Кәсіпкерлік қызметтің мәні және негізгі ерекшеліктері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Кәсіпкерлік қызметтің мәні және негізгі ерекшеліктері1

Шағын кәсіпкерлік - ұлттық экономиканы дамутудың маңызды шарты4

Қорытынды6

Кәсіпкерлік қызметтің мәні және негізгі ерекшеліктері

Нарықтық қатынастар көптеген адамдардың «өз ісіне» деген табиғи ұмтылуды тудырып, өздерінің меншіктерін арттыра түседі. Ең соңында бұл қызметтің ерекше түрі - кәсіпкерлік қайраткерліктің пайда болуына әкеп соғады.

Кәсіпкерлік дегеніміз - адамдар мен олар құрған бірлестіктердің белсенді, дербес шаруашылық қызметі. Оның көмегімен адамдар тәуекелге бел буып, мүліктік жауапкершілікті сақтай отырып, пайда табу жолын іздейді. Кәсіпкерлікті шығармашылық күш-жігерді жүзеге асыруға, экономикалық және ұйымдастыру ісінде тапқырлыққа, жаңашылдыққа байланысты. Кәсіпкерлікті жаңа тұрғыдан түсіндіргенде мынадай екі жағдайға: коммерциялық бағыт-бағдарға, тәуекелге бет бел буушылық пен дербестікке, бастаған ісін аяғына дейін жеткізуге, кездескен кедергілерді жеңе білуге, екіншіден экономикада, ұйымдастыру ісінде тапқырлық пен жаңашылдық танытуға, ғылыми-техникалық прогресске жетуге тікелей қатысты.

Кәсіпкер қабылданған заңға қайшы келмейтін қызметтің қандай да болмасын түрімен айналыса алады. Олар: шаруашылық өндірістік, сауда-көтерме сату, жаңартпашылық көрсетілетін консультациялық қызметтер және т. б. коммерциялық делдалдық, сол сияқты құнды қағаздар операциялары.

Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің қызметтің субъектілері мыналар бола алады:

Қазақстанның азаматтары
шетел мемлекеттерінің азаматтары
адамдардың бірігуі

Кәсіпкердің мәртебесі заңды және заңды тұлғалар мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін күшіне енеді.

Құқығы, міндеті, жауапкершілігі және кәсіпкерлердің кепілдіктері ұлттық заңдармен реттеледі. Мысалы, ҚР-ның заңдарымен реттелетіндері:

кәсіпкерлік қызметпен айналысу құқығы кәсіпорындар құру және олар үшін қажетті мүліктер сатып алу
барлық субъектілердің рыноктағы материалдық, еңбек, ақпарат және табиғи ресурстарға қол жеткізудің теңдік құқығы.
Меншік түрлеріне және ұйымдастыру-құқықтық формасына қарамастан кәсіпорын қызметінің теңдік жағдайы
кәсіпкерлердің мүліктерінен заңсыз айыруды қорғау
кәсіпкерлік саласындағы бекітілген шегінді еркін таңдау
нарықтық монополия жағдайында кәсіпкерлер мен кейбір тауар өндірушілердің бәсекеге селқос қарауына жол бермеу

Кәсіпкерліктің түрлері, олардың өзара қатынастары және бизнеске қатысудағы өзгешеліктері

Кәсіпкерліктің экономикалық формадағы қызметіне төтеп беру өзгешелігі, кәсіпкер барлық жұмыстарды қолға алады, ал тұтынушы оған бүгіннен бастап ақша төлеуге дайын.

Кәсіпкер тауарлар өндіреді, содан соң оларды сатады. Осыған орай кәсіпкерлік өндірістік, коммерциялық, қаржылық болып бөлінеді. Осылардың әрбір формасы өзіндік ерекшелігі, демек өзіндік технологиясы болады.

Өндірістік кәсіпкерлікке - тұтынушылардың кейіннен сатып алуына тиісті өнім өндіру, жұмыстар жүргізу және қызмет көрсету, жинау өңдеу және ақпарат беру, рухани құндылық жасау тағы тағыларға бағытталған қызметтер жатады.

Өндірістік кәсіпкерліктің мүдделік өрісі едәуір түрліше және оны іске асыру үшін қаржылық және материалдық ресурстар ал кейде олар көп мөлшерде қажет болады. Өндірістік кәсіпкерлік қызметінің нәтижесі мол өнім өндіру және оны сату мүмкіндігі болып табылады.

Коммерциялық кәсіпкерлік - қызмет түрін сипаттайтын, оның мазмұнының мәнін айқындайтын тауар ақша қатынастары тауар айырбастау операциялары жатады. Мұның өндірістік кәсіпкерліктен айырмашылығы - мұнда өнім өндіруге - байланысты өндірістік ресурстарды қамтамасыз ету қажеттілігі тумайды. Технологияның бастапқы сатысы ретінде не сатып алу, нені қайта сату және қай жерде екені таңдай білу қажет. Бұл мәселелерді іске асыру ең алдымен тауар бағасының өткізу бағасы жағдайында көтерме сатып алу бағасы елеулі жоғары болуы керек.

Қаржылық кәсіпкерлік - коммерциялық кәсіпкерліктің бір түрі, солай болғандықтан оның сатып алу, сату объектісі айрықшалығы - тауар болып есептеледі. Қаржылық кәсіпкерлік - бұл коммерцияның бір түрі, онда қаржылық кәсіпкерліктің мәмілесімен ұқсас болады, айырмасы тек тауар - қаржы активі болып табылады.

Шағын кәсіпкерлік - ұлттық экономиканы дамытудың маңызды шарты

Кәсіпкерлік, жоғарыда айтылғандай, кәсіпорынның экономикалық ждамуының маңызды факторы. Сонымен бірге ұлттық экономиканы одан әрі дамытуға да аса басты ықпал етеді. Соңғысын мына жағдаймен түсіндіруге болады: кәсіпкерлік өзінің мәнін жете түсінку негізінде шағын және орта бизнесті дамыту формасы арқылы жалпы жағдайды тудырады.

Шағын кәсіпорынның ел экономикасындағы ролі аса үлкен. Біздің республикада шағын кәсіпкерліктің үлесі қазірге кезде 90 пайызға жетеді.

2000 жылдың 1 қаңтарындағы мәлімет бойынша республикадағы 372 мың астам шағын кәсіпкерлік субъектісмі тіркеліп, олардың ішіндегі жұмыс істейтіндері - 329, 1 мың болды. Шағын кәсіпкерлік саласында жұмыспен қамьылғандардың саны - 1, 4 млн адам болды.

Шағын кәсіпкерлік өкілдері 2000 жыл ішінде 532, 6 млрд теңгенің өнімін өндіру және қызмет көрсетті. 1999 жылы олар бюджетке төленетін төлем 33, 7 млрд теңге құраса 2000 жылы - 45, 9 млрд. теңгеге жетті.

ҚР Президентінің 2001 жылғы 7 мамырдағы Жарлығымен ҚР-нда, , Шағын кәсіпкерлікті дамыту мен қолдаудың 2001-2002 жылдарға арналған мемлекеттік бадарламасы,, бекітілді. Оның басты мақсаты шағын кәсіпкерліктің өндірістік саласының серпінді дамуын қамтамасыз ететін мемлекеттік қолдау саясатын жетілдіру болып табылады.

Бағдарламаның міндеттері оның мақсатымен айқындалған және олар мыналар:

халықты жұмыспен қамтамасыз ету
қоғамдық бірлестіктердің шағын кәсіпкерлікті қолдау және қорғау мәселелеріндегі ролін күшейту
шағыгн кәсіпкерліктің өндірпістік саласын басымдылықты дамыту
шағын кәсіпкерлікті ақпараттық қамтамасыз ету жүйесін жетілдіру және дамыту арқылы шағын кәсіпкерлік субъектілерінң тұрақты қызметі үшін қолайлы жағдайлар жасау болып тұжырымдалады.

Шағын кәсіпорындардың ең басты маңыздылығы - бұл әлеуметтік аспектілерінде. Өзінің құрылуымен шағын кәсіпорындар жұмыс орындарын көбейтуге жағдай жасайды. Сөйтіп жұмыссыздықты азайтады. Бұдан басқа халықтың жалпы білімділігінің артуы барысында азаматтар арасында жаппай өздерінң жеке қабілеттігін көрсетулері үдейе түседі. Ең алдымен бұған қол жеткізуде өз істерін ұнататындықтан және бұған бейімділіктің сай болуына қарай өздерінің жеке ісін ашу, өзінің бизнеспен айналысуын жалғастыру болып табылады. Мұның өзі сондай - ақ шағын кәсіпорындардың дамуына қажеттілігін тудырады.

ҚР-да шағын кәсіпкерлікті реттейтін негізгі заңдық актілер тізбесі:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.