AD-AS және IS-LM үлгiлерiнiң бiр-бiрiмен байланысы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кiрiспе 3
1.1. AD-AS және IS-LM үлгiлерiнiң бiр-бiрiмен байланысы. 4
1.2. IS қисығына бюджеттiк салық саясатының әсерi. 7
1.3. LM қисығы. 8
1.4. Жиынтық сұраныс қисығы. 10
Қорытынды. 12
Тесттер 13
Есеп. 17
Қолданылған әдебиеттер. 19

Кiрiспе

Макроэкономиканың микроэкономикадан бiрден-бiр айырмашылығы онда
экономикаға үшiншi жақтан мемлекет араласатындығы екенi белгiлi. Мемлекет
экономикаға әсер етуi үшiн белгiлi бiр саясаттар жүргiзу арқылы ғана
араласа алады. Ал осы саясаттардың ең негiзгiлерiнiң бiрi мемлекеттiң салық-
бюджет және ақша-несие саясаты болып табылады. (1), 5-6 б.
Өз кезегiнде салық-бюджет саясатын тауар нарығында iске асырса, ал
ақша-несие саясатын ақша нарығын реттеуге пайдаланылады. Мұнда тауар нарығы
IS, ақша нарығы LM деп аталатындығы бiзге белгiлi. Ал бұл екi нарық бiр-
бiрiмен тығыз байланысты, өйткенi бiреуiнiң өзгерiсi екiншiсiне деәсер
етедi.
Сондықтан мен макроэкономика пәнiнен курстық жұмысымның тақырыбын
“Тауар және ақша нарықтарындағы макроэкономикалық тепе-теңдiк” деп алдым.
Жұмыс барысында AD-AS және IS-LM модельдерiнiң бiр-бiрiмен байланысын
және IS және LM қисықтары, сондай-ақ бұл нарықтарға салық-бюджет және ақша
– несие саясаттарының әсерi туралы тоқталдым.
Жұмыстың соңында осы тақырыпқа байланысты тест сұрақтары және есептер
берiлген.

