ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ПРОБЛЕМАЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ӨСІМДІКТЕР ФИЗИОЛОГИЯСЫ БИОХИМИЯСЫ
ЭКОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ

ТАҚЫРЫБЫ:
ӘЛЕМДІК ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ПРОБЛЕМАЛАРДЫ ШЕШУ

ТЕКСЕРГЕН: ҚОЙБАҒАРОВА Б.Х.
ОРЫНДАҒАН: ОРАЛБАЕВА Ә.

БАҒАСЫ:

АЛМАТЫ-2007
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ПРОБЛЕМАЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ

Экологиялық проблемаларды шешу жеке адамның ғана емес, қоғам мен
мемлекеттің де міндеті болмақ. Қазіргі кезде дүние жүзіндегі дамушы және
дамыған елдерде табиғи ресурстарын игеру нарықтық қатынастың бастамасы
болып отыр. Нарықтық жағдайда табиғат ресурстарын өндіру, өңдеу және
пайдалану барысында жаңа экологиялық ұғымдар мен түсініктер қалыптасты.
Өнімнің құны ендігі жерде бұрынғыдай қажетті зат емес, экологиялық таза
өнім ретінде бағалануы тиіс. Өнімдердің экологиялық құны оның ортасының
сапалылығымен өлшенеді. Сондықтан экологиялық таза өнімнің өте жоғары
бағалануы қазірдің өзінде нарықтық ортадан орын алды. Ендігі жерде
бизнесмендер бұрынғыдай өнімнің санына емес, сапасына көңіл бөлді. Ол үшін
жердің, ауаның, судың тазалығы қажет екенін түсіне бастады. Таза өнім
өндіру үшіп табиғи ортаның сапасын жақсарту, ластануға жол бермеу шаралары
катар жүргізілуі керек. Ол үшін өндіріске жаңа экологиялық технологияны
енгізу қажеттігі туып отыр. Осының бәрі бүгінгі күні барлық адамзаттың
мойындап отырған экологиялық маркетинг жүйесін іске қосудың алғышарттарын
білуді кажет еді. Ол ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп өнімдерінің барлық түрінс
экологиялық сараптама жасау болып табылады. Өйткені, мемлекеттер арасындағы
импорт псн экспорт өнімдерінің тасымалдануы күшейе түсудс. Солардың ішінде
тамақ, темекі, ішімдік өнімдерінің сапасының төмендігі, сырттан келетін
дәрі-дәрмектің сапасы мен қолдану мерзімініц өтіп кстуі байқалып отыр.
Әсіресе өнеркәсіп бұйымдары арзан қол синтетикалық заттардан жасалынса,
косметикалық заттардың сапасы бүгінгі күннің талабына сай емес. Осының бәрі
адам денсаулығына зардабын тигізіп, тері, жұқпалы және аллергиялық т.б.
ауруларды көбейтуде.
Жер шарындағы экологиялық жағдай күннен-күнге шиеленісе түсуде. Бұрын-
соңды болмаған саяси әлеуметтік, экономикалық даму үрдістерінен өзіне
ыңғайлы бағыттарын таңдап, тығырықтан шығу жолы іздестірілуде. Дүниежүзілік
өркениетті елдер арасындағы сауда-саттық қарым-қатынастардың молаюы
мемлекеттік экологиялық сараптауды күшейтуді қажет етіп отыр. Көптеген
дамыған елдерде ауыл шаруашылығы өнімдерінің тазалығына сараптама жасау
1980 жылдан бастап-ақ қолға алынған. Өйткені, химиялық тыңайтқыш арқылы
алынған өнімдер әлдеқайда арзан, ал таза өнімдердің бағасы жоғары болып
келеді. Бұндай экологиялық сараптау – адамдардың денсаулығына тигізетін
әсеріне жасалған қорытынды деп түсіну керек. Күн өткен сайын адамзат
алдында экологиялық проблемалардың саны артып, оны шешу жолдары қиындай
түсуде.
Дүниежүзілік, әлемдік экологиялық проблемаларды шешу үшін ең алдымсн
оның пайда болу себептерін білу қажет. Экологиялық проблемаларды шешудің
тиімді жолдарын анықтау ортаны сауықтырудың бірден-бір жаңа бағыты болмақ.
Қалыптасқан экологиялық мәселелерді шешудің негізгі ғылыми бағыттары мен
оны жетілдіру жолдары айқындала бастады.
Олардың негізгілері:
а) экологиялық білімді жетілдіру;
ә) экологиялық сараптама;
б) экологиялық мониторинг;
в) экологиялық маркетинг;
г) экологиялық бизнес;
ғ) экологиялық нарық;
д) экологиялық менеждмент болып табылады.
• Экологиялық білім - балабақша, орта мектеп, лицей, гимназия,
колледждерде, жоғары оку орындарында үздіксіз экологиялық білім
беру жүйесін жетілдіру мен ұйымдастырудың мемлекеттік жүйесі.
• Экологиялық сараптама - негізінен табиғат құрамдас бөліктерінің
өзгеруін, өнімдердің барлық түрлерін сол сияқты адамдардың
денсаулығына тигізетін зиянды зардабын анықтайды. Сараптаманың
бірнеше тәсілдері бар.
• Экологиялық мониторинг – қоршаған ортадағы табиғат құбылыстарын
тұрақты бақылау мен тексеру жүйесі. Ол 3 сатыдан тұрады: негізгі
жағдайда бақылау, бағалау, алдын ала болжау. Экологиялық
мониторингтің түрлері ұлттық, аймақтық, жергілікті деп жіктеледі.
• Маркетинг – кез-келген шаруашылық саласынан пайда табуды
жүзеге асыратын шаралар жүйесі. Маркет сөзі ағылшынша нарық
және өнімдерді сату мен сатып алу деген ұғымды береді.
• Экологиялық маркетинг – табиғ ресурстарын тиімді
пайдаланудың барлық жаңа технологиясын сақтай отырып
экологиялық таза өнім өндіруді жүзеге асыратын экологиялық
бизнес жолы. Экологиялық маркетингтің негізгі мақсаты –
жаңа қоғамның талабына сай экологиялық таза өнімді өндіру
мен сатудың тиімді жолын ұсыну.
• Экологиялық бизнес. Бизнес - жекелеген немесе бір топ
адамдардың өздерінің ынтасымен пайда табудың мол көзін
іздестіру. Бұл мәселеде детабиғат ресурстары бизнестің
көзіне айналады. Соның нәтижесінде, жекелегсн табиғат
ресурстары жойылып кетуі мүмкін. Осыған орай, табиғат
байлығын бизнес көзіне айналдыру бұрынғыдай емес
экологиялык талапқа, заңға сәйкес жүргізілуі тиіс.
Экологиялық бизнеспен қатар табиғатқа нұқсан келтірмеу, оны
бұрынғы қалпына келтіру қарастырылады. Оны бақылауды
қоғамдық және мемлекеттік мекемелер жүзеге асырады.
• Экологиялық нарық (рынок). Экологиялық нарық -тұтынушыларға
экологиялық жағынан сапасы жоғары өнімдерді сату мен сатып
алуды жүзеге асыратын қызмет жүйесі. Экологиялық нарық -
экологиялық өнім мен экологиялық қызметтен тұрады.
Экологиялық өнімдер табиғат ресурстарын пайдаланудың әр
түрлі қоршаған ортаға зиянсыз жолдарын қарастырады. Ал
экологиялық қызмет өз кезегінде зат өңдіру барысындағы
барлық технологияны сақтау шараларына бақылау жасап
отырады. Соның нәтижесінде табиғатқа көп шығын келтіруге
жол бермейді. Ол негізінен байқау мен айып салу арқылы
жүзеге асады.
Жоғарыда атап көрсеткен экологиялық сараптама, экологиялық мониторинг,
т.б. қоршаған ортаны бақылауға арналған.
Экологиялық мониторинг – табиғи құбылыстардың және антропогендік іс-
әрекеттердің әсерінен қоршаған орта жағдайының өзгеруін бақылау, бағалау,
тексеру және болжау жүйелері. Мониторинг деген термин монитор -
сақтандырушы, қадағалаушы деген латын сөзінен алынған. Бұл термин БҰҰ-ның
қоршаған орта жөніндегі Стокгольм конференциясының алдында бақылау ұғымын
толықтыру ретінде пайда болды.
Табиғи және антропогендік әсерлердің ерекшеліктері жеткілікті.
Антропогендік әсердің деңгейін шектеуші көрсеткіш болып экологиялық
шектеулі рауалы жүктеме саналады (ЭШРЖ), былайша айтқанда, бұл экожүйенің
тұрақтылығы шегінен аспайтын адамның шаруашылық қарекеті. Бұл шектен
асушылық экожүйенің тұрақтылығының бұзылуына және ыдырауына апарып соғады.
Барлық экологиялық жүктемелердің жердегі бүкіл жиынтығы биосфераның
шаруашылық сиымдылығы шегінен асып кеткенде ғана қауіпті ахуал, экологиялық
дағдарыс басталып, ол бүкіл биосфераның азуына, қоршаған ортаның адамның
денсаулығы мен оның шаруашылығының тұрақтылығы үшін ауыр зардаптары
болатындай болып өзгеруіне апарып соғады. Қазірғі уақытта бұл шектен
асушылық орын алып отыр деп пайымдауға барлық негіз бар, яғни жергілікті
экологиялық шектеулі жүктемелердің жиынтығы ғаламдык экологиялық шектеулі
жүктеме шамасынан асып кетті.
Табиғи факторлардың әсерінен биосфера жағдайының үздіксіз өзгеруі
қайтадан әдетте бастапқы жағдайга оралып отырады. Мысалы, ауа мен
топырақтың температурасының, қысымының, ылғалдығының өзгеруі кейбір тұрақты
орташа шамалар шегіндс өтеді. Не болса да дағдыдағыдай, табиғи процестердің
әсерінсн аумақты экожүйелер өте баяу түрде өзгереді. Себебі қоршаған ортаны
өзгертетін сыртқы әсерді жоюға бағытталган экожүйенің өзіне тән тұрақтылық
қабілеті бар. Ғаламдық экожүйе қоршаған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.