Қоршаған ортаның ластануы. Ғылыми экологиялық проблемалар

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе 2
Қоршаған ортаның ластануы. Ғылыми экологиялық проблемалар. 2
Ластанудың көзі. 3
Қорытынды 11
Қолданылған әдебиеттер 12

Кіріспе

Қоршаған табиғи ортаның қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды
пайдалану – қоғамның экономикалық даму барысын жетілдірудің міндетті шарты.
Біздің елімізде табиғатты қорғау және оның байлықтарын ұтымды
пайдалану қоғамның дамуының конституциялық қағидаларына енгізілген, ол
әрбір адамның парызы, ретінде жалпымемлекеттік, жалпыхалықтық міндет болып
табылады.
Экологиялық құқық – бұл осы кезең мен болашақтың адамдарының мүдделері
үшін қоғам мен табиғат аясындағы қарым-қатынасқа байланысты қоғамдық
қатынастарды реттейтін жаңа құқық салаларының бірі болып табылады.
Экология - бұл біздің жалпы және жалғыз үйіміз – Жер туралы ғылым.
Құқықтық экология деп – қоғам мен табиғаттың өзара байланысынан
туындайтын қоғамдық (экологиялық) қатынастарды реттейтін нормалардың
жиынтығын айтамыз.

Қоршаған ортаның ластануы. Ғылыми экологиялық проблемалар.

Экологиялық дағдарыстар мен ахуалдардың екі түрін белгілеу керек: 1)
табиғи үдерістер себебімен болатындар, 2) табиғатты ұтымсыз пайдалану
әсерімен және басқа антропогендік факторларымен болатындар. Мұздың жылжуы,
жанартау жарылуы, таулардың жаңадан құрылуы, жер сілкінулер және олармен
байланысты цунамилар, дауылдар, су тасқыны, жер жылжуы, қар жылжуы және
басқалар – бұның бәрі жердің, табиғи факторлар іс-әрекетінің нәтижесі. Олар
біздің серпінді планетамызда заңды. ХХ ғасырдың екінші жартысында ірі дүлей
апаттар жиілеп кетті және бұл апаттар әсерінен экономикалық ысыраптары мен
адам өлімдері көбейді.
Дамушы елдердің көбінде әлеуметтік-экономикалық жағдайдың
көкейтестігі көп себептерімен шарттасылған:
-жер шарында табиғи жағдайлардың аймақталғанымен (дамушы елдердің көбі
тропиктарда орналасқан. Бұл аймақтардың экологиялық жүйесі өте тұрақсыз,
елеулі ауқымда тез қарқынмен азады);
-биосфераға қысымның объективті күшеюіне әкелген дамудың дәстүрлі
бағдарлануымен (халық санының тез өсуі, дәстүрлі ауылшаруашылығы, шетке
шығарылатын ауыл шаруашылық дақылдарын өсіруге бағдарлану, минералды шикі
заттарды өндіру және шетке шығару және т.б.);
-әлемнің әртүрлі аймақтарының өзара қарым-қатынасы мен өзара
тәуелдігімен (дамыған елдерден дамушы елдерге өндірістің экологиялық
қауіпті салаларымен бірге “ластандыруды көшіру”);
-бұл елдердің салыстырмалы түрде нашар дамуымен, бұрынғы
метрополийларға тәуелділігімен, инвестицияларды құю және дамыту үшін
экологиялық қатерге көздерін жұмған елдердің бақылауы мен заңдылығының
ыхтиярлығымен.

Ластанудың көзі.