1.1. AD-AS және IS-LM үлгiлерiнiң бiр-бiрiмен байланысы.

Бөлiмнiң мақсаты нақты экономика секторының (тауар нарығының) және
ақша нарығының өзара әсерiнiң тереңдетiлген талдауын көрсету. Тауар нарығы
түсiнiгiнде қызмет көрсету мен тұтыну игiлiгiнен өзгешелiгi жоқ деп айтуға
болады. Бұл тауарлар санаттары арасында кейбiр ерекшелiктер бар, дегенмен
олра өзара сұраныспен ғана шарттасып тұр, өйткенi тұтыну мен
инвестицияланған тауарларға деген сұраныстың болуы әр түрлi айнымалы
шамаларға байланысты. Тұтыну тауарларына сұраныс негiзiнен табыспен
байланысты, ал инвестициялық тауарлар пайыздық мөлшерлемемен байланысты
болады. (2), 207 б.
Ақша нарығы – бұл қысқа мерзiмдiк несиелiк құралдарды, қазыналық
вексельдер мен коммерциялық қағаздарды алып-сату тетiгi. Бұл нарықты
облигация нарығынанажыратып қарастыру керек.
Бұл бөлiмнiң мiндетi, осы нарықтардың құрылымын тура анықтаудан
тұрады, бұл жердегi маңызды мәселе олардың арасындағы өзара байланысын
табу.
Ақша нарығында пайыздық мөлшерлеменiң ауытқуы жиынтық шығындар
шамасына әсер етедi. IS-LM үлгiсiн ең алғаш рет Дж. Хикс (Хикс “кресi”)
1937 жылы ұсынған.
А. Хансеннiң 1949 жылы шыққан “Монетарлы теория және қазыналық
саясат” атты кiтабы арқылы ол көпшiлiкке мәлiм болады, содан кейiн ол Хикс-
Хансен үлгiсi деп аталып кетедi. (3), 237 б.
IS-LM үлгiсi (инвестиция – қор жинағы, ұнамды өтiмдiлiк – ақша) –
жиынтық сұраныс функциясын анықтау үшiн қажеттi экономикалық факторда
айқындайтын тауар-ақша тепе-теңдiгiнiң үлгiсi.
Сондықтан да IS-LM үлгiсi AD-AS үлгiсiнiң нақтыланған түрi болып
табылады. Инвестициялар пайыз мөлшерлемесiнiң терiс функциясы, ал тұтыну –
нақты табыстың оң функциясы екенiн бiлемiз, демек жиынтық сұраныс теңдеуi
төмендегiдей: (3), 237 б.
AD = C (Y) + I (R)
Ал ұсыныс, Кейнстiң айтуынша, мынадай болады:
AS = C (Y) + S (Y)
Тауар нарығындағы тепе-теңдiк жағдайы келесi теңдiктi орындағанда
ғана орын алады.
I (R) = S (Y)
Берiлген теңдеудi Дж. Кейнс анықтаған, ол тауар нарығындағы
классикалық тепе-теңдiк жағдайы үлгiсiнен басқаша.
I ( R ) = S ( R )
Төмендегi теңдеу классикалық үлгiдегi тауар нарығындағы тепе-теңiктi
көрсетедi. Бұл теңдеулердiң айырмашылығы қор жинағы функциясының
аргументiнде.
IS-LM үлгiсiнiң негiзгi теңдеулерi: (3), 238 б.
1. Y = C + I + G +Xn – негiзгi макроэкономикалық тепе-теңдiк. Мұндағы:
2. C = a +b (Y – T) – тұтыну функциясы.
3. I = e – d * R - инвестиция функциясы.
4. Xn = g – m’ * Y – n * R – таза экспорт функциясы.
5. M P = k * Y – h * R - ақшаға сұраныс функциясы.
Үлгiнiң iшкi айнымалылары:
Y (табыс), С (тұтыну), I (инвестиция), X n (таза экспорт), R (пайыздық
мөлшерлеме).
Үлгiнiң сыртқы айнымалылары:
G (мемлекеттiк шығындар), M s (ақша ұсынысы), t (салық мөлшерлемесi).
Эмприкалық коэффиценттер:
( a, b, e, d, g, m , n, k, h ) оң мәндер және салыстырмалы түрде
қарағанда тұрақты.
Қысқа мерзiм кезеңiнде экономика ресурстардың толық қамтылмаған
жағдайында болады. (Y = Y*), баға деңгейi P тұрақты, ал пайыз мөлшерлемесi
R және жиынтық табыс Y өзгермелi. P = const тұрақты, өйткенi барлық
айнымалылар атаулы және нақты мәндерi сәйкес келедi.
Ұзақ мерзiм кезеiнде экономика ресурстардың толық қамтылған жағдайында
болады.
(Y = Y*), баға деңгейi Р өзгермелi. Бұл жағдайда айнымалы M s (ақша
ұсынысы) атаулы шама болады, ал үлгiдегi басқа айнымалылар – нақты шама
болады.
IS қисығы тауар нарығындағы тепе-теңдiктi көрсетедi.
IS қисығы басқа факторлар тұрақты болған кездегi ( G,T ) пайыз
мөлшерлемесi ( R ) мен жиынтық табыс (Y) арасындағы байланысты көрсетедi.

IS қисығының қарапайым түрi инвестициялар емн қор жинағы
функцияларымен тығыз байланысты. IS қисығының бойындағы кез-келген нүктеде
қор жинағы мен инвестицияның тең екендiгi көрiнедi. (3), 238 б.
1 (а) – суретте қор жинағы функциясы бейнеленген. Табыстың Y1 –ден Y2
–ге өсуiне байланысты қор жинағы S1 –ден S2 –ге өседi.
1 (ә)-сурете инвестиция функциясы бейнеленген, қор жинағының өсуi
пайыз мөлшерлемесiн R1 –ден R2 –ге азайтады, ал инвестиция I 1 –ден I 2 –ге
өседi. Бұл жағдайда I 1 = S1 , I 2 = S 2 болады.
1 (б)-суретте IS қисығы бейнеленген, пайыз мөлшерлемесi төмен болған
сайын, табыс деңгейi немесе жиынтық сұраныс соғұрлым жоғары болады. не
жоғары немесе төмен қозғалтады. Жоғарыда тұрақты деп болжанған басқа
факторлар IS қисығын не жоғары немесе төмен қозғалтады. Мысалы, егер кез
келген пайыз мөлшерлемесiнде мемлекеттiк шығындар өсетiн болса, онда ол
жиынтық сұраныстың өсуiне алып келедi. Мұндай жағдай IS қисығын оңға қарай
өсiредi. Керiсiнше берiлген пайыз мөлшерлемесiнде салық мөлшерi мен қолда
бар табыстың төмендеуiн күту жиынтық сұранысты төмендетедi, IS қисығы
солға қарай қозғалады.
(3), 239 б.

Қор жинағы
S

1 (а)-сурет. Қор жинағы функциясы. S2

S1

Табыс
Y өнiм

Y1 Y2 көлемi

Пайыздық мөлшерлеме
R R

R 1

R 2

Y Y
I 1 I2 Инвестиция Y1 Y2

1 (ә)-сурет. Инвестиция функциясы. 1 (б)-сурет. IS
қисығы.

Жоғарыдағы айтылған тұжырымды Кейнс кресiнiң үлгiсiн пайдаланып
көрсетуге де болады.

1.2. IS қисығына бюджеттiк салық саясатының әсерi.

1). Пайыз және бағалы факторды алсақ пайыз қойылым әсер еткенде
қисық бойымен қозғалады. G және T тұрақты. I ( r ) өзгередi дедiк.
2). Пайыз қойылым өзгермейдi “ r ” тұрақты, ал G өссiн деп алайық,
ал Т тұрақты болсын. Олардың қаншаға өзгеретiнiн көру үшiн олардың
мультипликаторын қолданамыз. (2), 217 б.
Мемлекеттiк шығын мультипликаторы:

∆Y = ∆G \ 1 – MPS
3). Салық өзгерсе, онда:
∆Y = - ∆T*MPS \ 1 – MPS
• Бюджеттiк салық саясаты жалпы сұранысты көбейтсе IS қисығы оң жаққа
жылжиды. ( Т↓, G↑, AD↑)
• Бюджеттiк салық саясат жалпы сұранысты азайтса IS қисығы сол жаққа
жылжиды. ( AD↓)

1.3. LM қисығы.

LM қисығы ақша нарығындағы тепе-теңдiктi көрсетедi.
LM қисығының графигi – ақша ұсынысының (M s) белгiлi бiр мөлшерiнде ақша
нарығындағы тепе-теңдiкке сәйкес келетiн пайыз мөлшерлемесi мен жиынтық
сұраныстың арасындағы байланысты көрсетедi. (1), 126 б.
LM қисығының графигi келесiдей: (2-сурет) (3), 242 б.

Ақша нарығының
нақты қоры LM қисығы

R M s R
LM

R 2
M’ D

R 1
M D

Y
M \ P Y 1 Y2

2 (а) –сурет . Ақша нарығы. Табыс мөлшерiнiң 2 (ә)-сурет. LM қисығының
нақты
Y1 –ден Y2 –ге өсуi ақшаға деген сұранысты қоры. Неғұрлым табыс
жоғары
өсiредi, демек пайыз мөлшерлемесiн R1 –ден болған сайын, пайыз
мөлшерлемесi
R2 –ге өсiредi. де жоғары
болады.

2-сурет.
LM қисығы пайыздық қойылым мен ұлттық табыс арасындағы тiкелей
тәуекелдiлiктi анықтайды.
LM қисығының қарапайым алгебрасы.
M \ P = L ( r, Y ) тепе-теңдiк.
L сызықты болса L (r, Y ) = e*Y – f*r
e, f – оң параметрлер. е - табыс деңгейi өскенде нақты ақша
қорына сұраныс қаншаға өсетiнiн анықтайды. f – пайыз қойылымы өскенде
нақты ақша қорына сұраныс қаншаға азаятынын анықтайды.
Сөйтiп, M \ P = e*Y – f*r = r = e \ f * Y – ( 1 \ f ) * M \ P
бұл теңдеу LM қисығының қарапайым алгебрасы деп аталады. (3), 243 б.
Осылайша IS-LM моделi, яғни тауар және ақша нарықтарының тепе-теңдiгi
IS-LM қисықтарының қиылысуынан пайда болады. (Сурет - 3) (2), 212 б.
IS-LM қисығы
R
LM

А
R*

IS
Y
Y*

Сурет-3

Мұнда IS: Y = C (Y-T) + I (r) + G
LM: M \ P = L (r, Y)
А нүктесi нақты шығыстар жоспарланған шығыстарға тең және нақты ақша
қорлар сұранысы олардың ұсынысына тең.
AD-AS керi , жалпы ұсыныс баға өссе ол да өседi. Жалпы ұсынысты
анықтайтын баға және жалақы немесе пайыз қойылымы. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.