Асыл металлдардан бұйымдарының нарығы


ЖОСПАР
Кiрiспе . . . 3
1-шi тарау. Алтын нарығының теориялық негiздері . . . 8
1. 1 Алтынның пайда болуы . . . 8
1. 2 Ақшалай алтын стандарттары . . . 18
1. 3 Алтын нарығы асыл металлдар және гауhар тастардың нарықтағы орны . . . 26
2-шi тарау. Әлемдiк экономикадағы алтынды талдау . . . 37
2. 1 Континенттердегі алтын қолданысы . . . 37
2. 2 Жеке елдердегi алтын қолданысы . . . 48
2. 3 Табылған алтын қолданысы және мәселесі . . . 58
3-шi тарау. Әлемдiк нарықтағы алтынның қазiргi күйi . . . 68
3. 1 Табылған алтын қолданысы және мәселесінің шешімі . . . 66
3. 2 Әлемдiк нарықтағы алтынның даму перспективалары . . . 73
Қорытынды . . . 82
Қолданылған әдебиеттер тiзiмi . . . 86
Кіріспе
Дипломдық жұмыстың өзектілігі: Бұл атаудың адамзат баласына жақын болып кеткені соншалық, оған анықтама іздеудің қажеті жоқ. «Алтын-күміс тас екен, арпа-бидай ас екен» дегендей, небір қилы кезеңдерді бастан өткерген адамзат қоғамының өркендеулер мен тұралаулардан тұратын сан ғасырлық даму тарихында алтын өзінің әу бастағы құндылықтың өлшеміндей болып қабылданған қасиетін жоғалтпай бүгінге жетті. Бұлай болары, алтынның өзімен деңгейлес бағалы металдардың басқа бірінде кездеспейтін қайталанбас қасиеттеріне байланысты. Адам баласының тұрмыс-тіршілігінде жоғары бағалануымен қатар, алтын адамзаттың рухани әлемінде кір шалмайтын саф тазалық ұғымына ие.
Өзіне қатысты көзқарастың түрлі кезеңдерінен өте отырып, адам баласының өмірінде мәңгіліктің, сенімділіктің талабына сай келетін металл, құндылықтың рухани сипаты ретінде орныққаналтынның бұл тұрғыдағы рөлі мен қызметін пайдалану кеңейіп, тереңдей түсуде. Физикалық-химиялық және физикалық-механикалық ғажап қасиеттері алтын мен басқа да бағалы металдардың өндірісте және экономиканың түрлі салаларында жоғары технологияларға пайдаланудағы теңдессіз тауар ретінде тұтыну құндылығы мен бағасына деген қызығушылықты соңғы жүзжылдықта бірден арттырды. Болашақта адамзат қоғамының дамуындағы алтынның рөлі бұдан да жоғары болатындығын өткен ғасырдың тоқсаныншы жылдары жарық көрген «Қазақстан алтыны» аттызерттеу еңбегінде дәлелдеп берген белгілі ғалым, қоғам қайраткері Сауық Тәкежановтың тұжырымдары бүгін алдымыздан шығып отыр.
Міне, қаржылық дағдарыс қысқан шақта жалпақ әлем алтынға басқойды. Біз де елімізде өндірілетін барлық алтынды қазына қорына сатып алуға кірістік. Еліміздің бағалы металдар орай өткізген соңғы баспасөз мәслихатында Ұлттық банктің төрағасы Григорий Марченко: «2012 жылдың 1 қаңтарынан бастап Ұлттық банк еліміздегі тазартылған алтынның бәрін сатып алатын болады. Бұл - Елбасының тапсырмасы. Оны орынды және қажетті тапсырма деп білемін», - деді.
Төрағаның сөзіне қарағанда, ұлттық банк қазіргі күні елімізде өндіріле- тін барлық алтынды сатып алуға мүдделі. Кемінде алдағы екі-үш жыл бойы осылай болмақ. Еліміздің бағалы металдар нарығы баяғыда ырықтандырылғаны белгілі. Соңғы уақытқа дейін жеке меншікке өткен кеніштерден өндірілген қазба байлық қорытпа күйінде сыртқа тасылып келді. Ешкім мемлекетке алтын сатқан жоқ, оны қажет еткен мемлекет те болмады. Енді ұлттық банк басшысының айтуынша, еліміздегі алтын өндірісінің бар көлемін толықтай сатып ала аламыз. «Алтын көлемі белгілеген шектен асатындайболған күнде, біз өз ұсынымымыздың тәртібін өзгертуіміз мүмкін. Яғни мұндай жағдайда ұлттық банк өндіріліп жатқан алтынның бір бөлігін игеріп, қалғанын экспортқа шығаруға келісімін береді. Немесе қазынадағы алтынның бір бөлігін сыртқы нарықтарға өткізу және орналастырумен өзіміз де айналысатын боламыз. Ұлттық банктің қорындағы алтынның біршама бөлігін елден жырақта сақтау бізге де оңайға түседі. [2]
Алтын айналымдарына ҚҚС салу мəселесіндегі бастамалар туралыҚазіргі кезде алтын сату бойынша айналымдарға ҚҚС салу жүйесі өндірушілердіалтынды экспортқа шығаруын ынталандырады. Алтынның ішкі нарығын дамыту жəне отандық өндірушілер ел ішінде өндіретінжəне қайта өңдейтін алтынды сату бойынша жағдайлар жасау мақсатында Ұлттық БанкҮкіметке ішкі нарықта жəне экспортқа алтын сату үшін ҚҚС салу тұрғысынан алғанда теңжағдайлар жасау мəселесі туралы бастама жасады. Тау-кен өндіру жəне тау-кен металлургия кəсіпорындарының қауымдастығыҰлттық Банктің осы ұсыныстарын қолдайды жəне өз тарапынан Үкіметке тиісті үндеужолдайды.
ҚР Статистикалық Агенттігінің мә-ліметі бойынша, 2009 жылы елімізде 10, 336 келі таза алтын өндірілген екен. Бұл осының алдындағы жылмен салыстырғанда, 26 пайызға артық. Ал, жартылай өңделген, қоспа түрінде өндірілген алтын көлемі 22, 525 келіні құрапты. Соған қарамастан, Қазақстанның ішкі нарығындағы ал-тын мөлшері азайып барады. Өйт-кені, біздің елдегі алтынды өндіру жүйесі өнімді сыртқа шығарып сатуға бейімделген. Содан да болар, оны ел ішінде сатқаннан гөрі сыртқа шығарып пұлдаған анағұрлым тиімді.
Себебі, ішкі нарықта сатылған алтын үшін салық төленеді. Ал, сыртқа сатылатын алтын салықтық алымнан босатылған. Бір қызығы, елімізде өндірілген ең жоғары сапалы (999, пробалы) алтын Швейцарияда біздегіден 2, 5 есеге дейін арзан. Сондықтан да жергілікті өнім өндірушілер жоғары сапалы саф алтын өндіруге құлшына қоймайды. Керісінше, құрамында күміс тәрізді бағалы металл түрі араласқан, бірақ 95 пайызы алтыннан тұратын «доре» деп аталатын қоспаны шикізат түрінде жеделдетіп өндіріп, тезірек пайда табуға ниетті. Қазіргі таң-да әлемдік нарықта инвестиция үшін алтын ең белсенді актив болып тұрғанын ескерсек, оған тек құнды металл деп қа-на қарау қателік болары анық.
Бірқатар мамандар айтқандай, ішкі нарықта алтын саудасын жүргізу жүйесі құрылса, оның қандай өнім түрінде өндірілгеніне қарамастан ішкі нарықтық айналысқа түсуіне, Қазақстанның жаһандық алтын нарықтан тыс қалмауына жағдай жасап, халықаралық деңгейде өзге елдерді бізбен есептесуге мәжбүр етер еді. Бірақ, мұндай жүйе құруға әлгі алтынның ішкі нарықтағы сатылымына салынатын салық кедергі келтіретін көрінеді.
2008 жылы әлемдік нарықтағы ал-тынның 1 унциясының (31, 1035 г. ) бағасы 700 доллардан асса, 2009 жылы бұл көрсеткіш 1130 долларға жетті. Сол себептен де, алтыннан қор құру, сақтау - жеке адам мен компания үшін де, банк пен мемлекет үшін де аса қолайлы. Әр ел бағзы замандардан бері-ақ мемлекеттік сақтандыру мен қосалқы қорын алтынға сеніп тапсырып келген, бұл үрдіс қазір де жалғасуда. Себебі, алтынның уақытқа төзімділігі оның құндылығын арттырмаса, кемітпейді.
Ал, стратегиялық маңызға ие мұнай, газ, уран қоры күн өткен сайын азайып, ақыры түгесіліп, сарқылып бітуге бейім. Рас, қазіргі күні алтынды ашық әдіспен оңай өндіру жоқтың қасы болса, әр түрлі қоспалардың құрамынан алтын-ды ажыратып алу да қиындап, күрде-лене түсті. Сол себепті, алтын бағасы қымбаттаған сайын, Қазақстандағы алтын өндіру көлемі де арта түсуде, бұл - заңдылық. Бірақ, жылына 10 тоннадан астам алтын өндіргенмен, бізге оның қара тырнақтың көлеміндей сынығы да бұйырмайды екен: елде өндірілген таза, саф алтынның біраз бөлігін Ұлттық банк сатып алса, басым бөлігі Лондон биржасына пұлдап сатуға, жартылай шикізат күйінде өндірілген өнімдер Германияның қайта өңдеу зауыттарына жіберіліп, қалған-құтқандары Қытай асып кетеді екен.
Сырттан көз сүзгендер көп Есесіне, қазақ алтынына сырттан көз сүзгендердің есебі түгел. Мәселен, 2005 жылы Гонконгтың Ivanhoe ком-паниясы біздегі Бақыршақ алтын ке-нішін бірлесіп игеруге ұсыныс жасап, сол бойынша жасалған келісімге сәйкес, бірлесіп өндірген өнімнің 70 пайызы шетелдіктердің, 30 пайызы ел Үкіметінің үлесіне тиетін болды. 2006 жылы Британияның Hambledon Mining компаниясы Қазақстанның екі кен орнында алтынды ашық әдіспен өндіруді қолға алды. Ресейдің «Полиметалл» компаниясы Қазақстандағы ең ірі алтын кен орны - Варваринск кенішін сатып алды. 1979 жылдан бері өнім өндіріле бастаған бұл кен орнының бүгінге дейін тек 10 пайызы ғана игерілген.
Оның қоры - 370 тонна. Қазақстан алтын қорының көлемі жөнінен (800 тонна) әлемде алғашқы ондық қатарына енсе, өнім өндіру бойынша тек 25-і орында. Көршілес елдер ішінде алтын өндіру жөнінен біз Қытай мен Ресей және Өзбекстаннан кейінгі төртінші орынды еншілейміз. Бұл жағынан өздерінде алтын өндірмейтін, тек оны алып-сатумен ғана айналысатын Түркия мен Үндістан бізді шаң қаптырып кетеді. Осы іспен 90-ы жылдардан бері ғана айналыса бастаған Түркия жыл сайын әлемдік рынокқа 120 тонна алтын шығарады екен. Бұл жағынан өзінде алтын өндірмейтін елдер ішінде Түркия Үндістаннан кейінгі екінші орында тұр. Еліміздегі екінші бір ең ірі алтын өндіруші кен орны - Бақыршақ(оның қоры 326 тоннаны құрайды деседі) .
Ақсу, Жолымбет, Бестөбе кен орындары да өзінің қоры жөнінен тек Қазақстанда ғана емес, Орта Азия өңірі бойынша алдыңғы орындардың бірінде. Алтын өндіруді өткен ғасырдың 30-ы жылдарынан бері бастаған бұл кен орындары жылына 1 тоннаға дейін өнім өндіре алады. Бұлардың бәрі «Қазалтын» компаниясының құрамына кірсе, ал, оның өзі бүгіндері күллі әлемге танымал болған KazakhGold Group компаниясының бір бөлімшесі болып табылады.
Курстық жұмыстың міндеті: Аталған компания 2005 жылы өз акциясын алғаш рет Лондон биржасына 15 доллардан орналастырған болатын. Кейін бұл баға екі есеге дейін өсті (бір акцияның құны 26, 5 долларға дейін көтерілген-ді) . Аталған компания Ресейдің ең ірі алтын өндіруші «Полюс Золото» компаниясымен бірлесіп жұмыс істеуге байланысты келісімшартқа отырған. Оның Қазақстан үшін қанша-лықты тиімді боларын алдағы уақыт көрсетеді.
Алтынға қатысты айтуға тиісті компанияның тағы бірі - «Алтын-Алмас», ол 1993 жылы құрылған. Бұл акционерлік қоғамның құрамына Ақ-бақай мен Свектинскоe кен орындары кіреді. Дегенмен, жекеменшік компания болғандықтан, оның қанша өнім өндіретіні мен өнімін қайда сататыны жайлы мәлімет алу мүмкін емес, оның бәрі - жеті қат жер астына жасырылған коммерциялық құпия. Қазақстан эко-номикасының қарқынды дамуына үлес қосады-ау деген кен орындарының қатарына Карьер, Ақсақал, Бескемпір (қоры - 95 тонна), Орталық және Оңтүстік Қазақстандағы Үшшоқы, Мыңарал, Шашубай, «Пустынноe» кеніштерін де жатқызуға болады. Соңғыларын күні кешеге дейін «АБС Балқаш» кен-руда комбинаты игеріп келген-ді. Осыдан 7 жыл бұрын жылына 2, 5 тоннаға дейін алтын өндіріп келген бұл комбинат 1985 жылы шағын артель ғана еді.
Экономиканың жұлынын үзіп, әбден қиратқан 90-ы жылдарда-ғы қиындыққа бел алдырмай, нағыз кластерлік әдіске қол жеткізген бұл комбинат бертінде рейдерліктің құрбаны болып кетті. Келешекте өнімді сатудан түскен қаржымен қарыздың орнын жабамыз деген үмітпен банктен несие алған комбинатты белгілі бір мүдделі топтар қасақана банкротқа ұшыратты. Сөйтіп, қаржылай ес жиюына уақыт пен мұрша бермеген өндіріс орны 2005 жылы банкрот деп табылып, ақыры ол бар-жоғы 20 миллион долларға сатылып кетті (канадалық «Килборн Инжиниринг» компаниясы сонау 90-ы жылдардың өзінде комбинатты 105 миллион долларға бағалаған еді) . Ал, өндірістің банкке берешегі 30 миллион ғана доллар тұғын.
Өндірісті арзан бағаға қолға түсірген жаңа қожайындар оны әрі қарай қалай жұмыс істетуді білмеді. Кен орны біреудің, байыту комбинаты екіншісінің, электр жүйесі үшіншісінің иелігіне көшкеннен кейін комбинат ісінде бірлік болмай, ақыры ол тоқтап тынды. Нәтижесінде 4 мыңдай адам жұмыссыз қалып, жан-жаққа жұмыс іздеп тентіреп кетсе, жергілікті тұрғындар алтын өндірісі тарапынан көрсетілетін әр түрлі қаржылай көмектен айырылды. Ақтоғай, Мойынқұм аудандарындағы салық комитеттері үздіксіз түсіп тұратын салықтан қағылса, республикалық бюджет те айтарлықтай зиян шекті. Бұдан ешкім ұтқан жоқ, керісінше, ұтылғандар саны көп.
І ТАРАУ. АЛТЫН НАРЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1. 1 АЛТЫННЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ
Алтынның тарихы адам баласының дамуында тарихпен тығыз байланысты. Мыңжылдықтарымен дүниежүзілiк мемлекеттердегі алтынның ақшалай қатынастарының негiзiн валюталық-қаржы құрайды.