Кең түсінікте қалдықтар дегеніміз – бұл адамзаттың қоршаған ортаға
шаруашылық қызметі, энергияны пайдалану және бүкіл өмір сүру үдерісі
нәтижесіндегі тасталымдардың жиынтығы.
Бұл – тұрмыстағы қоқыстар, атмосфера мен гидросфераға түскен
өнеркәсіптің және ауыл шаруашылығының қалдықтары. Дүниежүзілік Мұхит үшін
қауіп-қатерлі мұнайдың ағымы жерге, одан кейін суға және адамның тамағына
сіңетін, ауыр металлдар мен улы заттар. Бұл, әлі сенімді көмуді үйренбеген
АЭС қалдықтары, және т.б.
Қоқыстардың көбі ірі қалаларда жиналады (мысалы, Нью-Йорктің әр
тұрғыны жыл сайын өз салмағынан 9 есе, Париждың тұрғыны – 6 есе, ал Манила
тұрғыны – 2,5 есе көп қоқысты лақтырады). Бұның себебінің бірі – ірі
қалаларға өнімді алыстан жеткізеді, сондықтан өнімнің сапалы, әсемді және
өңділігін сақтайтын тоғанақтың үлес салмағы өсе береді.
Қалдықтарды жою тіптен ғалами проблема болып тұр. Батыс Еуропадағы
қалдықтарды жинау мен өңдеуі ЕО елдерінің ұлттық өнімнің тек 1,5 пайызына
жуығын береді. Тек қатты тұрмыстық қалдықтар санының өсімі жыл сайын 3
пайыз құрастырады.
Антропогендік қызметтер нәтижесінде планетаны қоршаған ортаның жалпы
ластанудан болған экономикалық зиянының жылдық сомасы көп уақыт әлемнің
бүкіл елдерінің ЖІӨ сомасымен салыстырғанда 5-6 пайызға жетті.
Өнеркәсіп және ауыл шаруашылық (әсіресе индустриясы дамыған елдерде)
қоршаған ортаға ең күшті және ең елеулі әсер ететініне күмән жоқ.
Сонымен қатар, атмосфераның ластануына басыңқы әсер ететін өнеркәсіп
салаларын атауға болады. Бұл – энергетика (әсіресе ЖЭС), түрлі-түсті
металлургия, мұнай өндіруі, коксохимия, цемент өндірісі және басқалар.
Еңбірінші суды ластандыратын салаларға целлюлоза-қағаз және ет-сүт және
мұнай өндіру өнеркәсібі жатады. Жердің қорларына барлық өндіруші салалар,
құрылыс материалдар өнеркәсібі және т.б. әсер етуде.
Өнеркәсіптің кейбір салалары табиғи ортаның барлық бағыттарына
жағымсыз әсер етеді, суды, ауаны, жерді ластайды. Ол негізгі химия, қара
металлургия, пластмасс және синтетикалық талшық өндірісі, тағам өнеркәсіп
салалары (әсіресе крахмал мен қант өндірісі) жатады.
Тек бірнеше мысалды келтірейік. 1 т шойынды балқыту кезінде
атмосфераға ұшқан майда топырағы - 4,5 кг, күкіртті газдың – 2,7,
марганецтің – 0,5 кг құрастырады. Тасталым құрамында мышьяк, фосфор,
сурьма, қорғасын, сынап буы т.б. заттары бар. Агломерациялық фабрикалардың
түтіндігінен созылған “түлкі құйрықтары” – зиянды түтін (бұл күкірт
жанғаннан кейінгі өнімі). Алюминийдің 1 т шығарған кезде 38-ден 47 кг дейін
фтор жұмсалады (технологияға байланысты), ал 65 пайызы атмосфераға кетеді.
Химия өнеркәсібі ауа бассейінінің стирол, фенолдар, ацетон, көміртек
оксиді, күкірт диоксиді, күкіртті ангидрид, күкірттісутек, хлор және фтор
қосымдары деген улы заттармен толықтырады. Бұл заттардың көбінде
қанцерогендік және наркотиктық әсері бар. Бұған, сонымен қатар, пайдаланған
автокөліктің газдармен ауаны ластандыратын әсерін қосуға болады (көмір
тотығы мен азот тотықтары ең қауіпті). Бұл ластану түрлерінен әсіресе ірі
қалалардың және өнеркәсіп орталықтарының тұрғындары қиналады.
БҰҰ ғалами экологиялық мониторинг жүйесінің мәліметтері бойынша,
өзендердің (бақылау жүргізілетін) 10 пайызы ағын сулармен ластандырылған
(бастапқы айыпкерлер - өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы).
Мысалы, Еуропа өзендеріндегі нитраттардың бары орташа ұйғарынды
мөлшерден 45 есе жоғары. Фосфаттар мен пестицидтармен ластандыру кеңінен
таратылды. Қызығы, Танзания, Колумбия, Малайзия өзендерінің бір қатарында
пестицид деңгейі Еуропадан жоғары. Экологиялық жағдай нашарлауда, соның
ішінде өзендер, теңіздер жағалауындағы өнеркәсіп және тұрмыстық сарқынды
(ағынды) сулар нәтижесінде.
Булану нәтижесі. көмірқышқыл газы атмосферада, оранжереяның әйнегі
сияқты, күн сәулесінің энергиясын жіберіп, жердің жылуын ұстайды, сөйтіп
“булану нәтижесі” – болады. Ал атмосферада көмір тотығы өседі (ормандарды
өртеу, шабу нәтижесінде, оларды өнеркәсіп қалдықтарымен және т.б.
ластандыру себебінен). Хлорфторкөміртегінің шығарымдары да климаттың
жылыуна әсер етеді (бірақ бұл ой - пікір кейбір ғылымдармен әліде
бәсекелесуде).
Сонымен, жердің климатына адамзат өркениетінің әсер етуі – нақты.
Соңғы жүз жылдықтың ең жылы төрт жылы 80-шы жылдарға келеді (1988 жыл ең
ыстық болды), яғни дүние жүзіндегі климаттың жылуы жөнінде айтыла бастады.
Әлемнің негізгі аудандарындағы ауа-райы жағдайлары ғылымдар тұжырымдарын
дәлелдеді. “Булану нәтижелердің” күшею себебінде өмір сүру жағдайы қандай
болатынын көрсетті.
Ауа температурасының болжамы бойынша, 2020 жылы 2,5 С градусқа, ал
2050 жылы –3 - 4 С градусқа көтеріледі. “Булану нәтижесі” планета климатын
бұзады. Жауған жаңбырдың саны, желдердің бағыты, бұлттардың қабаты, мұхит
ағымы және полярды мұздардың биіктік көлемі секілді маңызды өлшемдерді
өзгертеді. Ал бұл Дүниежүзілік мұхит деңгейінің көтерілуіне әсер етеді,
аралды мемлекеттер мен елдерде проблемаларды тудырады, әсіресе төмен
жағалауда орналасқан халық саны көп елдерде, мысалы, Қытайда, Бангладеште,
Нидерландыда, Мексиканың америкалық жағалауында және басқа жерлерде.
Планета температурасы көтерілуінен оңды нәтиже күтіп отырған
ғалымдарда бар: мысалы, олардың пікірі бойынша, жоғары ендіктерге ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.