Өрт сөндіру құралдары мен тәсілдері
Өрт сөндіру құралдары мен тәсілдері
Өрт сөндірудің мынадай тәсілдері бар: суыту (салқындату), сұйылту (су
қосу), оқшаулау (айыру) және жану реакциясын тоқтату.
Өрт сөндірудің суыту (салқындату) тәсілі - өрт қабатының ең жоғарғы
температурасынан тұтану температурасына дейін сөндіруге негізделген.
Өрт сөндірудің сұйылту (су қосу) тәсілі – арнайы оған жанбайтын газдарды
(көміртегі оксиді (IV), азот, су буы) енгізу арқылы ауадағы оттегі құрамын
азайтуға негізделген. Бұл тәсілді тағы да ауаны өрт өнімдерімен сұйылту
арқылы жүзеге асыруға болады. Олар жабық бөлмедегі өрттерде пайда болады.
Жанатын сұйықтықтарды жанбайтындармен сұйылтады (мысалы, сумен).
Өрт сөндірудің оқшаулау (айыру) тәсілі – оқшаулайтын өртсөндіргіш
заттарды (химиялық және үлпілдек химиялық көпіршік, құм, өртсөндіргіш
ұнтақтар, жарылғыш заттар, асбесттік, киіз және тағы басқа жапқыштар)
қолдану арқылы өрт болып жатқан зонаға оттегінің кіруін тоқтатуға
негізделген.
Жану реакциясын тоқтату тәсілі – химиялық тоқтатқыш заттарды (мысалы,
бромды метил және этил, фрион) қолдануға негізделген.
Төменде негізгі өртсөндіргіш құралдар туралы қысқаша мінездеме
келтірілген.
Су – ең көп таралған және тиімді өрт сөндіретін сұйықтық. Оның кішкене
жабысқақтық және беттік тарту қасиеті бар (сол үшін ол, жанып жатқан
заттардың саңылауларына және тесіктеріне оңай кіреді). Сонымен қатар жоғары
жылу сыйымдылық (ср = 4 кджкг ∙ град) және бу түзілу жылу (с = 2257,2
кджкг) қасиеті бар. Өрт алаңындағы ауадан оттегіні ығыстыра отырып, буға
айналады. Оның көлемі 1700 есеге көбейеді.
Оның кемшіліктері: тығыздығы кіші, тез жанатын сұйықтықтарды өшіруге
жарамайды, электрөткізгішті болғандықтан кернеулі электр қондырғылардағы
өрттерді сөндіруге жарамайды.
Өртке су тасымалдау үшін кейбір кәсіпорындарда өртке қарсы су құбырларын
құрады. Оларды еденнен 1,35 м жоғары тұрған шкафта, өртке су шашатын
шлангамен бірге сақтайды. Шкафты ысырмамен немесе зырылдауықпен жауып,
пломбалайды. Өртке су шашатын шланга мен су құбыры айына бір рет
тексеріледі.
Химиялық көпіршік бикарбонат натрийдің судағы ерітіндісінің (NaHCO3) мия
сығындысының қосындысымен (сілтілі бөлімі), күкірт қышқылының судағы
ерітіндісінің темір малмасының (Fe2(SO4)3) (қышқылдық бөлімі)
әрекеттесуінен түзіледі.
1-сурет. ОП-5 көпіршік өртсөндіргіші:
1 – сырты (құтысы); 2 – стакан (зарядтың қыш-
қылдық бөлігімен бірге); 3 – тұтқа;
4 – тетік; 5 – шток; 6 – бүркеу (спрыск);
7 – резеңке қақпақ.
Бұл көпіршік көміртек оксидінің көпіршіктерінен (80 %), судан (19,7 %)
және көпіршік түзгіш заттардан (0,3 %) тұрады. Көпіршік тығыздығы 150-250
кгм3, оның көлемі шыққан өнімдердің көлеміне қатысты 5 есеге көбейеді.
Көпіршіктің толық ыдырауына дейінгі шыдамдылығы - 40 минут. Ол
электрөткізгіштігінің әсерінен жоғары кернеулі электрқондырғылардағы
өрттерді сөндіруге жарамайды. Химиялық көпіршікті алу үшін өрттің ошағын ОП-
3 және ОП-5 өртсөндіргіштерін қолданады.
ОП-5 өртсөндіргішімен (1-сурет) кіші алаңдағы өртеніп жатқан
материалдарды өшіреді. Оның заряды қышқылды бөлімнен тұрады (күкіртті
қышқыл темір тотығы мен күкірт қышқылының қоспасы). Ол 0,5 л мөлшерлі
стаканда және сілтілі бөлімде (мия сығындысымен екі көмірқышқылды натрий)
орналасады. Зарядтың құрамды бөліктерінің араласуы арқылы көміртек оксиді
(IV) түзіледі. Ол баллонда едәуір қысым құрады. Соның көмегімен 6-8 метрлік
ұзындыққа дейін лақтырады. Өртсөндіргіштің әрекет етуі 1 минутқа созылады.
Өртсөндіргішті әрекетке келтіру үшін оның тетігін (4) тарту керек.
Сонымен қатар резеңке қақпақ (7) стаканның (2) мойнынан шығады. Осыдан
кейін өртсөндіргіштің төменгі жағынан жоғары қарай айналдырады және зарядты
сілтілі бөлімі қышқылмен қосылады. Нәтижесінде көпіршік пайда болады.
Көмір қышқылмен [көміртек оксиді (IV)] жабық алаңдардағы, ал ... жалғасы
Өрт сөндірудің мынадай тәсілдері бар: суыту (салқындату), сұйылту (су
қосу), оқшаулау (айыру) және жану реакциясын тоқтату.
Өрт сөндірудің суыту (салқындату) тәсілі - өрт қабатының ең жоғарғы
температурасынан тұтану температурасына дейін сөндіруге негізделген.
Өрт сөндірудің сұйылту (су қосу) тәсілі – арнайы оған жанбайтын газдарды
(көміртегі оксиді (IV), азот, су буы) енгізу арқылы ауадағы оттегі құрамын
азайтуға негізделген. Бұл тәсілді тағы да ауаны өрт өнімдерімен сұйылту
арқылы жүзеге асыруға болады. Олар жабық бөлмедегі өрттерде пайда болады.
Жанатын сұйықтықтарды жанбайтындармен сұйылтады (мысалы, сумен).
Өрт сөндірудің оқшаулау (айыру) тәсілі – оқшаулайтын өртсөндіргіш
заттарды (химиялық және үлпілдек химиялық көпіршік, құм, өртсөндіргіш
ұнтақтар, жарылғыш заттар, асбесттік, киіз және тағы басқа жапқыштар)
қолдану арқылы өрт болып жатқан зонаға оттегінің кіруін тоқтатуға
негізделген.
Жану реакциясын тоқтату тәсілі – химиялық тоқтатқыш заттарды (мысалы,
бромды метил және этил, фрион) қолдануға негізделген.
Төменде негізгі өртсөндіргіш құралдар туралы қысқаша мінездеме
келтірілген.
Су – ең көп таралған және тиімді өрт сөндіретін сұйықтық. Оның кішкене
жабысқақтық және беттік тарту қасиеті бар (сол үшін ол, жанып жатқан
заттардың саңылауларына және тесіктеріне оңай кіреді). Сонымен қатар жоғары
жылу сыйымдылық (ср = 4 кджкг ∙ град) және бу түзілу жылу (с = 2257,2
кджкг) қасиеті бар. Өрт алаңындағы ауадан оттегіні ығыстыра отырып, буға
айналады. Оның көлемі 1700 есеге көбейеді.
Оның кемшіліктері: тығыздығы кіші, тез жанатын сұйықтықтарды өшіруге
жарамайды, электрөткізгішті болғандықтан кернеулі электр қондырғылардағы
өрттерді сөндіруге жарамайды.
Өртке су тасымалдау үшін кейбір кәсіпорындарда өртке қарсы су құбырларын
құрады. Оларды еденнен 1,35 м жоғары тұрған шкафта, өртке су шашатын
шлангамен бірге сақтайды. Шкафты ысырмамен немесе зырылдауықпен жауып,
пломбалайды. Өртке су шашатын шланга мен су құбыры айына бір рет
тексеріледі.
Химиялық көпіршік бикарбонат натрийдің судағы ерітіндісінің (NaHCO3) мия
сығындысының қосындысымен (сілтілі бөлімі), күкірт қышқылының судағы
ерітіндісінің темір малмасының (Fe2(SO4)3) (қышқылдық бөлімі)
әрекеттесуінен түзіледі.
1-сурет. ОП-5 көпіршік өртсөндіргіші:
1 – сырты (құтысы); 2 – стакан (зарядтың қыш-
қылдық бөлігімен бірге); 3 – тұтқа;
4 – тетік; 5 – шток; 6 – бүркеу (спрыск);
7 – резеңке қақпақ.
Бұл көпіршік көміртек оксидінің көпіршіктерінен (80 %), судан (19,7 %)
және көпіршік түзгіш заттардан (0,3 %) тұрады. Көпіршік тығыздығы 150-250
кгм3, оның көлемі шыққан өнімдердің көлеміне қатысты 5 есеге көбейеді.
Көпіршіктің толық ыдырауына дейінгі шыдамдылығы - 40 минут. Ол
электрөткізгіштігінің әсерінен жоғары кернеулі электрқондырғылардағы
өрттерді сөндіруге жарамайды. Химиялық көпіршікті алу үшін өрттің ошағын ОП-
3 және ОП-5 өртсөндіргіштерін қолданады.
ОП-5 өртсөндіргішімен (1-сурет) кіші алаңдағы өртеніп жатқан
материалдарды өшіреді. Оның заряды қышқылды бөлімнен тұрады (күкіртті
қышқыл темір тотығы мен күкірт қышқылының қоспасы). Ол 0,5 л мөлшерлі
стаканда және сілтілі бөлімде (мия сығындысымен екі көмірқышқылды натрий)
орналасады. Зарядтың құрамды бөліктерінің араласуы арқылы көміртек оксиді
(IV) түзіледі. Ол баллонда едәуір қысым құрады. Соның көмегімен 6-8 метрлік
ұзындыққа дейін лақтырады. Өртсөндіргіштің әрекет етуі 1 минутқа созылады.
Өртсөндіргішті әрекетке келтіру үшін оның тетігін (4) тарту керек.
Сонымен қатар резеңке қақпақ (7) стаканның (2) мойнынан шығады. Осыдан
кейін өртсөндіргіштің төменгі жағынан жоғары қарай айналдырады және зарядты
сілтілі бөлімі қышқылмен қосылады. Нәтижесінде көпіршік пайда болады.
Көмір қышқылмен [көміртек оксиді (IV)] жабық алаңдардағы, ал ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz