3 Теңiз жүзбелi бұрғылау қондырғылары, оның түрлерi13
4 Жартылай батырылған жүзбелi бұрғылау қондырғылары14
Курстық жұмыс15
5 Курстық жұмыстың берiлгендерi16
6 Есептеулер19
Қорытынды42
Қолданылған әдебиеттер43
Кiрiспе
Инвестиция - кәсiпкерлiк қызметтiң және нәтижесiнде пайда құралатын немесе әлеуметтiк тиiмдiлiке қол жеткiзетiн қызметтiң басқа да түрлерiнiң, объектiлерiнiң, жұмсалған мүлiктiк және интеллектуалдық құндылықтарының барлық түрлерi.
Бизнеспен шұғылданғанда компанияға қажеттi ресурстарды сатып алу үшiн бастапқы инвестициялар табу керек болады, жоғары табысты қамтамасыз ететiн инвестициялық мүмкiншiлiктердi бағалайтын жағдай да болып қалады.
Халықаралық тәжiрибеде инвестициялық жобаның тиiмдiлiгiн анықтау үшiн негiзгi 5 критерий анықталады:
Таза ағымдағы құн;
Пайданың iшкi нормасы;
Күрделi қаржының қайтып келу уақыт мерзiмi;
Бастапқы инвестицияның тиiмдiлiгi;
Залалсыздық нүктесi.
Курстық жұмыста осы критерийлердiң барлығы пайдаланылған.
Бұл курстық жұмыстың мақсаты - рентабельдiлiктi қамтамасыз ететiн өндiрiлетiн өнiмнiң жылдық көлемiн анықтауды және инвестициялық жобаның пайдалылығын барлық деңгейде талдау.
Курстық жұмыс теңiз шельфiн өндiрiстiк игеру және пайдалануға дайындау бойынша инвестициялық жобаның тиiмдiлiгiн талдау үшiн жасалған.
1 Инвестициялық жобаны бағалау
Қауiптiң және бастапқы қаржыландыру көлемi өте үлкен мұнай, газ саласындағы бизнес үшiн компаниялардың жобаны қаражат қралдарының оңтайлы алынымен бастау үшiн қажеттi ресурстары жоқ. өте жоғары табысқа жеткiзетiн қаржыландыруды таңдау үшiн компанялар әртүрлi қаржыландыру мүмкiндiктерiн бағалау жағдайларына жиi түседi.
Инвестициялық жобалардың альтернативаларын экономикалық бағалауды жүзеге асыру, инвестициялық жобаны жүзеге асыру барысында табылатын пайда мүмкiншiлктерiн жүйелi анықтаумен және салыстырумен байланысты.
Нақты жағдайдағы инвестициялық аьтернативаларды талдауда қарастырылып отырған жобалардың арасында шығындар, пайда және үнем көлемдерi, шығындарды жүзеге асыру және пайданы табу мезгiлдерi жағынан айырмашылықтары болуы мүмкiн. Айырмашылықтар жобаның өмiр сүру мерзiмiнде, салықтық жағдайларында және ерiлген жоба бойынша шығындарға және табылатын табысқа эскалация және инфляция әсерiнде де болуы мүмкiн.
Егер осы факторлардың экономикалық әсерiн сандық бағалауға жүйелiк жақындау пайдаланбаса, онда инвестициялық альтернативалардың қайсысы жоғары экономикалық потенциалды екендiгiн бағалау өте қиынға түседi.
Бiр доллар салымға пайда табу варианты бар инвестицияны таңдау үшiн инвестициялық әрбiр менеджер немесе дербес инвестор үшiн басты мақсатболып табылады.
Инвестициялық жобаның тиiмдiлiгiн анықтаудың негiзгi критерийлерi болып келесi критерийлер табылады:
1. Таза ағымдағы құн;
2. Пайданың iшкi нормасы;
3. Күрделi қаржының қайтып келу уақыт мерзiмi;
4. Бастапқы инвестицияның тиiмдiлiгi;
5. Залалсыздық нүктесi.
3 Теңiз жүзбелi бұрғылау қондырғылары, оның түрлерi
Теңiз мұнай және газ кенiштерiн игеру, құрлықта барлау және игеруден түпкiлiктi өзгешеленедi. Бұл жұмыстарды теңiзде жүргiзудiң өте қүрделiлiгi және арнайы ерекшелiктерi қоршаған ортамен, инженерлiк-геологиялық iздеулермен, жоғары құндылығымен және техникалық құралдардың бiрегейлiгiмен, дәрiгерлiк-биологиялық проблемалармен, жұмыстарды су астында жүргiзу қажеттiлiгiмен, теңiздегi объектiлер құрылысының технологиясы мен ұйысдастырылуы және пайдалануы, жұмыстар мен қамтамасыз етiлуi және т. б. тығыз байланысты.
Континентальдiк шельфте қазу жұмыстары негiзiнен теңiз жүзбелi бұрғылау қондырылары арқылы жүргiзiледi. Олар 4 топқа бөлiнедi:
Батырылатын жүзбелi бұрғылау қондырғылары;
Өздiгiнен жылжымалы тiректер арқылы көтерiлетiн жүзбелi бұрғылау қондырғылары;
Бұрғылау кемелерi.
Жартылайбатырылатын жүзбелi бұрғылау қондырғылары.
I. Батырылатын жүзбелi бұрғылау қондырғылары теңiздiң жағалау алқаптарында барлама бұрғылау жұмыстарын жүргiзу үшiн қолданнылады. Әр батырылатын жүзбелi бұрғылау қондырғысы төменгi жағы понтонмен аяқталады. Қондырғылар тұрқы понтондарға құбырлар арқылы жалғасады. Понтонның бiрнеше су құйылатын бөлiктерi бар, олар сумен толтыру, не судан құрғату үшiн сораптармен байланысады. Сораптар понтондардың алдыңғы жағындағы екi тiрек құбырдың түбiнде орналасқан. Су ығыстырғыш құбырлардың диаметрлерiне байланысты батырылатын жүзбелi бұрғылау қондырғылары теңiз түбiне қондыру жағайын анықтайды.
Батырылатын жүзбелi бұрғылау қондырғылары 3 түрге бөлiнедi:
Батырылатын понтонды жүзбелi бұрғылау қондырғылары;
Батырылаьын понтонсыз жүзбелi бұрғылау қондырғылары;
Батырылатын өздiгiнен тiректер арқылы көтерiлетiн, понтонды жүзбелi бұрғылау қондырғылары.
II. Жүзбелi теңiз бұрғылау қондырғыларының өндiрiсте ең көп тараған түрi - өздiгiнен жылжымалы тiректер арқылы көтерiлетiн жүзбелi бұрғылау қондырғылары. Олардың саны жалпы қондырғылар санының 64 %-ын құрайды.
Өздiгiнен жылжымалы тiректер арқылы көтерiлетiн жүзбелi бұрғылау қондырғыларысанының өсуiн, ең алдымен, оладың жұмыс жағдайларымен түсiндiруге болады. Егер жартылай батырылатын жүзбелi бұрғылау қондырғысынемесе бұрғылау кемесiн қолданғанда, ауа райы нашар болған жағдайда олардың бұрғылау жұмыстарын тоқтатуға тура келсе, Өздiгiнен жылжымалы тiректер арқылы көтерiлетiн жүзбелi бұрғылау қондырғыларымен қандай жағдай болса да жұмыс жүргiзуге болады, себебi олар жұмыс кезiнде теңiз түбiне тiреледi де, қондырғының жағдайына толқын мен желдiң әсерi болмайды.
Өздiгiнен көтерiлетiн жүзбелi бұрғылау қондырғылары алыс қашықтықта өз бетiмен жүзбегенмен, арнайы тасымалдайтын кемелердi қолданғанда оларды әр теңiздiң акваториясына жылдам жеткiзуге болады.
Бұрғылау жұмыстарының жағалық базалардан алыстауы, тасымалдау қиындығы және жылдамдығының аздығы, сонымен қатар шамалы автономдылығы жартылай батырылған жүзбелi бұрғылау қондырғыларының қолдану тиiмдiлiгiн төмендетедi. Сондықтан жағадан қашық аудандарда iздеу және барлау ұңғыларын қазу үшiн бұрғылау кемелерiн қолданады.
Бұрғылау кемелерiнiң конструктивтiк ерекшелiгi - палубадан жабдықталған төменгi жағында негiзi бар бұрғылау мұнарасының, ал кеме iшiнде және палубада теңiз акваториларында мұнай және газ ұнғыларын бұрғылауды қамтамасыз ететiн, бұрғылау кешендерi мен басқа технологиялық жабдықтар жүйелерiнiң орналасуы.
4 Жартылай батырылған жүзбелi бұрғылау қондырғылары
Жартылай батырылатын жүзбелi бұрғылау қондырғысының жаңа буыны теңiзде бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетiлдiруге елеулi әсерiн тигiзуде(әсiресе ауа райы күрделi аймақтарда) . Мұндай жүзбелi бұрғылау қондырғысының сапалық сипаттамаларын таңдау төменгi бөлiмдерден тұрады: ережелер мен пайдалану жағдайлары, қоршаған ортаның белгiлерi, шайқалыс сипаттамалары, платформаға берiлетiн жүктеме, қондырғылар түрлерiнiң құрылымы, энергетикалық қондырғылар, қозғалтқыш жүйелерi және бұрғылау жабдықтары. Жартылай батырылатын жүзбелi бұрғылау қондырғысының бұрғылау нүктесiндегi орнықтылығы понтон тұрқының формасына, олардың арақашықтығы мен диаметрлерiне тығыз байланысты. Мұндай жүзбелi бұрғылау қондырғысының мүмкiн тiк шайқалысы 1, 8 м шамасында крен мен дифферентi ±3° шамасында, толқындардың көтерiлу биiктiгi 12 м шамасында болуы керек.
Курстық жұмыс
«С» тапсырмасы: теңiз шельфiн өндiрiстiк игеру және пайдалануға дайындау бойынша инвестициялық жобаның тиiмдiлiгiн талдау
Теңiз шельфiндегi өндiрiстiк қабаттарды бұрғылау үшiн мұнай компаниясы кенiшiн өндiрiстiк игеру және дайындау жұмыстарын кеңейтудi жоспарлап отыр. Бұл жобаға салынатын инвестиция көлемi пайдаланылатын объектiлердiң түрлерi және мұнай өндiрiсi комплексiнiң негiзгi элементтерiнiң шығындарына байланысты болады. Шельфте мұнай өндiрiсiн дайындау 3 тәсiлмен жүргiзiледi:
Су үстi тәсiлi (40 м-ге дейiн) ;
Аралас жүргiзiлетiн тәсiл (теңiз тереңдiгi 70 м-ге дейiн) ;
Су асты тәсiлi (200 м-ге дейiн) .
Тұрақты платформаларды орналастыру және ұңғыларды шоғырландыру алаңның аумағына байланысты болады. Шоғырда пайдалану ұңғыларының саны олардың дебетi және жағдайына байланысты салынатын капиталдың көлемi теңiз шельфiн игеру және пайдаланудың экономикалық тиiмдiлiгiне әсер етедi.
Курстық жұмыстың мақсаты: Рентабельдiктi қамтамасыз ететiн өндiрiлетiн өнiмнiң жылдық көлемiн анықтауды және инвестициялық жобаның пайдалылығын барлық деңгейде талдауды ұсынады.
5 Курстық жұмыстың берiлгендерi
Кесте А. Мұнай кәсiпорнының техникалық сипаттамасы.
Теңiз ұңғыларын пайдалану тәсiлi
Кенiштi дайындау тәсiлi
Шельфтiң мөлшерлерi
Теңiз мұнай кенiштiк кешеннiң негiзгi объектiлерi
Теңiз ұңғыларын пайдалану тәсiлi:
Су үстi
Кенiштi дайындау тәсiлi:
Эстакадалық құрылыс
Шельфтiң мөлшерлерi:
Тереңдiгi 40 м дейiн
Теңiз мұнай кенiштiк кешеннiң негiзгi объектiлерi:
Болаттан жасалған айрықша негiздегi кешен құрамындағы бұрғылау алаңы;
2. Жағадағы өндiрiс объектiлерi;
Су асты мұнай-газ құбырлары;
Танкерлер;
Тауарлық резервуарлар;
Гидротехникалық құрылғылар;
Суға түсу және су астында жұмыс жүргiзуге арналған техникалық жабдықтар;
Вертолеттi алаңдар;
Су қорғау тазартатын құрылымдар және т. б.
Теңiз ұңғыларын пайдалану тәсiлi:
Толық автономды тұрақты платформа
Кенiштi дайындау тәсiлi:
Тереңдiгi 70 м дейiн
Теңiз ұңғыларын пайдалану тәсiлi:
Аралас
Кенiштi дайындау тәсiлi:
Жүзбелi бұрғылау қондырғысы (ЖБҚ)
Шельфтiң мөлшерлерi:
80 м астам
Теңiз ұңғыларын пайдалану тәсiлi:
Жартылай батырылған жүзбелi бұрғылау қондырғысы (ЖБЖҚ)
Кенiштi дайындау тәсiлi:
100 м астам
Теңiз ұңғыларын пайдалану тәсiлi:
Су асты
Кенiштi дайындау тәсiлi:
Жүзбелi бұрғылау кемелерi
Шельфтiң мөлшерлерi:
200 м дейiн
Теңiз ұңғыларын пайдалану тәсiлi:
Бұрғылауға, өндiруге, мұнай-газды дайындауға, оны құбырлар жүйесiне немесе танкерге айдау үшiн жинауға арналған бiрiктiрiлген көп мақсатта пайдаланылатын платформалар
Кенiштi дайындау тәсiлi:
Су қабатының тереңдiгi 200 м-ден астам
Кесте В.
Бұрғылау тәсiлi
Дайындау тәсiлi
Бастапқы инвестиция көлемi, млн. долл.
Жолаушылық күрделi қаржылар, млн. долл.
Шғырдағы ұңғы қоры, дана
Инвестициялық жобаның ұзақтығы, жыл
Бұрғылау тәсiлi:
Шоғырлық
Дайындау тәсiлi:
Жартылай батырылған жүзбелi бұрғылау қондырғысы (ЖБЖҚ)
Бастапқы инвестиция көлемi, млн. долл.:
85, 5
Жолаушылық күрделi қаржылар, млн. долл.:
29, 9
Шғырдағы ұңғы қоры, дана:
52
Инвестициялық жобаның ұзақтығы, жыл:
10
Пайыз мөлшерi, %
1 т мұнай бағасы, долл. /т
Ұңғыны пайдалану коэффициентi
Орта тәулiк дебит, т/тәул.
ӨӨП саны, адам
Ұңғының тереңдiгi, м
Пайыз мөлшерi, %:
10
1 т мұнай бағасы, долл. /т:
115
Ұңғыны пайдалану коэффициентi:
0, 91
Орта тәулiк дебит, т/тәул.:
18, 8
ӨӨП саны, адам:
44
Ұңғының тереңдiгi, м:
2150
10 жыл үшiн
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1:
-
2:
-
3:
-
4:
8
5:
12
6:
15
7:
25
8:
15
9:
13
10:
12
9 және 10 жылға салынған күрделi қаржының кету ағыны бiрiншi 3 жылында өткiзiледi.
Мұнай кенiшiнiң орналасу ауданы - Каспий теңiзiнiң қазақстандық аймағының шығыс және батыс бөлiгi.
Кесте С. Мұнай компаниясының өндiрiстiк-шаруашылық iс-әрекетiнiң
негiзгi технико-экономикалық көрсеткiштерi
№:
№
Көрсеткiштер:
Көрсеткiштер
1:
1
2:
2
3:
3
4:
4
5:
5
6:
6
7:
7
8:
8
9:
9
10:
10
№:
1
Көрсеткiштер:
Негiзгi iс-әрекеттен түскен табыс, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
2
Көрсеткiштер:
Инвесторға қайтарылып берiлген пайыз көлемi,
млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
3
Көрсеткiштер:
Роялти /қойма пайдаланушының салығы/, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
4
Көрсеткiштер:
Күрделi қаржы, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
5
Көрсеткiштер:
Ағымдағы эксплуатациялық шығындар, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
6
Көрсеткiштер:
Амортизация төлемдерi,
млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
7
Көрсеткiштер:
Салық салынатын табыс,
млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
8
Көрсеткiштер:
Пайдаға салынатын салық, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
9
Көрсеткiштер:
Пайдаға салық төлегеннен кейiн қалған табыс, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
10
Көрсеткiштер:
Компаниямен төленетiн дивидент, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
11
Көрсеткiштер:
Дивиденттерге салынатын салық, млн. долл .
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
12
Көрсеткiштер:
Таза табыс, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
13
Көрсеткiштер:
КОАҚТА, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
14
Көрсеткiштер:
ТАҚ, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
15
Көрсеткiштер:
ПIН, %
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
16
Көрсеткiштер:
Инвест. жобаның өтелу мерзiмi /күрделi қаржының қайтiп келу уақыт мерзiмi/, жыл
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
17
Көрсеткiштер:
Жоғары пайдаға салынатын салық мөлшерi, %
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
18
Көрсеткiштер:
Жоғары пайда салығының сомасы, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
19
Көрсеткiштер:
Мұнай компаниясының таза қалдық пайдасы, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
20
Көрсеткiштер:
Күрделi қаржының экономикалық тиiмдiлiгi
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
21
Көрсеткiштер:
Тауарлық мұнай табудың жылдық көлемi, т/жыл
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
22
Көрсеткiштер:
Өнiм бiрлiгiнiң үлестiк өзiндiк құны,
млн. долл. /т
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
23
Көрсеткiштер:
Өнiм бiрлiгiне тиiстi пайдасы, млн. долл. / т
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
24
Көрсеткiштер:
Шартты тұрақты шығындар, млн. долл.
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
№:
25
Көрсеткiштер:
Шартты өзгермелi шығындар, млн. долл.
