Шағын бизнес субъектілерінің құрамы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Шағын бизнес – даму үрдістері
2004 жылдың бірінші жарты жылдығында шағын бизнес саласында дамудың
экстенсивті факторлары басым болды. Шағын бизнес субъектілері және оларда
жұмыс істейтіндер саны өсе түсті. Мұның өзінде өткен кезеңдерде қалыптасқан
үрдістер сақталды: өсудің ең жоғары қарқыны шаруа (фермер) қожалықтары
бойынша, ең төмен қарқыны жеке кәсіпкерлер бойынша, ал шамалы ғана өсуі
кәсіпорындар бойынша байқалды.
Шағын бизнес субъектілерінің құрамы
2004 2004 2004 2004 жылдың
жылдың жылдың жылдың бірініш жарты
1 1 1 жылдығындағы
қаңтарына сәуірінешілдесінеөсім
+,- %
Субъектілер саны, 431,4 443,9 459,1 +27,7 6,4
мың бірлік
кәсіпорындар 93,5 93,6 97,5 +4,0 4,3
жеке кәсіпкерлер 215,0 216,2 220,5 +5,5 2,6
шаруа (фермер) 122,9 134,1 141,1 +18,2 14,8
қожалықтары
Жұмыс істейтіндер 1296,0 1303,2 1349,4 +53,4 4,1
саны, мың адам
кәсіпорындарда 482,5 474,4 494,1 +11,6 2,4
жеке кәсіпкерлікте 436,8 439,3 448,9 +12,1 2,8
шаруа (фермер) 376,7 389,5 406,4 +29,7 7,9
қожалықтарында

Сандық көрсеткіштер өсімі қандай да бір елеулі сапалы өзгерістерге ұшыраған
жоқ. Дәлірек айтқанда, тұтастай шағын бизнестің барлық субъектілері бойынша
еңбек өнімділігі өскен жоқ. Ең төменгі тиімділік шаруа (фермер)
қожалықтарында. Фермерлердің өткізуден түскен үлес табысы жеке
кәсіпкерлердікіне қарағанда 9-11 есе төмен. Жеке кәсіпкерлердің өнімділігі
кәсіпорындарға қарағанда 30%-дан аз.
Шағын бизнестің экономикалық ролін негізінен оның ең тиімді субъектілері –
кәсіпорындар анықтайды. Кәсіпорындар санының салыстырмалы ең төмен өсу
қарқынына қарамастан олардың үлесіне шағын бизнес субъектілері өндіретін
барлық өнімнің 60%-ға жуығы келеді. Орта есеппен алғанда бір кәсіпорындағы
қызметкерлер саны жеке кәсіпкерлердегіден 2,5 есе көп. Бірінші жарты
жылдықта жеке тұлғалардың еңбек өнімділігінің төмендеуімен салыстырғанда
атаулы тұлғада кәсіпорындар бойынша өсім – 1,6% тіркелді. Нақты тұлғада
кәсіпорындар бойынша еңбек өнімділігі де төмендеді. Мәселен, ағымдағы
жылдың бірінші тоқсанында ол 0,9%, екінші тоқсанда – 1,2% құрады.
Шағын бизнес дамуының көрсеткіштері экономикадағы шағын бизнес ролі,
негізінен, әлеуметтік, яғни жұмыс орындары санының өсуімен байланысты
екендігін көрсетеді. Мұның өзінде шағын бизнестің тиімділігін арттыру үшін
жағдайлар жасауға көп көңіл бөлу қажет.
2004 ЖЫЛҒЫ ЖӘНЕ 2005 ЖЫЛҒЫ ҚАЊТАРДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЊ ӘЛЕУМЕТТІК-
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫНЫЊ ҚЫСҚАША ҚОРЫТЫНДЫЛАРЫ
Макроэкономикалық үрдістер. 2004 жылғы жедел деректер бойынша, жалпы ішкі
өнім (ЖІ¤) көлемі ағымдағы бағамен 5542,5 млрд. теңге болды. Нақты ЖІ¤-ің
өсу қарқыны 2003 жылмен салыстырғанда 9,4%-ға өсті. ЖІ¤ құрылымында тауар
өндірісінің үлесі ЖІ¤-ден 45%, қызмет көрсетуде - 50,6% құрады.
2004 жылғы желтоқсанда тұтыну бағасының индексі 2003 жылғы желтоқсанмен
салыстырғанда 106,7% құрады, жылына орта есеппен - 106,9%. 2005 жылғы
қаңтарда тұтыну тауарлары мен қызметтеріне бағалар мен тарифтер 2004 жылғы
желтоқсанмен салыстырғанда 0,8%-ға, азық-түлік тауарлары мен ақылы
қызметтерге - 1,0%-ға өсті. Азық-түлік емес тауарларға индекс бағасы 100%
құрады.
2005 жылғы қаңтарда өнеркғсіп өнімін өндіруші кғсіпорындардың бағасы 2004
жылғы желтоқсанмен салыстырғанда 1,8%-ға төмендеді.
2004 жылы, сараптық бағалау бойынша, жұмыссыздар саны 657,4 мың адамды,
2005 жылғы қаңтарда - 660,0 мың адамды құрады. 2004 жылы жұмыссыздық
деңгейі экономикалық тұрғыдан белсенді халық санына 8,4%-ды, 2005 жылғы
қаңтарда - 8,6%-ды құрады. 2004 жылғы желтоқсанның соңына жұмыспен қамту
органдарында жұмыссыздар ретінде тіркелген азаматтар саны 117,7 мың адамды,
2005 жылғы қаңтардың соңына – 120,1 мың адамды құрады, экономикалық
тұрғыдан белсенді халық санындағы олардың үлесі тиісінше 1,5%-дан болды.
Экономиканың нақты секторы. 2005 жылғы қаңтарда өнеркғсіп өндірісінің
көлемі қолданыстағы бағамен 347,5 млрд. теңгені құрады, бұл 2004 жылғы
қаңтардағыдан 9%-ға артық. ¤ндіріс көлемі 2004 жылғы тиісті кезеңмен
салыстырғанда кен өндіру өнеркғсібінде 12,8%-ға, өңдеу өнеркғсібінде 4,8%-
ға, электр энергиясын, газ бен су өндіруде жғне бөлуде 8,6%-ға өсті.
2005 жылғы қаңтарда ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің көлемі ағымдағы бағамен
21,0 млрд.теңгені құрап, 2004 жылғы қаңтармен салыстырғанда 5,8%-ға өсті.
2005 жылғы қаңтарда жүк тасымалдаудың жалпы көлемі (коммерциялық
тасымалдаумен шұғылданатын көліктік емес ұйымдар мен кғсіпкерлер
тасымалдаған жүк көлемінің бағасын есепке алғанда) 131,0 млн. тоннаны
құрап, 2004 жылғы тиісті кезеңмен салыстырғанда 3,5%-ға өсті.
2005 жылғы қаңтарда бөлшек сауда тауар айналымының көлемі (қоғамдық
тамақтандыру айналымынсыз) 92,5 млрд. теңгені құрап, 2004 жылғы қаңтармен
салыстырғанда 9,9%-ға артты.
2005 жылғы қаңтарда негізгі капиталға инвестициялардың көлемі 97,1 млрд.
теңгені құрады, бұл 2004 жылғы қаңтардағыдан 61,2%-ға көп.
2005 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша республикада 209884 шаруашылық
жүргізуші субъект (заңды тұлға) тіркелді, соның ішінде жұмыспен
қамтылғандардың саны 50 адамға дейінгі –196925.
Жұмыс істейтін заңды тұлғалар - 157843. Заңды тұлғалардың ішіндегі шағын
кғсіпорындар саны - 145796, олардан шағын бизнес кғсіпорындары – 104556.
Сыртқы сауда. 2004 жылғы қаңтар-желтоқсанда Қазақстанның сыртқы сауда
айналымы (Қазақстан Республикасы Қаржы Министрілігінің Кедендік бақылау
агенттігінің деректері бойынша ұйымдаспаған сауданы есепке алмағанда)
32877,5 млн. АҚШ долларын құрап, 2003 жылғы қаңтар-желтоқсанмен
салыстырғанда 54%-ға өсті, соның ішінде экспорт – 20096,2 млн. АҚШ доллары
(56%-ға өсті), импорт – 12781,3 млн. АҚШ доллары (52%-ға өсті).
Қаржы. 2005 жылғы 1 қаңтарға Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің
жедел деректері бойынша Қазақстан Республикасының Мемлекеттік бюджетіне
түскен түсімдер көлемі 1305,1 млрд.теңгені құрады, бұл 2004 жылғы 1
қаңтардағыдан 27,7%-ға артық, шығыстар мен кредит беру –1323,8 млрд. теңге
(24,6%-ға артық).
Есеп берген кғсіпорындар мен ұйымдардың деректері бойынша 2004 жылғы
желтоқсанда салық салғанға дейінгі кғдуілгі қызметтен алынған қаржылық
нғтиже табыс есебінде 105,7 млрд. теңге сомасында анықталды, бұл 2003 жылғы
қаңтардағыдан 2,1 есе артық. Пайдалылық деңгейі – 23,6%. Есеп берген
кғсіпорындардың жалпы санынан залалды кғсіпорындардың үлесі 40,8% құрады.
2005 жылғы 1 қаңтарда Қазақстан Республикасы ұлттық Банкінің деректері
бойынша екінші деңгейдегі банктердің экономика салаларына салған кредиттік
салымдары 1484,3 млрд. теңгені құрады.
Олардың көбеюінде тұрақты серпін байқалады. Кредиттік салымдардың жалпы
көлемінде ұзақ мерзімді кредиттер үлесі 65,7%, шетел валютасындағы
кредиттердің үлесі 51,9% құрады. 2005 жылғы 1 қаңтарда банк жүйесіндегі
депозиттер көлемі 1255,4 млрд. теңгені құрады, бұл 2004 жылғы 1 қаңтарға
қарағанда 71,2%-ға көп, соның ішінде халық депозиттері (салымдары) тиісінше
441,2 млрд. теңге болды, бұл 2004 жылғы 1 қаңтардағыдан 31,5%-ға көп.
Халық табысы. 2004 жылғы желтоқсанда, бағалау бойынша, халықтың орта
есеппен жан басына шаққандағы атаулы ақшалай табысы 14876 теңгені құрап,
2003 жылғы желтоқсанмен салыстырғанда – 20,4%-ға, ал нақты ақшалай табысы –
12,8%-ға өсті.
2004 жылғы желтоқсанда қызметкерлерге бөлінген орташа айлық атаулы жалақы
35652 теңгені құрап, 2003 жылғы желтоқсанмен салыстырғанда 26,5%-ға өсті.
Нақты жалақы 18,5%-ға өсті.
Негізгі әлеуметтік-экономикалық индикаторлар
Өлшем 2004ж. 2005ж.Өткен жылдың тиісті2005ж.
бірлігі қаңтар-желқаңтаркезеңіне %- бен қаңтар
тоқсан 2004ж.
желтоқсанға
%-бен
2004ж. 2005ж.
Қаңтар- қаңтар
желтоқсан
А Б 1 2 3 4 5
Экономикалық көрсеткіштер
Жалпы ішкі өнім млрд. 5542,5 109,4
теңге
Өнеркәсіп өнімініңмлрд. 3733,8 347,5 110,1 109,0 90,9
(тауардың, теңге
қызметтің) көлемі
Ауыл млрд. 693,3 21,0 100,1 105,8 55,8
шаруашылығының теңге
жалпы өнімінің
көлемі
Көліктің барлық млн. тонн 1840,0 131,0 109,0 103,5 77,4
түрлерімен
жүк тасымалдау
Байланыс млрд. 169,1 18,3 132,0 132,3 114,0
қызметінің көлемі теңге
(өсу қарқыны
салыстырмалы
бағаларда), жедел
деректер бойынша
Өткізудің барлық млрд. 1095,2 92,5 110,9 109,9 84,6
арналары бойынша теңге
бөлшек сауда тауар
айналымы
Сыртқы сауда млн. АҚШ 32877,5 3337,9154 151 93
айналымы1 долл.
соның ішінде:
экспорт 20096,2 2106,3156 165 92
импорт 12781,3 1231,6152 131 94
Негізгі капиталға млрд. 1530,6 97,1 110,6 161,2 41,1
жұмсалған теңге
инвестициялар
Тұтыну бағасының 106,9 106,8 100,8
индексі
Өнеркәсіп өнімін 116,7 118,8 98,2
өндірушілер
бағасының индексі
Жұмыссыздар саны мың адам 657,4 660,0 97,8 95,2 99,5
(бағалау)
Орта есеппен жан Теңге 152932 14876 121,0* 120,4* 112,5*
басына шаққандағы
ақшалай табыс
(бағалау)1
Нақты ақшалай %-бен 113,2* 112,8* 111,5*
табыс (бағалау)1
Бір қызметкердің
орташа айлық
жалақысы1:
атаулы теңге 28270 35652 121,7 126,5 123,5
нақты %-бен 113,9 118,5 122,4
Қаржылық көрсеткіштер 3
Бюджеттің ЖІӨ-ге %-
тапшылығы бен
(профицит)
М3 ақша жиыны 4 млрд. 1634,7 168,2107,3
теңге
Айналымдағы млрд. 379,3 159,0109,7
қолма-қол ақша4 теңге
Банк жүйесіндегі млрд. 1255,4 171,2106,6
депозиттер4 теңге
соның ішінде халықмлрд.теңге 441,2 131,5106,5
депозиттері
Екінші деңгейдегі млрд. 151,8103,9
банктердің теңге 1484,3
экономика салалары
мен халықты
кредиттеуі4
соның ішінде ұзақ млрд.теңге 975,4 160,3105,0
мерзімді кредиттік
салымдар
Кәсіпорындар мен %-бен 23,6 - -
ұйымдардың
пайдалылығы1
Кәсіпорындар мен млрд. 1813,8 121,098,6
ұйымдардың теңге
дебиторлық
берешегі
Кәсіпорындар мен млрд. 3910,6 119,998,6
ұйымдардың теңге
міндеттемелер
бойынша берешегі

12-баған - 2004ж.желтоқсан; 4-баған- 2004ж.желтоқсан 2003ж.желтоқсанға - %-
бен; 5-баған –2004 ж.желтоқсан 2004ж. қарашаға %-бен.
32-баған - кезең басында; 4-баған - 1.01.2005ж. 1.01.2004ж-ға; 5-баған -
1.01.05. 1.12.04ж-ға.
4 ҚР Ўлттық Банкінің деректері бойынша
* 2003 жылғы қаңтар-желтоқсандағы және желтоқсандағы нақтыланған деректерге
%-бен.
Ескерту: Бөлшек сауда тауар айналымы өткізудің барлық арналары бойынша
қоғамдық тамақтандырудың қызметтерін есепке алмайды.
Сыртқы сауда тауар айналымы Қазақстан Республикасы Кедендік бақылау
комитетінің деректері бойынша ұйымдаспаған сауданы есепке алмай
келтірілген.
2005 жылғы қаңтар-ақпанда Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық

дамуының қысқаша қорытындылары
Экономиканың нақты секторы. 2005 жылғы қаңтар-ақпанда өнеркәсіп өндірісінің
көлемі қолданыстағы бағамен 684,2 млрд. теңгені құрады, бұл 2004 жылғы
қаңтар-ақпандағыдан 7,6%-ға артық. Өндіріс көлемі 2004 жылғы тиісті
кезеңмен салыстырғанда кен өндіру өнеркәсібінде – 10,4%-ға, өңдеу
өнеркәсібінде – 4,3%-ға, электр энергиясын, газ бен су өндіруде және бөлуде
– 8,3%-ға өсті.
2005 жылғы қаңтар-ақпанда ауыл шаруашылығының жалпы өнімінің көлемі
ағымдағы бағамен 41,7 млрд. теңгені құрап, 2004 жылғы қаңтар-ақпанмен
салыстырғанда 4,4%-ға өсті.
2005 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.