған түс атын немесе оның 6 орынды кодын беру керек.
Берілген екі мысал бетті қызыл түспен бояйды.
BODY BGCOLOR="RED" (түстің аты қолданылған)
BODY BGCOLOR="#FF0000" (түс 6 орынды кодпен берілген)
HTML құжатының құрылысы бірінің ішіне бірі салынған контейнерлерді
қолдануға мүмкіндік береді. Шынында да, құжаттың өзі – бұл "HTML" атымен
аталатын бір үлкен контейнер:
HTML Құжат мазмұны HTML
HTML элементінің өзі немесе гипертексттік құжат құжаттың басынан
(HEAD) және денесінен (BODY) тұрады:
HTML
HEAD
Тақырып мазмұны
HEAD
BODY
Құжат денесінің мазмұны
BODY
HTML
WWW-да әрбір құжаттың өз аты бар, оны басында көрсетеді. Оны интерфейс-
программасының бірінші жолында көруге болады. HTML бетінің аты TITLE
тегінің көмегімен басына қосылады.
HTML документіне сурет салу үшін келесі құрылымды жасау керек. (толық
көрсетілген):
IMG SRC="Сурет аты" BORDER="0" ALIGN=" түзеу" WIDTH="Ені"
HEIGHT="Биіктігі" HSPACE=" 1-орын қалу" VSPACE="2-орын қалу" ALT="сұқпат"
HTML құжатын жазуды бастай отырып, оның сондай түрде болатынын
теңестіреміз. Мұндай теңестіру құжаттың ең басына !DOCTYPE HTML PUBLIC ``-
W3CDTD HTML 3.2EN'' тегін қою жолымен жүргізіледі. DOCTYPE тегі SGML
тілінің тегі болып табылады және құжат HTML 3.2 спецификасына сәйкес
сипатталатын болатынын хабарлайды.
HTML (HyperTextMarkupLanguage) – бұл құжаттарды кодтау үшін
қолданылатын гипертекстік белгілеу тілі. HTML ді көбі программалау тілі деп
ойласа да, бұл программалау тілі емес. HTML – мәтінді белгілеу тілі.
HTML құжаттарды көру үшін браузерларды қолданамыз. Браузер-
программалардың саны өте көп, мысалы көп таралғандар Netscape Communicator,
Microsoft Internet Explorer, Opera.
Барлық программалау тілдеріндегідей HTML тілінде де тексттің белгілі-
бір бөліктеріне түсініктеме беретін әдісі бар. Түсініктемелер ! - - және
- - тізбектерінің арасына жазылады. Түсініктеме мысалы:
!-- бұл мәтіннің түсініктемесі бар --
1-мысал.
!DOCTYPE HTML PUBLIC ``-W3CDTD HTML 3.2EN''
HTML
!- Author: Irina Kuzina Date: December 5, 1996 -
HEAD
TITLE This is a BanerTITLE
HEAD
BODY
Internet-ті администраторлау
BODY
HTML
Егер құжат денесінің ішінде тексттің бірнеше жолын теріп, содан соң
оны броузерде қарайтын болсақ, онда терезеде жай кіші шрифтпен жазылған
текст пайда болады, сонымен бірге бастапқы текстте бар жолдардың аудармасы
сақталынбайды. Броузерлер бетке тексттерді өздері қояды. Жолдарды аударуды
"күштеп" қою үшін BR тегін қолдану қажет. Броузер кескіндеу кезінде осы
тег шыққан орынға жолдарды аударып қояды.
НАЗАР АУДАРЫҢЫЗ! BR ТЕГІ BR ЖАБАТЫН ЭЛЕМЕНТІСІЗ ҚОЛДАНЫЛАДЫ.
HTML-де басқа да қасиеттері ұқсас бірнеше тегтер бар. Оларды қарапайым
түрде бос (немесе жалғыз) деп атайды және де олар "ішкі" толтырулардан
тұрмайды. Егер сізге тексттің бір анықталған жерінде бөлінбейтінін жасау
қажет болса, онда осы жерге NOBR тегін жазыңыз.
Тексті параграфтерге бөлу үшін P параметрлер тегі қолданылады.
Дәлірек айтқанда, параграф P...P тегтерінің ішіне орналасады,
бірақ та іштестірілген параграфтар болмайтындықтан, жабылатын тегті
жазбауға болады.
P тегінде параграфтың ішіндегі текстті тегістеу әдісіне көрсететін
ALIGN параметрі бар: текст оң жақ шеті бойынша (RIGHT), сол жақ шеті
бойынша (LEFT), ортасы бойынша (CENTER) немесе ұзындығы бойынша (JUSTIFY)
тегістелуі мүмкін. Егер параметр көрсетілмесе, онда текст сол жақ шеті
бойынша тегістеледі.
Параграфты ортаға жазу үшін келесі түрдегі тегті қолдануға болады:
CENTER...CENTER
Текстті бөлікке бөлудің тағы бір әдісін горизонтальді сызық деп атауға
болады. Сызық HTML тілінің элементі болып табылады және текстке
HR параметрлер
тегінің көмегімен қойылады, мұндағы параметрлер келесі түрде болуы
мүмкін:
WIDTH сызықтың ұзындығын береді. HTML-де өлшем бірлігі шығару
құрылғысының нүктесімен есептеледі, яғни HR тегінің параметрі ретінде
WIDTH=100 деп көрсетсеңіз, онда ұзындығы 100 нүктеден тұратын сызық
құрасыз. Бірақ та бұл әдістің қолайлы емес екені көрініп тұр, себебі құжат
әр түрлі шығару құрылғыларында әр түрлі болып кескінделуі мүмкін. Сол
себепті HTML-де элементтердің ТӘУЕЛДІ өлшемдерін беру мүмкіндігі бар, яғни
кескіндеу облысының жалпы ұзындықтан пайызы (броузер немесе қағаздың беті).
Мысалы: HR тегінде WIDTH=50% параметрін көрсетіңіз, сіз құжаттың
кескінделу облысының қақ ортасындағы сызықты аласыз.
SIZE – сызықтың қалыңдығын береді.
NOSHADE – егер бұл параметр берілген болса, онда сызықтың көлеңкесі
болмайды.
Егер осы моментте алынған бетті қарайтын болсақ, онда ол бір түсті
болып көрінеді. Бір қарағанда не екені түсініксіз (егер терезенің басына
қарамайтын болсақ). Бетке "басты" тақырып жетпейді, яғни тақырып құжаттың
денесінде. HTML тілінде алты түрден тұратын тақырып аты бар. Оларды құру
үшін H1...–H1,...,H6...H6 тегтері қолданылады. Тегтердің аттары олардың
қолданылуын анықтайтын ағылшынның Heading (яғни, тақырып) сөзінен алынған.
Өлшем 1 ең үлкен, өлшем 6 ең кіші шрифтке сәйкес келеді. Олай болса,
тексттің негізгі жолының алдына
H1Welcome to my homepage!H1
жолын жазып, біздің бетті жазуды бастаймыз.
Енді біздің бетті броузерде қараймыз. Енді бет бұрынғыдан қарағанда
жақсырақ көрінеді. Hn тегтері блокты болып табылады, олардың қолданылу
жерінде абзацтарға бөлу жүргізіледі.
Тексттің шрифттерін көркемдеудің басқа жабдықтары болып курсивпен және
қарайтылған түрмен жазу табылады. Осы әдістермен тексттегі кейбір сөздерді,
тақырыптарды белгілеуге болады. Мысалы, бірінші және екінші деңгейдегі
тақырыптарды Hn тегтерінің көмегімен, ал үшінші деңгейдегі тақырыпты
қарайтылған шрифтпен белгілеу өте ыңғайлы. Курсивпен белгілеу I (Italic
сөзінен), ал қарайтылған шрифтпен белгілеу B (Bold сөзінен) тегінің
көмегімен жүзеге асады.
Сонымен қатар HTML тілінде emphasis – жалпылама белгілеу ұғымы бар. Ол
EM...EM тегтерінің көмегімен жүргізіледі. Мұндай белгілеу– құжаттың
логикалық құрылысын сипаттайды. Осындай әдіспен белгіленген текст курсивпен
кескінделеді.
Логикалық белгілеудің басқа жабдығы ретінде келесі тегті есептеуге
болады:
STRONG...STRONG
Ол тексттің бөлігін күшейту үшін қолданылады. Тегтің мазмұны
қарайтылған шрифтпен кескінделеді.
Келесі тегтердің көмегімен шрифттердің өлшемін және түсін өзгертуге
болады:
FONT параметрлер...FONT
Параметрлер келесі түрде болуы мүмкін:
SIZE=``value немесе value'' – шрифттің абсолютті немесе тәуелді
өлшемін береді. Тәуелді өлшем базалық өлшемнің қатынасы бойынша беріледі.
Қабылдайтын мәндерінің диапазоны – бірден жетіге дейін.
COLOR – текст түсін көрсетеді.
FACE – Microsoft Internet Explorer және Netscape Navigator кеңеймесі.
Текст үшін гарнитураларды (гарнитуралар тізімі, бар шрифттер жүйесінен
қажеттісі таңдалатын болады) беруге көмектеседі. Ақырғы нәтиже жүйеде
орналасқан шрифттердің санынан және әр түрлілігінен тәуелді. Мысал:
FONT FACE="Arial, Times Roman" Текстті басқа гарнитурамен белгілеу
мысалы. FONT
Барлық құжат үшін шрифттердің базалық өлшемін
BASEFONT параметрлер
тегінің көмегімен беруге болады. Ол бір ғана параметрден тұрады:
SIZE – шрифтің өлшемін береді.
Қолданушының назарын аудару үшін кейде жанып-сөнетін текст қажет
болады. Ол үшін
BLINK...BLINK
тегін қолданамыз. Бұл тегті байқап қолданған дұрыс, себебі жанып-
сөнетін обьектілерге қарау әр уақытта жағымды емес.
Кей жағдайда құжатқа цитаталарды, программаның бастапқы текстін немесе
қарапайым текстік құжатты қою қажет болады. HTML тілінде бұл жағдайлар үшін
мүмкіндіктер қарастырылған.
HTML тілінде цитаталар CITE...CITE тегтерінің көмегімен жазылады.
Құжатқа бастапқы текстті қою үшін
CODE...CODE тегін қолдануға болады.
Текст белгіленген ұзындығы бойынша шрифтпен жазылатын болады.
Құжатта белгіленген форматпен тексттің бар болу жағдайының қажеттілігі
ерекше таратылған. Мұндай мүмкіндік, мысалға электрондық хаттардың мазмұнын
текстке немесе Usenet желісінен мақалаларды қосқан кезде қолданылады. Мұның
барлығы
PRE
1-текст ...
...
N-текст PRE
тегтерінің көмегімен жасалады. Бұл жағдайда ол мына түрде кескінделуі
мүмкін:
1-текст
...
...
N-текст
HTML тілінде адрестерді жазу үшін қолданылатын жабдық бар. Адрес
ADDRESS...ADDRESS
тегтерінің көмегімен жазылады. Броузерлер оны курсивпен белгілейді,
яғни ADDRESS ул. Пирогова, д. 2 ADDRESS жолы
ул. Пирогова, д. 2. түрінде кескінделеді.

1.2. Web-дизайнның негізгі ұғымдары

Бұл тілде компьютердің программалық және ақпараттық қамтуларының
айырмашылықтарын ойламайтындай құжат құруға болатындай жасалынған. HTML
технологиясы кәдімгі мәтіндік құжатқа басқарушы символдар (tage-тэги-
тегтер) орналасқан құрылымнан тұрады. Тегтер мәтінінің өлшемін,
сызылымын, түсін, мәтіннің орналасуын, беттегі графикалық бейнені мәтіндік
құжатқа графикалық бейнені жасанды қозғалысты дыбыс, бейне енгізу
мұмкіндігін береді, сонымен қатар осындай Web-беттермен мағыналы байланыс
орнатады. Web-бет браузерде HTML тегі арқылы берілген түрде қарастырылады.
Мұндай Web-бетті HTML-файл деп атаймыз. HTML-файлының кеңейтілуі .htm
немесе .html.

Сурет 1. Қарапайым Web-беттің суреті
Қазіргі кезде Web-бетті құруды бірнеше тәсілменен құруға болатынын
белгілі, яғни қолменен және автоматты түрде. Автоматты түрде парақты жасау
үшін мынадай редакторлар қолданылады: Front Page, сонғы кездерде көп
қолданатын Macromedia Dreaweaver 8.0 редакторлары. Web-беттің жобасын
құрудың зерттеу барысында келесі кезеңдері анықталады:
- парақты құрудың екі тәсілі;
- құжаттың құрылымын анықтау;
- суреттермен мәтіндік ақпаратты енгізу;
- мультимедиалық объектілерді қою;
- кестелермен жұмыс атқару;
- беттерді бірнеше терезелерге бөлу; яғни құру жұмысында барлық
гипермәтін тілінің аспектілері қарастырылады.
Орындалатын жұмыстар бірте-бірте күрделендіре отырып, жұмысты
өздігінен орындау дәрежесіне жетеді.

Сурет 2. Өзгертілген Web-беттің суреті
HTML гипермәтінінің тіл белгілеу дамуы жалғасуда. Осылайша DHTML
(Dynamic HTML), XML, VRML және т.б. тілдер пайда болды. Белгілеуі
кеңейтілген XML (Extensible Markup Language) тілі HTML гипермәтін
белгілеуінің кеңейтілуі болып табылады, сондай-ақ кеңейтілген басқарушы
символдарды енгізу мүмкіндігі және де құжаттың дұрыстығын тексеру
мүмкіндігі бар. Виртуалды шынайы тіл VRML (Virtual Reality Modeling
Language) HTML гипермәтін тілінің белгілеуімен құрылған, ол көлемі 3D-
графикті пайдалану мүмкіндігін береді. HTML – құжаттарын қалыптастырудың
шығармашылық сипаты программалаумен бірдей болады, сол себепті бұл
жағдайда, белгілі бір қиындықтарға әкеліп соқтыратын немесе
қалыптастырылған құжаттын нақты тұтынушы компьютерінің экраннында қандай
көрініс беретінің алдын ала болжау мүмкіндігін бермейді.
Сонымен жақсы HTML құжатын қалыптастыру үшін, бірқатар қарапайым
ережелерді басшылыққа алудың өзі жеткілікті:
- Web–парақтағы мәліметтерді орналасуы қарапайым әрі логикалық түрде
қарап шығуға, оқуға ыңғайлы болуы тиіс.
- Экрандағы ақпараттарды тізім немесе кесте түрінде жасауға тырысу
қажет, сонда маңызды мәліметтерді оңай тауып алуға болады;
- Бір суреттен кейін бірден екінші сурет орналаспағаны дұрыс, олардың
ара қашықтарын біркелкі етіп, араларында мәтіндік ақпараттар берген
дұрыс.
- Ақпарат бөліктерге бөлініп берілсе, оларды оқу, түсіну жеңіл болады.
- Егер Web–парақ үлкен болса онда құжат бөліктеріне жылдам ауысуға
мүмкіндік беретін сілтемелер жасау қажет.
Суреттер мен графикалық бейнелерді пайдалану көптеген тұтынушыларды
қызықтыруы мүмкін, бірақ суреттерді желі арқылы ұзақ уақыт алатыны есте
болуы керек. Web-сайттың жұмыс парақтарын 1, 2, 3-суреттерден көруге
болады.
Web–құжаттарды командалар арқылы тек қарапайым мәтіндік редакторларда
ғана емес, басқа да көптеген HTML–редакторларда дайындауға болады. Олардың
бірнешеуін атап өтейік Corel Draw, Front Page, Dreaweaver. Бұлардың
қайсысын қолдану–ол өз құзырларыңызда. Бірақ Web-құжаттар жасаудағы ең
соңғы өзгерістер мен шрихтар HTML тілінің командалары арқылы орындалатыны
талас тудырмайтын ақиқат болып саналады.
Web–парақтары кең ауқымды тұтынушыларға арналған, сондықтан HTML
құжаттарын әзірлеген кезде осы ерекшеліктері ойдан шығармау керек.
Web–парақты серверге орналастыру және оны тестілеуден өткізу, жұмыстың
соңғы қадамдамы деп есептеледі.
Серверге өз Web–парақтараңызды орналастыру алдында оларды тест арқылы
тексеріп алған жөн. Жасалған құжат алғашқы тексеруді, яғни жергілікті
тексеруді өзініздің қатті дискіңіздің аумағында өтуі тиіс. Тексеру кезінде
әр түрлі броузерлерді пайдаланған абзал. Олардың бір-біріне айырмашылығы
әжептеуір болуы ықтимал.
Web–құжатты тескеруден өткізу кезінде мынадай жайттар есте болсын:
1. Емле қателерін тексеру;
2. Навигацияны (ауысуларды) тексеру;
3. Сыртқы файлдармен қатынасу тәсілдерінің дұрыстығын тексеру;
4. Құжаттын жүктелу уақытының шамадан тыс ұзақ болмағанына көз
жеткізу.
5. Басқа кісілерден сіздер жасаған Web–парақтарды қарап шығуын
қамтамасыз ету.
Сонымен HTML-файлдарының жетістігі деп мыналарды атап кетуге болады:
- аз ақпараттық көлем;
- кез келген дербес компьютерден көру мүмкіндігі;
- интерактивтілігі.
Зерттеу жұмысын келешекте чат, форумдарды осы бағытта жалғастыруды
дамытамыз.
ALT, BORDER, HEIGHT, WIDTH атрибуттарын пайдалана отырып, өз
қалауларыңызша RASP.HTM файлына бірсыпыра өзгерістер енгізіңіздер.
Ескерту: Суреттік файлдың көлемінің (байтпен берілген) өзгеруіне назар
аударып отырыңыздар, өйткені ол Web-құжаттың Интеренеттен компьютерге
жүктелуіне қатты әсер етеді.
Web-парақтарға фондық суреттер салу
Фондық сурет – шағын төртбұрышқа орналасқан суреті бар графикалық
файл. Броузерге фон ретінде тағайындалғанда, сурет көбейіп терезе аумағын
толық алып тұрады.
Фон ретінде пайдаланылатын сурет BODY тегінде көрсетіледі.
RASP.HTM файлына төмендегідей өзгерістер енгізіңіздер:
HTML
HEAD H2 ALIGN=”CENTER”Менің алғашқы парағым H2
TITLE Алғашқы HTML файлы TITLE HEAD
BODY BACKGROUND=”fon1.GIF” TEXT=”#330066”
P ALIGN=CENTER
FONT COLOR=”#008080”SIZE=”7”
Bсәрсенбі күнгі B FONT BR
FONT SIZE=”6” I сабақ кестесі I FONT P
BODY
HTML
Басқа HTML-құжатқа сурет арқылы сілтеме жасау
1. ФНИ-1.HTM файлының соңғы жағына алғашқы параққа – ФНИ топтарының
сабақ кестесі (файл RASP.HTM) парағына сілтеме жасау қажет. Сілтеме ретінде
төмендегідей түрде графикалық файлды пайдаланыңыздар:
... TR
TABLEBR
CENTER
A HREF=”RASP.HTM”IMG SRC=”HOME.GIF”BORDER=”0”A
CENTER
BODY
HTML
Осының нәтижесінде алынған Webпарақтары қарап шығыңыздар.
Мұнда сілтеме рөлін оң жаққа және жоғары бағытталған тілсызық
түріндегі сурет атқарады, ол HOME.GIF файлында жазылған.

1.3. HTML-құжаттарды жасақтау және өңдеу

HTML-құжаттарды жасақтау және өңдеу үшін кезкелген қарапайым мәтіндік
редактор жеткілікті, мысалы Блокнот. Көп дизайнерлердің ойы бойынша таза
сілтемелер тілін қолмен жазған дұрыс. Бірақ көп уақытта қолмен жазған
қолданылмайды. Себебі қолмен жазған автордан көп білімді және практикалық
тәжірибені талап етеді.
Практикады әдетте Web-сайт жасау HTML редакторларды пайдаланады.
Оларды екі топқа бөледі.
Бірінші үлкен топтың Web-сайт жасау программалары HTML-тілінің
негізінде жұмыс істейді. Осындай программалар орта және үлкен сайттарды
даярлау уақытын қысқартады және даярлау кезеңінің тиімділігін көтереді.
Арнайы HTML-редакторлердің жұмысты жеңілділетін және тездететін қосымша
мүмкіндіктері көп. Бұл топқа төменгі программалар кіреді:
HTML генератор 1.3 ;
Magic HTML Studio 2.0;
Macromedia Dreamweaver;
Екінші үлкен топқа WYSIWYG (ағылшын тілінен “what you see is what you
get” - не көрсең соны аласың) редакторлері кіреді. Бұл программаларды
тағыда визуалды редакторлар деп айтады.
Осындай программалар графикалық интерфеске ие. Бұл прораммалардың
бастапқы махсаты дизайнерді HTML тегтерінен босату болған. Кәзірге
замандағы визуалді HTML-редакторлар дизайнерді көптеген әрекеттерде
басатады. Осындай артықшылықтарына қарамастан кемшілігі бар – олар таза
HTML кодын жасамайды, оған артық және фирменный тегтерді қосады. Көріп
отырсыздар, WYSIWYG редакторларды қолданы HTML тегтерін қолмен жазуды
құтқармайды, демек, Web-сайттарын жасау үшін HTML тілінің кем дегенде
негізін білу керек.
WYSIWYG программаларыдың тізімі:
Microsoft Front Page.
Негізгі тегтер
html html Бетті қарау программасында бұл HTML құжаты
екенін көрсетеді.
head head Құжаттың денесінде бейнеленбейтін әр түрлі
ақпараттар орналасқан жерді анықтайды. Мұнда құжат атының тегі және іздеу
машиналары үшін қолданылатын тегтер орналасады.
body body Құжаттың көрінетін бөлігін
анықтайды.

Тақырып тегі
title title Құжат тақырыбын бетті қарау программасында мазмұнына
қояды.

Құжат денесінің атрибуттары
body bgcolor=? RRGGBB түрінде түстің мәнін қолданып, құжат фонының
түсін орнатады. Мысалы: FF0000 - қызыл түс.
body text=? RRGGBB түрінде түстің мәнін қолданып, құжат
текстінің түсін орнатады. Мысалы: 000000 - қара түс.
body link=? RRGGBB түрінде түстің мәнін қолданып, гиперсілтеменің
түсін орнатады. Мысалы: 00FF00 - жасыл түс.
body vlink=? RRGGBB түрінде түстің мәнін қолданып, сіз бұрын
болып кеткен гиперсілтеменің түсін орнатады. Мысалы: 333333 - күлгін түс.
body alink=? Басу кезінде гиперсілтеменің түсін орнатады.
Текстті форматтау үшін қолданылатын тегтер
prepre Алдын-ала форматталған текстті
жиектейді.
h1h1 ЕҢ ҮЛКЕН тақырыпты құрады.
h6h6 Ең кіші тақырыпты құрады.
bb Қарайтылған әріппен жазылған текстті құрады.
ii Көлденең әріппен жазылған текстті құрады.
tttt Басу машинкасының стилін көрсететін текстті құрады.
citecite Цитаталар үшін қолданылады, әдетте көлденең әріппен
жазылған текст.
emem Тексттен сөзді белгілеу үшін қолданылады (көлденең немесе
қарайтылған әріппен жазылған текст).
strongstrong Тексттің маңызды бөлігін белгілеу үшін
қолданылады (көлденең немесе қарайтылған әріппен жазылған текст).
font size=?font 1-ден 7-ге дейінгі текст өлшемін
орнатады.
font color=?font RRGGBB түрінде түстің мәнін қолданып, текст
түсін орнатады.

Форматтау
p Жаңа параграф құрады.
p align=? Параграфты құжат шекараларының біреуіне тәуелді етіп
тегістейді, мәндері: left, right немесе center.
br Жаңа жолға көшуді қояды.
blockquoteblockquote Тексттің екі жағы бойынша алшақтықтарды
құрады.
dldl Анықтамалар тізімін құрады.
dt Терминдер тізімінен әрқайсысын анықтайды.
dd Әрбір анықтаманы сипаттайды.
olol Нөмерленген тізімді құрады.
li Тізімнің әрбір элементін анықтайды және номер меншіктейді.
ulul Нөмерленбеген тізімді құрады.
li Тізімнің әрбір элементін анықтайды және дөңгелекше немесе
квадратша қосады.
div align=? HTML құжатында үлкен блоктан тұратын тексттерді
форматтау үшін қолданылатын ең маңызды тег, сонымен бірге кестелер стилінде
қолданылады.

Графиктік элементтер
img src="name" HTML құжатына бейнелерді қосады.
img src="name" align=? Құжаттың бір жағына қарай бейнелерді
тегістейді, қабылдайтын мәндері: left, right, center; bottom, top, middle.
img src="name" border=? Бейненің айналасындағы рамканың қалыңдығын
орнатады.
hr HTML құжатына горизонталь сызық қосады.
hr size=? Сызықтың биіктігін (қалыңдығын) орнатады.
hr width=? Сызықтың ұзындығын орнатады, ұзындықты пиксельмен
немесе пайызбен көрсетуге болады.
hr noshade Көлеңкесіз сызықты құрады.
hr color=? Анықталған сызықтың түсін береді. RRGGBB мәні.

Кестелер
tabletable Кестені құрады.
trtr Кестедегі жолдар санын анықтайды.
tdtd Кестедегі бөлек ұяшықты анықтайды.
thth Кесте тақырыбын анықтайды (қалыпты ұяшық ортада қарайтылған
әріппен жазылған).

Кесте атрибуттары
table border=# Кесте рамкасының
қалыңдығын береді.
table cellspacing=# Кестенің ұяшықтарының арасындағы қашықтықты
береді.
table cellpadding=# Ұяшықтағы берілгендермен оның рамкасының
арасындағы қашықтықты береді.
table width=# Кестенің ұзындығын пиксельмен немесе құжат
ұзындығынан пайызымен орнатады.
tr align=? или td align=? Кестеде ұяшықтарды тегістеуді
орнатады,
қабылдайтын мәндері: left, center немесе right.
tr valign=? или td valign=? Кесте ұяшықтары үшін вертикаль
тегістеуді
орнатады, қабылдайтын мәндері: top, middle немесе bottom.
td colspan=# Бір ұяшыққа біріктірілген бағандар санын
анықтайды (келісім бойынша=1).
td rowspan=# Бір ұяшыққа біріктірілген жолдар санын анықтайды
(келісім бойынша=1).
td nowrap Қарау программасында кесте ұяшықтарына көшуге рұқсат
етпейді.

Кадрлар
framesetframeset Кадры бар құжатта body тегін
тексереді. frameset rows="value,value" Кестедегі кадрлардың жолын
анықтайды,
биіктігі пиксель санымен немесе кесте кадрларының биіктігіне
қатынасының пайызымен анықталған.
frameset cols="value,value" Кестедегі кадрлардың бағанын
анықтайды, ұзындығы пиксель санымен немесе кесте кадрларының ұзындығына
қатынасының пайызымен анықталған.
frame Бірлік кадрды немесе кестедегі кадрлардың облысын
анықтайды.
noframesnoframes Броузер терезесінде не көрсетілетінін
анықтайды, егер ол кадрларды құптамайтын болса.

Кадр атрибуттары
frame src="URL" HTML құжатынан қандай кадр көрсетілетінін
анықтайды.
frame name="name" Осы кадрда ақпараттарды немесе кадрлардың
облысын қайта өзгертуге болатын кадр атын немесе облысын көрсетеді.
frame marginwidth=# Кадрдың оң жақ және сол жақ шеттерінің мәнін
анықтайды; бірдей немесе бірге артық болуы керек.
frame marginheight=# Кадрдың жоғарғы және төменгі шеттерінің мәнін
анықтайды; бірдей немесе бірге артық болуы керек.
frame scrolling=VALUE Кадрда айналдыру сызғышы шығарылатынын
көрсетеді; value мәні "yes", "no" немесе "auto" болуы мүмкін. Қарапайым
құжатта үнсіз келісім бойынша мән auto болады.
frame noresize Кадр өлшемін өзгертуге қарсы болады.
Формалар
Қандай да бір функцияны орындайтын формалар үшін серверде сәйкесінше
CGI скриптері қосылу керек. HTML тек қана форманың сыртқы интерфейсін
құрады.
form form
Форманы құрады.
select multiple name="NAME" size=?select Жылжымалы менюді
құрады. Size экранда көрсетілетін меню пунктерінің санын орнатады.
option Менюдің әрбір бөлек элементін көрсетеді.
select name="NAME"select Төгілмелі менюді құрады.
textarea name="NAME" cols=40 rows=8textarea Текстті енгізу үшін
терезе құрады. Columns терезенің ұзындығын; rows оның биіктігін
көрсетеді.
input type="checkbox" name="NAME" Сheckbox-ты құрады. Тегтен
кейін текст жазылады.
input type="radio" name="NAME" value="x" Radio кнопканы құрады.
Тегтен кейін текст жазылады.
input type=text name="foo" size=20 Текстті енгізу үшін жолдарды
құрады. Size параметрімен символдардың ұзындығы көрсетіледі.
input type="submit" value="NAME" "Қабылдау" кнопкасын құрады.
input type="image" border=0 name="NAME" src="name.gif"" Қабылдау"

кнопкасын құрады. Ол үшін бейне қолданылады.
input type="reset" "Болдырмау"
кнопкасын құрады.

ІІ. Front Page бағдарламасында Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесімен
танысуға арналған көмекші құрал құру

2.1. FrontPage негiздерi

Microsoft пакетi Web-түйіндердi өңдеу және ұйымдастыру үшін және
олардың мазмұнын Internet немесе Intranet тораптарында жариялау үшін
қажеттi жабдықтар жиынымен қамтамасыз етедi.
FrontPage үш негiзгi модульдерден тұрады: FrontPage (бұл негiзгi
модуль болып табылатындықтан, оны бiз бүкiл пакеттiң атымен атаймыз),
Microsoft Personal Web Server (MSPWS, дербес Web-сервер), FrontPage Server
Extensional (серверлiк кеңейтiлулер).
FrontPage-негiзгi клиентсервер қосымшасы, онда Web-түйіндердi жасауға
керектi барлық компоненттер бар. FrontPage-дiң өзi - ол қосымшаның
клиенттiк бөлiгi, ал MSPWS және FrontPage серверлiк кеңейтiлулерi –
серверлiк бөлiк. Ендi әр модульдi жеке-жеке суреттеймiз.

1- сурет-FrontPage-дің негізгі көрінісі
FrontPage Web-парақтарды жасау мен өңдеудiң стандартты
мүмкiндiктерiмен қамтамасыз етедi, сонымен қоса арнайы функциялар тiзбегiн
орындайды. Тағы ол Web-түйіндердi әр түрлi режимдерде көруге және оның
құрылымын өзгертуге, шеберлер мен шаблондардың көмегiмен жаңа Web-
түйіндердi жасауға, Web-түйіндi Web-серверде жариялауға, белгiлi бiр
қолданушылар немесе қолданушылар тобы үшін кiру құқығын орнатуға және т.б.
мүмкiндiк бередi. FrontPage 98-бен таныс қолданушылар FrontPage 2000
версиясында Web-парақтар редакторында (FrontPage 98 версиясында ол
FrontPage Edlitor деп аталған) жеке тәуелсiз модуль бөлiнбегенiне бiрден
көңiл аударар. FrontPage 2000 пакетiнде Web-парақтарды жасау және түзету
бойынша функцияларына FrontPage модулiнiң Page көру режимiнде қол
жеткiзуге болады, яғни FrontPage модулi өзiнде парақтарды түзету және Web-
түйіндi басқару функцияларын сақтайды.
Microsoft Personal Web Server сұраған кезде сұраушыларға Web-түйіннiң
парақтарын бағыттауға және Web-серверде файлдарды басқаруға мүмкiндiк
бередi. Бұл сервер WINDOWS 2000 және WINDOWS NT 4.0 Server-дiң құрамына
кiретiн, Microsoft фирмасының Internet Information Server (IIS)-нiң үлгiсi
бойынша жасалған. MSPWS WINDOWS 98 версиясымен өте жақсы интегралданған.
WINDOWS 98 версиясының құрамына оның 3.0 версиясы қосылған. Әрине, ол IIS-
ке тиiстi барлық мүмкiндiктерiмен қамтамасыз ете алмайды, бiрақ Intranet
торабы мен орта өлшемдi ұйымдардың масштабында қолдануға ыңғайлы болып
табылады. Сiз оны өз компьютерiңiзге оңай орната аласыз. MSPWS FrontPage
2000 құрамына кiрмейдi, бiрақ оның 4.0 версиясын Microsoft фирмасының Web-
түйінiнен http:www.microsoft.comiepws мекенi бойынша өз
компьютерiңiзге жүктей аласыз.
Microsoft Personal Web Server WINDOWS-тi қосқан кезде автоматты түрде
жұмысқа кiрiседi. Сiз оның жұмысын тоқтата аласыз, ол үшін тапсырмалар
панелiнiң (TaskBar) оң жағында пайда болатын контекстiк менюде Stop Service
командасын таңдау керек (қайтадан сервердi жүктеу үшін Start Service
командасын) Propeties командасын таңдаған уақытта Web-сервердi басқару
функциялары орналасқан Personal Web Manager диалогтық терезесi ашылады.
FrontPage Extensions (серверлiк кеңейтiлулер). Олар FrontPage-те
жасалған Web-түйінге қосатын компоненттердiң кең жиынтығын қолдауды
қамтамасыз етедi. Мына жерде кей компоненттер берiлген:
• түрлер (формы);
• ыстық нүктелер (горячие точки);
• нақтылау өрiсiнiң компонентi;
• тiркеушi компонент;
• нәтижелердi сақтау компонентi;
• iздестiру компонентi.
Егер Web-серверде FrontPage-дiң серверлiк кеңейтулерi орнатылмаса,
онда жоғарыда көрсетiлген компоненттер жұмыс жасамайды.

2.2. Front Page-тiң компоненттерiн қолдану

FrontPage-те объектiлердi генерациялайтын, параққа және бүкiл Web-ке
динамикалық кәрiнiс беретiн компоненттер бар. Компонентердiң барлық түрлерi
InsertComponent менюiнде орналасады. Бұл компонентерге WebBots
компоненттерiнiң тобы кiредi. WebBots-бұл FrontPage үшін CGI (Common
Gateway Interface) сценарийлерiнiң нұсқаулары-сервердегi процестер үшін
ортақ есiм, ол бағдарламалардың мүмкiндiктерiн кеңейтедi. InsertCоmponent
менюнiң командаларының тiзiмiн берейiк.
• Banner Ad Manager суреттердiң анимациялық эффектi болып келетiн баннер
жасайды. Баннердiң реттемесi тышқанды екi рет сырт еткiзу арқылы
шақырылатын Banner Ad Manager Properties диалогтiк терезесiнде
орындалады. Мұнда тағы анимациялық эффектiлерде де беруге болады.
• Hit Counter парақтың қонақтарының санын көрсететiн объектiнi жасайды. Бұл
компонент серверде жүктелген FrontPage Server Extensions кезiнде жұмыс
iстейдi. Осы және келесi басқа компоненттердiң реттемелерi Propeties сөзi
қосылған диалогтық терезелерде анықталады және тышқанды екi рет сырт
еткiзу арқылы немесе локальдық меню арқылы шақырылады. Санағыштың
кәрсеткiштерiн оның реттемесi арқылы нөлге теңестiруге болады.
• Hover Button басқа құжаттқа көшу батырмасы сияқты объект жасайды. Батырма
әр түрлi түстерде және оған тышқанды апарғанда өзгеретiн әр түрлi
эффекттердi қолдана алады.
• Marquee жүгiру қатарын генерациялайды. Жүгiрудiң бағытын, түсiн, қарiпiн
және тағы басқа атрибуттарын реттемеде беруге болады.
• Include Page сiз URL-дың көмегiмен сiлтене алатын кез келген парақтың
мазмұнын FrontPage-те және броузерде шығара алатын объектiнi жасайды.
Бiрақ сiз htm кеңейтiлуi жоқ файлдарды немесе активтендiрiлген сайтқа
кiрмейтiн файлдарды қарай алмайсыз.
• Scheduled Image-Include Page сияқты, бiрақ бұл бейнелер үшін және
бастапқы және соңғы мерзiмiмен. Ол сiздiң сайтыңызда кез-келген, сiз URL-
ын енгiзген бейненi броузерде шығара алады. Бейне көрсетiлген уақыт
ағымында шығарылады, сонымен қатар сiзге белгiлi бiр уақыт аралығынан
кейiн және оған дейiн қай бейне шығатынын беруге мүмкiндiк бередi.
• Scheduled Include Page-Include Page-ге тура ұқсайды, бiрақ ол да
Scheduled Image сияқты бастапқы және соңғы мерзiмдi сақтайды.
• Substitution берiлген конфигурациялық айнамалының мәнiн FrontPage-те және
броузерде бейнелейтiн объект. Егер айнамалының әлi мәнi болмаса онда
FrontPage-те сiз тiк жақшалардың iшiнде оның атын көресiз, ал броузерде
ештеңе болмайды.
• Seaech From Search for мәтiнiнiң енгiзу, Start Seаrch және Clear
батырмаларының түрiн шығаратын объектiнi жасайды.
• Table of Contents броузерде берiлген Web-тiң барлық парақтарының (жасырын
папкалардан басқа) автоматты түрде жасалған тiзiмiн шығаратын, бiрақ
FrontPage-те тек қана ортақ тақырыпшаны шығаратын объектiнi жасайды.
Include Page және тағы басқа соңғы компоненттер WebBots-тiң
компоненттерi болып табылады.

2.3. Web - құжатқа кестелер қою, тізімдер, гиперсілтемелер құру

Web – құжатқа кесте қою үшін жұп table пайдаланылады. table тегі
екі бөліктен тұрады: кесте тақырыбы және кестенің өзі. Кесте тақырыбы жұп
caption тегімен беріледі. Ал кестенің өзі tr, td, th тегтерінің
көмегімен сызылады, мұндағы tr - кестенің жолы, th- бағандардың немесе
жолдардың тақырыптарын, td - кестенің жәй ұяшығын білдіреді.
Мысалы тақырыбы Студенттер туралы мәлімет болатын келесі кестені құру
қажет болсын:
Студенттер туралы мәлімет
Аты-жөні Туған күні, жылы Адресі
Асанов К.Р. 13.04.1987 Азаттық к., 3
Боранов Е.М. 26.12.1986 Достық к., 15-6

table
caption Студенттер туралы мәлімет caption
trth Аты-жөні thth Туған күні, жылы thth Адресі thtr
trtd Асанов К.Р.tdtd13.04.1987tdtd Азаттық к., 3tdtr
trtd Боранов Е.М.tdtd26.12.1986tdtd Достық к., 15-6tdtr
table
Маркерленген тізім құру үшін жұп UL тегін пайдаланамыз. Тізімнің
әрбір бөлімін беру үшін UL тегінің ішінде LI тегтері жазылады. Мысалы,
Қазақстанның қалалары
• Астана
• Алматы
• Атырау
• Шымкент
тізімін құру үшін келесі HTML коды жазылады:
UL Қазақстанның қалалары
LIАстанаLI
LIАлматыLI
LIАтырауLI
LIШымкентLI
UL
Нөмірленген тізім құру үшін жұп ОL тегін пайдаланамыз. Тізімнің
әрбір бөлімін беру үшін ОL тегінің ішінде LI тегтері жазылады. Мысалы,
Қазақстанның қалалары
1. Астана
2. Алматы
3. Атырау
4. Шымкент
тізімін құру үшін келесі HTML коды жазылады:
ОL Қазақстанның қалалары
LIАстанаLI
LIАлматыLI
LIАтырауLI
LIШымкентLI
ОL
Гипермәтіндік сілтеме құжат мәтінінің бөлігі болып табылады және
сондықтан A жұп тегі көмегімен анықталатын мәтіндік элементпен беріледі.
Бұл элементте HREF= атрибуты міндетті түрде жазылуы тиіс. Атрибут мәні
ретінде сілтеме нұсқайтын құжаттың URL адресі пайдаланылады. Ол желінің
жалпыға ортақ түйінінде (Web-түйіні, FTP архиві, т.б.) орналасқан кез
келген құжатқа нұсқай алады. Мысалы, сілтеменің ашу тегі келесі түрде
болады: A HREF=“http:www.site.comindex.htm ”.
URL адресі абсолютті түрде болуы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.