Қазiргіалтынның негiзгi рөлiнде әлемде доллар, евро және иена валюталар болып табылады. Бүгiнгi күнге алтын - резервтегi құралдың маңыздылығы бойынша екiншi орында. Еуропа алтынның үлкен қосымшаларының сатында деп қате ойлауғамүдделi. Мұндай маңызды резервтiк активтi құндылықтың iрi ұстаушыларын қызықтырмағаннан ешкім төмендетпейді.
Жүйе Ресей үшiнғана емес, дүниежүзілiк үшiн де валюталық-қаржы инвестицияларының сенiмдiлiктiң кепiлдiгiнiң құтқарушы аспабы сияқты алтынға қарап сөйлеу көкейкестi.
Теория және алтынның әлемдiк нарығының қызметi тәжiрибесiндегі сұрақтарды өңдеудiң өзектiлiктерi туралы барлық жоғарыда айтылған мәселелер дипломдықжұмыстың ауқымын анықтайды.
Зерттеу нысаналар алтынның әлемдiк нарығын сөз сөйлейдi:
Зерттеудiң заты - алтынның әлемдiк нарығының жұмыс жасауымен байланысты пайда болатын экономикалық қатынас.
Жұмыстың мақсат алтынның әлемдiк нарығының қазiргi күйiн зерттеуi және оның болашағы тұрады.
Жұмыста зерттеудiң мақсаттарына сүйене орнатылған, оның логикасы және iшкi құрылым анықтаған келесi негiзгi тұжырымдар ұйғарылады:
• нарығындағы қағида ұйымының зерттеу;
• алтынның қосарлы бағаға әр түрлi факторлардың ықпалының талдануы;
• алтынның әлемдiк нарығының қазiргi күйiн талқылау;
• алтынның әлемдiк нарығы дамытуының негiзгi перспективаларын қарап шығу.
Нарыққа қатысты алтын сұрақтар соңғы жылда барлық отандық экономисттермен жиiрек талқыланады. Бұл сұрақтар жеке алғанда С. В. Бажанин жұмыстарындағы шағылысу, С. В. Бурцева, В. И. Букато, Л. Н. Красавиндарды тапты тағы басқалар.
Жұмыстар теориялық негiзі ретiнде жұмыс жасаудың сұрақтары бойынша Ресейлiк және шетел ғалымдарының еңбектерiн сөз сөйлейдi және алтынның әлемдiк нарығының дамытуында.
Алтынның пайда болуы бұл барлығына ортақ балама. Бастапқыда адамдар тiптi білген жоқ, олар тауарлық айырбасты бастағанда, оларға қиын басты экономикалық мiндеттішешу алда тұрғанын. Тайпа, бос емес мал шаруашылығымен, екпе диқандармен әдiлдiк бойынша дәнге еттiң пайда болған оның артықшылықтары айырбастауға болады айырбас байланыстар неткен мүлде бiлмедi.
Есептiң мәнi көмегiмен тауарлар құн бәрi түгел өлшеуге болатын (тауардың құны бойынша тең) танымал барлық балама ашып, табылғандай етiп тұрды. Мұндай барлық адамдардың арасындағы тауарлық айырбастың баламалығы берiк орнатар едi затты табу. Мұнсыз ұлттық шекаралардың тауарлық шеңберiнде- нарықтық шаруашылығы және халықаралық масштабта ойдағыдай дами алмауы мүмкін.
7 шақты мыңжылдықтар экономикалық құралдың мәлiметiнiң iздестiруiне жұмсаған. Бұл iздестiру тәжiрибелi жолымендi бұйырды және нарықтық байланыстардың дамытуын шара бойынша кеңiдi. Кездейсоқ бастапқыда тең бағалы тауарлар ретiнде сөз сөйледi болжағыш. Содан соңы жергiлiктi нарықтарға басқа пайдалылықтар айырбастауға болатын өтiмдi тауарлар өте адырайды. Мысалы, бұл гректер және арабтарда мал болды, славяндарда - терi.
Халықаралық сауданың талаптарына әр түрлi жергiлiктi баламаларға сәйкес келмедi. Бiр нәтижеде бөлектедi - танылған барлық халықтармен - барлығына ортақ балама: ақшалар. Егер керектi мөлшерде сұқтанамын және қызығарлықтай зат келген болса осылай айналып кетуге қабiлеттi ашық сиқырлы құрал болды.
Қазына рөлдегi орындаулары үшiн алтынға өте келдi - үлкен сақталу ие болатын бағалы металл. Алтын сапаның барлығына ортақ баламасы үшiн сонымен бiрге басқа қажеттi алады: мысалы, (асыл металлдан астам - платина табиғатта сиректеу кездеседi) айырбас, (алтынның 1 кгi олжа үлкен еңбек шығындары талап етедi) үлкен құн үшiн жеткiлiктi сандағы (арқасында үлкен алтынның дара салмағына салыстырғанда мыспен аз керек болды) бөлiнгiштiк, ықшамдық, бар болу.
Демек, ол демонетизировано қазiргi әлемдегi алтын ақшалай функцияларды орындамайды. Ұлттық валюталар алтындай қамтамасыз ету, алтындар жоғалтты халықаралық есептердегiнi тiкелей қолданылмайды. Алтынға тез өтiмдi тауар мемлекеттiң қаржы резервтерiнiң құрама бөлiгi құрастыра бұрынғыша сияқты қастерленедi.
Алтын сақтандыру қор қалай қолданылады (Лондон, Цюрих тағы басқалар) алтын, бәсеке саудаларда ол сату сквтi сатып алу үшiн жолымен базарға керек болса. Алтын қарыздардың шет мемлекеттер немесе халықаралық ұйымдарынан алу кезiнде кепiлдiкпен қызмет көрсете алады.
Алтынның қасиетi суреттей, қышқылдар және сiлтiлердiң әсерiне оның орнықтылықтарын әдетте асты сызылады. Және әйтсе де суты еру және алтынның тасымалдауын есепке алтын возникли бәрi туған жерлерi тап мақұлдауы керек. Кәдiмгiден мүлдем емес су емес, өте ыстық және күрделi тау жыныстардың сызаттарындағы айналу уақыты жоқ жер асты суы ерiтiндi. Артық бұл температурасы бар сiлтiлер, көмiр қышқылы, күкiрт, хлор және фтор көптiк болатын жоғары қойылтылған ерiтiндiлер 400. 2 мың ретке жер асты суы ерiтiндiсiнде көмiр қышқылы шоғырландыру тек қана жалғыз кейде "Нарзан" таныс бiзге көмiрқышқылының қос тотықтың көпiршiктерiн ерекшелеген суға қарағанда жоғары.
Бұл ерiтiндiлер жер тереңдiктерiндегi шөгiндi жыныстарды су болатын ерiтiлмелi магмалардың қатуында жылытуында құрастырады. Мұндай ерiтiндiлерде тап кешендi еритiн алтынның қосулары пайда болады, және металл бұл түрде оның бетiне жер қойнауларынан тасысады. Көтерiле, ерiтiндi төмен қысымды будың облысы, олардан суып қалып, бiр нәрсеге ти металл газдар, комплекс қосылыстарды ерекшеле тұрақсызданады, және алтын табиғи металлдың түрiнде тұнып қаладиды немесе күмiсi бар алтынның бiршама өте сирек қосуларын түрде, кейбiр басқа металлдармен теллурмен. [4]
Ұқсас кiшкентай ағаштарға октаэдрлардың бiтiп кету айдай сұлу қалыптастыратын пiшiн әдетте болатын алтын осы кристалликтердiң кейде ұшырасады - агрегат дендритовые деп аталатын. Жиi алтынның бөлуi тамшы пiшiндi, созушылықтар, тамыршықтар ие болады. Дегенмен майда бөлулерiн түрде көбiнесе золоторассеяно, тек қана микроскоппен көрiнетiн. Iс жүзiнде бәрi табылған алтындар деп айтуға болады жер асты суы тасымалдауын кезең арқылы өттi және жер қабығы аймақтары рудоотложения үшiн "ыңғайлы" шоғырландырды.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz