Тыныс жеткiлiксiздiгi демалудың бұзылуы мен газ алмасу

Тыныс жеткiлiксiздiгi демалудың бұзылуы мен газ алмасу

Қауiп төндiретiн немесе дамушы тыныс жеткiлiксiздiгi қарқынды, терапияның басталысы үшiн басты көрсеткiштерiнiң бiрi ретiнде қызмет етедi . Асцы тыныс жеткiлiксiздiгi науқас өлiмiнiң жиi себебi болып табылады.

Тыныс жеткiлiксiздiгi бiрнеше себептерден туындауы мүмкiн:

1. өкпе ауа алмасуының бұзылуы:

а) Жоғары тыныс алу жолдарының өтiмдiлiгiнiң, бөгде заттар, тiлдiң жұтылуы, мойын жарақаты, көмекейдiң iсiнуi, жоғарғы тыныс жолдарының iсiнуi, ляринготрахеит, тыныс жолдарындағы пайюлогиалық секретiнiң жинақталуы, бронхатарының түйiлуi

б) тыныс алудың перифермеялық реттелуiнiң бұзылуы;

көптеген шеткi нервтерiдiң қабынуы, миостения, фосфор органикалық заттармен улану (бұлшық ет нерв өтдiнiң бұзылуынан) кураре түрдегi улармен улану, тырысулар, сiреспе, эпилеп миалық статус, көкiрек жасушасы қаңқасының зақымдалуы.

в) орталық сипаттағы тыныстың бұзылуы, iсiнуден немесе тiкелей жарақаттан тыныс алу орталығының зақымдануы немесе сезiм талдылығының төмендеүiмен коматозды күйлерi жарақаттар мен арқа iсiну ауыруы (улану, бас жарақаты, ми қан айналысының өткiр бузылуы),

2. өкпе ұлпалары зақымдалуының, пеневлюнлар, өкпенiң ауасыз бүрiсуi, өкпе iсiнiуi, пневматоркс (өкпе қабыну жиналуы) .

3. өкпемен ұлпаларда оттегi алмасуы мен тасымалдануының бұзылуы: айналмалы қан көлемiнiң төмендеуi гемоглобин қасиетiнң өзгеруi, тынысалу ұлпа ферменттерiнiң бөгеттелуi.

Тыныс жеткiлiксiздiгiнiң дәрежесiн немесе ауырлығын анықтау клиникалық белгiлерiнiң жиынтығына негiзделедi (16 суретте)

үшiншi, қортындылауын, тыныс жеткiлiктiлiгiнiң сатысы ретiнде ақтық күйi және жедел ренимациясыз дереу өлiммен аяқталады.

16-кестеде тыныс жеткiлiксiздiгiнің ауырлық дәрежесi

өткiр тыныс жеткiлiксiзi кезiндегi интенсивтi терапия мен реанимацияның ұймдастырылуы келесiлердi өзiне жатқызады :

• жоғары тыныс жолдары өтiмдiлiгiн ұстау мен қалпына келтiру;
• жоғарғы тыныс жолдарының тұрақты санациялы;
• өкпенiң газ алмасуы мен альвеоларлы ауа алмасуының жақсару;
• қан айналысын бұзушыларды жою.

Жоғары тыныс өту жолдарын ұстау мен қалпына келтiру . науқастың санасыз көй кезiнде жоғарғы тыныс жолдарын өтiмдiлiгiн қамтамасыз ететiн тәсiлдерi осы сабақтың қан айналысының кенеттен тоқтауымен жүрек - өкпе. Реанимациясы бөлiмiнде жазылған. Бұл сфераның үштiк тәсiлiнiң орындалуы, ауызды бөгет заттардан босату, ауа ағынын пайдалану.

Айтылған тәсiлдердi қолданып (бет жөйе төменгi жақ жарақаты, көмекей iсiну тыныс жолдарынан кетпейтiн бөгет заттары, бас жарақаты, ) жоғарғы тыныс жолдарының өтiмдiлiгiн қамтамасыз ететiн басқа, тәсiлдердi қолданады.

Өзiндiк тынысының сақталуы мен үрленбелi манжетi интубациялық түсiнiгiмен трахея интубациясы өкпенiң эффективтi ауа алмасуына кепiлдiк бередi тiлдiң жұтылуына, асқазан құрамы немесе қан аспирациясы мен герургитацясына қарсы тұрып. Трақия интубациясы үшiн жинақ:

а -үрленбелi манжетiмен интубатциялық түтiк ;

б- Иiлген клинмен ларингоскоп;

в- түзу кiли

г- Ауыз кеңейтушi;

Тыныс алу эффективтiлi, интубациялық түтiк арқылы: Амбу тыныс қолапаратын өкпенi көмекшi немесе жасанды ауа алмасу үшiн немесе басқа апараттар мен өкпенi жасанды ауа алмастыру үшiн өткiзуге болады . одан басқа интубациялдық түтiгiнiң барболуы электросорлерiмен трахеобронхты ағаштың саннациясын эфорективтi жүргiзуге мүмкiндiк бередi.

Кейде науқасқа қосымша зақымдаулар келтiрмейтiн (омыртқа жотасының мойнынсынуы, интубация негiзiнде бас иiлуi кезiнде кезiнде науқасқа өлiмдiк жарақат болуы мүмкiн ) трахя интубациясын жүргiзу мүмкiн емес жағдайлары туындайды, немесе көмей iсiнуiнiң интубациялық түтiгi үшiн өтпейтiн, көмекейiнiң белгiленген бөгет затының беттiк қаңқаның сүйектiң жалпы көбеюiнен интубация техникалық түрде орындалмайды харургиялық операциялар және аспетика мен антиспетиканың қатаң түрде сақталуын талап етедi.

Коникотолия (сурет 28, а) Қабырға деңгейiмен валиктi қойып науқасты арқасына жатқызады. Хирургиялық операция кезiндегiдей мойын мен көкiрек ұлпа бөлiгiнiң терiсiн антисептикпен жағады. Жұзiктәрiздi және қалқанша тәрiздi шемiршек арасындағы аралықты ұстайды. Бұл жерде конустәрiздес байлама болады, оны тарату керек. Бұл жерде 0, 25 пайыздық новокаин ерiтiндiсiмен инфильтрациондық анестезиясынан кейiн 1см ұзын терi көлденең қимасынан жүргiзедi конус тәрiздi байламаны кеңейтетiн және пайда болған қуыс арқылы өлшемi бойынша кезкелген сайкес келетiн трахеостомстикалық канюлюды енгiзедi оны науқас мойынына оралған марлы жолағы мен қыстырады, канюля жоқ кезiнде қан ауыстырылуы үшiн жүйеден ажыратылған түтiктi енгiзуге болады, белгiлеу үшiн әдетте түтiктi кәдiмгi түйреуiшпен тесiп және оның көмегiмен марлы жолағын бекiтедi

Коникотомия үшiн конимкотом қолданылады. Ол трахеостолияық канюлюден тұрады, оның iшiне сыздауық - кесушi ипилет орналастырылады. Стлалетпен конус тәрiздi байламаны тесуден кейiн силет жойылады, ал канолия трахеяда қалады.

Трахеостомия (сурет 28. б) науқасты коникоталия кезiндегiдей жатқызады. Операциялық кеңестiк өңделуiн және жеткiлiктi анестезияны аналоктi түрде жүргiзедi. Көмейдiң орта сызығы бойымен төменнен жоғарыға терi қимасын жасайды, қан ағуды тоқтатады, көмей шемiршегiн сырып және жүзiк тәрiздес шемiршектен төмен екi сақиналы шемiршектi босатады. Пайда болған қуысты жара кеңейтушi труссо мен кеңейтедi және кнюлямен трахесто ликалық түтiктi енгiзудi түтiктердi марлы жолағымен науқас мойынына орап емдетедi.

Егер трахеостомия немесе коникотемияны орындау мүмкiн емес болса, онда науқастың өмiрiн сақтау үшiн рункциондық тра хестолиияны қолданады (сурет28. в) көмейдiң орта сызығы бойы мен жүзiк тәрiздес шемiршек деңгейiнен төмен 2см тереңдiкте трахеяға инфузиялық жүйеден бiр-екi қалың инелердi салады. Ине ұшынан ауа қозғалысының дыбысы оның жағдайының дұрыс таңдалғанын бiлдiредi.

Қосымша желдету науқастың сақталмаған, бiрақ эффективтi емес тыныс алуы кезiнде қолданылады. Аппарат демалушының демалуына ұстап орнатылады және бұл моментте ол ауаны үрлеу мен жұмыс жасайды.

Жасанды желдету тыныс алудың толық болмауы кезiнде немесе оның дәрi дәрмектiк берiлуiнде қолданылады. Сонымен қатар емделушiнiң толық ауа алмасуын қамтамасыз ететiн белгiлеген жиiлiкпен тыныс алу тереңдiгi айтылады .

Қысымды басқаратын ИВН аппараттары бiр, ол аппарат жүйеде қысымды емделудi өз белгiленген мәнге дейiн жетпегенше емделушi өкпесiне ауа үрлейдi. Бұл уақытта үрлену автоматты түрде тоқтатылып және дем шығару болады. Ал көлемi бойынша басқаратын ИВЛ аппараттарында жұмыс принципi басқаша емделушiнiң өкпесiне ауаның үрленуi тапсырылған мәнге жеткенде тоқтатылады және демшығару болады. РО- 5. РО-6 тапсырылған көлем принципi бойынша жұмыс iстейтiн ИВЛ апараттары жиi қолданылады. Қазiргi уақытқа дейiн жедел жәрдем қызметтерiнде белгiленген қысым ДП типтi принцип бойынша жұмыс iстейтiн аппараттар қолданылады. өкпенiң ұзартылған жасанды желдетiлу кезiнде емделушiнiң, қанның ауамен және көмiр қышқылы газымен қанығу деңгейiн қадағалауы керек. Бұл параметрлерден өкпе жасанды желдету регитiмдiлiгi тәуелдi болады.

Өкпенiң көпiршiктi желдетiлуi мен газ алмастырылуы өкпе қабынуын түсiруi бойынша шараларын жақсартады оларда өмiрлiк қажеттiлiк өкпе қабынуына жиналуы немесе өкпе қабы қуысындағы сұйықтықтың жиналу негiзiнде пайда болады.

Өкпе қабы тұсында ауа жиналуы немесе сұйықтықтың жинақталуы кезiнде қысымның жоғарлауы дереу көпiршiктi желдетiлу және жүрекке қанның ағуын жылдамдатады. Өкпе - жүректiң қажетсiздiгi дамыды .

Жабық пневмоторакс кезiнде өкпенiң жиi түсуi өкпедегi дефектiнiң жабылуына желдi және өкпе қабы қуысына ауа өтуi тоқтатылады. Қуыстағы ауа бiрқалыпты сорылады. Жабық дренапс көмегiмен өкпе қабы қуысында ауа сақталынып, оның iшiнде керi қысым пайда болады, ол өкпенiң түзелуiне әкеледi.

Ашық пниевмоторакс кезiнде (кеуде торы жарасына өтетiн) ауа өкпе қабы қуысына әрдайым келiп тұрады, және бұл өкпенiң реттелуiне мүмкiндiк бермейдi. Бұл жағдайда тығындалу байламасын таңып және науқасты ашық пневмоторакстi туғызу үшiн дереу емқанаға жеткiзу керек.

Қалқаншалы пнепмоторакс өмiрге қауыпты, ол кеуде демалу кезiнде ауа өкпе қабы қусына өтедi, ал дем шығаруда тiн қиындыларымен клапан типi бойынша қуыс жабылады, және ауа әруақытта өкпе қабы қуысында жинақталады, бұл өкпе түсуiне, средастения қосылысына, терi асты амфиземасы мен срадестения эмфзимясы дамуына алып келедi. Кенеттен көпiршiктi желдету және жүректiң соқы көлемi төмендейдi.

Бұл жағдайда қажеттi шараларда жылдам түрде өкпе қабы қусынан шығарылу жатады. Өкпе қабы қуысына индузмиялық жүйеден қалың, немесе енгiзуге болады иненiң сыртқы ұшына сол жүйеден түтiк кигiзедi, оның ұшын фурациминмен емделушi кеуде терi деңгейiнен төмен орнатылған қантамырына енгiзедi терiнiң және қабырға аралық бұлшық етiнiң iшiне ену жеткiлiктi анцтезиясынан кейiн түтiктi трано көмейi мен енгiзуге болады. Трока қосу арқылы тесуден кейiн 6-8см тереңдiкте түтiк енгiзiледi және трокаар жайлады.

Реанимация және қарқынды емдеу бөлiмiнде өкпе қабы қуысынан ауаның шығарылуы және өкпенiң реттелуi үшiн тұрақты аспирациялық бiлте қолданылады. Ауаның бар болуы кезiнде бiлтенiң орта кiлтiлi сызық бойынша екiншi қабырға аралыққа, сұйықтық бар болуы кезiнде - артқы қолтық асты сызығы бойнша жетiншi - тоғызыншы қабырға аралыққа енгiзедi. Бiлтелi түтiктi енгiзiп, терiге тiгiс арқылы бекiткеннен кейiн, оны тамырда тiтiркену туғызатын ас-прирациялық жүйеге қосады, оған бiлте соңы түсiрiлген.

өкпе қабы қуысында бiлтемен науқасты емдеу кезiнде медбике оның тек жалпы жағдайын ғана емес сонымен бiрге өкпе қабы қуысынан ауаның шығарылуын қадағалау керек бiлтенiң дұрыс жұмыс iстеуiн фурацилин ерiтiндiсiне бiлте түтiгiнен шығатын ауа көпiршiктерiнен көруге болады олардың болмауы кезiнде бiлтенiң өтiмдiлiгiн, тексеру керек майысулар жоқ па, қуыста қан түйiршiктерiнiң, өкпе қабы қуысында бiлте шығысын, бiлтеден бөлiну сипатында бақылау жасау керек. Қан, хлопиялар, бұлдыр түзiлiмдер. Бақылау нәтижелерi туралы медбике дәрiгерге айтуы керек.

Өкпенiң көпiршiктi ауа және газ алмасуына толық оттегiмен емдеу мүмкiндiк бередi. Оттегiмен емдеу гипонсияны төмендетедi бiрақ өзiнше оны жоя алмайды, сондықтан ол қажеттi, емдеудiң көмекшi әдiсi болып табылады. Арнайы қондырғыларда жоғарғы атмосфералық қысыммен гипербармиялық оттегi мен емдеу кезiнде плазымада ерiтiндi оттегi құралы едәуiр көбейедi.

Оттегi- бұл дәрiлiк препарат, ол өлшемiнен көп енгiзу кезiнде утты әсер бередi. ұзақ уақытты таза оттегi немесе оның жоғарғы концентрациясын қабылдау кезiнде шырым етi қабықшалары кебедi жыпылық эфитемент жайлады ол бронх бiлте қызметiнiң бұзылуына алып келедi. Көп концентрациялы оттегi суыркафтантты жояды - ақуыздық зат, көпiршiктердi қаптайды және олардың түсуiне жол бермейдi. Бұл өкпе аймағында ателектаз дамуын туындатады. Осындай қиыншылықтарды болдырмау үшiн оттегiнi ылғалдандырылған ауамен бiрде бiр қатынасын бередi.

Оттегiнi ылғалдандыру үшiн Бобров аппараты қолданылады. Сол бар сиымдылыққа оттегi көзiнен полиәтилендiк түтiк түсiрледi. Түтiк көп көлемдi қуыстармен шешiлу керек оттегi көптеген қуыстар арқылы өтiп, суды көпiршiтедi. Ол оның максимал ылғалдануын қамтамасыз етедi, суы бар тамыр жолдарына берiледi. Оттегi мұрындықтық катетiрлар беттiк маскiлар, интубациялық немесе трахеостолiлi түтiк арқылы берiлуi мүмкiн.

Оттегi балондарымен жұмыс iстеу кезiнде қауiпсiздiк шаралары туралы ұмытпауы керек. Балон қосқанда темекi тартуға және бұлшық от пайдалануға болмайды. Балондар жылу көзiн орталық жылту батериаларын 2 метрден жақын болмауы тиiс, оттегi қондырғыларын қандайда бiр майлармен сылауға болмайды. Қарсы ережелердi сақтамаудан оттегi бар баллонның жарылысы болуы мүмкiн.

Өкпенiң жасанды ауа алмасуында жатқан науқасына медбикелiк күтiм ИВЛ жатқан науқасқа нашар күтiм әрқашанда өлiмге апаратын медбике ұмытпауы керек. Осы ауру жағдайында мүмкiнсiздiгi және медициналық қызметкерлерден тәуелдiлiгi науқастың қиыншылығы болып табылады осындай науқасты күту үшiн медбикелердi қадамда мәселердi алдын ала алмастыруы қажет.

• қимылсыздықпен күресу
• жоғары тыныс алу жолдарын өтiмдiлiгiн қамтамасыз ету және өкпе атлектазын алдын ала емдеу,
• жұқпалы аурулармен күресу,
• науқастың тамақтануы және физологиалық қасиеттерiнiң жiберiлуi.

Қимылсыздыққа қарсы күресу науқастың бiр жақтан екiншi жаққа iрi буындарында жай қимылдары 4-5 иiлiп, әр бұрында қайта созылуы жатады. Белгiлеулермен ем шаралары орындау кезiнде дененi антисивтиктер немесе дәрi-дәрмектермен сылаумен жалпы массаж туралы да медбике ұмытпауы тиiс, ол терi мен терi асты клечеткада қан айналымды жақсартады. Оны спиртпен, камфортты спиртпен, уксуспен сүртуi тиiс жоғарғы тыныс алу жолдарының өтiмдiлiгiн қамтамасыз ету және өкпе әтелентасын алдын ала емдеуге жоғарғы тыныс алу жолдарынан, электро сорғышпен қақырық аспирациясы, кеуде торының дiрiлдiк массажы, жөтелдi ширату, қақырық ағымын жақсарту үшiн постуральды бiлте жатады. Осы тәуелдi әрекеттерде дәрiгерлiк процедураларда медбике қызметiн ескермеуге болмайды - тыныс алу жолдарын шаю, кеңiрдекке ИВЛ - да науқасты емдеу кезiнде медбике жұмысында жұқпалы ауру мен күресу өте маңызды кезең болып табылады.

А. А. Кешемов медбикенiң күнделiктi қызметiнде трахеостомаға маңызды жиi күтiм жасау, уақытлы каюляны ауыстырып тұру керек шырын етi кеңiрдекте қан айналымды жақсарту үшiн медбике периодты түрде тыныс жолдарындағы жұқпалы ауру дамуына қарсы тұратын интубациялық түтiкте үрленбелi манжеттi түсiруi, науқас ауыз қуысын сода немесе нистан ерiтiндiсiмен шайып, ұзақ ИВЛ кезiнде интубациялық мүтiктi ауыстырып тұруы қажет. Медбике мiндетiне алдын ала залалсыздандырумен ИВЛ аппаратын ауыстыру жатады. Егер емделушiде тұрақты несеп катеттерi орнатылған болса, несеп қапшығын антисептик ерiтiндiсiмен жиi шаны қажет.

Ешқандай да профипактикалық антибиотиктердi енгiзу науқасты жұқпалы аурулардың қосылуынан сақтамайды, егер медбике асептика және антисептика емшараларын бұзатын болса.

Емделушiнiң тамақтануы-емделуге бағытталған өте маңызды процесс. медициналық медбике науқасқа iшкi тамақтану үшiн тек уақытылы ақуыздық немесе көмiртектiк порцияларын ғана емес, сонымен бiрге тәжiрибелiк тиянақты түрде сүңгiлiк жеткiлiктi тамақтануын бiлуi қажет. Үлкен емес порциялармен, бiрақ жеткiлiктi жиi және жоғары калориялық тағаммен.

ИВЛ да жатқан емделушi арқасымен ұзақ уақыт бойы жатпауы тиiс, арнайы зерттеулер мен емшараларға қажеттi уақыттан басқа арқасымен жату “қимылсыздықтан” салдануға алып келедi, себебi аяқтары физиологиялық қолайсыз жағдайда жатқандықтан, сонымен қатар өкпе қабынуы мен пролежнейдi айтпағанда ұзақ түсуi кезiнде салдануға тоқталу.

Сонымен, медициналық медбикеден жүргiзiлмелi қарқынды терапия сәттiлiгi тәуелдi.

механикалық асфиксия (тұншығу)

- қатерлi механикалық асфиниияның асфикеия.

- тыныс механикалық жабылуы -бөгде заттардың түсуi, тiлдiң түсуi, көмейдiң iсiнуi;

- тыныс жолдарының механикалық жабылуы немесе түйiршiк тәрiздес қоспалармен толтырылуы -бату.

буындырғыш асфикси.

буындырғыш асфексиядан өлу порцесi кезiнде организм өтедi, олардың әрқайсысы бiрнеше секундтан бiрнеше минутқа дейiн созылуы мүмкiн.

1- саты- сана сақталған бүкiл қосымша бұлшық еттерiмен бiрге терең және жиi тыныс алу белгiленедi. Бет көгеруi тахикардия дами бастайды. Тамырлы қысым кенеттен жоғарылайды. Бұл сатыда өзiн-өзi сақтауы мүмкiн.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс